1-2. Ere kaka wanyalo somo Muma kendo puonjore e yo maber moloyo? Chiw ane ranyisi.

 PAR ane ni idwaro ng’iewo ot moro. En ang’o ma diher neno ka pok ing’iewo odno? Be diher neno mana picha ma nyiso kaka odno chalo gi oko? Donge biro bedo maber ka in iwuon idhi inono kaka odno chalo gi oko, gie iye, kod gik moko te ma dwarore ni ing’e kuom odno? Nyalo bedo maber ahinya kiwuoyo gi ng’at mong’eyo kaka noger odno. Onge kiawa ni diher neno kuonde duto e ot midwaro ng’iewono.

² Wanyalo timo gima chalo kamano sama wasomo Muma kendo puonjore weche manie iye. Jasomo moro pimo ote manie Muma gi “ot moro malach, ma rabora, moger e wi mise motegno.” Omiyo, ere kaka wanyalo ng’eyo maber tiend weche manie Muma? Kisome mapiyo piyo, to ibiro ng’eyo mana “puonj mag mise mag weche maler moa kuom Nyasaye.” (Hib. 5:12) Mana kaka ne waseneno ni dwarore mondo idonj e i ot mondo inon kaka nogere, e kaka dwarore bende ni idonj matut e i Muma mondo e ka iwinj tiende maber. Yo maber ahinya minyalo puonjorigo Muma en nono kaka wach moro miwuoye kamoro e i Muma otudore gi weche mondik kuonde mamoko. Bende, inyalo nono ni gin adiera mage miyiego kod gimomiyo iyie gi adierago.

3. Jaote Paulo nojiwo Jokristo wetene ni gitim ang’o, to nikech ang’o? (Jo-Efeso 3:14-19)

 ³ Mondo wawinj tiend Wach Nyasaye e yo maler, dwarore ni wapuonjre adiera matut mag Muma. Jaote Paulo nojiwo Jokristo wetene ni gipuonjre Wach Nyasaye gi kinda mondo ‘ging’e e yo malong’o lach gi bor ma ariwa gi bor modhi malo kod tut’ mar adiera. Timo kamano ne dhi konyogi mondo gimed ‘gurre motegno’ e yiegi. (Som Jo-Efeso 3:14-19.) Wan bende onego watim kamano. We wane ane kaka wanyalo nono Wach Nyasaye e yo matut mondo wawinj tiende.

4. Ang’o ma wanyalo timo mondo wamed sudo machiegni gi Jehova, to ere kaka wanyalo timo mano?

⁴ Nikech wan Jokristo, ok wadwar ni wang’e mana puonj mag mise mag Muma kae to waweyo aweya gi kanyo. Roho maler mar Nyasaye konyowa bedo gi siso mar ng’eyo “nyaka gik matut mag Nyasaye.” (1 Kor. 2:9, 10) Donge inyalo chako puonjori gik matut ma nyalo konyi medo sudo machiegni gi Jehova? Kuom ranyisi, inyalo nono kaka Jehova nohero jotichne machon, kod kaka mano nyiso ni in be oheri. Bende, inyalo nono chenro ma ne Jehova oketo ne Jo-Israel mondo gilame, kae to ipim mano gi kaka odwaro ni walame e kindewagi. Kata, inyalo nono matut kaka ngima Yesu kod tich ma notimo nochopo weche ma nokor.

5. En wach mane ma diher nono matut sama itimo puonjruok ma mari iwuon?

⁵ Nopenj moko kuom joma ohero puonjore Muma gi kinda mondo gichiw paro e wi gik matut ma ginyalo nono e Wach Nyasaye. Inyalo neno moko kuom paro ma ne gichiwo e sanduk ma wiye wacho ni, “ Gik Minyalo Nono e Puonjruokni Iwuon.” Inyalo yudo ber mathoth sama ipuonjori wechego kitiyo gi Buk Makonyo Joneno mag Jehova e Timo Nonro kata bug Fahirisi. Puonjruok Muma e yo matut biro tego yieni kendo biro konyi yudo “rieko ming’eyogo Nyasaye.” (Nge. 2:4, 5) Koro, we wawuo ane kuom adiera moko matut mag Muma ma wanyalo nono.

