SULA MAR PUONJRUOK 44
WER 33 Ket Ting’ Mari Kuom Jehova
Gima Inyalo Timo Sama Otimni Gima Ok ni Kare
“Kik iyie mondo gima rach oloyi, to sik kiloyo gima rach kuom timo gima ber.”—RUMI 12:21.
GIMA SULANI WUOYE
Sulani biro konyi neno gima inyalo timo sama otimni gima ok ni kare, mondo kik imi weche omed kethore ahinya.
1-2. Chiw ane ranyisi mag yore minyalo timnwago gik ma ok kare.
YESU nochiwo ranyisi mar chi liel moro ma ne siko ka kwayo jang’ad bura moro mondo ong’adne bura makare. Ng’eny jopuonjre Yesu ne nyalo ng’eyo gima miyono ne kadhe nikech e kindeno ne itimo ne ji mang’eny gik ma ok kare. (Luka 18:1-5) Wan be wang’eyo maber kaka miyono ne winjo e chunye nikech ng’enywa osetimnwa gik ma ok ni kare.
2 E kindewagi ng’eny ji nyiso achaya, ji ok ng’won gi jowetegi, kendo ji ok ohero pogo gigegi ne jomoko. (Ekl. 5:8) Iwa nyalo wang’ kata ok wabi winjo maber ka owadwa kata nyaminwa moro otimonwa gimoro ma ok kare. Kata obedo ni mano nyalo timore, ber ng’eyo ni owetewa gi nyiminewa to ok kwed adiera kaka jomamoko. Onego waket e paro ni gin joma orem. Wanyalo puonjore mathoth e wi gik ma Yesu notimo ka ne itimone gik ma ok kare. Ka wanyalo hore gi jo akwede ma timonwa gik maricho, donge mano nyiso ni onego wahore moloyo gi Jokristo wetewa! Jehova winjoga nade sama joma ok wan-go e yie kwedowa kata sama owetewa gi nyiminewa ok timnwa gik makare? Be odewo gik ma timorenwa?
3. Wang’eyo nade ni Jehova ok mor sama itimonwa gik ma ok kare?
3 Jehova dwaro ni otimnwa gik mabeyo, kendo oneno sama itimonwa gik ma ok kare. “Jehova ohero gima kare.” (Zab. 37:28) Yesu nowacho ni Jehova biro neno ni “ong’ad ne joge moyier bura . . . mapiyo” e kinde mowinjore. (Luka 18:7, 8) Machiegnini, Jehova biro golo gik moko duto ma kelonwa chandruok kendo ok obi yie mondo ng’ato ang’ata otimmwa gik ma ok kare kendo.—Zab. 72:1, 2.
4. Ere kaka Jehova konyowa e kindewagi?
4 Nyaka wadhi nyime rito mondo kinde ochopi ma Jehova biro tiekoe chandruogewa duto. Kata kamano, pod odhi nyime konyowa e kindegi sama itimonwa gik ma ok kare. (2 Pet. 3:13) Opuonjowa mondo wang’e gima wanyalo timo sama otimnwa gimoro marach mondo kik wadonj e chandruoge mang’eny. Jehova tiyo gi ranyisi mar Wuode mondo okonyowa ng’eyo gima onego watim sama otimnwa gik ma ok kare. Bende, omiyowa puonj mabeyo ma yudore e Muma ma nyalo konyowa.
BED GI PARO MOWINJORE SAMA ITIMONI GIK MA OK KARE
5. Ang’o momiyo onego wabed motang’ gi okang’ ma wabiro kawo sama otimnwa gik ma ok kare?
5 Wanyalo winjo malit ahinya kata chunywa nyalo nyosore nikech itimonwa gik ma ok kare. (Ekl. 7:7) Jotich Nyasaye ma nomakore kode kaka Ayub kod Habakuk, be nowinjo malit e chunygi. (Ayub 6:2, 3; Hab. 1:1-3) Waduto wawinjoga malit e chunywa sama otimnwa gimoro e yo ma ok kare. Kata kamano, dwarore ni wabed motang’ mondo kik watim gimoro mabiro miyo weche omed kethore.
