1. Ang’o ma Jehova nyalo timo mondo ochop dwache?

JEHOVA nyaloga bedo gimoro amora ma dwarore mondo ochop dwache. Kuom ranyisi, en Japuonj, Jahoch, Jayal-Injili, kod mamoko mang’eny. (Isa. 48:17; 2 Kor. 7:6; Gal. 3:8) To e ma pod otiyoga gi dhano e chopo dwache. (Mat. 24:14; 28:19, 20; 2 Kor. 1:3, 4) Bende, Jehova nyalo miyowa rieko kod teko mondo wabed gimoro amora ma dwarore mondo wachop dwache. Tiend nying Jehova oriwo wechego duto ka luwore gi josomo mang’eny.

2. (a) Ang’o momiyo jomoko nyalo bedo gi kiawa ka be Jehova nyalo tiyo kodgi? (b) Wadwaro nono ang’o e sulani?

² Waduto dwaher mondo Jehova oti kodwa e chopo dwache, kata kamano, jomoko to nyalo bedo gi kiawa ka be mano nyalore. Ang’o momiyo? Samoro gineno ni ok ginyal timo mang’eny nikech hikgi kata kit ngima ma gidakie. Jomoko to neno ni gin gi lony morem. Moko to neno ni gima gitimo sani oromo ma koro ok gine gimomiyo onego gimed timo dongruok. E sulani, wadwaro neno kaka Jehova nyalo konyo ng’ato ang’ata kuomwa mondo ochop dwache. Kae to, wabiro nono ranyisi moko e Muma ma nyiso kaka Jehova nomiyo chwo kod mon moko teko kod gombo mar timo dwache. Mogik, wabiro neno gik ma wanyalo timo mondo Jehova oti kodwa.

3. Ka luwore gi Jo-Filipi 2:13, ere kaka Jehova nyalo miyowa gombo mar timo dwache?

³ Som Jo-Filipi 2:13. * Jehova nyalo miyowa gombo mar timo dwache. E yo mane? Samoro wanyalo fwenyo ni kanyakla nigi rem moro, kata nitie jalendo moro monego okony e wach moro. Kata, samoro jodong-kanyakla nyalo somo barua moro moa e ofis ma nyisowa ni nitie kanyakla moro ma dwaro kony. Wanyalo penjore kama: ‘Ang’o ma anyalo timo mondo akony e wach ma kamano?’ Kata, nyalo bedo ni omiwa migawo moro to wawuoro ka be wanyalo time kaka dwarore. Kata, nyalo bedo ni wasomo kamoro e Muma to wapenjore ni, ‘Ere kaka anyalo tiyo gi ndikoni e konyo jomamoko?’ Adier, Jehova ok bi chunowa mondo watim gimoro amora. Kata kamano, koneno gimoro amora kuomwa ma nyiso ni waikore timo dwache, obiro miyowa gombo mar timo kamano.

4. Ere kaka Jehova nyalo miyowa teko mar timo dwache?

⁴ Jehova nyalo miyowa teko mar timo dwache. (Isa. 40:29) E yo mane? Onyalo miyowa rohone maler mondo okonywa tiyo maber gi nyalo ma wan-go. (Wuok 35:30-35) Jehova nyalo tiyo gi riwruok mar ogandane mondo opuonjwa timo migepe momiyowa. Ka ok ing’eyo kaka inyalo timo migawo momiyi, kwa kony. Bende, kwa Jehova mondo omiyi “teko mokalo mapile.” (2 Kor. 4:7; Luka 11:13) Muma oting’o ranyisi mang’eny mar chwo gi mon ma Jehova nomiyo gombo kod teko mar timo dwache. Sama wanono moko kuom ranyisigo, tem ane paro kaka in be Jehova nyalo konyi kaka nokonyogi.

