1. En penjo mane ma samoro wanyalo penjorega?

DIBED ni iwinjoga kiluor sama iparo gik ma biro timore machiegnini kaka ketho dinde mag miriambo, monj mar Gog mar Magog, kod lweny mar Har–Magedon? Dibed ni ipenjoriga ni, ‘Ka kindego ochopo, be pod abiro makora gi Nyasaye kata sama gigo timore?’ Ka po ni weche kaka mago miyiga luoro, kare nono weche ma Yesu nowacho manie ndiko ma tayo sulani nyalo konyi ahinya. Yesu nonyiso jopuonjrene niya: “Kik chunyu chandre. Nyisuru yie.” (Joh. 14:1) Ka wan gi yie motegno, wabiro kalo mayot kindego.

2. Ere kaka wanyalo tego yiewa, to ang’o ma wabiro nono e sulani?

² Yo ma wanyagorego gi tembe e kindegi tego yiewa, kendo biro konyowa nano sama waromo gi tembe e kinde mabiro. Ka waparo matut e wi gik ma watimoga sama waromo gi tembe e kindegi, wanyalo fwenyo yore ma wanyalo tegogo yiewa ne tembe ma kinde mabiro. Samoro amora ma waloyo tem moro, yiewa medoga bedo motegno, to mano biro konyowa nano e kinde mabiro. E sulani, wadwaro nono weche moko ang’wen ma jopuonjre Yesu noromogo, ma nokonyogi fwenyo ni yiegi ne pok otegno maber. Kae to, wabiro nono gima wanyalo timo sama waromo gi pek machal gi ma jopuonjre Yesu noromogo, kod kaka wechego nyalo ikowa ne kinde mabiro.

3. E Mathayo 6:30, 33 en wach mane motudore gi yie ma Yesu nojiwo?

³ Dichwo man gi dhako gi nyithindo gomboga miyogi chiemo moromo, lewni, kod kar dak mowinjore. Kata kamano, gigo ok yudrega mayot e piny matek ma wadakieni. Kuom ranyisi,  nitie Jokristo wetewa ma oselalo tijegi, to kata obedo ni gisemanyo tije mamoko gi kinda, pod yudo tich otamogi. Jokristo wetewa moko to osetamore tije ma pingore gi puonj mag Muma. E weche kaka mago, dwarore ni wabed gi yie ni Jehova biro konyowa kendo obiro neno ni joodwa oyudo gik mochuno e ngima. Yesu nojiwo wachno ne jopuonjrene e twak ma nogolo e got. (Som Mathayo 6:30, 33.) Sama wan gadier chuth ni Jehova ok bi jwang’owa, wabiro keto pachwa duto kuom Pinyruodhe kendo tiyone. Sama waneno kaka Jehova pidhowa, wabiro nene kaka ng’at madier to mano biro medo tego yiewa.

4-5. Ang’o ma nokonyo joot moro nyagore gi parruok e weche mag yuto?

⁴ Ne ane kaka joot moro ma a e piny Venezuela noneno kaka Jehova nokonyogi nyagore gi parruok e kinde ma ngima ne teknegi. Castro Miguel gi joode ne nigi puodho moro ma ne miyogiga yuto ma noromogi dak maber. Kae to chieng’ moro, jo mahundu nomonjogi momayogi mwandugi kaachiel gi puodhono kendo nochunogi ringo. Miguel wacho kama: “Tinde wan gi puodho moro matin ma ne wakwayo ng’ato, kendo mano e ma konyowa yudo gik mochuno. Pile ka pile akwayoga Jehova e seche mag okinyi mondo omiwa chiemo ma odiechieng’no.” Ngima oridore ne joodno, to nikech gin gi yie ni Wuonwa manie polo biro pidhogi, gidhiga e chokruoge ma ok gibare kendo gilendoga gi kinda. Giketoga Pinyruoth mokwongo e ngimagi kendo Jehova miyogiga gik mochuno.

⁵ Miguel gi jaode Yurai, oseneno kaka Jehova osebedo ka ritogi e pekgo duto. Nitie kinde ma Jehova osetiyo gi Jokristo wetegi e konyogi, moriwo nyaka manyo ne Miguel tich. Nitie bende kinde ma Jehova osetiyo gi ofis manie pinygi e miyogi kony. Jehova pok oweyogiga. Wechego osemedo tego yiegi. Nyargi maduong’ miluongo ni Yoselin nolero kaka Jehova nokonyogi kinde moro, kae to nowacho kama: “Neno kaka Jehova nokonyowano nomulo chunya ahinya. Sani anene kaka osiepa ma anyalo geno chuth.” Kae to nomedo niya: “Tembe ma wasekaloe oseikowa ne tembe madongo ma wabiro romogo e kinde mabiro.”

