SIGAND NGIMA
Jehova Nomiyowa Teko e Kinde Lweny kod e Kinde Kuwe
Paul: Ne wamor ahinya! Ka ne wayudo migapwa mokwongo e dwe mar Novemba 1985, ne wayudo migawo mokwongo mar bedo jomisonari e piny Liberia ma ni West Africa. Ka ne wan e yo ka wadhi e pinyno, ndege ma ne waidho nochung’ Senegal. Anne nowacho kama: “Wabiro chopo Liberia bang’ sa achiel kama!” Kae to ne wawinjo ka ilando kama: “Jowuoth ma dhi Liberia nyaka wuog e ndege. Nitie grup moro ma dwaro loko loch e pinyno, omiyo, ok wanyal chopo kono.” Kuom odiechienge apar ma noluwo, ne wabedo Senegal gi jomisonari mamoko. Ne wawinjo kilando kaka inego ji Liberia kod kaka noket chike mag kafiu, kendo joma nodagi luwo chikego ninego.
Anne: Wan joma otang’ga ahinya, to mano e momiyo chakre ka natin, niluongaga ni Anne Jaluoro. Naluorga nyaka ng’ado ndara! Kata bed ni weche ne tek kamano Liberia, pod ne wadwaro dhi kuno.
Paul: An gi Anne ne onyuolwa e gweng’ achiel kendo kanyo e ma ne wadongo e piny England. Waduto ne wachako bedo jopainia mapiyo bang’ tieko skul. Jonyuolna kod min Anne nojiwowa mondo watim kamano. Ne gimor ahinya nikech ne wagombo tiyo ne Nyasaye kuom thuolowa duto. Noluonga Bethel ka ne an jahigni 19, kae to ka ne wakendore gi Anne e higa mar 1982, en be noluonge Bethel.
Anne: Ne wahero Bethel, kata kamano, ne wagombo ahinya dhi lendo kuonde ma jolendo ne dwaroree moloyo. Tiyo kanyachiel gi joma nosegabedo jomisonari nomedo tego gombowano. Ne walemo gi kinda e wi wachno otieno kotieno kuom higni adek, kendo ne wamor ka gikone ne wayudo barua e higa mar 1985 ma gwelowa e Skul mar Gilead e klas mar 79. Nomiwa migawo e piny Liberia ma ni West Africa.
NE WAYUDO TEKO KOKALO KUOM OWETEWA GI NYIMINEWA
Paul: Ne waidho ndege mokwongo ma noyiene dhi Liberia. Ji pod ne luor kendo chike mag kafiu ne pok ogol. Ji ne luor ma ka ne giwinjo koko kata matin mopogore gi mar mtoka, ne gichako goyo koko kendo ringo. Mondo wabed gi chuny mokuwe, ne wasomoga weche ma yudore e bug Zaburi otieno kotieno. Ne wahero migapwa ahinya. Anne ne en jamisonari, an to natiyo a Napuonjora mathoth kuom owadwano nikech nosedak Liberia kuom higni mang’eny, kendo nong’eyo chal ma owete gi nyimine ma kono ne kaloe.
Bethel kaachiel gi Owadwa John Charuk.Anne: Ang’o ma nokonyowa hero migepe ma ne wan-go Liberia mapiyo? En nikech owetewa gi nyiminewa. Ne gimor, ne gihero ji, kendo ne gimakore gi Jehova. Ne gibedo osiepewa kendo ne gibedonwa kaka joodwa. Wechegi notego yiewa ahinya. Tij lendo ne mit ahinya, kendo ka niweyo wuon ot mapiyo, nonyalo winjo marach. Ne wanyaloga winjo ka ji wuoyo e wi penjo mag Muma sama wakalo butgi. Ne yot ahinya chako mbaka kodgi e seche kaka mago. Ne wan gi jopuonjre mang’eny ahinya kendo ne ok yot puonjruok kodgi giduto. Ne wamor ahinya lendo e alworano!
JEHOVA NOMIYOWA TEKO KATA OBEDO NI NE WALUOR
Paul: E higa mar 1989 bang’ higni ang’wen mag kuwe, weche nolokore apoya. Lweny mager nomuoch. Julai 2, 1990 grup moro ma nong’anjo ne sirkal nomonjo alwora ma Bethel ne nitie. Kuom dweche adek, ne ok wanyal tudore gi ng’ato ang’ata, moriwo nyaka wedewa kod joma ne nie ofiswa maduong’ ma Amerka. Ne nitie tungni, nok mar chiemo, kendo ninindo gi ji githwon. Weche nodhi kamano kuom higni 14, kendo mano nomiyo ngima obedo matek ahinya e pinyno.
