1. Ka luwore gi Mathayo 11:28-30, ang’o ma Yesu ne osingo?

YESU nosingo ne oganda moro ma ne winje niya: “Biuru ira, un duto mujony kendo ma ting’ turou, to anamiu yueyo.” (Som Mathayo 11:28-30.) Mano ne ok en singo manono. Par ane gima notimo ne dhako moro ma nosebedo ka tuore malich.

2. Ang’o ma Yesu notimo ne dhako moro ma ne tuo?

² Dhakono ne dwaro ng’at ma dikonye. Ne osedhi ir lakteche mang’eny koparo ni ne ginyalo konye. Koro higni 12 nosekalo to pok nochango. Ne ok oler ka luwore gi Chik. (Lawi 15:25) Omiyo, ka ne owinjo ni Yesu nyalo chango joma tuore, nowuok modhi ire. Ka ne ochopo ir Yesu, nomako riak nangane ma oko, kendo nochango gikanyono. Kata kamano, Yesu ne ok ochango achanga tuone marachno kende, to bende ne omiye duong’. Kuom ranyisi, sama ne owuoyo kod dhakono, ne oluonge e yor luor ni, “Nyarwa.” Nyaka bed ni dhakono nowinjo ka chunye oduogo!​—Luka 8:43-48.

3. Wadwaro yudo dwoko mag penjo mage?

³ Ne ni dhakono nodhi ir Yesu. En e ma nokawo okang’ mokwongo. Wan bende nyaka watim mana kamano; onego wakaw okang’ mokwongo mar dhi ir Yesu. E kindegi, Yesu ok bi chango tuoche mag joma dhi ire e yor hono. Kata kamano, pod owachonegi kama: “Biuru ira, . . . to anamiu yueyo.” E sulani, wadwaro yudo dwoko mag penjo abichgi: Ere kaka wanyalo dhi ir Yesu? Ang’o ma  Yesu ne temo wacho ka nonyiso jopuonjrene ni, “Keturu jok mara kuomu”? Ang’o ma wanyalo puonjore kuom Yesu? Ang’o momiyo tich mosemiyowa miyowa yueyo? To ere kaka wanyalo dhi nyime yudo yueyo e jok mar Yesu?

4-5. Moko kuom yore ma wanyalo dhigo ir Yesu gin mage?

⁴ Achiel kuom yore ma wanyalo dhigo ir Yesu en puonjore gik moko duto ma nowacho kendo timo. (Luka 1:1-4) Onge ng’at ma nyalo timo mano e lowa; nyaka wanon wechego e Muma kendwa wawegi. Bende, wadhi ir Yesu sama ibatiswa mondo wabed jopuonjrene.

⁵ Yo machielo ma wanyalo dhigo ir Yesu en wuoyo gi jodong-kanyakla sama nitie weche moko ma chandowa. Jodongo gin kaka mich ma Yesu tiyogo mondo orit rombene. (Efe. 4:7, 8, 11; Joh. 21:16; 1 Pet. 5:1-3) Onego wakaw okang’ mar dhi wuoyo kodgi ka gimoro chandowa. Jodongo ok nyal somo chunywa mondo ging’e gik ma waparo. Ne ane gima owadwa moro miluongo ni Julian nowacho: “Ne awuok Bethel nikech midekre moro ma ne an-go. Achiel kuom osiepena nojiwa mondo akwa jodongo olima. Mokwongo okwongo, ne ok apar ni limbe ma kamano nochuno. Bang’e natimo kamano kendo limbeno nobedo achiel kuom gik mabeyo mogik mosetimore e ngimana.” Jodong-kanyakla ma chalo gi jodongo ma nolimo Julian-go nyalo konyowa ng’eyo “pach Kristo,” tiende ni neno gik moko kaka Kristo nenogi, kae to waluw ranyisine. (1 Kor. 2:16; 1 Pet. 2:21) Sama gikonyowa e yo ma kamano, gichalo joma miyowa mich makende.

6. Ang’o ma Yesu ne temo wacho ka nonyiso jopuonjrene ni, “Keturu jok mara kuomu”?

⁶ Ka ne Yesu owacho ni, “Keturu jok mara kuomu,” nenore ni gima notemo wacho en ni “Yieru mondo achiku” kata “Souru ng’utu e jok mondo wariwre kodu e tiyo ne Jehova.” Bed ni ne en gi wach mane e pache ka nowacho wechego, gima duong’ en ni rwako jokno nyiso ni nyaka watim tich.

7. Ka luwore gi Mathayo 28:18-20, en tich mane mosemiwa, to en wach mane ma wan-go gadier?

⁷ Waketo jok mar Yesu kuomwa sama wachiwo ngimawa ne Jehova mi obatiswa. Thuolono oyaw ne ng’ato ang’ata. Yesu rwako ji duto ma dwaro tiyo ne Nyasaye. (Joh. 6:37, 38) Jolup Kristo duto nigi thuolo mar timo tich ma Jehova nomiyo Yesu. Wanyalo bedo gadier ni Yesu biro bedo kodwa kinde duto kokonyowa tiyo tijno.​—Som Mathayo 28:18-20.

