1. Jaote Johana ne ni e chal mane e higa mar 95 kama?

E HIGA mar 95 kama, jaote Johana ne ni e chal matek ahinya. Noseti, ne en e tuech e chula ma Patmo, kendo nenore ni en kende e jaote ma pod ne ngima e kindeno. (Fwe. 1:9) Nong’eyo ni joma ne kwedo Jokristo ne wuondo ji e kanyakla kendo kelo pogruok e kind owete gi nyimine. Ne nenore ka gima kanyakla mar Jokristo ne chiegni tho.​—Juda 4; Fwe. 2:15, 20; 3:1, 17.

2. En fweny mane maber ma ne Johana oyudo kaka oler e bug Fweny 7:9-14 (Ne picha manie nyim gaset.)

² Sama Johana ne kalo e weche matek kamano, noyudo fweny moro maber. E fwenyno, noneno malaika moro ka nyiso malaike moko ang’wen mondo kik gikel masira maduong’ nyaka kwong ket alama mogik e lela wang’ joma ni e grup moro mar wasumbni mag Nyasaye. (Fwe. 7:1-3) Grubno oting’o ji 144,000 ma biro locho gi Yesu e polo. (Luka 12:32; Fwe. 7:4) Bang’e, Johana wuoyo e wi grup moro machielo ma nigi ji mang’eny kowacho kama: “Ne aneno oganda moro mang’ongo ma onge ng’at ma ne nyalo kwano. Ne gin joma oa e ogendni duto, gi dhoudi duto, gi ji mopogore opogore duto, kendo gi dhok duto, to ne gichung’ e nyim kom-loch kendo e nyim Nyarombo.” (Som Fweny 7:9-14.) Nyaka bed ni Johana ne mor ahinya ng’eyo ni ne nitie joma ne dhi lamo Nyasaye e yo makare e kinde ma biro!

3. (a) Ang’o momiyo fweny ma Johana noneno onego oteg yiewa? (b) Ang’o ma wadwaro puonjore e sulani?

³ Wanyalo bedo gadier ni fwenyno notego yie mar Johana. Donge wan to onego oteg yiewa moloyo nikech wadak e ndalo ma weche ma nokorgo timoree! E ndalowagi,  waneno kaka ichoko ji tara gi tara ma biro tony e masira maduong’ kendo dak nyaka chieng’ e piny. E sulani, wadwaro puonjore kaka Jehova nokonyo jotichne fwenyo oganda mang’ongo higni 80 gi wiye mosekalo. Kae to wabiro nono weche moko ariyo e wi ogandano: (1) Kaka oting’o ji mang’eny, kod (2) kaka en gi ji moa e ogendni mopogore opogore. Nono wechego biro tego yie mar jogo duto ma nigi geno mar dak e piny nyaka chieng’.

4. En adiera mane ma joma ni e dinde ma luongore ni Jokristo ok ong’eyo, to Jopuonjre Muma ne nigi paro mane mopogore e wachno?

⁴ Joma ni e dinde mamoko ma luongore ni Jokristo ok puonj adiera ma Ndiko wacho, ni dhano ma winjo Nyasaye chieng’ moro nodag e pinyni nyaka chieng’. (2 Kor. 4:3, 4) Dinde mang’eny puonjo ni joma beyo duto dhiga e polo ka githo. Grup matin mar Jopuonjre Muma ma ne goyo Watch Tower e giko higni mag 1800 to ne nigi paro mopogore. Ne ging’eyo maber ni Nyasaye ne dhi miyo piny obed Paradiso kendo, mi dhano ma winjo Nyasaye odag e pinyni, to ok e polo. Gima ne gibudho ka pok ging’eyo en ni oganda mang’ongo ne dhi bedo jomage.​—Mat. 6:10.

5. Jopuonjre Muma nong’eyo ang’o e wi ji 144,000 miwuoye e bug Fweny?

⁵ Jopuonjre Muma nofwenyo bende e Ndiko ni nitie joma ne idhi ‘ng’iew koa e piny’ mondo gidhi giloch gi Yesu e polo. (Fwe. 14:3) Ne gidhi bedo Jokristo 144,000 mowal gi roho, kendo ma jokinda ma nosetiyo ne Nyasaye gi chunygi duto e piny. To nade oganda mang’ongo?