6. Ranyisi mar Absalom puonjowa ang’o? (Ne picha bende.)
6 Ka ng’ato otimonwa kata otimone osiepwa gimoro e yo ma ok kare, samoro gima biroga e pachwa en chulo kuor. Timo mano nyalo miyo weche omed kethore ahinya. Ne ane ranyisi mar Absalom ma ne en wuod Daudi. Iye nowang’ ahinya ka owadgi ma bathe miluongo ni Amnon nonindo gi nyamin-gi ma Tamar gi thuon. Ka luwore gi Chik Musa, Amnon nowinjore gi tho nikech gima notimono. (Lawi 20:17) Ne ok rach ka Absalom nobedo gi mirima nikech gima notimoreno. Kata kamano notimo richo kuom nego Amnon.—2 Sa. 13:20-23, 28, 29.
Absalom noyie mondo mirima oloye nikech gima ne otim ne Tamar nyamin-gi (Ne paragraf mar 6)
7. Jandik zaburi nowinjo nade ka noneno kitimo ne ji gik ma ok kare?
7 Sama waneno ka onge okang’ moro amora mikawo ne joma timo gik ma ok kare, wanyalo chako bedo gi kiawa ka be owinjore wadhi nyime timo gik moko e yo makare. Jandik zaburi moro ne neno ni ngima jo ma ne timo gik ma ok kare dhi maber moloyo joma ne timo gik makare. Nowacho niya: “Kamano e kaka joricho chalo, gin gi gik mathoth.” (Zab. 73:12) Iye ne wang’ ahinya nikech gik maricho ma ne timore, to mano nomiyo ochako paro ni onge ber moro amora mar tiyo ne Jehova. Nowacho kama: “Ka natemo winjo tiend gigi duto, ne gidhiera nono.” (Zab. 73:14, 16) Nomedo wacho kama: “An to tiendena ne both obaro tenge, ne achiegni kier.” (Zab. 73:2) Gima kamano ne otimore ne owadwa miluongo ni Alberto.
8. Ang’o ma owadwa moro notimo bang’ ka notimne gimoro ma ok kare?
8 Owete moko nohango ne Alberto ni nokwalo pesa mag kanyakla, to mano nomiyo olalo migepege. Ka owete gi nyimine ma kanyaklagi nowinjo gima notimoreno, ne giweyo miye luor kaka chon. Alberto wacho kama: “Iya nowang’ kendo chunya nonyosore ahinya.” Iye nowang’ moweyo biro e chokruoge kuom higni abich duto. Ranyisini konyowa neno gima nyalo timorenwa ka ok wakawo okang’ mowinjore sama otimnwa gimoro ma ok kare.
LUW RANYISI MAR YESU SAMA ITIMONI GIMORO MA OK KARE
9. Gin gik mage ma ok kare ma notim ne Yesu? (Ne picha bende.)
9 Yesu ne oketonwa ranyisi maber ma wanyalo luwo sama itimonwa gik ma ok kare. Ji mang’eny notimone gik ma ok kare, to mano noriwo nyaka joodgi. Wedene ma ne ok oketo yie kuome nowacho ni wiye okethore, jotend din bende nowacho ni notiyo gi teko mar jochiende, kendo jolweny mag Rumi nojare, ne gihinye ma bang’e ginege. (Mar. 3:21, 22; 14:55; 15:16-20, 35-37) Kata obedo ni Yesu nokadho e mago duto, ne ok ochulo kuor kata matin. Ranyisine nyalo puonjowa ang’o?
Yesu ne oketonwa ranyisi maber ma wanyalo luwo sama itimonwa gik ma ok kare (Ne paragraf mar 9-10)
10. Ere kaka Yesu nonyagore gi gik ma ok kare ma ne otimne? (1 Petro 2:21-23)
10 Som 1 Petro 2:21-23. a Yesu noweyonwa ranyisi maber ma wanyalo luwo sama itimonwa gik ma ok owinjore. Nong’eyo kinde ma nonego oling’ie kod kinde ma nonego owuoye. (Mat. 26:62-64) Nitie kinde ma ne oyiero ling’ sama ji ne wacho miriambo e wiye. (Mat. 11:19) E kinde ma ne oyiero wuoyo, ne ok ochwoyogi gi weche kata bwogogi. Nobolore nikech “ne oketore owuon e lwet Jal ma ng’ado bura kare.” Yesu nong’eyo ni Jehova ne neno gik maricho ma ne timorene. Nong’eyo ni e kinde mowinjore, Jehova ne dhi kawo okang’ ne joma timo gik ma ok kare.
