1. Ang’o momiyo ok kawwa gi wuoro ni ji mang’eny tinde ok nyal gen?

 E PINY ma Satan lochoeni, ji ok ong’eyo ng’at ma ginyalo geno. Timbe maricho mag jo ohala, josiasa, kod jotend dinde osenyoso chuny ji ahinya. Bende, ji mang’eny neno ni ok ginyal geno osiepegi, jirendegi, kata mana joodgi. Mano ok onego okawwa gi wuoro nikech Muma nosekoro chon niya: “E ndalo mag giko . . . , ji [ne dhi bedo] . . . jo ma ok makre chuth gi jomamoko, . . . joketh nying ji, . . . jo andhoga.” Tiende ni, ji ne dhi nyiso kit Nyasach pinyni ma en ng’at ma ok nyal gen kata matin.​—2 Tim. 3:1-4; 2 Kor. 4:4.

2. (a) Gin jomage ma wanyalo geno chuth? (b) Jomoko nyalo yudo ka teknegi timo ang’o?

² Wan kaka Jokristo, wang’eyo ni wanyalo geno Jehova Nyasaye chuth. (Jer. 17:7, 8) Wan gadier ni oherowa ahinya kendo ok onyal ‘jwang’o’ osiepene. (Zab. 9:10) Bende, wanyalo geno Yesu Kristo nikech nothonwa. (1 Pet. 3:18) Waseneno bende gi wang’wa ni puonj mag Muma inyalo gen. (2 Tim. 3:16, 17) Omiyo, wan gadier ni wanyalo geno Jehova, Yesu, kod Muma. Kata kamano, jomoko kuomwa nyalo yudo ka teknegi geno Jokristo wetegi. Ang’o momiyo onego wagen Jokristo wetewa?

3. En thuolo mane makende ma wan-go? (Mariko 10:29, 30)

³ Jehova oseyierowa mondo wabed e kind jotichne ma lame e piny kae. Temie paro kaka mano en thuolo makende ma wan-go ma miyo wayudo gueth mang’eny! (Som Mariko 10:29, 30.) E piny mangima, wan gi owete gi nyimine ma ohero Jehova kaka wahere kendo ma timo kinda ahinya mondo giluw chikene. Nyalo bedo ni dhok ma wawacho, timbewa, kod kit rwakruokwa opogore gi margi. Kata kamano,  sama wahango romo kodgi wawinjoga ka wachiegni kodgi ahinya. Bende, wamorga sama walamo Wuonwa manie polo kendo pake ka wan kanyachiel.​—Zab. 133:1.

4. Ang’o momiyo wanyalo wacho ni owetewa gi nyiminewa omako kama duong’ ahinya e ngimawa?

⁴ E kindegi, dwarore ni wasik ka wamakore motegno gi owetewa kod nyiminewa moloyo kinde moro amora mosekalo. Nitie sama gikonyowaga ting’o ting’ magwa. (Rumi 15:1; Gal. 6:2) Bende, gijiwowaga mondo wamed tiyo ne Jehova gi kinda kendo wasik ka wan-gi winjruok maber kode. (1 The. 5:11; Hib. 10:23-25) Temie paro kaka di ne wawinjo ka di ne waonge arita ma wayudo e kanyakla ma konyowa kedo gi jowasigu ma gin Satan Jachien kod pinye marachni. Machiegnini, Satan kod lange biro monjo jotich Nyasaye. E kindego, owetewa gi nyiminewa biro konyowa ahinya!

5. Ang’o momiyo jomoko nyaloga yudo ka ok yotnegi geno owetegi gi nyiminegi?

⁵ Nitie joma yudoga ka teknegi geno owetegi gi nyiminegi ma Jokristo nikech samoro Jakristo wadgi moro nondhoge, kata ne ok otimo gima nosingonegi. Kata, samoro ng’at moro ma gin-go e kanyakla nowacho kata timo gimoro ma nochwanyogi. Gik ma kamago nyalo miyo kik bednwa mayot geno jomamoko. Omiyo, en ang’o ma nyalo konyowa geno owetewa gi nyiminewa?