6. (a) En pogruok mane ma nitie e kind chano timo gimoro kod dwaro timo gimoro? (b) Ang’o momiyo wanyalo wacho ni dwach Jehova ne pinyni kod dhano en dwaro “mochwere”? (Jo-Efeso 3:11)

⁶ Ne ane gima Muma wacho e wi dwach Nyasaye. Nitie pogruok e kind chano gimoro  kod dwaro timo gimoro. Wanyalo pimo chano gimoro gi yiero ndara sie ma biro teri kama idwaro dhiye. Kata kamano, ka nitie gimoro ma ogeng’o ndara miyierono, samoro ok ibi chopo kama nidwaro dhiye. Komachielo, wanyalo pimo dwaro timo gimoro gi kama wadwaro chopoe. Wang’eyo maber kama wadwaro chopoe, kata kamano, ok ochuno ni wati gi ndara moro sie mondo wachop kanyo. Wanyalo timo lokruok moro amora ma dwarore mondo wachop kama wadwaro dhiyeno. Wamor ni Jehova osebedo ka elonwa “dwarone mochwere” mosmos. (Efe. 3:11) Jehova nyalo yiero yore mopogore opogore mondo ochopgo dwache, kendo kinde duto dwache chopoga, nikech “osechueyo gik moko duto ne dwache.” (Nge. 16:4) Bende, gik ma Jehova timo siko nyaka chieng’. Dwach Jehova en ang’o, to gin lokruoge mage mosetimo mondo ochop dwacheno?

7. Bang’ ka jonyuolwa mokwongo noseng’anyo, ere kaka Jehova notimo lokruok mondo ochop dwache? (Mathayo 25:34)

⁷ Nyasaye nonyiso jonyuolwa mokwongo dwache ne dhano. Nonyisogi niya: “Nyuolreuru mondo upong’ piny, kendo ubed gi teko e wi . . . gik mangima duto manie piny.” (Cha. 1:28) Ka ne Adam gi Hawa ong’anyo ne Jehova mi richo odonjo e piny, mano ne ok nyal mono Jehova chopo dwache. Notimo lokruok e yo ma ne odhi chopogo dwacheno. Mana gikanyono, Jehova nong’ado ni nodhi loso Pinyruodh polo ma ne dhi chopo dwache ne dhano kod piny. (Som Mathayo 25:34.) E kinde ma noseketo, Jehova nooro Wuode makayo e piny mondo opuonj ji e wi Pinyruoth kendo ochiw ngimane kaka misango ma warogi e richo kod tho. Kae to bang’ chier, Yesu nodok e polo kendo bang’e nokete mondo oloch kaka Ruoth mar Pinyruodh Nyasaye. Kata kamano, nitie gik mang’eny ma wanyalo puonjore e wi dwach Nyasaye.

8. (a) En wach mane maduong’ miwuoye e Muma? (b) Kaka olernwa e Jo-Efeso 1:8-11, gikone ang’o ma Jehova biro timo? (Ne picha manie nyim gaset.)

⁸ Wach maduong’ miwuoye e Muma en kaka Jehova biro miyo nyinge obed maler e kinde ma obiro chopo dwache ne piny kokalo kuom Pinyruodhe moseketoe Yesu obed Ruoth. Dwach Jehova ok nyal lokore. Osingo ni obiro chopo dwacheno. (Isa. 46:10, 11, weche moler piny; Hib. 6:17, 18) Machiegnini, piny biro bedo paradiso ma jaber kama nyikwa Adam gi Hawa ma timo gik makare ‘nodagie nyaka chieng’.’ (Zab. 22:26) To mano kende ok e gima Jehova biro timo. Dwache maduong’ en ni gikone ochok jotichne duto manie polo gi piny mondo gibed e bwo loch achiel. Kae to ji duto biro bolore ne Jehova kaka Jalochgi. (Som Jo-Efeso 1:8-11.) Donge imor ahinya gi yo maber ma Jehova chopogo dwache?