Anne: Ne nitie dhoudi moko ma ne gorega kendo ne ginegore. Jolweny ma norwakore magalagala kendo ma nomanore gi gige lweny, ne wuotho kamoro amora kendo ne gimayo ji gik moko e udi. Nego ji ne chal ne jomoko mana ka nego gweno. Ne gigeng’oga ndara mondo kik ji kal, to joma ne dwaro kalo githwon ne ginego kae to giketo ringregi e bath yo, to mano notimore nyaka machiegni gi Bethel. Nitie Joneno ma nonegi, moriwo nyaka jomisonari moko ariyo.
Joneno noketo ngimagi kama rach ka gipando Joneno wetegi ma ne a e dhoudi mamoko ma nimanyo mondo onegi. Jomisonari gi jo Bethel bende notimo kamano. Joneno ma noringo miechgi nonindo e ute ma ne ni piny, to moko nonindo kodwa e ute ma ne ni malo. Ne wadak e odwa gi joot moro ma noting’o ji abiriyo.
Paul: Pile ka pile, jolweny ne temoga donjo Bethel mondo gine ka wapando ji kanyo. Sa asaya ma ne gi temo donjo, ne waoroga ji ariyo mondo odhi owuo kodgi e rangach, to ji ariyo ne ng’icho gie dirisa mondo gine gima ne dhi
timore. Ka ji ariyo ma nodhi e rangachgo oketo lwetgi yo ka nyimgi, mano ne nyiso ni weche beyo. To ka ne gidwoko lwetgi ka ng’egi, mano ne nyiso ni weche richo, kendo joma ne ng’icho gie dirisa ne wuok mapiyo mondo gidhi gipand Joneno mamoko ma nimanyo.Anne: Bang’ jumbe moko mang’eny, jolwenyo moko makwiny nobiro modonjo Bethel githwon. Ne wapondo e baf gi nyaminwa moro kendo ne nitie kabat moro e bafno. Nyaminwa ma ne wan-gono nopondo e i kabadno kamoro ma ne ok nyal nenee. Jolweny ma noting’o bunde noluwa nyaka malo kuma ne wantie. Ne gidhiro dhoodwa matek ka igi owang’. Paul nowuoyo kodgi kosayogi mondo kik gidonji. Nonyisogi kama: “Jaoda nie chono.” Gik ma nolorgo kama nyaminwano nopondoe ne goyo koko, kendo ne nyaka apanggi maber, to mano nokawo thuolo. Nabedo maluor kendo denda duto notetni. Naparora kaka nadhi yawo dhoot. Nalemo gi chunya ka akwayo Jehova mondo okonya. Nayawo dhoot kae to namosogi ka akuwe mos. Achiel kuomgi nodhira kokalo modhi nyaka kama kabadno ne nitie, kendo nochako ng’iyo gik ma ne nie iye. Nowuoro ahinya ka ne ok oneno ng’ato e iye kanyo. En kaachiel gi grup ma ne en-go ne gidhi nyime manyo ji e ute duto, nyaka kuonde ma ne giparo ni ji ne nyalo pondoe. Kata kamano, onge ng’ama ne giyudo kuondego.
ADIERA NODHI NYIME LANDORE
Paul: Kuom dweche mang’eny, ne waonge gi chiemo ma ne wanyalo chamo. Kata kamano, lamo mokinyi ma ne watimoga Bethel ne chalnwa ka chiemb okinyi, kendo ne wang’eyo ni gik ma ne wapuonjore ne miyowa teko mar nano e odiechieng’ duto.
Ne wang’eyo ni ka ne wanyalo wuok mondo wadhi wamany chiemo kod pi, ninyalo neg owete gi nyimine ma nopondo Bethel. Seche moko, Jehova ne miyowaga gik ma ne wadwaro mana e sa mowinjore. Jehova nokonyowa yudo gik mochuno kendo loyo luoro ma ne wan-go.
Kaka piny ne medo bedo gi tungni, e kaka adiera bende ne medo landore. Nyading’eny, nochuno owete gi nyimine weyo miechgi mondo gires ngimagi, kata kamano, pod ne gimakore gi Jehova. Moko kuomgi nowacho ni pek ma ne giromogo e kinde lwenyno noikogi ne masira maduong’. Jodong-kanyakla kaachiel gi owete moko ma rowere nonyiso chir e timo duto ma ne ginyalo mondo gikony owete gi nyimine. Owete gi nyimine ma noweyo miechgi nikech lweny, ne chakoga lendo e alwora ma ne gidhiye. Ne gidhiga e chokruoge e Ute Romo ma ne giloso gi gik ma ne giyudo e bungu kuno. E kinde matekgo, chokruoge kod tij lendo nojiwo owete gi nyimine ahinya. Ka ne wateronegi chiemo, lewni, kod gik mamoko, ne gijokwayo bege mag lendo kar kwayo lewni, to mano ne mulo chunywa ahinya. Kata obedo ni ji ne luor kendo ne gikuyo, ne gimor ahinya gi wach ma ne walandonegi. Dhogi nomoko ka ne gineno kaka Joneno ne gin jokinda, ne mor, kendo ne rieny e piny motimo mudho! (Mat. 5:14-16) Kinda ma owete gi nyimine ne nigo nomiyo kata mana jolweny moko ma ne ger obedo Joneno.