6. Ere kaka hera nyalo konyowa geno Jokristo wetewa? (1 Jo-Korintho 13:4-8)

⁶ Hera e mise mar geno madier. Bug 1 Jo-Korintho sula mar 13 wuoyo kuom yore mopogore opogore ma hera nyalo konyowa mondo wagen Jokristo wetewa kata chako genogi kendo. (Som 1 Jo-Korintho 13:4-8.) Kuom ranyisi, wes mar 4 wacho ni  “hera hore mos kendo ong’won.” Jehova horega kodwa kata sama waketho chikene. Omiyo, wan bende wanyalo hore gi owetewa sama giwacho kata timo gimoro mochwanyowa. Wes mar 5 wacho niya: “[Hera] iye ok wang’ piyo. Ok omak tim marach motimne.” Ok dwaher ni wachak kwano gik maricho ma owetewa gi nyiminewa otimonwa ka gima waloso list moro ma wabiro tiyogo e kinde mabiro. Eklesiastes 7:9 nyisowa ni ‘kik wabed joma chwanyore piyo.’ Omiyo, nyalo bedo maber ahinya ka watiyo gi puonj ma yudore e Jo-Efeso 4:26 ma wacho niya: “Kik uwe chieng’ opodh ka pod un gi mirima”!

7. Ere kaka puonj ma yudore e Mathayo 7:1-5 nyalo konyowa geno jomamoko?

⁷ Gima chielo ma nyalo konyowa geno jowetewa en nenogi kaka Jehova nenogi. Jehova oherogi ahinya kendo ok okwan-ga gik maricho ma gitimone. Wan bende ok onego wakwan richogi. (Zab. 130:3) Kar keto pachwa kuom nyawogi, wanyalo timo kinda mondo wane kido mabeyo ma gin-go kod gik mabeyo ma ginyalo timo. (Som Mathayo 7:1-5.) Dwarore ni wagen-gi nikech hera ‘yie weche duto.’ (1 Kor. 13:7) Wechego ok nyis ni Jehova dwaro ni wagen agena jomamoko ma onge gimomiyo, to odwaro ni wagen-gi nikech gisenyiso ni gin joma inyalo gen. *

8. Ang’o ma nyalo konyi geno oweteni gi nyimineni?

⁸ Mana kaka ok wanyal chuno jomamoko mondo omiwa luor, e kaka ok wanyal chuno jomamoko mondo ogenwa. En gima biro mosmos ka luwre gi kaka timbewa chalo. Ang’o ma nyalo konyi geno oweteni gi nyimineni? Tem matek mondo ing’egi maber. Wuo kodgi e chokruoge mag kanyakla. Chan mondo idhi kodgi e tij lendo. Hori kodgi kendo migi thuolo mar nyiso ni gin joma inyalo gen. Mokwongo okwongo, nyalo bedo maber ka ok ielo ne ng’at ma eka ichako ng’erigo wecheni duto. Kaka osiep manie kindu medo bedo motegno, e kaka ibiro chako winjo ka in thuolo nyise kaka iwinjo e chunyi. (Luka 16:10) To nade ka Jakristo ma nigeno ochwanyi? Kik itim mapiyo ng’ado osiep kode. Kar mano, we mondo thuolo moro okal. Bende, kik iwe mondo gima ng’ato achiel notimoni omi iwe geno Jokristo weteni mamoko. Wadwaro nono ranyisi mag jotich Jehova moko machon, ma kata obedo ni jowetegi nochwanyogi, pod ne ok giweyo geno jomamoko.

9. (a) Ere kaka Hana nosiko kogeno chenro ma Jehova noketo mar lame kata obedo ni joma ne tayo weche mag lamo ne nigi nyawo moko? (b) Ranyisi mar Hana puonji wach mane e wi geno chenro ma Jehova oketo mar lame? (Ne picha.)

⁹ Be owadwa moro ma nigi migepe mag tayo e riwruok mar oganda Jehova osegachwanyi? Ka en kamano, ranyisi mar Hana nyalo konyi ahinya. Eli ma ne en Jadolo Maduong’ e ma ne nigi migawo mar tayo lamo mar Jehova e piny Israel. Joode to ne ok oketo ranyisi maber ne jomamoko. Yawuote ma bende ne nigi migepe mag tayo jomamoko e weche mag lamo, ne timo timbe modwanyore moriwo nyaka terruok. Kata kamano, wuon-gi ne ok orieyogi. Jehova ne ok ogolo Eli e migawono mapiyo. Kata kamano, Hana pod nodhi nyime chiwo luor ne chenro ma Jehova noketo kuom lame e hema mar lamo kata obedo ni Eli e ma ne en  jadolo maduong’. Chieng’ moro Eli ne paro ni Hana omer ka nonene kolemo kendo ka chunye chandore. Kar mondo Eli onon gimomiyo Hana ne wuoyo kende, en nochako mana jare. (1 Sa. 1:12-16) Kata obedo ni weche ne chal kamano, Hana nosingore ni konyuolo nyathi ma wuoyi, to nodhi kelo nyathino ne Eli mondo oti ne Jehova e hema mar lamo. (1 Sa. 1:11) To nade yawuot Eli, be pod ne dwarore ni oriegi nikech timbegi maricho? Ee, kendo Jehova nokumogi e kinde mowinjore. (1 Sa. 4:17) Bende, Jehova nomiyo Hana nyathi ma wuoyi ma nyinge Samuel.​—1 Sa. 1:17-20.

