1, 2. (a) Ere kaka Yesu nodwoko Petro ka ne Petro onyise ni okechre? (Ne picha manie chak sulani.) (b) Ang’o momiyo Yesu nodwoke kamano?

CHIENG’ moro, Yesu nonyiso jopuonjrene wach moro ma nomako dhogi. Ne gisebedo ka gigalo ni Yesu ne dhi duoko pinyruoth e Israel, to en nonyisogi ni ne ochiegni sande mi nege. Jaote Petro nonyise kama: “Kechri . . . Ruoth; mano ok bi timoreni ngang’.” Yesu nokwere kanyo gi kanyo niya: “Dhi chien ka ng’eya, Satan! In gima kelona chwanyruok, nikech ok in gi paro mag Nyasaye, to mag dhano.”​—Mat. 16:21-23; Tich 1:6.

² Weche Yesugo nonyiso maler ni pach Jehova opogore mabor gi pach jopiny ma nie bwo teko Satan. (1 Joh. 5:19) Petro ne nigi paro mag jopiny ka ne okwero Yesu mondo kik ochiwre. Yesu nong’eyo ni Jehova to ne nigi paro mopogore e wachno. Nong’eyo ni Nyasaye ne dwaro ni oik pache ne sand kod tho ma ne dhi yude. Dwoko ma ne omiyo Petro nonyiso maler ni pach Jehova kende e ma notiyogo, to ok pach pinyni.

3. Ang’o momiyo rwako pach pinyni yot moloyo rwako pach Jehova?

³ To nade wan? Be pachwa chal gi pach Nyasaye koso pach  pinyni? Wang’eyo ni wasetimo lokruok mathoth mondo timbewa oluwre gi dwach Nyasaye. To nade pachwa? Be watemo matek mondo gik ma waparo kod yo ma wanenogo gik moko odonjre maber gi pach Nyasaye? Timo mano dwaro kinda mathoth. Rwako pach jopiny to ok dwar kinda, to kata kodwaro kinda moro, en mana kinda matin. En kamano nikech chuny ma jopinyni nyiso olworowa kamoro amora. (Efe. 2:2) Bende, nikech pach pinyni jiwo mana gik ma moro ji giwegi, yot ahinya mondo olomb ji. Adier, bedo gi paro kaka mar Jehova ok yotga, to mar pinyni to mong’ore among’a.

4. (a) Ang’o ma biro timorenwa ka wayie mondo pinyni e ma ochik pachwa? (b) Sulani biro konyowa nade?

⁴ Ka wayie mondo pinyni e ma ochik pachwa, wabiro chako timo mana gik ma morowa wawegi, kendo ok wabi dwaro mondo ng’ato ang’ata ochik timbewa. (Mar. 7:21, 22) Omiyo, onego watim kinda mondo wabed gi “paro mag Nyasaye,” to ok “mag dhano.” Sulani olos mondo onyisowa yore ma wanyalo timogo kamano. Obiro konyowa ng’eyo gimomiyo keto pachwa mondo oluwre gi pach Jehova ok nyis ni oridnwa ngima, to kar mano en gima konyowa. Bende, obiro konyowa ng’eyo gik ma wanyalo timo mondo paro maricho mag pinyni kik chik pachwa. Sula ma luwo biro nono kaka wanyalo ng’eyo paro ma Jehova nigo e weche mopogore opogore, kod kaka wanyalo rwako pache.

5. Ang’o momiyo jomoko ok dwar ni ng’ato ang’ata ochikgi?

⁵ Nitie jomoko ma ok dwar ni ng’ato ang’ata ochik pachgi e yo moro amora. Giwacho ni: “An atimo kaka pacha onyisa.” Gima samoro gitemo wacho en ni ging’ado paro giwegi kendo ni gin gi ratiro mar timo kamano. Ok gidwar ni ng’ato ochik ngimagi, to bende ok gidwar timo gik moko kaka jomamoko timo. *

6. (a) Jehova oweyonwa thuolo mar timo ang’o? (b) Ang’o momiyo thuolo man wan-go nigi tong’?

