1. Jehova diher ni watim ang’o?

HERA mosiko en kido ma Jehova okawo mapek ahinya. (Hos. 6:6) Doher ni jotichne bende one kidono kamano. Kokalo kuom janabi Mika, Jehova jiwowa ni wabed gi hera madier, tiende ni hera mosiko. (Mika 6:8, weche moler piny) Ka pok watimo kamano, dwarore ni wang’e ni hera mosiko tiende en ang’o.

2. Hera mosiko tiende en ang’o?

² Hera mosiko tiende en ang’o? “Hera mosiko” en wach ma yudore nyadi 230 kama e Muma mar Loko mar Piny Manyien. Wachno tiende en ang’o? Ka luwore gi “Tiend Weche,” “itiyo kode kiwuoyo kuom hera ma chopo gimoro, ma makore motegno gi ng’ato ma kata ang’o ma timre. Kinde mang’eny itiyo kode kiwuoyo kuom hera ma Nyasaye nyiso dhano, to seche moko kiwuoyo kuom hera manie kind dhano.” (Ne “Hera mosiko” e bwo wich ma wacho ni, “Tiend Weche Moko ma Yudore e Muma” e Loko mar Piny Manyien.) Jehova e ma oseketonwa ranyisi maberie mogik e nyiso kidono. E sulani, wabiro nono yo ma Jehova osenyisogo dhano hera mosiko. E sula ma luwe, wabiro nono kaka wanyalo luwo ranyisi mar Jehova e nyiso jowetewa hera mosiko.

3. Ang’o ma Jehova nofulo ne Musa?

³ Kinde machuok ka Jo-Israel nosewuok Misri, Jehova nofwenyore ne Musa kofulone nyinge kod kido ma en-go. Nowachone  kama: “An Jehova, an Jehova, an Nyasaye mang’won kendo ma kecho ji, ma iye ok wang’ piyo, kendo mogundho gi hera mosiko kod adiera, ma nyiso ji gana gi gana hera mosiko, ma weyo ne ji kethogi, gi richogi.” (Wuok 34:6, 7) E weche ma Jehova nowachogo, nonyiso Musa wach moro makende e wi herane mosiko. Mano en wach mane?

4-5. (a) Ang’o ma Jehova nowacho kuome owuon? (b) Gin penjo mage mwabiro nono?

⁴ Jehova ne ok owacho ni en mana gi hera mosiko, to nowacho ni ‘ogundho gi hera mosiko.’ Muma wuoyo e wi Jehova e yo ma kamano kuonde mamoko auchiel. (Kwan 14:18; Neh. 9:17; Zab. 86:15; 103:8; Joel 2:13; Jona 4:2) Onge kamoro amora e Muma miwuoyoe kamano kuom dhano. Donge en gima morowa ng’eyo ni Jehova wachonwa nyadinwoya ni ogundho gi hera mosiko? Mano nyiso maler ni Jehova okawo kidono mapek ahinya. * Kare mano e momiyo Ruoth Daudi nowacho kama: “A Jehova, herani mosiko chopo e polo, . . . A Nyasaye, to mano kaka herani mosiko ber! Dhano yudo kar bwok e tipo mar bwombeni.” (Zab. 36:5, 7) To nade wan? Be wamor gi hera mosiko mar Jehova?

⁵ Mondo wawinj tiend hera mosiko e yo maber, we wanon ane penjogi: Gin jomage ma Jehova nyiso hera mosiko? To yo ma Jehova nyisogo hera mosiko konyowa nade?

6. Gin jomage ma Jehova nyiso hera mosiko?

⁶ Gin jomage ma Jehova nyiso hera mosiko? Muma wacho ni wanyalo hero gik moko kaka “pur,” “divai kod mo,” “puonj,” “ng’eyo,” “rieko,” kod gik mamoko. (2 We. 26:10; Nge. 12:1; 21:17; 29:3) Kata kamano, ok wanyal nyiso gik ma kamago hera mosiko. En kido mwanyalo nyiso mana ji kende. Jehova ok nyisga ji duto herane mosiko. Onyisoga herane mosiko mana ne joma nigi winjruok maber kode. Jehova Nyasachwa omakore gi osiepene. Odwaronegi ber kendo ok obi jok kodgi.