6. Jopuonjre Muma nong’eyo ang’o e wi oganda mang’ongo?

⁶ E fwenyno, Johana noneno oganda mang’ongo ka “gichung’ e nyim kom-loch kendo e nyim Nyarombo.” (Fwe. 7:9) Wechego nomiyo Jopuonjre Muma ong’ado ni oganda mang’ongo be biro dak e polo mana kaka ji 144,000. Ka ji 144,000 kod oganda mang’ongo ne dhi dak e polo, ere kaka ne inyalo ng’e ni mage e mage? Jopuonjre Muma ne paro ni oganda mang’ongo gin Jokristo ma ne ok omakore ahinya gi Nyasaye ka ne pod gin e piny. Ne gineno ni kata obedo ni jogo ne odak e ngima ma bet ler, moko kuomgi ne pod ni e kanise mamoko ma luongore ni Jokristo. Jopuonjre Mumago nong’ado ni jogo ne ok nigi kinda ahinya moromogi dhi locho gi Yesu. Nikech nineno ni ne ok gihero Nyasaye matut ahinya, e polo ne gidhi chung’ mana e nyim kom-loch, to ok bet e kom-loch.

7. Jopuonjre Muma ne paro ni jomage ma ne dhi dak e piny e kinde loch Kristo mar higni aluf achiel, to ang’o ma ne giparo e wi joma notiyo ne Nyasaye ka pok Yesu nobiro e piny?

⁷ To kare jomage ma ne dhi dak e piny? Jopuonjre Muma ne paro ni bang’ ka ji 144,000 kod oganda mang’ongo osedhi e polo, jomamoko tara gi tara ne dhi yudo ngima e piny kae ka gin be giyudo gueth ma loch Kristo mar higni aluf achiel ne dhi kelo. Jopuonjre Mumago ne ok gen ni ji tara gi tarago ne dhi chako tiyo ne Jehova ka pok loch Kristo ochakore. Kar mano, ne giparo ni jogo ne idhi puonj yore Jehova e kinde loch Kristo mar higni aluf achielno. Kae to bang’e, jogo ma ne dhi yie luwo chike Jehova ne dhi yudo  ngima ma nyaka chieng’ e piny, to jogo ma ne dhi tamore ne idhi kethi. Jopuonjre Mumago ne paro bende ni moko kuom joma ne dhi bedo jotelo e piny gin joma notiyo ne Nyasaye ka pok Yesu nobiro e piny, kendo ni gin be ne idhi tergi e polo e giko loch Kristo mar higni aluf achiel.​—Zab. 45:16, NW.

8. Gin grube mage adek ma nineno ni ne dhi yudo ngima?

⁸ E yo machuok, Jopuonjre Muma ne neno ni ne nitie grube adek ma ne dhi yudo ngima: (1) Ji 144,000 ma ne dhi locho gi Yesu e polo; (2) oganda mang’ongo ma gin Jokristo ma ne ok nigi kinda ahinya, to ne gidhi chung’ e nyim kom-loch mar Yesu e polo; kod (3) ji tara gi tara ma ne idhi puonj yore Jehova e kinde loch Kristo mar higni aluf achiel. * Kata kamano, e kinde mowinjore, ler nomedo rieny.​—Nge. 4:18.

9. (a) Oganda mang’ongo chung’ “e nyim kom-loch kendo e nyim Nyarombo” e yo mane? (b) Ang’o momiyo yo manyien ma nolergo Fweny 7:9 winjore maler?

⁹ E higa mar 1935, ne ong’e maler oganda mang’ongo ma ne Johana oneno e fweny. Joneno mag Jehova nofwenyo ni ok ochuno ni oganda mang’ongo ochung’ achiel kachiel “e nyim kom-loch kendo e nyim Nyarombo” e polo. Gitimo kamano mana e yor ranyisi. Kata obedo ni ne gidhi dak e piny, ginyiso ni gichung’ “e nyim kom-loch” kuom riwo loch Jehova lwedo kendo bolorene. (Isa. 66:1) Bende, gichung’ “e nyim Nyarombo” kuom bedo gi yie e misango ma Yesu nochiwo. E yo ma kamano, Mathayo 25:31, 32 wacho ni “ibiro chok ogendni duto”​—moriwo nyaka joma richo​—e nyim kom-loch Yesu. Ogendnigo ok ni e polo to gin e piny. Yo manyien ma nolergo adierano winjore maler. Okonyowa ng’eyo gimomiyo Muma ok wach ni oganda mang’ongo itero e polo. Grup achiel kende e ma osingnegi ngima ma nyaka chieng’ e polo. Gin ji 144,000 ma ‘noloch kaka ruodhi e wi piny’ kanyachiel gi Yesu.​—Fwe. 5:10.