⁶ Kata ka wasetemo matek mondo pachwa owinjore gi pach Jehova, mano ok mawa thuolo mar yiero gik ma warwako e pachwa kata ma wawacho. Mana kaka 2 Jo-Korintho 3:17 wacho, “kama roho mar Jehova nitie, ji bedo thuolo.” Wan gi thuolo mar yiero kaka wadwaro ni wachal kod kido ma wadwaro ni wabedgo. Bende, wan thuolo yiero gik ma morowa e ngima. Jehova nochueyowa kamano. Kata kamano, thuolo ma wan-go nigi tong’. (Som 1 Petro 2:16.) Sama wadwaro ng’eyo pogo gik mabeyo gi gik maricho, Jehova dwaro ni pache e ma otawa. Be mano ridonwa ngima koso konyowa?

7, 8. Ang’o momiyo bedo gi paro kaka mar Jehova ok nyis ni koro oridnwa ngima? Chiw ane ranyisi.

⁷ Par ane ranyisini. Jonyuol temoga matek mondo gikony nyithindgi obed gi timbe mabeyo. Ginyalo puonjogi kaka ginyalo bedo joratiro, jokinda, kendo joma dewo jowetegi. Mano ok en rido ne nyithindo chik. Kar mano, jonyuolgo ikogi mondo gibi gibed gi ngima maber ka gisebedo joma dongo. Chieng’ ma koro giwuok pacho, gibiro bedo gi thuolo mar timo yierogi giwegi. Ka giyiero luwo gik ma jonyuolgi nopuonjogi, yot mondo gitim yiero maber  ma ok bi miyo giywag ang’e. Mano biro geng’onegi chandruok kod parruok ma kayiem nono.

⁸ Mana kaka janyuol maber, Jehova dwaro ni nyithinde obed gi ngima maber. (Isa. 48:17, 18) Nikech mano, ochiwo puonj kod chike ma tayo kaka ji onego odagi kod gik ma onego gitim ne jomamoko. E weche kaka mago, doher ni wabed gi paro ma chal gi mare. Mano ok en ridonwa ngima, kar mano, omiyo pachwa yawore mondo wabed mariek kendo watim yiero mabeyo moloyo. (Zab. 92:5; Nge. 2:1-5; Isa. 55:9) Bende, bedo gi paro ma chal gi mar Jehova miyo watimo yiero ma kelonwa mor ka e sechegogogo pod wan gi thuolo mar yiero kido ma dwaher bedogo. (Zab. 1:2, 3) Kuom adier, bedo gi paro kaka mar Jehova en gima konyo kendo mowinjore!

9, 10. Ere kaka osenenore ni pach Jehova ni malo moloyo paro mag jopiny?

⁹ Gima chielo momiyo jotich Jehova diher ni pachgi ochal gi mar Jehova en ni pach Jehova ni malo moloyo paro ma jopinyni nigo. Jopinyni osetemo ng’ado mariek mang’eny e wi timbe ma ji onego obedgo, ngima mar joot, tich, kod gik mamoko. Thoth paro ma ging’adogo ok winjre gi pach Jehova. Kuom ranyisi, gijiwo ji mondo otim gik ma miyo gibedo gi huma. Bende, ok gikwed terruok. E wi mago, sama joma okendore nigi ywaruok moko matindo tindo, gijiwogi mondo gipog dak kata giketh kend chuth. Mago paro ma Ndiko ok osiro. Kata kamano, be dibed ni nitie paro moko mag pinyni ma nyalo konyo ahinya moloyo paro ma Muma chiwo?

¹⁰ Yesu nowacho ni: “Rieko nyisore ni en kare kokalo kuom gik motimo.” (Mat. 11:19) Piny osegoyo okang’ maduong’ ahinya kodok korka teknoloji. Kata kamano, pod ok ginyal tieko chandruoge madongo momako dhano kaka lwenje, buono ji, kod mahundu mondo dhano odag gi mor. E wi mano, jopiny oyie ayie gi timbe mag terruok. Ji mang’eny osefwenyo ni terruok medo mana chandruok nikech oketho udi, okelo tuoche, kod chandruoge mamoko. To komachielo, Jokristo ma luwo puonj mag Muma odak maber gi joutegi, ok giyud tuoche ma mako ji nikech terruok, kendo gin gi kue gi Jokristo wetegi e piny mangima. (Isa. 2:4; Tich 10:34, 35; 1 Kor. 6:9-11) Donge mano nyiso maler ni pach Jehova ni malo moloyo paro mag jopiny?

