E odhiambo mogik ka ne pok Yesu otho, nonyiso jootene ni kik gigomb bedo gi telo e kind Jokristo wetegi. Nowachonegi kama: “Ruodhi mag ogendni timore joloch e wi ji, kendo joma nigi teko e wi ji iluongo ni Jochiw-Kony. Kata kamano, un ok onego ubed kamano.”​—Luka 22:25, 26.

Jochiw-Kony ma Yesu nowuoyo kuomgi ne gin jomage? Gik machon mondik e kor udi, agulni, kod pesa nyiso ni Jo-Grik gi Jo-Rumi nohero luongo joma nigi huma kod joloch ni Euergetes kata Jochiw-Kony. Ne iluongogi kamano nikech kony ma ne gichiwo ne oganda.

Ruodhi mathoth ne iluongo ni Jochiw-Kony. Moko kuomgi ne gin ruodhi mag Jo-Misri kaka Ptolemy III Euergetes (ma nyalo bedo ni ne olocho e kind higa mar 247-222 Ka Kristo Podi) kod Ptolemy VIII Euergetes II (ma nyalo bedo ni ne olocho e kind higa mar 147-117 K.K.P.). Ruodhi mag Jo-Rumi kaka Julius Caesar (48-44 K.K.P.) kod Augustus (31 K.K.P.–14 E Ndalo Kristo) bende ne iluongo gi nyingno kaachiel gi Herod the Great (Herode) ruodh Judea. Nenore ni Herode noyudo nyingno ka ne omiyo raia mage ngano e kinde ma kech ne ger ahinya kod ka ne ochiwo lewni ne joma chandore.

Adolf Deissmann ma en Ja-Germany ma nono weche ma ni e Muma, nowacho ni nying mar Jachiw-Kony ne itiyogo ahinya. Nowacho niya: “Ne yot ahinya yudo [nyingno] mokalo nyadi 100 ka ochok gik mopogore opogore ma ji ne ndikee chon.”

Kare ang’o ma ne Yesu temo wacho ka ne onyiso jopuonjrene ni, “Un ok onego ubed kamano”? Be dibed ni Yesu ne temo nyisogi ni kik gitim gik ma konyo oganda? Ooyo. Gima ne ok mor Yesu ne en chuny ma ji ne nigo sama gitimo gik ma konyo oganda.

E ndalo Yesu, jomwandu ne dwaro loso nyinggi kuom chiwo pesa ma konyo sama nitie tuke mopogore opogore, gero hekalu kod kuonde ma ji yueyoe, kaachiel gi timo gik mamoko ma konyo ji. Kata kamano, ne gitimo gigo mana ni mondo ji opakgi, humbgi omedre, kendo ji ogonegi ombulu. Buk moro wacho kama: “Kata obedo ni moko kuom jochiw-kony ne timo kamano gi chuny maler, kinde mang’eny thothgi ne timo kamano mana mondo ji ogonegi ombulu.” Chuny mar dwaro duong’ kod gik ma konyo mana ng’ato owuon e ma Yesu ne jiwo jolupne mondo otang’go.

Higni moko bang’e, jaote Paulo nojiwo adiera makendeno kowacho ni kony onego ochiw gi chuny mowinjore. Nondiko ne Jokristo wetene ma ne ni Korintho konyisogi niya: “Ng’ato ka ng’ato otim mana kaka oseng’ado ei chunye, ok gi chuny matek kata e yor achune, nimar Nyasaye ohero ng’at ma chiwo gi ilo.”​—2 Kor. 9:7.