10. Ang’o momiyo nyaka puonj oganda mang’ongo yore Jehova ka pok loch Kristo mar higni aluf achiel ochakore?

¹⁰ Omiyo, chakre higa mar 1935, Joneno mag Jehova osebedo kong’eyo ni oganda mang’ongo ma Johana noneno e fweny gin Jokristo madier ma nigi geno mar dak e piny nyaka chieng’. Mondo gitony e masira maduong’, nyaka puonjgi yore Jehova ka pok loch Kristo mar higni aluf achiel ochakore. Nyaka ginyis ni gin gi yie motegno ka pok loch Kristono ochakore, e ka gibed gi “nyalo mar tony kuom gigo duto ma nyaka timre.”​—Luka 21:34-36.

11. Ang’o momiyo Jopuonjre Muma ne paro ni nitie jomoko ma ne idhi ter e polo e giko loch Kristo mar higni aluf achiel?

¹¹ To nade paro ma Jopuonjre Muma ne nigago ni nitie jomoko ma ne idhi ter e polo e giko loch Kristo mar higni aluf achiel? Parono ne yudore e The Watch Tower ma Februar 15, 1913. Jomoko ne nyalo penjore niya: ‘Ere kaka joma notiyo ne Nyasaye ka ne Kristo pok obiro e piny ninyalo mi ngima ma nyaka chieng’ e pinyni, to Jokristo mamoko ma ne ok nigi yie motegno ahinya to imiyo ngima e polo?’ Ne gin gi paro ma kamano  nikech weche ariyo ma ne ok ni kare. Ne giparo ni (1) oganda mang’ongo ne dhi dak e polo, kendo ni (2) oganda mang’ongono ne gin Jokristo ma ne ok nigi kinda ahinya.

12-13. En ang’o ma Jokristo mowal kaachiel gi oganda mang’ongo ong’eyo?

¹² Kata kamano, mana kaka waseneno, chakre higa mar 1935, Joneno mag Jehova osebedo kong’eyo ni joma biro tony e lweny mar Har–Magedon e oganda mang’ongo ma Johana noneno e fweny. Gibiro ‘wuok e masira maduong’’ ma biro timore e piny ka, kendo gibiro ‘kok gi dwol maduong’ niya: “Warruokwa a kuom Nyasachwa mobet e kom-loch kendo kuom Nyarombo.”’ (Fwe. 7:10, 14) Muma puonjo bende ni joma ibiro chier mondo odhi e polo yudo “gimoro maber moloyo” joma notiyo ne Nyasaye ka ne pok Kristo obiro. (Hib. 11:40) Ng’eyo puonjgo e yo maler nomiyo owete gi nyimine ochako lando ne ji geno mar dak e piny nyaka chieng’.

¹³ Oganda mang’ongo mor gi geno ma gin-go. Ging’eyo ni Jehova e ma yiero ni jotichne biro tiyone kanye, obed e piny kata e polo. Jokristo mowal kaachiel gi oganda mang’ongo ong’eyo ni gibiro yudo guethgo mana nikech ng’wono mogundho ma Jehova onyisogi kokalo kuom misango mar Yesu Kristo.​—Rumi 3:24.

14. Bang’ higa mar 1935, ang’o momiyo ji mang’eny pod ne wuoro ka be oganda mang’ongo ne dhi bedo gi ji mang’eny?

¹⁴ Kata mana bang’ ka jotich Jehova nosefwenyo oganda mang’ongo e higa mar 1935, ji mang’eny pod ne wuoro kama joma ng’eny ma nigi geno mar dak e pinygo ne dhi aye. Kuom ranyisi, Ronald Parkin ma ne en jahigni 12 ka ne oler oganda mang’ongo e yo maber wacho kama: “E kindeno, ne nitie mana jolendo ma dirom 56,000 kende e piny mangima, to thothgi ne gin Jokristo mowal. Omiyo, oganda mang’ongo ne ok nenre ka gima ong’ongo.”