11. Musa noyie mondo pach ng’a otaye, to mano nokelo ber mane?

¹¹ Jotich Nyasaye ma iwuoyo kuomgi e Muma nong’eyo ni pach Jehova ne ni malo moloyo pach jopiny. Kuom ranyisi, kata obedo ni ne opuonj Musa “rieko duto mag jo Misri,” en nogeno mana kuom Nyasaye mondo e ma omiye “chuny mariek.” (Tich 7:22; Zab. 90:12) Bende, nokwayo Jehova kama: “Nyisa yori.” (Wuok 33:13) Nikech noyie mondo pach Jehova e ma otaye, ne obedo gi migawo maduong’ e chopo dwach Jehova, kendo iwuoyo kuome e Ndiko kaka ng’at ma ne nigi yie motegno.​—Hib. 11:24-27.

12. Paulo notiyo gi ang’o ka ne opuonjo ji?

¹² Jaote Paulo ne en ng’at mariek kendo mosomo ahinya, kendo nolony e wacho dhok ariyo kata mokalo kanyo. (Tich 5:34; 21:37, 39; 22:2, 3) To e ma ka ne dwarore ni omi ji puonj ma ne ginyalo luwo e ngimagi, ne ok otiyo gi rieko mag pinyni. Kar mano, notiyo gi weche ma ni e Ndiko.  (Som Tich Joote 17:2; 1 Jo-Korintho 2:6, 7, 13.) Mano nomiyo obedo gi nyak ahinya e tij lendo, kendo nobedo gi geno mar yudo pok mochwere.​—2 Tim. 4:8.

13. Ng’ano ma nigi ting’ mar keto pachwa mondo owinjre gi pach Jehova?

¹³ Onge kiawa kata matin ni pach Jehova oloyo pach jopinyni mabor. Ka wayie mondo pach Jehova e ma otawa, wabiro bedo mamor gilala kendo weche biro dhinwa maber. Kata kamano, Jehova ok nyal chunowa mondo wati gi pache. “Jatich mogen” kod jodong-kanyakla bende ok ochun ji mondo oluw pach Jehova. (Mat. 24:45; 2 Kor. 1:24) Jakristo ka Jakristo nyaka tim kinda owuon mondo pach Jehova e ma otaye. Ere kaka wanyalo timo kamano?

14, 15. (a) Mondo pachwa owinjre gi pach Jehova, en ang’o ma nyaka wasik ka waparo? (b) Ka luwore gi Jo-Rumi 12:2, ang’o momiyo nyaka wakwed paro mag jopiny? Chiw ane ranyisi.

¹⁴ Jo-Rumi 12:2 nyisowa kama: “Weuru luwo kit ngima mar joma odak e ndaloni, to lokreuru kuom miyo pachu obed manyien, mondo ung’e gadier dwaro maber mar Nyasaye, dwaro mowinjore, kendo malong’o chuth e wang’e.” Wechego nyiso ni kata abed ni pachwa ne ichiko e yo mane ka ne pok wapuonjore adiera, nyalore mondo warie pachwa mi ochalre gi pach Nyasaye e okang’ moro. En adier ni yo ma ne wapon-go kata kit anyuolawa nyalo chiko kaka waparo. Kata kamano, wan gi nyalo mar loko pachwa. To lokruok ma kamano nyalo mana betie ka luwore gi gik ma wan e ma wayie mondo odonj e pachwa kod ma wasiko ka waparo. Ka wasiko waketo pachwa mana kuom yore mag Jehova, wabiro medo fwenyo ni pach Jehova e ma ni kare. Mano biro miyo kinde duto wagomb keto pachwa oluwre gi pach Jehova.

¹⁵ Kata kamano, ber ng’eyo ni mondo walok pachwa mondo owinjre gi pach Jehova, nyaka ‘wawe luwo kit ngima mar joma odak e ndaloni.’ Nyaka wawere gi paro ma ok winjre gi pach Nyasaye. Wanyalo tiyo gi ranyisi mar chiemo mondo walergo wachno. Ng’at ma dwaro ni ngimane omed bedo maber nyalo chamo chiemo ma konyo del. Kata kamano, timo kamano ok bi konye ka po ni e sechegogogo ochamo chiemo mowichore? E yo ma kamano, ok wabi yudo kony ka warwako pach Jehova to e sechegogogo watiyo gi paro mag pinyni ma odwanyore.

