Kal idhi e weche manie iye

Kal idhi kama ochanie weche mantie

SIGAND NGIMA

Gueth kod Mor ma Nayudo Nikech Tiyo ne Jehova

Gueth kod Mor ma Nayudo Nikech Tiyo ne Jehova

NACHOPO e taon moro matin ma yudore e provins mar Quebec e piny Canada e higa mar 1951. Ka nachopo e ot ma ne nie adres ma nomiya, nadwong’o dhoot. Jamisonari moro ma nosetieg e Skul mar Gilead miluongo ni Marcel Filteau a nobiro yawona. Ne en jahigni 23 kendo norabora. An to ne an jahigni 16 kendo ne an nyadundo. Natang’o ne barua ma ne nyiso migawo ma nomiya mar painia. Nosome kae to ong’iya mopenja ni, “Omera, be minu ong’eyo ni in kae?”

NADONGO E OT MA JI DUTO NE OK GIN JONENO

Nonyuola e higa mar 1934 e taon mar Timmins e piny Canada. Jonyuolna nodakga e piny Switzerland, kata kamano, ne gidar ma gidhi Canada e taon miluongo ni Ontario. E higa mar 1939 kama, minwa nochako somo gasede mag Ohinga mar Jarito kendo nodhiga e chokruoge mag Joneno mag Jehova. Nodhiga kodwa e chokruogego, an kaachiel gi nyithindwa mamoko auchiel. Bang’ kinde moko matin, nobedo achiel kuom Joneno mag Jehova.

Wachno ne ok omoro wuonwa kata matin, kata kamano, minwa to nohero adiera kendo nong’ado e chunye mar makore kode. Nodhi nyime makore gi adiera kata mana e kinde ma nogo Joneno mag Jehova marfuk e piny Canada e higa mar 1940. Kinde duto, minwa nomiyo wuonwa luor kata sama wuonwa ne wachone weche maricho kendo yanye. Ranyisine maber nokonyowa, an kaachiel gi nyithindwa mondo wati ne Jehova. Gima ber en ni bang’ kinde, wuonwa noweyo kwedowa kendo nobedo mang’won kodwa.

CHAKO TIYO NE JEHOVA GI THUOLONA DUTO

E higa mar 1950, nadhi e chokruok moro ma wiye wacho ni “Theocracy’s Increase Assembly” ma notim New York. E chokruogno, naromo gi owete gi nyimine ma nowuok kuonde mopogore opogre e piny ngima kendo ma nosedhi e Skul mar Gilead. Bang’ winjo kaka ne gichiwo neno e wi ber ma giseyudo, an bende nagombo timo momedore e tij Jehova. Nachako medo kinda mondo ati ne Jehova gi thuolona duto. Ka nadok dala, napong’o fom mar bedo painia mapile. Ofiswa ma Canada nodwoka kendo ne ginyisa ni onego obatisa komondi e ka abed painia. Nobatisa Oktoba 1, higa 1950. Bang’ dwe achiel, nabedo painia mapile kendo nomiya migawo mokwongo e taon mar Kapuskasing e piny Canada. Kanyo ne bor ahinya gi kama nadakie.

Tiyo ne Jehova e taon mar Quebec

E higa mar 1951, bad ofiswa nokwayo Joneno mag Jehova ma ne nyalo wacho dho French mondo gidar gidhi e alwora mar Quebec ma ne en taon miwachoe dho French. Jolendo mang’eny ne dwarore e alworano. Nadongo ka awacho dho French kod Kisungu kendo mano nomiyo ayie dhi e alworano. Nomiya migawo e taon mar Rouyn. Ne ok ang’eyo ng’ato ang’ata kuno. Kata kamano, adres ma nomiya e ma nokonya ma achopo kuno. Mano e adres ma nasewuoyoe motelo. An gi Marcel ne wabedo osiepe kendo bang’e nabedo painia makende kuom higni ang’wen e taon mar Quebec.

SKUL MAR GILEAD KOD GIMA NAGENO MA NOBUDHO

Ka ne an Quebec, namor ahinya yudo barua ma nogwelago e klas mar 26 mar Skul mar Gilead. Skundno nitimo South Lansing, New York. Natieko skul Februar, tarik 12, higa 1956, kendo nomiya migawo e piny Ghana b man West Africa. Ka ne pok adhi Ghana, nochuna mondo adog Canada mondo amany barupe ma ne yiena dhi kuno. Naparo ni nadhi bedo Canada mana kuom jumbe moko ariyo kata adek.