9. Sama wasomo Muma, wanyalo neno gik ma biro timore higni adi mabiro?

⁹ Par ane weche ma Jehova nokoro e puodho mar Eden kaka ondik e Chakruok 3:15. b Wechego nyiso kaka Jehova ne dhi chopo dwache higni mathoth bang’e. Kuom ranyisi, Nyasaye nonyiso Ibrahim ni bang’ tienge mang’eny, achiel kuom kothe ne dhi bedo Kristo. (Cha. 22:15-18) Kae to e higa mar 33, noka ofunj tiend Yesu mana kaka nokor. (Tich 3:13-15) Wach ma nokor ni ibiro to wi Satan, pod odong’ higni mokalo 1,000 e  ka timre. (Fwe. 20:7-10) Bende, Muma konyowa ng’eyo gik ma biro timore kaka sigu manie kind piny Satanni kod riwruok mar oganda Jehova medo dhi nyime ma chop gikone.

10. (a) Gin gik mage malich ma chiegni timore? (b) Ere kaka wanyalo iko pachwa kod chunywa? (Ne weche moler piny.)

¹⁰ Par ane gik malich miwuoro ma chiegni yiengo piny, ma Muma koro ni biro timore. Mokwongo, ogendni biro lando ni “kuwe nitie kendo weche beyo!” (1 The. 5:2, 3) “Gikanyono,” masira maduong’ biro chakore sama pinje biro monjo dinde duto mag miriambo. (Fwe. 17:16) Bang’ mano, nyalo bedo ni ji biro neno ranyisi malich mar “Wuod dhano ka biro e boche polo ka en gi teko kod duong’ malich.” (Mat. 24:30) Yesu biro ng’ado bura ne dhano kopogo rombe gi diek. (Mat. 25:31-33, 46) Gie kindego, Satan biro timo duto monyalo mondo odhi nyime kwedo Jehova. Nikech osin gi jotich Nyasaye, obiro chwalo pinje moriwore ma Muma luongo ni Gog mar piny Magog mondo omonjgi. (Eze. 38:2, 10, 11) E kinde monjno, ibiro chok Jokristo mowal kiterogi e polo mondo giked kanyachiel gi Kristo gi oganda lweny manie polo e lweny mar Har–​Magedon, ma en tielo mogik mar masira maduong’. c (Mat. 24:31; Fwe. 16:14, 16) Kae to, Loch Kristo mar Higni Aluf Achiel biro chakore.—Fwe. 20:6.

11. Geno mar ngima ma nyaka chieng’ mulo ngimani e yo mane? (Ne picha bende.)

¹¹ Koro, watem ane paro gik ma biro timore higni mang’eny bang’ Loch Kristo mar Higni Aluf Achiel. Muma wacho ni Jachuechwa “oseketo ngima ma nyaka chieng’ e chuny dhano.” (Ekl. 3:11) Par ane kaka wachno mulo ngimani kod winjruok ma in-go gi Jehova. Bug Sud Machiegni gi Jehova, ite mar 319, wacho weche ma morowa ahinya. Owacho kama: “Bang’ dak kuom higni miche, alufe, milionde, kata mana higni bilionde, wabiro ng’eyo weche mang’eny e wi Jehova Nyasaye moloyo kaka wang’eyo sani. Kata kamano, pod wabiro yudo ni nitie gik  mabeyo mogundho ma pod onego wapuonjre. . . . Ngima mochwere biro pong’ gi mor kendo nitie gik mang’eny mopogore opogore mwabiro timo. To gima biro kelonwa mor moloyo duto, en sudo machiegni gi Jehova.” Gie sani, sama pod wadhi nyime puonjore Wach Nyasaye, gin ang’o mamoko ma wanyalo medo nono?