10. Ere kaka Daudi nonyiso ni nogeno osiepene mamoko kata obedo ni moko kuom joma nogeno nondhoge?

¹⁰ Be osiepni moro migeno osegandhogi? Ka en kamano, ranyisi mar Ruoth Daudi nyalo konyi ahinya. Achiel kuom osiepene ma nogeno ne en Ahithofel. Kata kamano, ka ne Absalom wuod Daudi otemo mayo Daudi loch, Ahithofel noriwo Absalom lwedo. To mano kaka wachno nonyoso chuny Daudi matek nikech wuode kod osiepne ma nogeno nondhoge. Kata kamano, Daudi pod nodhi nyime geno jomamoko. Nodhi nyime geno Hushai ma ne en osiepne, kendo ma notamore riwore gi Absalom kod Ahithofel e kwede. Nitie gimomiyo Daudi nodhi nyime geno Hushai. Hushai nonyiso ni ne en osiep madier kendo noyie kata tho mondo okony Daudi.​—2 Sa. 17:1-16.

11. Ere kaka jatich Nabal moro nonyiso ni nogeno Abigail?

¹¹ Ne ane bende ranyisi maber ma achiel kuom jotich Nabal noketonwa. Nitie kinde moro ma Daudi kod joge nochiwo arita ne jotich Ja-Israel moro ma niluongo ni Nabal. Kinde moko bang’e, Daudi nokwayo Nabal ma ne en jamwandu mondo omi joge chiemo. Ka ne Nabal otamore kwayoneno, mirima mager nomako Daudi kendo nong’ado ni nodhi nego chwo duto ma ne nie od Nabal. Achiel kuom jotich Nabal nonyiso Abigail chi Nabal wachno. Nikech nodak e od Nabal, nong’eyo maber ni Abigail e ma ne nyalo reso ngimane. Jatijno ne ok oringo, kar mano, nogeno ni Abigail ne dhi rieyo weche.  Ne en gadier gi wachno nikech nong’eyo ni Abigail ne en dhako mariek. To mano e gima Abigail notimo. Abigail nochoko chir modhi owuoyo gi Daudi, kendo Daudi ne ok otimo gima nochano timono. (1 Sa. 25:2-35) Abigail nogeno ni Daudi ne dhi winje.

12. Ere kaka Yesu nonyiso ni nogeno jopuonjrene kata obedo ni ne gin gi nyawo moko?

¹² Yesu nogeno jopuonjrene kata obedo ni ne gin gi nyawo moko. (Joh. 15:15, 16) Ka ne Jakobo kod Johana okwayo Yesu mondo omigi migepe makende e Pinyruodhe, Yesu ne ok ochako bedo gi kiawa e wi gimomiyo ne gitiyo ne Jehova, kata gologi mondo kik gibed jolupne. (Mar. 10:35-40) Bang’e, jopuonjre Yesu duto noringo moweye e otieno ma nomakee. (Mat. 26:56) Kata kamano, Yesu pod nogenogi agena. Nong’eyo ni ne gin joricho kendo “nohero gi nyaka giko.” (Joh. 13:1) Bang’ ka nosechier Yesu, nomiyo jootene 11 ma nomakore kode migawo maduong’ mar loko ji obed jopuonjrene kendo rito rombege ma nogeno ahinya. (Mat. 28:19, 20; Joh. 21:15-17) Yesu nong’eyo gimomiyo nogeno jootene ma ne nigi nyawogo. Giduto ne gimakore kode nyaka ka ne gitieko migepegi e piny ka. Kuom adier, Hana, Daudi, jatij Nabal, Abigail, kod Yesu noketonwa ranyisi maber mar dewo jowetewa ma bende orem.

13. Achiel kuom gik ma nyalo miyo wawe geno jomamoko en mane?

¹³ Be iseganyiso Jakristo wadu wach moro maling’ ling’ kae to bang’e ifwenyo ni Jakristono onyiso jomamoko wachno? Wachno nyalo nyoso chunyi ahinya. Nyaminwa moro nonyiso jaduong’-kanyakla moro wach moro maling’ ling’ ma ne chande, kendo ne en gadier ni jaduong’no ne ok dhi nyiso ng’ato ang’ata wachno. Odiechieng’ ma noluwo, chi jaduong’-kanyaklano nogocho ne nyaminwano ka jiwe e wi wachno. Nyaminwano noyudo ka ok yotne geno jaduong’no kata matin. Kata kamano, nyaminwano nokawo okang’ mowinjore. Nowuoyo gi jaduong’-kanyakla machielo, kendo mano nokonye chako geno jodong-kanyakla kendo.