Narito barupego kuom dweche abiriyo ka an Toronto. E kindego, nadak gi jood Cripps. Kanyo e ma nang’era gi nyargi miluongo ni Sheila. Ne wachako osiep mar kisera. E kinde ma ne achano nyise ni daher ni wakendre, barupa mar dhi Ghana noduogo. An gi Sheila ne walemo e wi wachno, kendo ne wang’ado ni adhi adhiya e migawo. Ne wang’ado ni ne wandikore barupe kendo rito ka wahore ka be chieng’ moro ne wanyalo kendore. Mano ne ok en yiero mayot. Kata kamano, bang’e ne wafwenyo ni mano e yiero ma ne dwarore ni watim.

Nachako wuoth mar dhi Ghana. Wuodhno nokawa dwe achiel ka atiyo gi gach reru, meli, kod ndege mondo e ka achop taon mar Accra, e piny Ghana. Ka ne achopo kuno, nomiya migawo mar bedo jarit-distrikt. Nalimoga alwora mar Ghana duto kod alwora mag pinje mokiewo kode ma gin Ivory Coast kod Togoland (ma sani en Togo). Ng’enyne, nadhiga e wuodhego kenda ka atiyo gi mtoka ma ofis nomiya. Nabedoga mamor ahinya limo owete gi nyimine!

E giko juma ka juma, natimoga limbe e chokruoge mag alwora. Ne waonge gi Ute mag Chokruok mar Alwora. Omiyo, owete ne chungoga sirni ka gitiyo gi yiende mag bamboo kae to gigo tado kendo giumo wiye gi othidhe mondo chieng’ mager kik chamwa. Nikech ne ongega frij ma ninyalo kane chiemo, mano ne chuno ni okel jamni ka pod gingima kae to itueyogi machiegni gi jikon kama nitedoe ne ji chiemo. Niyang’o jamnigo mondo joma nobiro e chokruok oyud chiemo ma ne ginyalo chamo.

Nitie gik mang’eny ma ne timorega e chokruogego ma ne nyalo miyo ng’ato nyiero. Chieng’ moro ka Owadwa Herb Jennings c ma bende ne en jamisonari ne golo twak, dhiang’ moro nobuodho kama notueye kirito mondo oyang’e. Dhiang’no noringo kochomo kind ndiri ma nigoloe twak kod kama jowinjo ne nitie. Owadwa Herb noling’ matin, to mano nomiyo dhiang’no ochung’ kendo nokiya ni ochom kanye. Owete ang’wen nogeng’one, kendo ne gidwoke kama notueye. E sechego, owete gi nyimine ne mor ka gipamo.

E jumbe mag chokruoge mag alwora, nanyisoga sinema mar The New World Society in Action ne joma nodak e gwenge man machiegni gi kuonde ma ne itimoe chokruogego. Mondo natim kamano, natueyoga sit moro marachar e kind yiende ariyo mondo atang’negi sinemano. Sinemano ne moro ji ahinya. Mano e sinema ma thoth joma ne nie gwengego nohango neno. Sinemano bende ne nyiso ka itiso ji, kendo neno mano ne morogi ahinya ma gipam gi ilo. Sinemano nomoro ahinya joma ne nene, kendo ne gifwenyo ni wan e riwruok mar piny ngima.

Ne wakendore Ghana e higa mar 1959

Namor dhi e chokruok moriwo pinje ma ne otim e taon mar New York e higa mar 1958 bang’ bedo Afrika kuom higni ariyo. Sheila bende nobiro e chokruogno kowuok Quebec kama notimoe migawo mar painia makende kendo namor ahinya romo kode. Ne wasebedo ka watudore mana kokalo kuom barupe, to koro ne wan kanyachiel. Nanyise ni daher ni wakendre, kendo noyie gi wachno. Nandiko ne Owadwa Knorr d ka apenje ka be Sheila ne nyalo dhi e Skul mar Gilead mondo obi obed jamisonari Afrika. Owadwa Knorr noyie gi wachno. Gikone, Sheila nobiro Ghana. Ne wakendore e taon mar Accra, Oktoba tarik 3, higa mar 1959. En adier ni Jehova noguedhowa ahinya nikech ne wakete motelo e ngimawa.