JEHOVA NOMIYOWA TEKO SAMA NOCHUNO NI WAWE OWETEWA
Paul: Seche moko ne chunoga ni wawuog e pinyno. Kuom ranyisi, nitie kinde ma ne wawuok didek mana machuok, to nitie kinde ma ne wawuok diriyo kuom higa mangima. Nyaminwa moro ma jamisonari nolero kaka ne wawinjo e chunywa. Nowacho kama: “E Gilead, nopuonjwa ni waket chunywa e migapwa, to mano e gima ne watimo. Omiyo, ne wawinjo malit ahinya ka koro nochuno ni wawe owetewa e chal matek kamano!” Gima ber en ni pod ne wanyalo dhi nyime konyo owetewa gi nyiminewa ma Liberia ka wan e pinje ma ni machiegni kodgi.
Anne: E dwe mar Mei 1996, ne wawuok gi mtok ofis ka wan ji ang’wen, kendo ne wating’o barupe moko ma ofis nogeno ahinya. Ne wadwaro riembo mtoka kuom kilomita 16 mondo wadhi oko mar taon ma ne onge tungni. Mana gie sechego, nomonj alwora ma ne wantiere. Jolweny ma ne nigi mirima nogoyo bunde e kor yamo, ne gichungowa, ne gigolo ji adek kuomwa oko, kae to ne giriembo mtokwa ka Paul pod nie iye. Ne wachung’ kanyo ka wabwok! Apoya nono, Paul nobiro kowuok e i oganda ka pat wiye otimo remo. Ne waparo ni ogoye bunde, kata kamano, ne wachak waparo ni, ‘Kogoye bunde, be dowuoth adier?’ Kare jalweny moro nogoyo wiye gi gimoro sama nodhire mondo owuog e mtoka. Gima ber en ni ne ok ohinyore marach ahinya.
E bathe kanyo ne nitie mtok jolweny ma nochung’ kopong’ gi ji mang’eny ma ne luoro omako. Ne waliero e bath mtokano. Dereba noriembo mtokano matek ahinya ma ne wachiegni mana lwar piny. Ne wasaye ni ochung’ to noluor ma ne ok onyal kata winjowa. Kata obedo ni ne ok walwar, ne wachopo ka watetni kendo lwetwa nojony ahinya.
Paul: Ne watimo buru kendo lepwa noyiech, ne wang’iyore ka wapenjore mana ni, ‘Eh pod wangima! To kare pod wangima?’ Ne wanindo e pap but helikopta moro ma nosego lisasi mang’eny, kendo kinyne helikoptano e ma noterowa Sierra Leone. Ne wamor ni ne watony, kata kamano, pod ne waparore ahinya e wi chal mar owetewa gi nyiminewa ma ne waweyo chien.
JEHOVA NOMIYOWA TEKO MONDO WANYAGRE GI LOKRUOK MORO MACHIELO
Anne: Ka ne wachopo e Bethel ma ne ni Freetown e piny Sierra Leone, owete gi nyimine norwakowa maber ahinya. Kata kamano, gik ma notimorenwa Liberia nochako biro e pacha. E seche mag odiechieng’, nasiko ka atang’ atang’a ka aluor, kendo pacha ne ok nyal tiyo e yo malong’o. Gotieno, luya ne tuchnaga to sechego bende atetni, kendo naluor ni gimoro marach ne nyalo timore sa asaya. Kata mana gamo muya ne ok yot. Paul nokwaka matek kendo lemo koda. Ne wawero wende mag Pinyruoth mochopo kama naweyo tetni. Nawinjo ka gima wiya biro marach, kendo naparo ni ne adhi weyo bedo jamisonari.
Wiya ok nyal wil gi gima notimore bang’ mano. Jumano, ne wayudo gasede moko ariyo manyien. Achiel ne en Amkeni! ma Jun 8, 1996. Ne en gi sula moro ma wiye wacho ni, “Kukabiliana na Mishiko ya Hofu ya Ghafula” (Nyagruok gi Luoro ma Biroga Apoya). Koro nachako ng’eyo gima ne tima. Gaset machielo ne en Mnara wa Mlinzi ma Mei 15, 1996 ma ne nigi sula ma wacho ni, “Wao Hupata Wapi Nguvu Zao?” (Giyudoga Tekogi Kanye?) Gasedno ne nigi picha mar oguyo ma buombe oyiech. Sulano nolero ni mana kaka oguyo nyalo dhi nyime chiemo kendo fuyo kata ka buombe oyiech, e kaka wan bende kokalo kuom teko mar roho mar Jehova, wanyalo dhi nyime konyo jomamoko kata ka nitie gik maricho mosetimorenwa. Mano ne en chiemb chuny ma Jehova nokelo e sa mowinjore ndi! (Mat. 24:45) Timo nonro e wi wachno kendo loso fail moting’o sula ma kamago nokonya. Mosmos, bwogruokna nodok chien.