12. Ere kaka wanyalo ting’o wang’wa malo e polo? Chiw ane ranyisi.

¹² Wach Nyasaye elonwa matin e wi “polo” kama Jehova odakie. (Isa. 33:5) Onyisowa weche mabeyo ahinya e wi Jehova kod bad riwruok mar ogandane manie polo. (Isa. 6:1-4; Dan. 7:9, 10; Fwe. 4:1-6) Kuom ranyisi, wanyalo somo e wi gik malich miwuoro ma ne Ezekiel oneno ka “polo ne oyawore mi [ochako] neno fweny mag Nyasaye.”—Eze. 1:1.

13. Ang’o ma mori e wi migawo ma Yesu nigo e polo kaka olernwa e Jo-Hibrania 4:14-16?

¹³ Par ane bende migawo ma Yesu nigo e polo kaka Ruodhwa ma locho kendo Jadolowa Maduong’ ma kechowa. Kokalo kuome, wanyalo lamo “e nyim kom-loch mar ng’wono mogundho mar Nyasaye” kendo yudo ng’wonone ma konyowa “e kinde mowinjore.” (Som Jo-Hibrania 4:14-16.) Pile ka pile, onego wapar matut e wi gik ma Jehova kod Yesu osetimonwa kendo ma gidhi nyime timonwa ka gin e polo. Hera ma giherowago onego ochwalwa mondo wamed tiyonegi gi kinda.—2 Kor. 5:14, 15.

14. Achiel kuom gik mabeyo ma wanyalo timo mondo wanyis ni wagoyo erokamano ne Jehova kod Yesu en ang’o? (Ne pichni bende.)

¹⁴ Achiel kuom gik mabeyo ma wanyalo timo mondo wanyis ni wagoyo erokamano ne Nyasachwa kod Wuode en timo kinda mondo wakony jomamoko obed Joneno mag  Jehova kendo jopuonjre Yesu. (Mat. 28:19, 20) Mano e gima jaote Paulo notimo mondo onyis ni ogoyo erokamano ne Nyasaye kod Kristo. Nong’eyo ni dwach Jehova en ni “ji duto oresi, kendo gibed gi ng’eyo malong’o chuth e wi adiera.” (1 Tim. 2:3, 4) Notimo kinda e konyo ji mang’eny e tij lendo “mondo ka nyalore to [oresie] jomoko kuomgi.”—1 Kor. 9:22, 23.

15. Ka luwore gi Zaburi 1:2, ang’o ma biro miyo wabed mamor?

¹⁵ Jandik-zaburi moro nowacho ni ng’at mamor kendo ma weche dhine maber en ng’at ma ohero “chik Jehova” kendo “oparo matut kuome odiechieng’ gotieno.” (Zab. 1:1-3; weche moler piny) E buk miluongo ni Nono Weche Manie Bug Zaburi (Studies in the Psalms), Joseph Rotherham ma en jalok Muma nowuoyo kuom weche manie Zaburi 1:2 kowacho ni ng’ato onego “ogomb ahinya ni Nyasaye otaye, to mano onego ochwale mondo omany rieko mar Nyasaye, opuonjre, kendo okaw thuolo mang’eny mar paro matut e wi gik mopuonjore.” Nomedo wacho ni ng’at ma somo Muma nyalo “kwano ni odiechienge odhi nono ka po ni e odiechieng’no ok oyudo rieko manie Muma.” Inyalo yudo ber mathoth sama ipuonjori Muma kikawo thuolo mar nono weche duto kendo neno kaka wechego otudore. To mano kaka wamor nono lach, bor, kod tut mar Wach Nyasaye!

16. Ang’o ma wabiro nono e sula ma luwo?

¹⁶ Adiera mabeyo ma Jehova puonjowa e wachne ok tek winjo. E sula ma luwo, wabiro nono achiel kuom adiera matut, ma en hekalu maduong’ mar Jehova mar ranyisi ma jaote Paulo nowuoye e barua ma nondiko ne Jokristo ma Jo-Hibrania. Mad timo nonro e wi wachno okelni mor mogundho.