7. En yo mane ma Jehova osenyisogo ni ohero dhano duto?

⁷ Jehova osetimo gik ma nyiso ni ohero dhano duto. Yesu nonyiso Nikodemo kama: “Nyasaye nohero piny [tiende ni, dhano] ahinya mi nochiwo wuode ma miderma, mondo ng’at ma nyiso yie kuome kik kethi, to obed  gi ngima ma nyaka chieng’.”​—Joh. 3:1, 16; Mat. 5:44, 45.

8-9. (a) Ang’o momiyo Jehova nyiso jotichne hera mosiko? (b) Ang’o ma koro wadwaro nono?

⁸ Mana kaka nosewach motelo, Jehova nyiso hera mosiko mana ne joma nigi winjruok maber kode, tiende ni jotichne. Mae en wach ma nenore maler e weche ma Ruoth Daudi kod janabi Daniel nowacho. Kuom ranyisi, Daudi nowacho kama: “Med nyiso jo mong’eyi herani mosiko,” kendo ni “hera ma Jehova oherogo jo moluore osiko nyaka chieng’.” Daniel bende nowacho kama: “A Jehova Nyasaye madier, in e Nyasaye maduong’ kendo malich. In Nyasaye ma rito singruokne, kendo jo moheri, ma rito chikeni ihero nyaka chieng’.” (Zab. 36:10; 103:17; Dan. 9:4) Ka luwore gi ndikogo, Jehova nyiso jotichne hera mosiko nikech ging’eye, giluore, gihere, kendo girito chikene. Jehova nyiso hera mosiko mana ne joma lame gadier kende.

⁹ Ka ne pok wabedo jotich Jehova, wan bende Jehova noherowa mana kaka ohero dhano duto. (Zab. 104:14) Kata kamano, nikech wan jotichne, herane mosiko konyowa. Jehova nyiso jotichne niya: ‘Herana mosiko ok nogol kuomu.’ (Isa. 54:10) To mana kaka Daudi nowacho, “Jehova biro dhialo ng’at momakore kode.” (Zab. 4:3) Ng’eyo wachno chwalowa mondo watim ang’o? Jandik-zaburi nowacho kama: “Ng’at mariek biro paro wechegi, kendo obiro paro matut gik ma Jehova osetimo nikech herane mosiko.” (Zab. 107:43) Ka wan gi wechego e paro, we wanon ane yore moko adek ma hera mosiko mar Jehova konyogo jotichne.

10. Bedo ni hera mosiko mar Jehova ochwere konyowa nade? (Zaburi 31:7)

¹⁰ Hera mosiko mar Jehova ochwere. Ndiko mar Zaburi 136 wacho nyadi 26 ni hera mar Jehova osiko nyaka chieng’. Wes mokwongo e Zaburino wacho kama: “Gouru erokamano ne Jehova, nimar ober; herane osiko nyaka chieng’.” (Zab. 136:1) Wes mar 2 nyaka  mar 26 otiyo gi wechegi nyadinwoya: “Herane osiko nyaka chieng’.” Ka wasomo Zaburino duto, wanyalo bedo mamor neno kaka kinde duto Jehova nyiso jotichne hera mosiko e yore mopogore opogore. Weche mowach nyadinwoya ni, “herane osiko nyaka chieng’” miyo wabedo gadier ni hera mar Jehova ok lokrega. Donge en gima morowa ng’eyo ni Jehova ok jogga piyo gi jotichne? Kar mano, omakore gi jotichne mati mata kendo opadore kuomgi, to ahinya-ahinya kinde ma gin gi chandruok. Kaka mano konyowa: Ng’eyo ni Jehova biro dhi nyime makore kodwa miyo wabedo gi mor, wabedo gi teko sama wanyagore gi chandruoge mopogore opogore, kendo wadhi nyime wuotho e yor ngima.​—Som Zaburi 31:7.