TIYO NE JEHOVA KA WAN KANYACHIEL E PINY CAMEROON

Ka atiyo e ofis ma Cameroon

E higa mar 1961, ne wayudo migawo manyien e piny Cameroon. Nabedoga modich ahinya nikech nakonyo e chako bad ofis manyien. Napuonjora bende gik mang’eny nikech nomiya migawo mar tayo weche e bad ofis manyienno. E higa mar 1965, Sheila nomako ich. Nokawowa kinde mondo wayie ni ne wadhi bedo jonyuol. E seche ma ne waikore bedo jonyuol kendo timo chenro mar dok Canada, gimoro marach notimore.

Sheila iye nowuok. Laktar nonyisowa ni nyathino ne en wuoyi. Mano gima notimore higni 50 mokalo. Kata kamano, wiwa ok nyal wil gi wachno. Kata obedo ni gima notimoreno nonyoso chunywa, ne wadhi nyime gi migapwa ma ne wahero ahinya.

Ka wan gi Sheila e piny Cameroon e higa mar 1965

Nikwedoga owete man e piny Cameroon nikech ne ok giriw lwedo weche mag siasa. Weche ne bedoga matek ahinya e kinde ma niyiero president. Ne wabedo maluor ahinya ka ne ogo Joneno mag Jehova marfuk Mei 13, higa 1970. Sirkal nokawo githuon ofiswa manyien ma nolos ma jaber kendo ma ne wasetiyoe kuom dweche abich kende. Ka juma pok orumo bang’ kosegowa marfuk, sirkal noriembo jomisonari duto e pinyno, to mano noriwo nyaka an gi Sheila. Ne ok yotnwa weyo owete gi nyimine ma ne waseng’iyogo kendo ne waparore e wi kaka weche ne dhi bedonegi bang’ marfukno.

Ne wabedo e bad ofis ma France kuom dweche auchiel. Ka ne an kuno, natimo duto ma nanyalo mondo akony owete gi nyimine ma ne nie piny Cameroon. Ka nochopo Desemba e higano, ne wayudo migawo manyien e bad ofiswa ma Nigeria ma koro ne dhi chung’ ne tij lendo e piny Cameroon. Owete gi nyimine ma ne nie piny Nigeria norwakowa gi mor ahinya, kendo ne wamor timo migapwa kuno kuom higni mang’eny.

YIERO MATEKIE MOLOYO

E higa mar 1973, ne watimo yiero moro matek. Sheila nosebedo ka tuore ahinya. Ka ne wan e chokruok moro maduong’ e taon mar New York, Sheila noywak ka nyisa kama: “Ok anyal dhi nyime gi migawoni! Aol kendo kinde duto awinjo mana ka atuo.” Ne wasebedo ka watiyo ne Jehova ka wan gi Sheila e pinje mag West Africa kuom higni 14. Nahero ahinya kinda ma Sheila ne nigo e migape, kata kamano, ne dwarore ni watim lokruoge moko. Bang’ wuoyo kanyachiel kendo lemo e wi wachno, ne wang’ado ni dwarore ni wadog Canada kama ne wanyalo yudoe thieth maber. Weyo migawo mar bedo jomisonari kendo tiyo ne Jehova kuom thuolowa duto ne en yiero ma ne tek ahinya kendo ma nonyoso chunywa.

Ka ne wachopo Canada, osiepna moro ma ne nigi kambi miusoe geche nomiya tich. Ne wapango ot kendo ne wang’iewo gige ot ma ne ji osetiyogo mondo kik wadonj e gope mang’eny. Ne wadwaro ni wadag e ngima mayot ka wan gi paro ni chieng’ moro ne wanyalo chako tiyo ne Jehova kendo kuom thuolowa duto. Ne wawuoro kaka gombowano nochopo mapiyo ahinya.