6. Ere kaka inyalo tego yieni sama in gi pek e weche mag yuto?

⁶ Dibed ni in gi pek e weche mag yuto? Ka en kamano, nyaka bed ni wachno osemiyo ngimani obedo matek ahinya. Kata kamano, pek kaka mago nyalo tego yieni. Kwa Jehova mondo okonyi kendo isom weche ma Yesu nowacho e Mathayo 6:25-34, kendo ipar matut kuom wechego. Par bende yore ma Jehova osebedo ka konyogo joma odich e tije e kindegi. (1 Kor. 15:58) Timo kamano biro miyo ibed gadier ni Jehova biro konyi mana kaka osebedo kokonyo joma nigi chandruoge kaka ma in-go. Jehova ong’eyo  gik michando kendo obiro miyi gigo. Sama iparo yore ma Jehova osebedo ka konyigo, yieni biro medo bedo motegno kendo mano biro konyi e tembe mibiro romogo e kinde mabiro.​—Hab. 3:17, 18.

7. Ka luwore gi Mathayo 8:23-26, ere kaka “yamo mager” ma jopuonjre Yesu noromogo notemo yiegi?

⁷ Chieng’ moro yamo mager notugore ka Yesu gi jopuonjrene ne nie nam. Yesu notiyo gi thuolono e konyo jopuonjrenego neno gimomiyo ne dwarore ni gimed tego yiegi. (Som Mathayo 8:23-26.) Noyudo Yesu nindo ka ne yamono otugore, kendo pige mag apaka nochako pong’o yie. Jopuonjrene nobedo maluor mi gichiewo Yesu. Kae to Yesu nopenjogi niya: “Ang’o momiyo uluor kamano un jo ma yiegi tin-gi?” Ne dwarore ni jopuonjrego ong’e ni Jehova nigi nyalo mar rito Yesu kaachiel gi joma ne ni kode. Be nitie gima wanyalo puonjore e wachno? Yie motegno nyalo konyowa nano sama waromo gi “yamo mager,” bed ni en yamo masie kata mar ranyisi.

8-9. Ang’o ma notemo yie mar Anel, kendo ang’o ma nokonye chung’ motegno?

⁸ Ne ane gima notimore ne Anel, nyaminwa moro ma pok okendi ma a Puerto Rico. Noromo gi wach moro matek ma nomedo tego yiene. E higa mar 2017, yamo moro mager miluongo ni Hurricane Maria noketho od Anel. Masirano nomiyo olalo nyaka tije mar andika. Anel wacho kama: “E kinde ma ne weche tekgo, ne an gi parruok ahinya. Kata kamano, napuonjora keto genona kuom Jehova kokalo kuom lamo kendo ne ok ayie mondo parruok obemba.”

⁹ Anel wacho ni luwo kaka ichike bende nokonye nyagore e kinde ma ne weche tekno. Owacho kama: “Naluwo kaka riwruokwa chikowa, to mano nomiyo chunya obedo mokuwe. Naneno kaka Jehova notiyo gi owete gi nyimine mopogore opogore mondo gikonya e weche mag chuny kod mag ringruok.” Omedo wacho kama: “Jehova nomiya gik mang’eny moloyo kata ma nakwayo kendo mano nomedo tego yiena ahinya.”

10. Ang’o minyalo timo ka po ni sani iromo gi chandruoge minyalo pim gi “yamo mager”?

¹⁰ Dibed ni sani iromo gi chandruoge madongo minyalo pim gi “yamo mager”? Ginyalo bedo masiche moko ma ok nyal geng’ kaka apaka, yiengni piny, kod gik mamoko kaka mago. Kata samoro onyalo bedo tuo moro ma osemiyo iwinjo ka in ng’at ma nono, kendo ikia gima inyalo timo. Weche kaka mago nyalo miyi parruok ahinya. Kata kamano, kik iwe geno kuom Jehova. Sud machiegni kode kokalo kuom lamo moa e chunyi. Teg yieni kuom paro matut yore ma Jehova osebedo ka konyigo. (Zab. 77:11, 12) Inyalo bedo gadier ni Jehova ok bi jwang’i ngang’.

