1. Jehova neno nade joma obolore? Ler ane.

JEHOVA ohero ahinya joma obolore. Joma kamago kende e ma nyalo bedo osiepene. ‘Josunga to oborgo.’ (Zab. 138:6) Nikech waduto dwaher moro chuny Jehova kendo wadwaro ni en be oherwa, nyaka watem matek mondo wabed gi kido mar bolruok.

2. Ang’o ma wadwaro nono e sulani?

² E sulani, wadwaro nono dwoko mag penjo adekgi: (1) Ng’ama obolore en ng’ama chalo nade? (2) Ang’o momiyo onego watim kinda mondo wabed joma obolore? (3) Gin ang’o ma nyalo miyo bolruok obednwa matek? Mana kaka wadwaro neno, ka wabolore, wabiro moro chuny Jehova, kendo wan be wabiro yudo ber.​—Nge. 27:11; Isa. 48:17.

3. Ng’ama obolore en ng’ama chalo nade?

³ Ng’ama obolore en ng’at ma miyo jowetene duong’ kendo ok osungre. Muma nyiso maler ni ng’at mobolore ong’eyo ni Jehova e ng’at monego obed maduong’ e ngimane, kendo ong’eyo ni jomamoko nigi kargi. Bende, ong’eyo ni nitie yore ma jomamoko oloyee gi ber.​—Fil. 2:3, 4.

4-5. Ang’o momiyo wanyalo wacho ni bolruok ok en aena kaka wanenore gi oko?

⁴ Nitie jomoko ma muol amuola to ok gibolore gadier. Samoro ok giwuoga mang’eny, kata samoro gidimbore mana nikech mano e kaka ne gipon. Chunygi ma iye to opong’ gi sunga lilo. Ka wach moro mapek osieko, gigologa kokgi mi kitgi madier nenre maler.​—Luka 6:45.

⁵ Mano ok nyis ni ji duto ma wuoyoga gi chir kata ma  wachoga pachgi e lela gin joma ok obolore. (Joh. 1:46, 47) Kata kamano, joma kamago nyaka tang’ ahinya mondo kik gigenre giwegi nikech nyalo ma gin-go. Bed ni wan joma wuoyoga ahinya kata wan joma muolga, waduto nyaka watim kinda mondo wabed joma obolore.

6. Ka luwore gi weche ma ni e 1 Jo-Korintho 15:10, wanyalo puonjore ang’o kuom jaote Paulo?

⁶ Ne ane ranyisi mar jaote Paulo. Jehova notiyo kode ahinya e chako kanyakla manyien e taonde mang’eny. Nyalo bedo ni notiyo tij lendo moloyo joote Yesu mamoko duto. To e ma ne ok oketore ni nober moloyo Jokristo wetene. Nowacho niya: “An e ma atinie mogik kuom joote, kendo ok awinjora mondo oluonga ni jaote nikech ne asando kanyakla mar Nyasaye.” (1 Kor. 15:9) Kae to Paulo nowacho maler ni gik ma notimo e tij Jehova notimo nikech ng’wono mogundho ma Nyasaye nonyise, to ok nikech tekone owuon. (Som 1 Jo-Korintho 15:10.) To mano doko bolruok ma Paulo nonyiso sama nondiko ne Jokristo ma Korinthogo! Ne ok osungore kata obedo ni ne nitie jomoko e i kanyaklano ma ne kwede ka gitemo nyiso ni ne gibeyo moloye.​—2 Kor. 10:10.

7. Ere kaka owadwa moro ma ne nigi migepe makende nonyiso ni nobolore?

⁷ Sigand ngima Owadwa Karl F. Klein ma kinde moro ne ni e Bura Matayo osejiwo jotich Jehova mang’eny. E sigandeno, ne owacho ni ne nitie pek mang’eny ma nosebedo ka onyagorego kuom higni mang’eny. Kuom ranyisi e higni mag 1920, ne tekne ahinya dhi lendo ot ka ot. Kaka nodhi lendo ot ka ot e odiechienge mokwongo, e kaka noweyo lendo nyaka  bang’ higni ariyo. Higni moko bang’e ka koro notiyo e Bethel, ne omako sadha kuom kinde ka ne omiye siem moro. Bende, nitie kinde ma nobedo gi parruok mang’eny ahinya mi obedo matuo, kata kamano, nochango. Kata obedo ni nokalo e mago duto, noyudo migepe makende ahinya e tij Jehova. Parie apara bolruok maduong’ ma ne Owadwa Klein onyiso kuom wacho nyawo mage e lela. Owete gi nyimine mang’eny pare ahinya nikech sigand ngimane ma nowachoe adiera lilo ma ok opando gimoro amora. *