11. Moko kuom yore ma wanyalo nyisogo ni watang’ sama wawuoyo gin mage? (Ne pichni bende.)
11 Sama otimnwa gimoro e yo ma ok owinjore, wanyalo luwo ranyisi mar Yesu kuom tang’ ahinya gi weche ma wawacho. Samoro wanyalo yiero ling’, kata fwayo wachno nikech samoro en mana wach matin. Kata, wanyalo yiero ling’ mondo kik wawach gima nyalo miyo weche omed kethore ahinya. (Ekl. 3:7; Jak. 1:19, 20) Kata kamano, samoro nyalo dwarore ni wawuo sama waneno ka itimo ne ng’ato gik moko e yo ma ok kare kata sama wakedo ne adiera. (Tich 6:1, 2) To ka wayiero wuoyo e wi wachno, onego watim kamano e yo mamuol kod luor matut.—1 Pet. 3:15. b
Sama itimonwa gik ma ok kare, wanyalo luwo ranyisi mar Yesu kuom yiero weche ma wabiro wacho kod kaka onego wawachgi (Ne paragraf mar 11-12)
12. Ere kaka wanyalo nyiso ni waketo genowa kuom “Jal ma ng’ado bura kare”?
12 Wan bende wanyalo luwo ranyisi mar Yesu ka waketore e “lwet Jal ma ng’ado bura kare.” Sama jomoko wacho miriambo e wiwa kata timonwa gik ma ok kare, onego wapar ni Jehova ong’eyo weche duto. Ng’eyo mano biro konyowa mondo wanan sama itimonwa gik ma ok kare, nikech wang’eyo ni Jehova biro kawo okang’ mar rieyo weche e kinde mowinjore. Sama waweyo weche e lwet Jehova, mano biro konyowa mondo ich wang’ kata mirima kik dong e chunywa. Ka wadhi nyime bedo gi mirima, mano nyalo miyo watim gimoro marach, walal mor ma wan-go, kata ketho winjruokwa gi Jehova.—Zab. 37:8.
13. En ang’o ma nyalo konyowa nano sama itimonwa gik ma ok kare?
13 En adier ni ok wanyal luwo ranyisi mar Yesu e yo makare chuth. Nitie kinde ma wanyalo wacho kata timo gik ma miyo waywago ang’e bang’e. (Jak. 3:2) Gik maricho mitimonwa nyalo miyo wabed gi lit mang’eny e chunywa kata nyalo weyowa gi rem mang’eny ahinya kuom kinde malach. To ka mano e gima timoreni, bed gadier ni Jehova ong’eyo gima ikale, kendo ni Yesu nyalo kechi nimar en bende ne otimne gik ma ok kare. (Hib. 4:15, 16) Mopogore gi ranyisi mar Yesu, Jehova miyowa paro moko e Muma ma nyalo konyowa sama itimonwa gik ma ok kare. We wanon ane sula moko ariyo ma nyalo konyowa e bug Jo-Rumi.
“WEURU THUOLO NE MIRIMB NYASAYE”
14. Tiend weyo “thuolo ne mirimb Nyasaye” en ang’o? (Jo-Rumi 12:19)
14 Som Jo-Rumi 12:19. Jaote Paulo nojiwo Jokristo ni giwe “thuolo ne mirimb Nyasaye.” Waweyo thuolo ne mirimb Jehova sama waweyo mondo obi otiek gik maricho e kinde moyiero kod e yo modwaro. Owadwa moro miluongo ni John wacho kama: “Ka ne otimna gik moko e yo ma ok kare, natemo matek mondo kik ayie mirima ma ne an-go omi atim gimoro marach. Kata kamano, ne ok yot. Ndiko mar Jo-Rumi 12:19 nokonya mondo abed gi horuok kendo agen Jehova.”