11. Ang’o momiyo onego wang’ad e chunywa ni wabiro luwo kaka owete ma tayowa e kindegi chikowa?

 ¹¹ En ang’o machielo ma nyalo konyowa nano sama waromo gi tembe? Mana kaka Anel nowacho, en luwo kaka ichikowa. Gen joma Jehova Nyasaye kod Yesu ogeno. Nitie sama owete ma tayowa nyalo chiwo paro moro ma samoro ok ine ka en paro maber. Kata kamano, Jehova guedhoga joma luwo kaka ichikogi. Muma kaachiel gi ranyisi mag Jokristo wetewa ma kindegi, osenyiso kaka Jehova guedhoga joma kamago. (Wuok 14:1-4; 2 We. 20:17) Par matut weche kaka mago. Timo kamano biro konyi mondo idhi nyime luwo kaka riwruok mar oganda Jehova tayowa e kindegi, kod kaka obiro tayowa e kinde mabiro. (Hib. 13:17) To mano biro miyi chir sama koro wachomo yamo mager mar ranyisi, tiende ni, masira maduong’.​—Nge. 3:25.

12. Ere kaka Luka 18:1-8 nyiso tudruok ma nitie e kind yie kod nano sama itimonwa gimoro ma ok kare?

¹² Yesu nong’eyo ni timbe ma ok kare ne dhi temo yie mar jopuonjrene. Nogoyonegi ngero moro ma yudore e bug Luka ma ne dhi konyogi nano sama otimnegi gimoro ma ok kare. Yesu nowacho ni ne nitie chi liel moro ma ne siko ka sayo jang’ad bura moro ma ne ok oluoro Nyasaye mondo okonye. Chi lielno ne ni gadier ni kinda ma notimo pile mar sayo jang’ad burano ne dhi konye. E gikone, jang’ad burano nowinjo sayo mar chi lielno motimone kaka nodwaro. Wachno puonjowa ang’o? Wang’eyo ni Jehova en jang’ad bura ma kare. Mano e momiyo Yesu nopenjo kama: “Kuom adier, donge Nyasaye biro neno ni ong’ad ne joge moyier bura makare, ma gin jo ma ywakne odiechieng’ gi otieno?” (Som Luka 18:1-8.) Kae to Yesu nomedo kama: “Ka Wuod dhano ochopo, be adier obiro yudo yie ma kama e piny?” Sama otimnwa gimoro ma ok kare, dwarore ni wahore kendo wabed gi kinda mana kaka chi lielno mondo wanyis ni wan gi yie motegno. Ka wan gi yie ma kamano, wanyalo bedo gadier ni Jehova biro konyowa sani kod e kinde mabiro. Dwarore bende ni wang’e ni lamo nigi teko ahinya. Nitie kinde ma Jehova nyalo dwoko lamowa e yo ma ok wapar kata.

13. Ere kaka lamo nokonyo joot moro ma notimnegi gimoro ma ok kare?

¹³ Ne ane ranyisi mar nyaminwa moro miluongo ni Vero modak e piny Democratic Republic of the Congo. Nyaminwa Vero kod jaode ma ok en Janeno mar Jehova kaachiel gi nyargi ma jahigni 15, noringo mowuok e gweng’gi ka ne jo mahundu moko omonjogi. Ka ne gin e yo, ne gichopo e roadblock moro kama jolweny moko nonyisogi ni ne gidhi negogi. Vero nochako ywak. Nyare notemo hoye kendo nyareno nolamo gi dwol maduong’ koluongo nying Jehova nyadinwoya. Ka ne nyareno otieko lemo, jatend jolwenygo  nopenje kama: “Nyako matin, ng’ano ma nopuonji lemo?” Nodwoke kama: “Minwa e ma nopuonja lemo kotiyo gi lamo mar ranyisi ma yudore e Mathayo 6:9-13.” Jatelono nowacho ne ni: “Nyako matin, in gi jonyuolni dhiuru gi kuwe kendo Jehova Nyasachu mondo oritu!”

14. Gin gik mage ma nyalo temo yiewa, to ang’o ma biro konyowa nano?

¹⁴ Ranyisi kaka mago puonjowa gimomiyo onego wakaw lamo kaka gima duong’. To nade ka lamowa ok odwok mapiyo kata e yo moro makende? Mana kaka chi liel ma Yesu nogoyo ngerone, dhi nyime lamo ka in gadier ni Nyasachwa ok bi jwang’i, kendo ni e kinde mowinjore obiro dwoko lamogi. Sik kikwayo Jehova mondo omiyi rohone maler. (Fil. 4:13) Ket e paro ni machiegnini, Jehova biro guedhi e yo mogundho ma ok ibi paro kata chandruoge ma iromogo sani. Kaka Jehova medo konyi nano e kindegi, e kaka yieni biro medo bedo motegno ne tembe ma kinde mabiro.​—1 Pet. 1:6, 7.

