NITIE owete gi nyimine mogwaro ma nodar modhi odak e pinje ma oko ma sani oseduogo thuchegi. Nikech gihero Jehova kod jowetegi, ka ne giduogo ne giyiero dak kuonde ma jolendo mag Pinyruoth dwarore moloyo. (Mat. 22:37-39) Ne gichiwore e yo mane kendo gin gueth mage ma giseyudo? Mondo wanwang’ dwoko mag penjogo, we wane ane kaka weche osebet e piny Cameroon ma ni yo podho chieng’ e Afrika.

E higa mar 1998, owadwa moro miluongo ni Onésime nodar oa thurgi Cameroon modhi dak e piny machielo kuom higni 14. Chieng’ moro ka ne en e chokruok, nowinjo ka jagol-twak tiyo gi ranyisi moro kowuoyo e wi tij lendo. Jagol-twagno nowacho ni, “Ka nitie jolupo ariyo ma lupo kuonde mopogore, to achiel omako rech matin, to machielo omako rech mang’eny, donge jalupo momako rech matin biro dar mondo odhi olup kama rech yudore mang’eny?”

Ranyisino nomiyo Onésime oparo dok thurgi Cameroon kama ne jolendo dwarore moloyo. Kata kamano, nitie weche moko ma ne pod chando chunye. Be nodhi nyalo dak e chal mopogore gi ma noseng’iyogo ka ne en e piny machielo? Mondo nong’e ka be onyalo, Onésime nolimo Cameroon kuom dweche moko auchiel. Bang’e, e higa mar 2012, nodok thurgi chuth.

Onésime wacho kama: “Ne nyaka ang’i gi chal mar alwora ma ne siko ka liet kendo ng’iyo gi yore manyien mag dak kono. E Od Romo, ne nyaka achak ng’iyo kendo gi bet e mbero.” Omedo wacho kama kobwonjo: “To kaka namedo keto pacha duto e chokruok, e kaka wiya bende ne ochako wil gi wach bedo e mbero.”

E higa mar 2013, Onésime nokendo Géraldine, ma bende nosegadak France kuom higni ochiko to bang’e odok Cameroon. Gin gueth mage ma ne giyudo nikech ne giketo pachgi e tij Nyasaye? Onésime wacho kama: “Ne wayudo thuolo mar dhi e Skul mar Joland-Injili mar Pinyruoth kendo tiyo Bethel. Higa mokalo, nobatis jopuonjre mag Muma 20 e kanyaklawa. Awinjo ka koro an kama owinjore gi tij lupo.” (Mar. 1:17, 18) Géraldine medo wacho kama: “Aseyudo gueth mathoth moloyo kata kaka naparo.”

Judith nodar modhi odak piny Amerka, kata kamano, pod nogombo timo momedore e tij lendo. Owacho kama: “E kinde moro amora ma ne adokga Amerka ka a limbe Cameroon, ne aywakga nikech ne nyaka awe jopuonjre mag Muma ma ne asechako puonjorago ne jolendo mamoko.” To e ma pod Judith ne dikore dok Cameroon. Ne en gi tij andika ma ne ichule maber kendo mano ne  nyalo konye yudo pesa mothiedhogo wuon-gi ma ne tuo. Kata kamano, nikech nogeno Jehova, nong’ado mar dar. Judith wacho ni nitie gik moko ma nonyalo yudo ka en Amerka ma sani koro ok onyal yudo. Nolemo mondo Jehova okonye ong’i gi alwora ma nosebudhoneno kendo noyudo jip kowuok kuom jarit-alwora moro gi jaode.

Kong’iyo chien, Judith wacho kama: “Kuom higni adek kende, napuonjo ji ang’wen mobedo jopuonjre Yesu.” Judith nobedo painia makende. Sani, Sam-Castel jaode en jarit-alwora kendo Judith riwe lwedo e migawono. To nade wuon Judith ma ne tuo? Judith kaachiel gi joodgi nomanyo osiptal moro e piny machielo ma noyie timo ne wuon-gi yeng’o nono. To gima ber en ni yeng’ono notimore maber.

Owadwa moro miluongo ni Victor nodar modhi odak Canada. Bang’ somo sula moro ma ne wuoyo e wi somo e Ohinga mar Jarito, nonono kendo gima nodwaro timo e ngimane. Nowe somo e yunivasiti kendo nong’ado mar timo tiegruok moro ma ne nyalo konye. Owacho kama: “Mano nomiyo ayudo tich mapiyo kendo nokonya chopo gombo ma ne asebedogo kuom kinde mang’eny mar bedo painia.” Bang’e, Victor nokendo Caroline, kae to ne gidhi limbe Cameroon. Ka gin kuno, ne gilimo ofis ma kono kendo owete moko nojiwogi ni gipar ane ka ginyalo konyo tij lendo e piny Cameroon. Victor wacho kama: “Onge gima ne nyalo miyo watamre kwayono, kendo mano be ne ok dhi bednwa matek ruok nikech ne wadak e ngima mayot.” Kata obedo ni Caroline ne nigi pek moko ma nonyagorego nikech notuorega, ne wang’ado mar dhi Cameroon.

Victor gi Caroline nodhi e alwora ma ne jolendo dwarore moloyo kendo chako lendo kono ka gin jopainia mapile. Kuom kinde, ne gidak ka gikonyore gi pesa moro ma ne gikano. Bang’ mano, ne gidok Canada kuom dweche moko, kae to giduogo Cameroon kendo ne gidhi nyime gi tij painia. Gin gueth mage ma ne giyudo? Ne gidhi e Skul mar Joland-Injili mar Pinyruoth, ne gibedo jopainia makende, kendo sani gikonyo e tije mag gedo. Victor wacho kama: “Nikech ne wadar ma wawuok kama ne wang’iyogo, ne waneno kaka Jehova siro jotichne.”