14. Ang’o ma nokonyo owadwa moro chako geno jodong-kanyakla moko ariyo kendo?

¹⁴ Owadwa moro ne ok winjre gi jodong-kanyakla moko ariyo kuom kinde malach nikech noparo ni ok ne gin joma inyalo gen. Kata kamano, nochako paro e wi weche moko ma owadwa moro ma nogeno nowacho kinde moro. Owadwa ma nogenono nowacho kama: “Satan e jasikwa, ok owetewa.” Owadwano nolamo Jehova kendo noparo matut e wi wachno ma gikone noloso kuwe gi jodong-kanyakla ariyogo.

15. Ang’o momiyo nyalo kawo kinde malach ka pok wachako geno owetewa kendo? Chiw ane ranyisi.

¹⁵ Be isegalalo migawo moro ma ne in-go? Wachno keloga lit mang’eny. Nyaminwa Grete kod min-gi ne gin Joneno mag Jehova motegno e kinde loch mar Nazi e piny Germany e higni mag 1930 ka ne tijwa ogo marfuk. Grete ne nigi migawo mar goyo kopi mag The Watchtower ne Jokristo wetene. Ka ne owete ofwenyo ni wuon Grete ne kwedo adiera, ne gimaye migawono nikech ne giluor ni wuon-gino ne nyalo ndhogo kanyakla. To mano kende ok e gima rach ma notimore ne Grete. E kinde Lweny mar Ariyo mar Piny Ngima, owete ne ok miga Grete gi min-gi kopi mag The Watchtower kendo ne ok giwuo kodgi kata ka ne giromo e wang’ yo. Mano ne en wach malit adier! Wachno nochwoyo chunygi ahinya, kendo Grete nowacho ni nokawo kinde malach ka  pok nong’wono ne owetego, kendo chako geno gi kendo. Kata kamano, bang’ kinde nowacho ni nyaka bed ni Jehova oseng’wononegi, omiyo, en bende ne nyaka ong’wonnegi. *

16. Ang’o momiyo dwarore ni walo pek moro amora ma nyalo monowa geno Jokristo wetewa?

¹⁶ Ka gima kamano osegatimoreni, tim kinda mondo ichak geno Jokristo weteni kendo. Samoro mano nyalo kawo kinde. Kata kamano, kinda mitimo ok bi dhi nono. We wati ane gi ranyisini. Wawach ni nichamo chiemo moro ma nigi sum. Mano nyalo miyo ibed motang’ ahinya ka pok ichamo chiemo moro amora. Kata kamano, chiemo achiel kende ma nigi sum ok nyal miyo wawe chamo chiemo duto. E yo ma chalo kamano, ok onego wayie mondo wach moro achiel kende marach ma owadwa kata nyaminwa moro otimonwa omi wawe geno owetewa gi nyiminewa duto, to wang’eyo maber ni gin bende girem. Ka wachako geno owetewa kendo, wabiro bedo ma mor. Bende, mano nyalo konyowa keto pachwa duto kuom yore ma wanyalo jiwogo jo kanyakla duto mondo gigenre.

17. Ang’o momiyo bedo ng’ato minyalo gen en wach maduong’, to wabiro nono ang’o e sula ma luwo?

¹⁷ E kindegi, joma inyalo gen tin ahinya e piny mar Satanni. Kata kamano, owete gi nyimine e piny ngima ogenore nikech hera ma gin-go e kindgi. Geno ma kamano miyowa mor kendo konyowa bedo gi winjruok makende e kindegi. Genruok ma kamano biro ritowa e kinde ma wabiro romoe gi tembe madongo. To nade ka ng’at ma nigeno ondhogi? Tem mondo ine gik moko kaka Jehova nenogi. Ti gi puonj mag Muma. Her oweteni gi nyimineni gadier kendo ipuonjri kuom ranyisi mag jotich Nyasaye manie Muma. Wanyalo loyo lit ma wachno nyalo kelonwa mi wachak geno Jokristo wetewa kendo. Ka watimo kamano, wabiro yudo gueth mag bedo gi osiepe ma ‘makore kodwa moloyo kata owadwa.’ (Nge. 18:24) Ka wadwaro osiepe minyalo gen, wan bende nyaka wabed joma inyalo gen. E sula ma luwo, wabiro nono kaka wanyalo bedo joma inyalo gen.