11. Ka luwore gi Zaburi 86:5, ang’o ma chwaloga Jehova mondo owe ne ji richogi?

¹¹ Hera mosiko mar Jehova chwalega mondo owenwa richowa. Sama Jehova oneno ka jaricho moro oloko chunye kendo oweyo yorene maricho, herane mosiko chwalega mondo ong’wonne. Daudi nowacho kama e wi Jehova: “Ok omiwa kum e okang’ ma romre gi richowa, bende, ok ochulwa ma romre gi kethowa.” (Zab. 103:8-11) Daudi nong’eyo kaka chuny ng’ato nyalo chandore kotimo richo moro maduong’, nikech en bende gima kamano nosegayude. Kata kamano, nong’eyo ni Jehova oikore “weyo ne ji richogi.” Ang’o ma chwaloga Jehova mondo owe ne ji richogi? Dwoko yudore e Zaburi 86:5. (Som.) Mana kaka Daudi nowacho e lamono, Jehova weyo ne ji richogi nikech ohero ji duto ma luongo nyinge.

12-13. Ka di po ni chunywa pod dhi nyime chandowa nikech richo moro ma ne watimo chon, ang’o ma nyalo konyowa?

¹² En gima kare winjo marach sama watimo richo. Mano nyalo miyo walok chunywa kendo warie yorewa. Kata kamano, nitie jotich Jehova moko ma pod chunygi dhi nyime chando nikech richo ma ne gitimo chon. Chunygi ma siko ka chandore kamano miyo giparo ni kata gitim lokruok ma chal nade, Jehova ok nyal ng’wononegi ngang’. Ka di po ni in bende chunyi pod dhi nyime chandore  nikech richo moro ma nitimo chon, kare ng’eyo ni Jehova oikore nyisi herane mosiko nyalo konyi ahinya.

¹³ Kaka mano konyowa: Kata obedo ni wan jo morem, pod wanyalo tiyo ne Jehova gi chuny maler. Mano en gima nyalore nikech “remb Yesu wuode pwodhowa a e richo duto.” (1 Joh. 1:7) Ka di po ni chunyi onyosore nikech in gi nyawo moko, ng’e ni Jehova oikore weyoni richoni. Ne ane kaka weche ma Daudi nowacho nyiso tudruok mantie e kind hera mosiko kod weyo ne ji richogi. Nondiko kama: “Mana kaka polo ni malo moloyo piny, e kaka herane monyiso jo moluore duong’ ahinya. Osewito kethowa mabor kodwa, mana kaka wuok chieng’ bor gi podho chieng’.” (Zab. 103:11, 12) Kuom adier, Jehova ‘ng’wono ne joricho e yo malach.’​—Isa. 55:7.

14. Ere kaka Daudi nolero yo ma hera mosiko mar Jehova ritowago?

¹⁴ Hera mosiko mar Jehova konyowa rito winjruok ma wan-go kode. Daudi nolamo Jehova konyise kama: “In e ka ma apondoe, kendo ibiro rita e ndalo chandruok. Ibiro lwora koni gi koni gi wende mag loch. . . . Hera mosiko mar Jehova olworo jo mogene.” (Zab. 32:7, 10) Mana kaka ohinga molworgo dala rito joma odak e iye, e kaka hera mosiko mar Jehova molworowa koni gi koni ritowa kuom gik ma nyalo ketho yiewa. Bende, herane mosiko miyo osudo machiegni kodwa.​—Jer. 31:3.