5. Ang’o ma wapuonjore kuom yo ma Jehova nokonyogo Musa mondo ores Jo-Israel?

⁵ Jehova nokonyo Musa mondo ores Jo-Israel. Kata kamano, Jehova nochako tiyo kode karang’o? Be dibed ni Jehova nochako tiyo gi Musa e kinde ma Musa ne paro ni ne en gi lony bang’ yudo “tiegruok e wi rieko duto mag Jo-Misri”? (Tich 7:22-25) Ooyo. Jehova nochako tiyo kode mana ka nosetiege mobedo ng’ama obolore kendo mang’won. (Tich 7:30, 34-36) Jehova nomiyo Musa chir mar chung’ e nyim jaloch ma ne nigi teko mogik e piny Misri. (Wuok 9:13-19) Mano puonjowa ang’o? Opuonjowa ni Jehova tiyo mana gi joma nigi kido ma more kendo mogene mondo omigi teko.​—Fil. 4:13.

6. En puonj mane ma wayudo kuom yo ma Jehova notiyogo gi Barzillai e konyo Ruoth Daudi?

⁶ Higni moko bang’e, Jehova notiyo gi Barzillai e konyo Ruoth Daudi. Daudi gi joge ‘nodenyo, ne giol, kendo ne gin gi riyo’ sama ne giringo ka ne Absalom lawogi. Kata obedo ni Barzillai ne en jaduong’ moti, noriwore gi jomamoko e miyo Daudi gi joge gik ma ne gichando kata obedo ni timo mano ne nyalo miyo onege. Barzillai ne ok oneno ni ne oti ahinya ma Jehova ne ok nyal tiyo kode. Kar mano, ne ochiwo gik ma ne en-go e konyo jotich Jehova. (2 Sa. 17:27-29) En puonj mane ma wayudo? Bed ni wati kata wan joma tindo, Jehova nyalo tiyo kodwa e konyo Jokristo wetewa mochando  gik moko, bed ni gidak machiegni kodwa kata gin e piny machielo. (Nge. 3:27, 28; 19:17) Kata ka po ni ok wanyal konyogi achiel kachiel, wanyalo golo chiwo misirogo tij piny mangima mondo konygigo sama gin gi chandruok.​—2 Kor. 8:14, 15; 9:11.

7. Ere kaka Jehova notiyo gi Simeon, to wachno jiwowa e yo mane?

⁷ Jehova nosingo ne Simeon ma ne en jaduong’ moti ni ne ok odhi tho ka pok oneno Mesia. Nyaka bed ni singono nojiwo Simeon ahinya nikech nosebedo korito Mesia kuom higni mang’eny. Jehova ne oguedhe nikech yiene kod sinani mare. Kae to chieng’ moro nodhi e hekalu ka en e “bwo teko mar roho.” Ka ne en kanyo, noneno Yesu ka tin, kendo Jehova notiyo kode e wacho motelo ni nyathi matinno e ma ne dhi bedo Mesia. (Luka 2:25-35) Kata obedo ni samoro Simeon ne ok omedo dak aming’a moneno ka Yesu yalo e piny, nomor ahinya gi thuolo makende ma noyudo, kendo gueth modhuro rite! E piny manyien, Simeon biro neno kaka loch Yesu biro kelo gueth mang’eny ne ji duto e piny. (Cha. 22:18) Wan be onego wabed mamor gi thuolo moro amora ma Jehova omiyowa e timo tije.

8. Ere kaka Jehova nyalo tiyo kodwa kaka notiyo gi Barnaba?

⁸ E kinde Jokristo mokwongo, ng’at moro mang’won miluongo ni Josef nochiwore mondo Jehova oti kode. (Tich 4:36, 37) Nenore ni Josef nong’eyo hoyo jomamoko, omiyo, joote ne ochake ni Barnaba, ma tiende en “Wuod Hoch.” Kuom ranyisi, bang’ ka Saulo noselokore mobedo Jakristo, pod owete mang’eny noluore nikech chon nosandogi. Kata kamano, Barnaba nokonyo Saulo kendo nohoye. Nyaka bed ni Saulo ne mor gi ng’wono ma ne Barnaba onyise. (Tich 9:21, 26-28) Kinde moko bang’e, jodongo ma ne ni Jerusalem noneno ni ber mondo odhi ojiw owete ma ne ni Antiokia e piny Siria. Jodongogo ne ooro ng’a? Ne gioro Barnaba. Ne giyiero ng’at mowinjore ndi! Muma wacho ni Barnaba “nochako jiwogi giduto mondo gidhi nyime siko e Ruoth gi chuny motegno.” (Tich 11:22-24) E kindewagi bende, Jehova nyalo tiyo kodwa e hoyo Jokristo wetewa kendo jiwogi mana kaka notiyo gi Barnaba. Kuom ranyisi, onyalo tiyo kodwa e hoyo joma wedegi kata osiepegi otho. Kata, onyalo chwalowa mondo walim Jakristo wadwa ma tuore kata ma nigi parruok, kata goyone simu ka wahoye. Be ibiro yie mondo Jehova oti kodi kaka notiyo gi Barnaba?​—1 The. 5:14.