8-9. Ang’o momiyo joma obolore nohero Yesu, to gin penjo mage monego wapenjre?

⁸ Joma obolore e ma nohero Yesu. (Mat. 19:13, 14; Luka 7:37, 38) Ang’o momiyo? Ne ane pogruok ma ne nitie e kind Yesu gi Jo-Farisai. Jo-Farisai ne ok ohero ji kendo ne gin josunga. (Mat. 12:9-14) Yesu to nohero ji kendo nobolore. Jo-Farisai ne manyo mana huma kod duong’. Yesu to nokwedo wach manyo huma kendo nopuonjo jopuonjrene mondo kik gimany duong’, to kar mano giti  ne ji. (Mat. 23:2, 6-11) Jo-Farisai ne tiyo gi teko ma ne gin-go e miyo ji luoro. (Joh. 9:13, 22) Yesu to ne duogo chuny ji kokalo kuom timbene mabeyo kod wechene mang’won.

⁹ Be ranyisi mar Yesu osepuonji wechego? Penjri ane kama: ‘Be ji ong’eya kaka ng’at ma muoI kendo mobolore? Be ayiega timo tije ma nenore ni ni piny mondo akony jomamoko? Be an ng’at mang’won?’

12-14. Ang’o momiyo tich ma Yesu omiyowa duogo chunywa?

¹² Ang’o momiyo tich ma Yesu nomiyowa duogo chunywa kata miyowa yueyo? Nitie weche mang’eny. Wanon ane moko kuomgi.

¹³ Wan gi jorit mabeyo mogik. Jehova ma e Jaritwa Maduong’ Mogik ok en Nyasaye mager. Omor gi tich ma watimone. (Hib. 6:10) Omiyowa teko mondo wating’ ting’ ma wan-go. (2 Kor. 4:7; Gal. 6:5) Ruodhwa Yesu ketonwa ranyisi maber. (Joh. 13:15) Jodongo ma ritowa temo matek mondo giluw ranyisi mar Yesu ma e “jakwath maduong’.” (Hib. 13:20; 1 Pet. 5:2) Gitemo mondo gibed mang’won kodwa, gijiwwa, kendo ginyis chir sama gipidhowa kendo giritowa.

¹⁴ Wan gi osiepe mabeyo mogik. Onge joma nigi osiepe moherogi ma loyowa. Par ane: Wan gi owete gi nyimine ma timbegi beyo, to ok gikawre ni gibeyo moloyo jomamoko. Gin gi lony mang’eny, to ok gisungre. Ginenowa kaka jotich wetegi kendo osiepegi. Giherowa e okang’ ma giikore kata mana thonwa!

15. Onego wane nade tich ma watimo?

¹⁵ Wan gi tich maber mogik. Wapuonjoga ji adiera e wi Jehova kendo waelo miriambo mag Jachien. (Joh. 8:44) Satan turo ji gi ting’ mapek mohewogi. Kuom ranyisi, odwaro ni wapar ni Jehova ok oherowa kendo ok onyal weyonwa richowa. Mano doko miriambo maduong’ ma nyoso chuny ji! Ka wadhi ir Yesu, iweyonwa richowa. Adiera en ni Jehova oherowa ahinya. (Rumi 8:32, 38, 39) To mano kaka wamor sama wakonyo ji mondo ogen Jehova kendo neno kaka weche ma wapuonjogi loko kit ngimagi!

16. Ere kaka ting’ ma Yesu nyisowa ni wating’ opogore gi ting’ mamoko?

¹⁶ Ting’ ma Yesu nyisowa ni wating’ opogore gi ting’ mamoko ma wating’oga. Kuom ranyisi, bang’ tiyo matek e tijewa wawegi, wawinjoga ka waol ahinya kendo ok wamor. Mopogore gi mano, bang’ tiyo ne Jehova kod Kristo, wawinjoga ka wamor ahinya. Seche moko wabedo mool ahinya bang’ wuok e tich odhiambo, kata kamano, pod nyaka watem matek mondo wadhi e chokruoge mitimo odhiambono. Bang’e, sama wadok ot ka wawuok e chokruok, wawinjoga ka chunywa oduogo kendo wategno. Mano bende e gima wawinjoga sama watimo kinda ma wadhi e tij lendo kata ka watimo puonjruok ma marwa wawegi.