8. Ndiko mar 1 Petro 5:6 konyowa nade neno ni Jehova ohero joma obolore?

⁸ Gima duong’ momiyo watimo kinda ahinya mondo wabed joma obolore en nikech Jehova ohero joma obolore. Jaote Petro noketo wachno maler. (Som 1 Petro 5:6.) Buk miluongo ni ‘Njoo Uwe Mfuasi Wangu’ wuoyo kuom weche Petrogo kowacho niya: “Sunga en sum. Onyalo hinyo ng’ato kata nege. En kido ma nyalo miyo kata mana ng’at molony mogik obed manono ahinya e wang’ Nyasaye. Bolruok to nyalo miyo kata mana ng’ama ni piny mogik obed ng’ama Jehova tiyogo e yo malach. . . . [Jehova] biro guedhi nikech bolruok minyiso.” * Kuom adier, be nitie gima chielo ma dwagomb moloyo moro chuny Jehova?​—Nge. 23:15.

9. Ere kaka bolruok miyo ji dwaro bedo machiegni kodwa?

⁹ Nitie ber mamoko ma bende wayudo sama watimo kinda mondo wabed joma obolore. Ka wabolore, ji biro dwaro bedo machiegni kodwa. Mondo iwinj tiend wachno maber, penjri ane niya: ‘An daher bedo machiegni gi joma chalo nade? Joma obolore koso ma sungore?’ (Mat. 7:12) Thothwa ok ohero joma dwaroga ni pachgi e ma ji oluw seche te. Mopogore gi mano, wabedoga ma mor gi Jokristo wetewa ma temo matek mondo gibed joma kecho ji, mohero jowetegi, mang’won, kendo mobolore. (1 Pet. 3:8) Ka wahero bedo machiegni gi joma kamago, gin be gibiro  bedo machiegni kodwa, to mana ka wasiko ka wabolore.

10. Ere kaka bolruok nyalo miyo wanan e weche mang’eny?

¹⁰ Bende, ka wabolore, biro bedonwa mayot nano e weche mang’eny. Kinde ka kinde, wanenoga gik ma ok beyo ka timorenwa kata ne jomamoko. Ruoth Solomon nowacho kama: ‘Aseneno ka jotich idho ambuoche, ka jodong gwenge to wuotho gi tielo mana ka jotich.’ (Ekl. 10:7) Kinde mang’eny, joma nigi nyalo mar timo gik mabeyo ok miga duong’, to joma ok tim gik moko e yo maber ahinya e ma seche moko imiyoga duong’. Kata kamano, Solomon nojiwo ni ber mondo wayie ayiea ni mano e kaka ngima chalo e pinyni gie sani kar gombo gik ma samoro ok nyalre. (Ekl. 6:9, NW) Mano biro miyo wabed abeda ma mor kata mana sama gik moko ok timre kaka dwaher.

11. Ang’o monego watim sama omiwa siem kata oriewa?

¹¹ Pile ka pile, wan-ga gi thuolo mang’eny mag nyiso ka be wabolore gadier kata ooyo. Ne ane ranyisi moko. Sama omiwa siem kata oriewa. Ber mondo wang’e ni ka ng’ato okawo thuolo mondo omiwa siem kata oriewa, mano nyiso ni samoro wasebaro mabor malich to pok wafwenyo afwenya. E seche kaka mago, yot ahinya mondo watamre rwako siem momiwa. Wanyalo wuoyo marach kuom ng’at momiyowa siemno kata jaro yo mochiwogo siemno. To ka wabolore, wabiro temo ahinya mondo wayie ayiea okonywa.

12. Ka luwore gi Ngeche 27:5, 6, ang’o momiyo onego wabed ma mor sama ng’ato orieyowa? Chiw ane ranyisi.

¹² Ng’at mobolore bedoga ma mor sama orieye. Ne ane ranyisini: Wawach ni in e chokruok. Bang’ kisegoyo mbaka gi Jokristo weteni mang’eny, achiel kuomgi ywayi tenge kae to onyisi ni nitie alot momoko e laki. En adier ni wiyi biro kuot. Kata kamano, donge ibiro mor ni onyisi wachno kar ling’go aling’a? Inyalo kata wacho e chunyi ni, ‘Ma de ng’ato nyisa wachni chon yawa!’ E yo ma chalo kamano, onego wabed ma mor ka Jakristo wadwa ochoko chir ma omiyowa siem ma dwarore. Ne ng’atno kaka osiepni to ok jasiki.​—Som Ngeche 27:5, 6; Gal. 4:16.