9. Ang’o ma wapuonjore kuom yo ma Jehova nokonyogo Vasily mondo obed jakwath maber?

⁹ Jehova nokonyo owadwa moro miluongo ni Vasily mondo obed jakwath maber. Ka ne oket Vasily obed jaduong’-kanyakla ka en jahigni 26, ne oluor ni ne ok en gi lony moromo mar konyo kanyakla, to ahinya-ahinya konyo joma ne nigi chandruok. Kata kamano, ne oyudo tiegruok kuom jodongo wetene molony to kod e Skul mar Tij Pinyruoth. Vasily notimo kinda mondo omed bedo molony. Kuom ranyisi, noloso list mar gik moko matindo tindo ma ne odwaro timo. Sa asaya ma ne otimo achiel e yo maber, ne omedo loyo luoro ma ne en-go. Owacho kama: “Migawo ma ne miya luoro chon tinde mora malich. Sama Jehova okonya ma ayudo ndiko mowinjore gi gima chando owadwa kata nyaminwa moro e  kanyakla, awinjoga maber ahinya.” Owetewa mwahero, kuyie chiworu mondo Jehova oti kodu kaka Vasily notimo, obiro miyou teko kod nyalo mar timo migepe momedore e kanyakla.

10. Ang’o ma Abigail notimo, to ranyisi mare puonji ang’o?

¹⁰ Nitie kinde ma Ruoth Saulo ne lawo Daudi gi joge. Nochopo kama ne gionge gi chiemo. Daudi gi joge nokwayo jamoko moro ma Ja-Israel ma ne nyinge Nabal mondo omigie chiemo matin​—gimoro amora ma ne onyalo yudonegi. Ne gineno ni kwayo Nabal chiemo ne ok rach nikech ne gisebedo ka gikonyo jokwadhe rito jamni e thim. Nabal notamore miyogi gimoro amora, kata mana matin. Mirima nomako Daudi kendo nodwaro nego Nabal gi chwo duto ma ne ni e dalane. (1 Sa. 25:3-13, 22) Kata kamano, Abigail chi Nabal ne en dhako mariek kendo ma jaber. Nochoko chir modhi ir Daudi mopodho piny e tiende, mokwaye ni kik oyud buch remo kayiem nono. Nonyise e yo mang’won ni owe aweya weche e lwet Jehova. Weche Abigailgo nomulo chuny Daudi. Noneno maler ni Jehova e ma nooro dhakono ire. (1 Sa. 25:23-28, 32-34) Abigail nosebedo ka timo kinda mondo obed gi kido ma ne nyalo miyo Jehova oti kode. E yo ma kamano, Jehova nyalo tiyo gi nyimine ma Jokristo e tego joutegi kod kanyakla ka gitemo matek mondo gibed mang’won kendo giti gi rieko.​—Nge. 24:3; Tito 2:3-5.

11. Ang’o ma nyi Shallum notimo, to gin jomage ma luwo ranyisi margi e kindewagi?

¹¹ Higni mang’eny bang’e, Jehova notiyo gi nyi Shallum e siro tij gero ohinga mag Jerusalem ma nosekethore. (Neh. 2:20; 3:12) Kata obedo ni wuon-gi ne en jaduong’ gweng’, nyirigo ne oikore timo tich ma tekno ma ne nyalo kata miyo oneggi. (Neh. 4:15-18) Ne ok gichal gi Jo-Tekoa moko ma ne otamore bolore mondo gitim tich. (Neh. 3:5) Parie apara mor ma nyi Shallumgo ne obedogo ka ne gineno ka tij gero ohinga orumo bang’ ndalo 52 kende! (Neh. 6:15) E kindewagi bende, nyiminewa mang’eny chiworega mondo gitim tij gero ute milamoe Jehova, kendo loso kuonde mokethore e utego. Lony ma gin-go, ilo ma ginyiso, kod yo ma gimakorego gi Jehova miyo tijego dhi maber.

