Winjruok ma ne otimno bende nomiyo ochak riwruok moro manyien ma niluongo ni Riwruok Matudo Pinje (League of Nations). Gima duong’ momiyo ne ochak riwruogno en ni nonego “okel tudruok maber e kind pinje, kendo ojiw kue e piny ngima.” Dinde mang’eny ma luongore ni Jokristo ne oriwo lwedo riwruogno. Riwruok mar kanise ma Amerka (Federal Council of the Churches of Christ in America) nopwoyo Riwruok Matudo Pinje ka giwacho ni riwruogno en “yo ma Pinyruodh Nyasaye nyisogo tekone e siasa mag pinyni.” Riwruok mar kanisego ne onyiso ni giriwo wachno lwedo kuom oro moko kuom joggi e Paris Peace Conference. Achiel kuom joma ne odhi e romono nowacho ni riwruogno “e chakruok mar lokruok maduong’ e histori mar dhano.”

Adiera en ni lokruok to ne dhi timore, kata kamano, ne ok dhi kele gi joma ne odhi e romono. E higa mar 1919, tijwa mar lendo nochako mako mach nikech Jehova ne omiyo joge teko mar lendo e okang’ ma ne pok otimee. Ka mano pok notimore, nitie lokruok moro maduong’ ma ne nyaka timre ne Jopuonjre Muma.

Ngeso tarik 4, dwe mar Januar 1919 e odiechieng’ ma nochan mondo ogo ombulu miyierogo owete ma ne dhi tayo riwruokwa. Romono ne itimoga higa ka higa. E kindeno, owetego niluongo ni directors. Gie kindeno, noyudo ka odonj ne Owadwa Joseph F. Rutherford gi weche mag miriambo motueye kanyachiel gi owete moko abiriyo e jela moro ma ni Atlanta, Georgia, e piny Amerka. Rutherford e ma ne en president mar riwruok mar oganda Jehova e kindeno. Gima duong’ ma ne chando pach owete e kindego ne en ka be nonego oyier owete ma ne ni e jelago mondo gidhi nyime gi migepegi, koso nonego oyier owete mamoko manyien mondo okaw kargi.

Ka ne Owadwa Rutherford ni e jela, wach riwruok mar oganda Jehova ne chando chunye ahinya. Ne ong’eyo ni nitie owete moko ma ne neno ni ber ka oyier ng’at machielo mondo ota riwruogwa. Mano e momiyo ne ondiko barua ne joma ne dhi bedo e romono konyisogi ni giyier  Owadwa Evander J. Coward mondo obed president. Rutherford nowacho ni Coward ne en ng’at “ma muol,” “mariek,” kendo “mochiwore chuth ne Ruoth.” Kata kamano, owete mang’eny to ne dwaro ni ochor ombuluno nyime nyaka bang’ dweche auchiel. Okinde (lawyers) mag owete ma ne ni e jelago noyie gi wachno. Sama pod ne ging’ado gima nonego gitim, i owete moko nochako wang’.

Kae to gimoro makende notimore. Achiel kuom owete ma ne ni kanyo nowacho niya: “An ok alony e weche mag chik, kata kamano, kodok korka mbaka ma dhi nyime kaeni, ang’eyo gima chik Nyasaye wacho. Chik Nyasaye dwaro ni wamakre kode. Yo maduong’ ma wanyalo nyisogo ni wamakore gi Nyasaye en goyo agoya ombulu sani kendo yiero Owadwa Rutherford mondo odhi nyime bedo president. (Zab. 18:25) Owadwa Richard H. Barber nowacho ni ‘ne chalo mana ka gima owadwano noolo mo e wi pi ma nochacho.’

Owadwa A. H. Macmillan ma ne nigi Rutherford e jela nowacho ni kinyne Rutherford nodwong’o sel ma ne entie kowacho ni, “Kel lweti.” Rutherford nomiye telegram moro. Ka ne Macmillan osomo asoma weche ma ne ni e telegramno ni i, nowinjo tiendgi. Wechego nowacho ni: “RUTHERFORD WISE VAN BARBER ANDERSON BULLY AND SPILL DIRECTOR FIRST THREE OFFICERS LOVE TO ALL.” Mano ne nyiso ni owete duto ma ne tiyo kaka directors noyier kendo. Bende, Joseph Rutherford kod William Van Amburgh ne dhi dhi nyime gi migepe ma ne gitimo. Omiyo, Rutherford nodhi nyime bedo president.

Sama owete aborogo pod ne ni e jela, Jopuonjre Muma ne kwayo ji mondo oket sei e barua ma ne gikwayogo sirkal mondo ogony owetego. Owete gi nyimine ma jochirgo noyudo sei mokalo 700,000. Chieng’ Tich Adek, tarik 26 dwe mar Mach 1919, ne ogony Rutherford gi jowetene. Mano ne otimore kata obedo ni ne pok omi sirkal barua ma ne ji oketoe seicha.

Owadwa Rutherford nogolo ne joma ne obiro rwake twak kowacho niya: “Ang’eyo ni gik moyudowagi ikowa ne weche madongo ma biro. . . . Kata obedo ni ne ukedo mondo wawuog e jela, mano ok e wach maduong’. . . . Gima duong’ ma ne udwaro ne en ni umi nying Jehova duong’, kendo joma osebedo ka kedo oseyudo gueth makende.”