17. En ang’o ma ng’ato ka ng’ato kuomwa nyaka ng’e?

¹⁷ Gima nyaka wang’e en ni ng’ato ka ng’ato kuomwa nigi kama tekone chopoe. Omiyo, nyaka wang’e gik ma wanyalo timo gi ma ok wanyal timo. Kuom ranyisi, wanyalo tiyo gi tekowa mang’eny kayiem nono ka watemo choko mwandu mang’eny. Ne ane gima Yesu nonyiso jamwandu moro ma nopenje niya: “Ang’o ma nyaka atim eka ayud ngima mochwere?” Ng’atno nosebedo ka luwo Chik. Nyaka bed ni ne en ng’at maber nikech Injili mar Mariko wacho ni Yesu “nohere.” Yesu nonyiso ng’atno niya: ‘Dhi ius gik ma in-go, kae to ibi ibed jalupna.’ Ng’atno ne nyaka yier gimoro achiel, to nenore ni nohero “mwandu mang’eny” ma ne en-go. (Mar. 10:17-22) Mano nomiyo otamore jok mar Yesu kendo nodhi nyime bedo misumba “Mwandu.” (Mat. 6:24) In di ne iyiero ang’o? Luwo Yesu koso manyo mwandu?

18. En ang’o monego wanon kinde ka kinde, to nikech ang’o?

¹⁸ Kinde ka kinde, onego wanon gik ma waketo motelo e ngimawa. Nikech ang’o? Mondo kik wati gi tekowa e gik manono. Ne ane gima owadwa moro miluongo ni Mark wacho: “Kuom higni mang’eny, naparo ni nadak e ngima mayot. Ne an japainia, kata kamano, kinde duto nasiko ka aparo mana weche pesa kod kaka nanyalo dak e ngima mayom. Nawuoro kaka nadak e ngima matek. Nafwenyo ni natiyo gi ngimana e chopo dwacha to thuolo matin ma ne adong’go e ma ne amiyo Jehova.” Mark notimo lokruok e ngimane kendo koro nonyalo tiyo gi thuolo mang’eny e tij Jehova. Owacho kama: “Seche moko aparoraga ahinya, kata kamano, ang’eyo ni Jehova kod Yesu ok bi weya. Sani anyalo keto pacha duto e tij Jehova.”

19. Ang’o momiyo onego wati gi chuny achiel?

¹⁹ Wabiro dhi nyime yudo yueyo e jok mar Yesu ka watimo gik moko adek. Mokwongo, ti gi chuny achiel. Watimo tij Jehova, kendo nyaka watim tijno mana kaka en owuon odwaro. Wan wasumbni, to Jehova e wuon tich. (Luka 17:10) Ka po ni watemo timo tijno ka watiyo gi yorewa wawegi, biro bedo ka gima wakedo gi jok motuewae. Kata mana ruath ma ratego nyalo hinyore e jok motueye ka po ni kinde duto ok odwar luwo kaka wuon-go chike. Kata kamano, ka po ni waluwo kaka Jehova chikowa, wabiro  timo gik madongo e tij Jehova kendo wabiro loyo pek ma wanyalo romogo. Ket e paro ni onge ng’at ma nyalo tamo Jehova timo dwache!​—Rumi 8:31; 1 Joh. 4:4.

20. Dwachwa maduong’ en ang’o sama wabedo e bwo jok mar Yesu?

²⁰ Mar ariyo, kik iket dwachi motelo. Dwachwa maduong’ en miyo Wuonwa ma Jehova duong’. E kinde Jokristo mokwongo chuny joma ne timo mana dwachgi nonyosore mi giweyo bedo e jok mar Yesu. (Joh. 6:25-27, 51, 60, 66; Fil. 3:18, 19) Mopogore gi jogo, joma nohero Nyasaye gi dhano wetegi ne odhi nyime bedo e jok mar Yesu kinde duto ma ne gidak e piny, ka gigeno ni gibiro dhi locho gi Kristo e polo. Mana kaka jogo, wan be wabiro bedo ma mor e bwo jok mar Yesu ka waketo dwach Jehova obed motelo.

21. Ka luwore Mathayo 6:31-33, wanyalo bedo gadier ni Jehova biro timo ang’o?

²¹ Mar adek, gen gik madier. Waseyiero dak e ngima ma dwaro ni watim kinda kendo wachiwre chuth. Yesu nonyisowa ni ibiro sandwa. Kata kamano, wan gadier ni Jehova biro miyowa teko mar nyagore gi pek moro amora ma waromogo. Kaka wadhi nyime nano, e kaka wabiro medo bedo motegno. (Jak. 1:2-4) Bende, wan gadier ni Jehova biro ritowa, Yesu biro tayowa, kendo owete gi nyimine biro jiwowa. (Som Mathayo 6:31-33; Joh. 10:14; 1 The. 5:11) Kuom adier, wan gi gik moko duto ma nyalo konyowa nano.

22. En ang’o ma morowa?

²² Dhako ma ne Yesu ochangocha ne oyudo yueyo chieng’ ma ne ochangee. Kata kamano, nonyalo yudo yueyo mosiko ka po ni ne obedo japuonjre Kristo. Dibed ni ne otimo kamano? Ka po ni ne oyie bedo e bwo jok mar Yesu, par ane gueth ma nodhi yudo: Nodhi dak gi Yesu e polo! Guethno ne ok nyal pim gi gimoro amora ma nonyalo tuonore mondo obed jalup Yesu. Bed ni wan gi geno mar dak e polo kata e piny, wamor ahinya ni ne wayie winjo Yesu ka ne onyisowa ni: “Biuru ira!”