16. Onego waritre kuom ang’o?

¹⁶ Be nyalore mondo wabed mabor gi paro duto mag pinyni? Ooyo, nikech onge kama wanyalo dhi dakie mopogore gi pinyni. Nitie paro moko mag pinyni ma nyaka waromgo aroma. (1 Kor. 5:9, 10) Kuom ranyisi, tij lendo miyo waromoga gi joma nigi puonj ma galagala. Kata kamano, seche ma chuno ni nyaka warom gi joma nigi paro kod puonj maricho, nyaka wane ni ok rwako puonj ma gin-gogo kata luwogi. Mana kaka Yesu, wan be nyaka wakwed mapiyo paro moro amora ma siro dwach Satan. Bende, onego waritre mondo kik watudre gi joma nigi paro mag jopinyni ka ok ochuno.​—Som Ngeche 4:23.

17. Gin gik mage ma wanyalo tang’go mondo kik watudre gi joma nigi paro mag jopinyni ka ok ochuno?

¹⁷ Kuom ranyisi, onego watang’ ahinya sama wayiero osiepewa. Muma wacho ni ka wang’iyo ahinya gi joma ok lam Jehova, mosmos wabiro rwako paro ma gin-go. (Nge. 13:20; 1 Kor. 15:12, 32, 33) Bende, onego wati gi rieko sama wayiero thumbe  ma wawinjo, vidio ma waneno, tuke ma watugo, kod gik ma kamago ma kelonwa mor. Ka watamore yore mor ma jiwo timbe gero, terruok, kata puonj ma wacho ni gik moko nosieko kendgi, ok wabi rwako paro ma “kedo gi ng’eyo mar Nyasaye.”​—2 Kor. 10:5.

18, 19. (a) Ang’o momiyo onego watang’ gi paro mag pinyni ma ijiwo e yore ma ok nenre ayanga? (b) Gin penjo mage monego wapenjre, to nikech ang’o?

¹⁸ Bende, onego wafweny paro mag pinyni kendo watamre parogo kata mana sama gibironwa e yo ma ok nenre ayanga. Kuom ranyisi, jofwambo gi keyo nyalo lero weche moko e yo ma bero paro moro ma josiasa nigo. Bende, nitie weche moko ma inyalo ler e yo ma temo nyiso ni riwruoge mag pinyni dhi maber, mondo ji ohergi. Vidio kod buge moko jiwo ji mondo oket dwachgi kata dwach joodgi e ma obed motelo, kendo ji neno ni mano paro maber ahinya. Paro kaka mago kwedo gima Ndiko jiwo ni wanyalo dhi maber kaachiel gi joodwa mana ka waduto wahero Jehova. (Mat. 22:36-39) Bende, sigendni moko ma igano ne nyithindo nyalo iko chunygi mondo gibi gitim timbe mag anjawo bang’e.

¹⁹ Mano ok nyis ni koro wawere gi yore duto mag manyo mor. Nitie moko mabeyo abeya. Kata kamano, pod onego wapenjre penjo ma luwogi: ‘Be wanyalo fwenyo puonj mag jopiny kata ka po ni gibironwa e yo ma ok nenre ayanga? Be waketo tong’ ne nyithindwa kata ne wan wawegi e vidio ma waneno, gik ma wawinjo, kata ma wasomo? Be watimo kinda mondo wakony nyithindwa orwak pach Jehova mondo giruch paro mag jopinyni ma samoro gisewinjo kata neno?’ Ka wang’eyo pogo pach Nyasaye kod pach pinyni, wabiro siko ka watang’ mondo kik ‘waluw kit ngima mar joma odak e ndaloni.’

20. En ang’o ma biro miyo pach Jehova e ma ochikwa kata pach jopiny?

²⁰ Par ni nitie mana kuonde ariyo kende ma wanyalo yudoe weche ma chikowa kata ma tayowa. Wanyalo yudogi mana kuom Jehova kata kuom piny Satan. En ng’a ma chiko pachwa gie sani? Dwoko mar penjono luwore gi kama wan wawegi waheroga yudoe weche. Ka warwako pach jopinyni, pachgigo e ma biro chiko pachwa mi wachak neno gik moko kaka ginenogi, kendo timo gik moko kaka gitimo. Mano e momiyo nyaka watang’ gi gik ma wasiko ka waparo.

21. Ang’o ma wabiro puonjore e sula ma luwo?

²¹ Mana kaka waseneno, mondo wabed gi paro ma chal gi mar Jehova, weyo paro mag jopinyni kende ok oromo. Nyaka wadhi nyime puonjore yore Jehova kendo wati kodgi. Sula ma luwo biro lero kaka wanyalo timo kamano.