Yo ma ne otimgo kes mar owetewago konyowa bedo gadier ni Jehova e ma notayo weche. Tarik 14, dwe mar Mei 1919, kot mar apil ne ong’ado niya: “Joma ne odonjnegi e kesni ne . . . obuon sama ne iyalogi; kuom mano, warucho bura ma nong’adnegi.” Nodonj ne owetego gi ketho madongo ma ka di ne gonygi agonya kata dwoknegi tuech chien ma ok oruch bura ma ne ong’adnegino, wechego ne dhi siko e rekod maggi ka sirkal. Gima ber en ni bang’ rucho burano, ne ok odonjnegi gi gimoro amora machielo.  Kuom mano, kata bang’ ka nosegol Owadwa Rutherford e jela, nodhi nyime bedo okil ma kedo ne jotich Jehova e Kot Maduong’ Mogik ma Amerka.

Owadwa Macmillan nowacho kama ka noparo kaka weche ne chal e kindego: “Ok wabi bet abeta piny ndee ka warito ni Ruodhwa oterwa e polo. Nyaka watim gimoro mondo wang’e dwaro mar Ruodhwa.”

Kata kamano, pod owete ne ok nyal dhi nyime gi tije ma ne gisebedo ka gitimo e ofiswa maduong’ kuom higni mang’eny. Nikech ang’o? En nikech ka ne gia e jela, ne giyudo ka noketh masinde ma ne gitiyogago e goyo buge. Wachno nonyoso chunygi ahinya kendo owete moko ne wuoro ka be tij lendo koro norumo.

Be pod ne nitie joma ne gombo winjo wach Pinyruoth ma Jopuonjre Muma ne lando? Mondo giyud dwoko mar penjono, Owadwa Rutherford nong’ado ni ne odhi golo twak ne ji duto ma ne gombo winjo. Ji duto ne orwak mondo owinj twagno. Owadwa Macmillan nowacho kama: “Ka po ni ji ne dhi biro, mano ne dhi nyiso ni kare tij lendo pok orumo.”

Omiyo, Jumapil tarik 4 dwe mar Mei, 1919, Owadwa Rutherford nogolo twak e Los Angeles, California kata obedo ni ne otuo ahinya. Twagno wiye ne wacho ni: “The Hope for Distressed Humanity.” Ji ma dirom 3,500 ne obiro winjo twagno. Kama nitime chokruogno nopong’, omiyo, nochunogi nyiso jomamoko ma nobiro ni gibi kinyne nikech kuonde bet duto nopong’. Kinyne, ji 1,500 nobiro winjo twak. Owete koro noyudo dwoko mar penjo ma ne chandogicha. Kare ji pod ne gombo puonjore adiera!

Gima owetego notimo bang’ mano, osejiwo tij lendo ma Joneno mag Jehova osebedo ka timo nyaka sani.

The Watch Tower ma Agost 1 1919, nolando ni chokruok maduong’ ne dhi timore Cedar Point,  Ohio e chak dwe mar Septemba. Owadwa moro ma rawera ma nyinge Clarence B. Beaty ma ne wuok Missouri nowacho niya: “Ji duto ne gombo dhi e chokruogno.” Owete gi nyimine mokalo 6,000 nodhi e chokruogno. Kwanno ne duong’ moloyo kwan mar ji ma owete ne geno ni ne dhi biro. Gima chielo ma ne omiyo chokruogno obedo makende ahinya en ni nobatis ji mokalo 200 e nam miluongo ni Erie.

E odiechieng’ mar abich mar chokruogno, ma ne en Septemba 5, 1919, Owadwa Rutherford nogolo twak ma wiye wacho ni “Address to Co-laborers.” E twagno, ne olando ni osegol gaset manyien miluongo ni The Golden Age. * Gasedno ne dhi bedo gi “weche manyien kod Ndiko ma ne lero gimomiyo wechego ne timore.”

Nojiw Jopuonjre Muma duto ni gilend gi chir ka gitiyo gi gaset manyienno. Barua ma ne nyiso kaka onego otim tijno ne wacho kama: “Ng’ato ang’ata mochiwore chuth ne Nyasaye [tiende ni, mosebatisi] onego one thuolo mar tiyo ne Nyasaye kaka thuolo makende, kendo oland wach maber gi kinda duto e piny ngima.” Ji mang’eny noyie ni ne gidhi timo tijno! Chop Desemba higano, joland wach Pinyruothgo noseyudo ji mokalo 50,000 ma ne dwaro ni oornegi gaset manyienno dwe ka dwe.

E giko higa mar 1919, noyudo osechan jotich Jehova kendo osejiwgi ne tich ma ne ni nyime. E wi mano, thoth weche ma ne okor chon e wi ndalo mag giko nosetimore. Ndalo mag temo jo Nyasaye kendo pwodhogi, mana kaka nokor e Malaki 3:1-4, noserumo. Jotich Jehova koro nosegony e tuech mar “Babilon Maduong’,” kendo Yesu noseketo “jatich mogen kendo mariek.” * (Fwe. 18:2, 4; Mat. 24:45) Jotich Jehova koro noseikore timo tich ma Jehova ne dwaro ni gitim.