13. Wanyalo nyiso nade ni wabolore sama jomoko oyudo migepe momedore?

 ¹³ Sama jomoko oyudo migepe momedore. Owadwa Jason ma en jaduong’-kanyakla wacho kama: “Ka aneno ka jomamoko yudo migepe to an ok ayudi, awuoroga awuora gimomiyo an iweyaga oko.” Be isegabedo gi paro ma chalo kamano? Ok rach “temo matek” mondo wayud migepe momedore. (1 Tim. 3:1) Kata kamano, nyaka watang’ ahinya gi gik ma waparo. Ka ok watang’, sunga nyalo chako dongo e chunywa. Kuom ranyisi, dichwo ma Jakristo nyalo chako paro ni en kende e ma en gi lony ma dwarore e timo migawo moro. Kata, dhako ma Jakristo nyalo wacho e chunye ni, ‘Jaoda nyalo timo migawoni maber moloyo ng’ane-ng’ane!’ Kata kamano, ka wabolore gadier, ok wabi bedo gi paro ma kamago.

14. Ang’o ma wanyalo puonjore kuom gima Musa notimo sama jomamoko noyudo migepe momedore?

¹⁴ Ang’o ma wanyalo puonjore kuom gima Musa notimo sama jomamoko noyudo migepe momedore? Musa nogeno ahinya migawo ma ne en-go mar tayo Jo-Israel. Kata kamano, ka ne Jehova oyiero jomamoko mondo okonye timo migape, ne ok obedo gi nyiego. (Kwan 11:24-29) Noyie mondo jomamoko okonye e tij ng’ado bura. (Wuok 18:13-24) Mano nokelo ne Jo-Israel yot ahinya sama ne dwarore ni ong’adnegi bura. Musa ne ok oketo migape obedo motelo ne gik ma ne nyalo kelo ne jowetene ber. Mano kaka noketonwa ranyisi maber! Ber paro kinde duto ni ka wadwaro ni Jehova oti kodwa, bolruokwa onego obed mang’eny moloyo lony ma wan-go. “Kata obedo ni Jehova ni malo, . . . orango jo mobolore.”​—Zab. 138:6, NW.

15. Gin lokruok mage mosetimore e ngima jotich Jehova moko?

 ¹⁵ Sama lokruok moro otimore e ngimawa. Machiegnini, owete gi nyimine mosetiyo ne Jehova kuom higni mang’eny yande oloknegi migepe ma ne gitimo. Kuom ranyisi, chakre higa mar 2014, owete ma ne gin-ga jorit-distrikt kod mondegi nomi migepe manyien. Chakre higano bende, jorit-alwora koro weyoga migawono ka gichopo johigni 70. Bende, owete ma johigni 80 gi wiye koro ok bed jochan buche mag jodongo. E wi mago, Jo-Bethel mang’eny oseyudo migepe mag bedo jopainia. Owete gi nyimine moko bende oseweyo migepe makende nikech midekre, ting’ mar rito joodgi, kata gik mamoko ma kamago.

16. Ere kaka owete gi nyimine osenyiso ni gibolore sama gitemo ng’iyo gi migepegi manyien?

¹⁶ Moko kuom owete gi nyiminego noyudo ka ok yotnegi timo lokruok ma ne dwarore. Moko kuomgi nohero ahinya migepe ma ne gisebedo ka gitimo kuom higni mang’eny. Ne gikuyo kuom kinde sama ne gitemo ng’iyo gi migepegi manyien. Gima ber en ni bang’ kinde, ne gichako ng’iyo gi ngimagi ma sani. Ang’o ma nokonyogi? Gima duong’ en ni ne gihero Jehova. Ne ging’eyo ni sama ne giyiero bedo Joneno, ne gichiwore ne Jehova, to ok ne tich moro sie, huma, kata migawo moro. (Kol. 3:23) Nikech gibolore, gimor tiyo ne Jehova kamoro amora e migawo moro amora. ‘Giketo parruokgi duto kuom Jehova’ nikech ging’eyo ni odewogi.​—1 Pet. 5:6, 7.

17. Ang’o momiyo wamor ni Wach Nyasaye jiwowa ni watim kinda mondo wabed joma obolore?

¹⁷ Donge wamor ahinya ni Wach Nyasaye jiwowa ni watim kinda mondo wabed joma obolore? Sama wabolore, wayudo ber mathoth, kendo jomamoko bende bedo ma mor sama gin machiegni kodwa. Bende, ka wabolore, bedonwa mayot nano e weche mang’eny ma nyalo yudowa. To moloyo duto, wamedo sudo machiegni gi Wuonwa ma ni e polo ma en Nyasaye mohero joma obolore. Mano kaka wamor ng’eyo ni kata obedo ni Jehova e ng’ama malo chutho, ohero jotichne mobolore kendo ogenogi!​—Isa. 57:15.