E higa mar 2002, japuonjre moro miluongo ni Alain ma ne ni e yunivasiti kendo ma nodak Germany, nosomo trakt mar Vijana​—Mtatumiaje Maisha Yenu? Weche ma nosomo e traktno nojiwe ahinya mochako paro kendo kaka nodhi tiyo gi ngimane. E higa mar 2006, nodhi e Skul mar Tiego Owete e Tije Kanyakla (MTS) kendo nomiye migawo e piny Cameroon kuma nonyuolee.

Ka en Cameroon, Alain nonwang’o tich ma ne ok kaw thuolone duto. To bang’e ne onwang’o tich machielo ma ichule osara mabup kendo ma ne dhi kawo thuolone duto. Wach tijno ne chande nikech mano ne dhi miyo koro kik oket pache e tij lendo. Kuom mano, ka nokwaye mondo obed painia makende, noyie ma ok odigni. Ng’at ma nondike tich noyie mede osara mondo kik owe tich, kata kamano, Alain nomakore gi paro ma noseng’ado. Bang’e, Alain nokendo Stéphanie, ma nosegadak France kuom higni modhuro. Gin pek mage ma Stéphanie noromogo bang’ dok Cameroon?

Stéphanie wacho niya: “Ne asiko atuora, kata kamano, nayudoga thieth kendo bang’e  ne ajawinjo maber.” Alain gi Stéphanie noyudo gueth nikech ne ginano. Alain wacho kama: “Ka ne wadhi lendo e gweng’ moro mosokore iye miluongo ni Katé, ne wayudo ji mathoth ma ne gombo puonjore Muma. Bang’e, ne wachano puonjore kodgi ka watiyo gi simo. Ariyo kuom jopuonjrego nobatisi kendo nochak grup e gweng’no.” Stéphanie medo wacho kama: “Onge mor maduong’ maloyo ma ng’ato nyalo bedogo nikech konyo ng’ato ochiwre kendo oti ne Jehova. Nikech ne wayie biro e alworani, waseyudo mor ma kamano nyading’eny.” Sani, Alain en jarit-alwora ka en gi jaode Stéphanie.

Nyaminwa moro miluongo ni Gisèle nobatis kinde ma nosomo weche thieth e piny Italy. Nomor gi kaka joot moro ma nopuonje Muma nodak e ngima mayot mondo giket pachgi e tij painia, kendo mano nomiyo en bende ogombo timo mathoth e tij lendo. Kuom mano, Gisèle nong’ado mar bedo japainia sama nodhi nyime gi tieko tiegruok mare e wi thieth.

Gisèle ne gombo timo momedore ka nodok Cameroon, kata kamano, nitie gik ma ne pod chando chunye. Owacho niya: “Timo kamano ne nyiso ni ne anyalo lalo thuolo mar dok Italy kendo satifiketga be koro ne dhi bedo ma onge tich. Ne nyaka apogra gi osiepega kod joodwa moko ma bende nodak Italy.” Kata kamano, ka nochopo Mei 2016, Gisèle nodok Cameroon. Kinde moko bang’e, owadwa moro miluongo ni Léonce nokende, kae to ofis ma Cameroon nowachonegi mondo gidhi Ayos, taon moro ma jolendo mag Pinyruoth ne dwarore moloyo.

Ngima nodhi kodgi nade ka gin Ayos? Gisèle lero kama: “Stima ne jalalga bang’ jumbe, kendo ne ok wanyal chajo simbewa. Ne ok wadhiga tich kinde mang’eny. Napuonjora tedo gi yien, kendo ne wajadhiga omo pi gotieno gi wilbaro seche ma ji ne ok opong’ ahinya kar umbo. To nikech otieno ne en mudho, ne wamenyoga yo gi toje moko matindo.” Ne ginyagore nade gi wechego? Gisèle wacho kama: “Ne wayudo kony koa kuom roho mar Jehova, owadwa moro gi jaode, kod jip moa kuonde mopogore opogore. Kinde ka kinde, osiepewa kod joodwa bende ne konyowaga e yor pesa.”

Be Gisèle mor ni nodok thurgi kuma nonyuolee? Odwoko kama: “En kamano ma onge kiawa moro amora! Ka ne wachako dak kuno, ne waromo gi pek ma seche moko ne miyo chunywa nyosore. Kata kamano, bang’ loyo pekgo, ne wamor ni ne watimo mana gima dwarore. Ne waketo genowa kuom Jehova kendo ne wamedo sudo machiegni kode.” Léonce gi Gisèle nodhi e Skul mar Joland-Injili mar Pinyruoth, kendo sani gin jopainia makende kuom kinde.

Mana kaka jolupo ma nano e chandruoge mang’eny mondo gilup kama rech yudoree, e kaka joma noyiero dok thuchegi bende osenano mondo gikony joma chunygi ni kare orwak wach Pinyruoth. Wi Jehova ok bi wil gi kinda ma jolendogo osenyiso nikech hera ma ne giherego. (Neh. 5:19; Hib. 6:10) Ka po ni idak e piny machielo, to pinyu nigi dwaro mar jolendo, donge inyalo paro ane dok? Ka itimo kamano, ibiro yudo gueth mang’eny.​—Nge. 10:22.