Nachiworaga Ngeso ka Ngeso mondo adhi akony e tij gero Od Chokruok mar Alwora e taon mar Norval, Ontario. Bang’e, nomiya migawo kaka jarit Od Chokruok mar Alwora. Sheila koro ne ok tuore ahinya, kendo mano nomiyo waneno ni ne wanyalo timo migawo manyienno. E dwe mar Jun, e higa mar 1974, ne wadar ma wadhi dak e ute ma ne ni kama nogere Od Chokruok mar Alwora. Ne wamor ahinya chako tiyo ne Jehova kuom thuolowa duto kendo!

Gima ber en ni ngima Sheila nomedo bedo maber. Bang’ higni ariyo, nomiya migawo mar bedo jarit-alwora. Nomiwa migawo Manitoba ma ne en achiel kuom provins manie piny Canada, kendo kuno ne ng’ich ahinya. Kata kamano, ne wamor ahinya kaka owete gi nyimine norwakowa gi mor. Ne wapuonjore ni gima duong’ ok en kama watiyone Jehova, to en dhi nyime tiyo ne Jehova bed ni wan kanye.

NAPUONJORA GIMORO MAKENDE

Bang’ bedo jarit-alwora kuom higni moko, ne ogwelwa Bethel ma Canada e higa mar 1978. Mana matin bang’ dhi Bethel, gimoro malit notimorena, kendo mano nomiya puonj moro. Nomiya twak moro mondo agol e romo moro makende ma notim Montreal kendo nagolo twagno gi dho French kuom sa achiel gi nus. En mana ni twak ma nagolono ne ok omako pach jowinjo, kendo mano nomiyo owadwa moro manie Migawo Mochung’ ne Tij Lendo omiya siem. Kuom adier, naduogo afwenyo ni ok an jagol twak maber ahinya. Kata kamano, ne ok arwako siem ma nomiya. Iya nowang’o matek kendo ne ok watieko weche e yo maber gi owadwa ma nomiya siemno. Naneno ni owuoyo marach e yo ma nagologo twak, kar mondo opwoya. Kata kamano, natimo marach kuom keto pacha e yo ma nochiwgo siemno, kod ng’at ma nochiwe.

Nayudo puonj moro maduong’ bang’ golo twak moro e dho French

Bang’ ndalo moko matin, achiel kuom owete manie Komiti mar Bad Ofis nowuoyo koda e wi wachno. Nayie ni ne ok arwako siem ma nomiya kendo nakwayo ng’wono. Bang’e, nawuoyo gi owadwa ma nomiya siemno. Owadwano ne mor kendo nong’wonona kowuok e chunye. Wachno nopuonja ni bolruok en kido ma dwarore ni wabedgo kendo mano en puonj ma wiya ok nyal wilgo. (Nge. 16:18) Asebedo ka alemo nyading’eny e wi wachni, kendo nang’ado ni ok nachak akaw siem momiya e yo marach.

Asebedo Bethel man Canada kuom higni mokalo 40 kendo asebedo achiel kuom owete manie Komiti mar Bad Ofis chakre higa mar 1985. Ka nochopo Februar 2021 Sheila jaoda notho. Mopogore gi lit ma thone osekelona, nitie tuoche ma asebedo ka anyagorago. Tiyo ne Jehova osemiyo abedo modich kendo ‘aseneno kaka ndalo kalo mapiyo.’ (Ekl. 5:20) Kata obedo ni aseromo gi pek moko e ngimana, ok anyal pimo mor ma an-go gi pekgo. Keto Jehova motelo e ngimana kendo tiyone kuom thuolona duto kuom higni 70, osekelona mor mathoth. Alemo gi kinda mondo owete gi nyimine ma rowere odhi nyime keto Jehova obed mokwongo e ngimagi, kendo gibiro yudo mor ma ng’ato bedogo nikech tiyo ne Jehova.

a Inyalo somo sigand ngima mar Owadwa Marcel Filteau e Mnara wa Mlinzi ma Februar 1, higa 2000 e sula ma wiye wacho ni, Yehova ni Ngome na Nguvu Yangu.”

b Alworani yudore Afrika kendo ne en e bwo loch mar Britain nyaka chop higa mar 1957, ma nong’ere kaka Gold Coast.

c Inyalo somo sigand ngima mar Owadwa Herbert Jennings e Ohinga mar Jarito ma Desemba 1, higa 2000 e bwo wich ma wacho ni, Hamjui Uhai Wenu Utakuwa Nini Kesho.”

d Nathan H. Knorr e ma ne tayo tijwa e kindego.