JEHOVA NOMIYOWA TEKO MAR YIE TIMO MIGAWO MANYIEN
Paul: Sa asaya ma ne wayudo thuolo mar dok Liberia, ne wabedoga mamor ahinya. Giko higa mar 2004 noyudo ka wasebedo jomisonari kuom higni ma hawo 20. Lweny noserumo. Ne
nitie chenro mar gedo moko e bad ofis, to apoya nono, nomiwa migawo manyien.Mae ne en tem maduong’. Ne waseng’iyo gi owete gi nyimine manie pinyno ahinya, kendo ne ok wadwar ni wawegi. To nikech ne waseneno kaka Jehova nosebedo ka guedhowa ka ne waweyo joodwa chien bang’ a Gilead, ne wayie gi migawono. Noorwa e piny Ghana, ma en piny ma ni machiegni gi Liberia.
Anne: Ne waywak ahinya ka ne wawuok Liberia. Ne wabwok ka ne owadwa moro motegno kendo ma hike ng’eny ma nyinge Frank nonyisowa niya: “Wiu nyaka wil kodwa!” Kae to nolero wachno niya: “Wang’eyo ni wiu to ok bi wil kodwa, kata kamano, nyaka uket chunyu duto e migapu manyien. Migawono owuok kuom Jehova, omiyo, keturu pachu duto kuom owete gi nyimine ma ni kuno.” Wachno notegowa, kendo koro ne ok waluor dhi chako ngima manyien kama joma nok e mong’eyowae.
Paul: Kata kamano, mapiyo ahinya, ne wang’iyo gi owetewa ma Ghana kendo herogi. Ne nitie Joneno mang’eny ahinya e pinyno! Yo ma owetewa gi nyiminewa ma Ghana nochung’go motegno kendo makore gi Jehova nopuonjowa gik mang’eny. Kae to bang’ bedo Ghana kuom higni 13, ne wayudo migawo manyien kendo. Nonyiswa ni wadhi Kenya e bad ofis ma East Africa. Kata obedo ni pod ne wagombo ahinya osiepe ma ne waseloso e pinje ma ne wasebetie, ne wang’iyo piyo ahinya gi owete ma Kenya. Mana kaka Ghana gi Liberia, tich pod ng’eny ahinya e alwora mar East Africa.
GIK MA MIGEPEWA OSEPUONJOWA
Anne: Kuom higni mang’eny, asekalo e gik ma kelona luoro kod kibaji. Gik ma kamago nyalo hinyo dendwa, pachwa, kendo nyoso chunywa. Jehova ok geng’nwaga chandruoge e yor hono. Sa asaya ma awinjo ywak bunde, iya ludorega marach kendo lwetena tho thudhno. Kata kamano, asepuonjora geno kuom kony duto ma Jehova miyowa mondo otegwa, moriwo nyaka owetewa gi nyiminewa. Bende, aseneno ni ka wamakore gi puonjruok Muma, lemo, chokruoge, kod lendo, Jehova nyalo konyowa siko e migapwa.
Paul: Jomoko penjowaga niya: “Be uhero migapu?” Pinje nyalo bedo mabecho, kata kamano, apoya nono tulo nyalo miyo gibed maricho. Omiyo, en ang’o ma wahero moloyo pinje ma wasetiyonee Jehova? Jokristo wetewa. Kata obedo ni wapon kuonde mopogore opogore, wan gi paro achiel. Ne waparo ni noorwa mondo wajiwgi, kata kamano, adiera en ni gin e ma gisejiwowa kendo tegowa.
Sa asaya ma wadar ka wadhi e piny machielo, wayudoga owete gi nyiminewa moherowa ahinya, to mano en hono maduong’. Tek ni wan e kanyakla, wawinjo ka wan joot achiel kendo wayudo arita maber. Wan gadier chuth ni ka wadhi nyime geno kuom Jehova, obiro miyowa teko mondo wanan e gimoro amora ma wanyalo kaloe.—Fil. 4:13.
a Ne sigand ngima John Charuk e sula ma wiye wacho ni, “I Am Grateful to God and Christ,” ma yudore e The Watchtower ma Mach 15, 1973.