15. Ka luwore gi Mathayo 17:19, 20, en wach mane ma jopuonjre Yesu noromogo chieng’ moro?

¹⁵ Yesu nonyiso jopuonjrene ni yie ne dhi konyogi chung’ motegno sama giromo gi chandruoge. (Som Mathayo 17:19, 20.) Nitie chieng’ moro ma golo jachien kuom ng’ato notamo jopuonjre Yesu, kata obedo ni kinde mokalo to ne gisegagolo ne ji jochiende. Ang’o momiyo ne ok ginyal golo jachiendno? Yesu nonyisogi ni ne dwarore ni gibed gi yie momedore. Nonyisogi ni yie ma kamano ne dhi konyogi loyo kata mana chandruoge madongo ka gode! E kindegi, wan bende wanyalo romo gi chandruoge madongo mana ka gode.

16. Ere kaka yie osekonyo Geydi nano bang’ masira moro ma noromogo?

¹⁶ Ne ane ranyisi mar Nyaminwa Geydi ma a e piny Guatemala. Chieng’ moro ka ne gia e chokruok mar kanyakla, ne oneg jaode ma niluongo ni Edi. Ere kaka yie mar Geydi esokonye nyagore gi kuyono? Owacho kama: “Lamo konyaga bolo ne Jehova ting’ maga kendo mano miyaga chuny mokuwe. Gik ma jooda kaachiel gi joma wan-go e kanyakla osetimona, konyaga neno kaka Jehova ohera. Bedo modich e tij Jehova hoyoga chunya kendo konyaga mondo kik aparra ahinya kuom gik ma biro timore kiny. Gima notimorenano osekonya neno ni kata arom mana gi tem mane e kinde mabiro, abiro loyo temno nikech Jehova, Yesu, kod riwruok mar owete biro konya.”

17. En ang’o ma wanyalo timo sama waromo gi chandruoge madongo ka gode?

¹⁷ Dibed ni sani ikuyo nikech watni kata osiepni moro otho? Ket thuolo moro tenge mar tego yieni e wi geno mar chier. Inyalo timo kamano ka isomo weche manie Muma ma wuoyo e wi joma nochier e kinde machon.  Dibed ni ikuyo nikech achiel kuom joodu nogol e kanyakla? Med kinda mari e puonjruok mondo ibed gadier ni yo ma Jehova chiwogago kum, e yo maberie mogik. Ne chandruok moro amora miromogo kaka thuolo mar medo tego yieni. Nyis Jehova weche duto ma chando chunyi. Kik ibed mabor gi jomamoko, kar mano, sik machiegni gi Jokristo weteni. (Nge. 18:1) Tim gik ma biro konyi nano, kata ka po ni samoro timo gigo nyalo miyo ichuer pi wang’i. (Zab. 126:5, 6) Kik iwe dhi e chokruoge, tij lendo, kod somo Muma. Ket pachi e wi gueth ma kinde mabiro ma Jehova osingoni. Kaka imedo neno yore ma Jehova konyigo, e kaka yieni bende biro medo bedo motegno.

18. Ka po ni ifwenyo ni yieni ok otegno, ang’o minyalo timo?

¹⁸ Ka po ni tembe miseromogo kata ma iromogo sani osefwenyoni nyawo moko ma in-go, kik mano nyos chunyi. Ne mano kaka thuolo mar medo tego yieni. Bed gi chuny kaka mar jopuonjre Yesu ma nokwayo niya: “Medwae yie.” (Luka 17:5) Bende, par ranyisi mag joma wasewuoyo kuomgi e sulani. Mana kaka Miguel kod Yurai, par kinde duto yore ma Jehova osekonyigo. Mana kaka nyar Vero kod Anel, kwa Jehova e lamo gi kinda, to moloyo sama iromo gi chandruok. Kendo mana kaka Geydi, ng’e ni Jehova nyalo konyowa kokalo kuom osiepewa kata joodwa. Ka iyie mondo Jehova okonyi nyagori gi tembe miromogo sani, ibiro medo bedo gadier ni obiro konyi nano sama iromo gi tembe e kinde mabiro.

19. Yesu ne ni gadier gi wach mane, to wan bende wanyalo bedo gadier gi wach mane?

¹⁹ Yesu nokonyo jopuonjrene fwenyo kuonde ma nonego gitimie dongruok e yiegi. Kata kamano, ne en gadiera chuth ni Jehova ne dhi konyogi loyo tembe ma ne gidhi romogo e kinde mabiro. (Joh. 14:1; 16:33) Bende, ne en gadier ni yie motegno ne dhi konyo oganda mang’ongo tony e kinde masira maduong’. (Fwe. 7:9, 14) Be ibiro bedo e kind oganda mang’ongono? Nikech Jehova en Nyasaye mang’won, ka watiyo gi thuolo moro amora ma wayudo e kindegi e tego yiewa, to wanabed e kind ogandano!​—Hib. 10:39.