15. Ere kaka kwan mar oganda mang’ongo osebedo ka medore?

¹⁵ Higni mang’eny ma noluwo, noor jomisonari e pinje mang’eny, kendo mano nomiyo kwan mar Joneno mag Jehova odhi nyime medore. Kae to e higa mar 1968, ne ochak chenro mar puonjo ji Muma kitiyo gi buk ma niluongo ni The Truth That Leads to Eternal Life. Yo mayot ma bugno ne lerogo adiera ma ni  e Muma noywayo ji mang’eny ir Jehova. Mana bang’ higni ang’wen kende, ne obatis ji mokalo 500,000. Kaka ji mang’eny nochako weyo winjo din mar Katholik e pinje mag Latin America kod pinje mamoko, kendo marfuk ma nogo tijwa e pinje moko ma Eastern Europe kod Afrika nogol, e kaka nomed batis ji tara gi tara. (Isa. 60:22) E higni machiegnigi, riwruok mar oganda Jehova oseloso gik mopogore opogore mitiyogo e konyo ji ng’eyo puonj mag Muma. Sani nenore maler ni oganda mang’ongo ng’ongo adier! Kwan-gi okalo milion aboro.

16. Oganda mang’ongo ne dhi a kanye?

¹⁶ Ka ne Johana ndiko gik ma noneno e fweny, nowacho ni oganda mang’ongo ne dhi a e “ogendni duto, gi dhoudi duto, gi ji mopogore opogore duto, kendo gi dhok duto.” Janabi Zekaria bende nokoro weche ma dwa chalo gi mago. Nondiko niya: ‘E ndalogo, ji apar moa kuom dhumbe duto mag ogendini, ginimak mana riak law ng’a ma Ja-Yahudi ka giwacho, “Wanadhi kodu, nikech wasewinjo ka Nyasaye ni kodu.”’​—Zek. 8:23.

17. En ang’o mosebed kitimo mondo okony e choko ji ma wacho dhok duto?

 ¹⁷ Joneno mag Jehova ong’eyo ni mondo chok ji ma wacho dhok duto, nyaka land wach maber e dhok mang’eny. Wasebedo ka waloko buge ma lero Muma e dhok mamoko kuom higni mokalo 130, kata kamano, sani to watimo mano e dhok mang’eny moloyo kinde moro amora mosekalo. Kuom adier, Jehova choko oganda mang’ongo kowuok e pinje duto. Chalo mana hono! Nikech wan gi chiemb chuny modhuro e dhok mang’eny, oganda mang’ongo oriwore e lamo madier. Gilendo gi kinda kendo giherore. To mano kaka wachno tego yiewa!​—Mat. 24:14; Joh. 13:35.

18. (a) Ka luwore gi Isaiah 46:10, 11, ang’o momiyo ok kawwa gi wuoro ni Jehova osemiyo weche ma nokor e wi oganda mang’ongo otimore? (b) Ang’o momiyo joma ni e oganda mang’ongo ok ne ni otuon-gi gimoro?

¹⁸ Wamor ahinya ng’eyo tiend oganda mang’ongo kod kaka Jehova osemiyo wachno otimore mana kaka nokor! To mano ok kawwa gi wuoro. (Som Isaiah 46:10, 11.) Joma ni e oganda mang’ongo mor ahinya gi geno ma Jehova omiyogi. Ok gine ni otuon-gi gimoro mana nikech ok owalgi gi roho mondo gidhi giloch gi Yesu e polo. Muma nigi ranyisi mag chwo gi mon mang’eny ma notimo gik madongo ahinya kitayogi gi roho maler, to ok gin e kwan mar ji 144,000. Achiel kuomgi en Johana Jabatiso. (Mat. 11:11) Machielo en Daudi. (Tich 2:34) Ibiro chiergi kaachiel gi jomamoko mondo gidag e paradiso e piny ka. Jogo duto kaachiel gi joma biro tony e Har–Magedon biro yudo thuolo mar nyiso ni gimakore gi Jehova kendo ni giriwo lochne lwedo.

19. Ng’eyo ni weche ma nokor e wi oganda mang’ongo timore onego ochwalwa mondo watim ang’o?

¹⁹ Mae e kinde ma Jehova osechokoe ji mang’eny ahinya moa e pinje duto mondo otine, moloyo kinde moro amora mosekalo. Bed ni wan gi geno mar dak e polo kata e piny, onego wakony ji mang’eny kaka nyalore mondo gin be gibed e oganda mang’ongo mar “rombe mamoko.” (Joh. 10:16) Machiegnini, Jehova biro kelo masira maduong’ ma biro ketho dinde mag miriambo kod sirkende mosebedo ka sando dhano kuom higni mang’eny. To mano kaka odhial oganda mang’ongo gi migawo maber mar tiyo ne Jehova e piny kae nyaka chieng’!​—Fwe. 7:14.