15. En tudruok mane ma nitie e kind hera mosiko mar Jehova kod kar bwok gi ohinga?

¹⁵ Daudi notiyo gi ranyisi moro machielo e lero kaka Jehova ritoga joge. Nondiko niya: “In e kar bwokna, kendo Nyasaye ma herane osiko.” Daudi nowacho bende kama e wi Jehova: “En e monyisa hera mosiko kendo en e ohingana. En e kar bwokna kendo jawarna. En e okumbana ma ageng’orago.” (Zab. 59:17; 144:2) Ang’o momiyo Daudi nopimo hera mosiko mar Jehova gi ohinga kod kar bwok? Kata bed ni wadak kanye e piny, Jehova biro konyowa rito winjruok maber ma wan-go kode, tek mana ni wan jotichne. Wachno bende e ma ijiwo e Zaburi 91. Jandik-zaburino nowacho kama: “Anawach ne Jehova niya: ‘In e kar bwokna kendo ohingana.’” (Zab. 91:1-3, 9, 14) Musa bende notiyo gi weche ma chalo kamago kowuoyo e wi kar bwok. (Zab. 90:1, weche moler piny) Kodong’ matin to Musa tho, notiyo gi ranyisi moro ma hoyowa ahinya. Nondiko kama: “Nyasaye e kar buoku ma nyaka nene, oting’ou gi bedene mochwere.” (Rap. 33:27) Weche motigo ni “oting’ou gi bedene mochwere” nyisowa ang’o e wi Jehova?

16. Gin gueth mage ariyo mwanyalo yudo nikech Jehova konyowa? (Zaburi 136:23)

¹⁶ Sama waketo Jehova obedo kar bwokwa, ok wabedga maluor. Kata kamano, nitie kinde ma pod chunywa nyaloga nyosore. E kinde kaka mago, Jehova timoga ang’o mondo okonywa? (Som Zaburi 136:23.) Omakowaga gi bedene kendo ochungowa mos. (Zab. 28:9; 94:18) Kaka mano konyowa: Ng’eyo ni Jehova biro konyowa kinde duto, miyowa gueth moko ariyo. Mokwongo, wan gi kar bwok maber kata bed ni wadak kanye. Mar ariyo, Wuonwa manie polo dewowa ahinya.

17. Ang’o mwanyalo bedogo gadier nikech hera mosiko mar Jehova? (Zaburi 33:18-22)

¹⁷ Mana kaka waseneno, sama waromo gi tem, wanyalo bedo gadier ni Jehova biro  sirowa mondo wadhi nyime makore kode. (2 Kor. 4:7-9) Janabi Jeremia nowacho kama: “Hera madier mar Jehova e momiyo pok otiekwa chuth, nimar ng’wonone osiko.” (Ywa. 3:22) Wanyalo bedo gadier ni Jehova biro dhi nyime nyisowa herane mosiko, nikech Muma wacho kama: “Wang’ Jehova ng’iyo jo moluore, kod jo mogeno herane mosiko.”​—Som Zaburi 33:18-22.

18-19. (a) En wach mane ma wiwa ok onego owilgo? (b) En ang’o mwabiro nono e sula ma luwo?

¹⁸ En ang’o ma wiwa ok onego owilgo? Ka ne pok wachako tiyo ne Jehova, noherowa mana kaka ohero dhano duto. Kata kamano, nikech koro wan jotichne, wayudo ber momedore nikech herane mosiko. Nikech hera ma kamano, Jehova ritowa gi bade man gi teko. Obiro dhi nyime bedo machiegni kodwa kendo timonwa kaka osesingonwa, nikech odwaronwa mana ber kinde duto! (Zab. 46:1, 2, 7) Kuom mano, kata warom mana gitem mane, wan gadier ni Jehova biro miyowa teko mondo wasik ka wamakore kode.

¹⁹ Waseneno kaka Jehova nyiso jotichne hera mosiko. Jehova dwaro ni wan bende wanyis jowetewa hera mosiko. Ere kaka wanyalo timo mano? Sula ma luwo biro wuoyo e wi wachno.