15. Ang’o momiyo ber mondo wawe Jehova e ma obi orie weche?
15 Wayudo ber sama warito mondo Jehova obi orie weche. Ka watimo kamano, to ok wabi miyore tich matek mar temo rieyo weche wan wawegi. Jehova oikore konyowa. Chal ka gima onyisowa ni, ‘Weuru weche e lweta; abiro rieyogi.’ Ka wayie ni ‘chulo kuor en mar Jehova,’ mano biro miyo kik wadhi nyime bedo gi mirima sama ochwanywa, nikech wan gadier ni Jehova biro loso weche e yo maberie moloyo. Mano e gima nokonyo John ma ne osewuo kuome motelo. Owacho kama: “Ka arito mondo Jehova obi orie weche, obiro timo kamano e yo maber moloyo kaka di ne atimo.”
“SIK KILOYO GIMA RACH KUOM TIMO GIMA BER”
16-17. Ere kaka lamo nyalo konyowa mondo ‘wasik ka waloyo gima rach kuom timo gima ber’? (Jo-Rumi 12:21)
16 Som Jo-Rumi 12:21. Paulo bende nojiwo Jokristo ni ‘gisik ka giloyo gima rach kuom timo gima ber.’ Yesu nowacho e twak ma nogolo e Got niya: “Dhiuru nyime hero jowasiku kendo lamuru ne jo ma sandou.” (Mat. 5:44) Mano e gima en bende notimo. En adier ni wanyalo mana paro lit ma Yesu nowinjo sama jolweny mag Rumi nogure e yadh-sand. Kuom adier, nosand Yesu malit ahinya. Ok wanyalo ng’eyo gadier rem ma nowinjo e kindego.
17 Yesu nodhi nyime makore gi Jehova kendo here kata obedo ni noromo gi chandruoge mang’eny. Kar timo ne jolweny mag Rumi gi gik maricho, nolemonegi kama: “Wuora, wenegi nimar ok ging’eyo gima gitimo.” (Luka 23:34) Sama walemo ne joma timonwa gik ma ok kare, mano biro dwoko mirimbwa chien kendo ok wabi makonegi sadha, to wabiro bedo gi paro mowinjore kuomgi.
18. Ere kaka lamo nokonyo Alberto gi John mondo ginan?
18 Lamo nokonyo owetewa ariyo mosewuo kuomgi e sulani mondo ginyagre gi gik ma ok kare ma notimnegi. Alberto wacho kama: “Ne alemo ne owete ma nochwanyago. Nasiko ka akwayo Jehova mondo awera gi wechego.” Alberto sani mor kendo otiyo ne Jehova komakore kode. John wacho kama: “Nalemonega owadwa ma nochwanyano. Lamo ma kamago ne konya mondo anene e yo mopogore kendo ne ok ang’adone bura. Lamone bende nomiyo abedo gi chuny mokue.”
19. En ang’o ma nyaka watim ka pod wadak e piny marachni? (1 Petro 3:8, 9)
19 Ka pod wadak e piny marachni, ibiro timnwa gik ma ok kare. Kata bedni wakalo e chal mane, ok onego wawe dhi nyime lemo ka wakwayo Jehova mondo okonywa. Mad waluw ranyisi mar Yesu sama itimonwa gik moko e yo ma ok kare kendo wati gi puonj mag Muma! Ka watimo kamano to wanyalo bedo gadier ni Jehova biro guedhowa.—Som 1 Petro 3:8, 9.
WER 38 Nyasaye Biro Miyi Teko
a E sula mar 2 kod 3 e barua mokwongo ma jaote Petro nondiko, nokwano yore mopogore opogore ma ne itimonego Jokristo mokwongo gik ma ok kare. Joma ne timonegi gigo ne gin ruodhi ma ne gitiyonegi kata chwogi ma ne ok ni kodgi e yie.—1 Pet. 2:18-20; 3:1-6, 8, 9.
b Ne vidio ma wiye wacho ni: Kaka Hera Miyo Wabedo gi Kuwe Madier e jw.org/luo.