12. Ere kaka Jehova nyalo tiyo kodwa kaka notiyo gi Tabitha?

¹² Jehova nochwalo Tabitha mondo ‘ogundh gi timbe mabeyo kendo ochiw mich mag konyo jochan,’ to ahinya-ahinya mond liete. (Tich 9:36) Nikech ne en gi chuny ma kamano, ji noywage ahinya ka ne otho. Kata kamano, ne gimor gilala ka ne Petro ochiere. (Tich 9:39-41) Ang’o ma wapuonjore kuom Tabitha? Bed ni wan joma tindo kata joma dongo, chwo kata mon, waduto wanyalo konyo owete gi nyiminewa mochando.​—Hib. 13:16.

13. Ere kaka Jehova notiyo gi Nyaminwa Ruth kata obedo ni noluor luor, to Ruth noneno wachno nade?

¹³ Ruth ma en nyaminwa ma luor-luor ne gombo bedo jamisonari. Ka ne pod otin, ne ojarikniga sama olendo ot ka ot kochiwo mana trakt to oa. Nowacho kama: “Tijno ne mitna.” Kata kamano, wuoyo gi ji sama nolendo ot ka ot kendo puonjogi e wi Pinyruodh Nyasaye ne ok yotne ahinya. Kata obedo ni noluor luor,  nobedo painia mapile ka en jahigni 18. E higa mar 1946, nodhi e Skul mar Gilead kendo bang’e ne omiye migawo Hawaii kod Japan. Jehova notiyo kode ahinya e lando wach maber e alworago. Bang’ lendo kuom higni ma dirom 80, Ruth nowacho kama: “Jehova osebedo ka miya teko. Osekonya loyo luoro ma ne an-go. An gadier chuth ni Jehova nyalo tiyo gi ng’ato ang’ata moyie mondo okonye.”

14. Ka luwore gi Jo-Kolosai 1:29, ang’o ma nyaka watim ka wadwaro ni Jehova oti kodwa?

¹⁴ Kinde duto, Jehova osebedo ka konyo jotichne mondo gitim migepe mopogore opogore. In iwuon, ang’o mobiro konyi mondo itim? Mano biro luwore ni iikori tiyone matek ma romo nade. (Som Jo-Kolosai 1:29.) Ka iyie mondo Jehova oti kodi, onyalo konyi mondo ibed jayal-injili ma jakinda, japuonj ma thiring’inyi, jahoch maber, jatich molony, osiep mong’eyo jiwo jowetene, kata gimoro amora machielo ma dwarore e chopo dwache.

15. Mondo rowere otim gima owach e 1 Timotheo 4:12, 15, ang’o monego gikwa Jehova?

¹⁵ To nade un owetewa ma pod rowere? Sani idwaro owete ma pod nigi teko mang’eny mondo obed jokony-tich. E kanyakla mang’eny, kwan mar jodongo ni malo moloyo jokony-tich. Be unyalo temo mondo utim migepe momedore e kanyakla? Owete moko wachoga niya: “Bedo jalendo oroma aroma.” Ka in gi paro ma chalo kamano, kwa Jehova mondo okonyi ibed gi gombo mar bedo jakony-tich kendo omiyi teko mar timo duto minyalo e tije. (Ekl. 12:1) Wadwaro ni ikonywa tich!​—Som 1 Timotheo 4:12, 15.

16. Ang’o monego wakwa Jehova, to nikech ang’o?

¹⁶ Jehova nyalo konyi mondo ibed gimoro amora ma dwarore mondo ichop dwache. Omiyo, kwaye mondo omiyi gombo kod teko ma dwarore e timo tije. Bed ni pod itin kata iseti, ti gi thuoloni, tekoni, mwanduni, kod lony ma in-go e miyo Jehova duong’ sani. (Ekl. 9:10) Ka omiyi thuolo mar timo migepe momedore e tij Jehova, kik irikni tamori mana nikech iluor kata ineno ni ok inyal timo migawono kaka dwarore. Kuom adier, wan gi thuolo makende mar timo duto ma wanyalo mondo wami nying Jehova duong’!