Kony Nyithindi Kedo gi Chandruoge Mang’eny ma Giromogo

ROWEREWA ni e bwo tembe matek ahinya. Chuny mar piny marach ma Satan oteloeni yudogi, kendo nyaka gikedi gi “gombo mag yawuowi.” (2 Tim. 2:22; 1 Joh. 5:19) E wi mano, nikech gitimo matek mondo ‘gipar Jachwechgi,’ nyaka giked gi jojaro—kata mana sand—ma a kuom joma kwedo yie margi. (Ekl. 12:1) Owadwa moro miluongo ni Vincent, wuoyo koparo chien ndalo ma ne odongo niya: “Nitie joma kinde duto nosiko mana ka chanda, ka gitemo tugo dhawo koda nikech ne an Janeno. Kinde mang’eny, mano ne timore ma samoro ne aneno ni kik adhi skul.” *

E wi tembe koda chandruoge ma jo piny kelonegi, yawuotwa koda nyiwa kedo bende gi gombo margi giwegi mar dwaro bedo kaka mbesegi. Cathleen, nyaminwa ma jahigini 16 wacho ni: “Ok en gima yot bedo mopogore.” Owadwa moro ma rawera miluongo ni Alan  wacho ayanga kama, “Kinde mang’eny, joma wasomogo ne gwela mondo wadhi kodgi bayo e giko juma, kendo nadwaro ahinya ni adhi.” E wi mano, rowere nyalo bedo gi gombo maduong’ mar donjo e tuke mag skul, ma en gima nyalo miyo gibed gi osiepe maricho e yo mayot. Tanya, nyaminwa moro ma rawera wacho niya, “Ahero tuke. Joma tayo tuke e skul nosiko ka dwaro ni mondo atugi ne skundwa. Ne ok yot mondo atamra.”

Ere kaka inyalo konyo nyithindi mondo giked gi chandruoge mang’eny ma giromogo? Jehova nochiko jonyuol mondo ota nyithindgi. (Nge. 22:6; Efe. 6:4) Dwaro maduong’ mar jonyuol moluoro Nyasaye en ni nyithindgi onyag e chunygi gombo mar luoro Jehova. (Nge. 6:20-23) E yo ma kamano, nyithindo biro bet gi jing’o mar kwedo tembe koda chandruoge mag piny.

Ok en gima yot ne jonyuol luwo yore mag yuto, pidho joot, koda chopo ting’gi e kanyakla, giduto kaachiel. Moko timo kamano ka gin kaka janyuol achiel kende, to moko sama gikedo gi akwede ma a kuom joma gikendorego maok gin Joneno. Kata kamano, Jehova dwaro ni jonyuol oket tenge sa mar puonjo kendo konyo nyithindgi. Omiyo, ang’o minyalo timo e konyo nyithindi mondo giritre ne tembe ma a kuom mbesegi, timbe maricho, kata sand ma giyudo pile ka pile?

Konygi Gibed gi Winjruok ma Margi gi Jehova

Mokwongo tik, dwarore ni nyithindwa ong’e ni Jehova en Ng’ato masie. Dwarore ni okonygi ‘neno Nyasaye ma ok ne.’ (Hib. 11:27) Vincent, ma ne wasewuoyo kuome motelo, paro kaka jonyuolne nokonye bedo gi winjruok ma mare owuon gi Jehova. Owacho kama: “Ne gipuonja ber mar wuoyo gi Nyasaye e lamo. Anyalo paro ni chakre kane an nyathi, ne awuoyo gi Jehova e lamo kapok adhi nindo. Ne aneno Jehova kaka ng’at masie adier.” Be iwuoyo gi Nyasaye e lamo kanyachiel gi nyithindi? Donge inyalo chiko iti iwinj gik ma giwacho ne Jehova e lamo maggi giwegi? Be ginwoyo anwoya weche moko ma  gisewinjo ka ji wacho? Koso giwacho ne Jehova e lamo weche manyiso kaka chunygi mor gi Jehova? Kuom winjo kaka gilemo, mano nyalo miyo ing’e kabe gidongo adier e winjruokgi gi Jehova.

Somo Wach Nyasaye gin giwegi en yo machielo maduong’ ma rowere nyalo sudogo machiegni gi Jehova. Cathleen, ma ne wasewuoyo kuome motelo, lero niya: “Somo Muma duto a chakne nyaka gikone, chakre e tinna, ne okonya. Mano nomiya chir ni kata ka jomoko ok riwa lwedo, Jehova to ne ni koda.” Be nyithindi nigi chenro ma margi giwegi mar somo Muma?—Zab. 1:1-3; 77:12.

En adier ni nyithindo opogore e yo ma girwakogo puonj mawuok kuom jonyuolgi. Bende, dongruok margi nyalo luwore gi hikgi. Kata kamano, ka ok ochikgi, nyalo bedo matek ne nyithindo ng’eyo Jehova kaka Ng’ato masie. Nyaka jonyuol rwak weche Nyasaye e chuny nyithindo mondo eka nyithindogo owinj ka gima Jehova wuoyo kodgi kamoro amora ma digibedie. (Rapar 6:6-9) Nyithindi nyaka bed gi yie madier ni Jehova dewogi giwegi ng’ato ka ng’ato.

Kaka Inyalo Miyo Wuoyo gi Nyithindi Obed Makonyo

Wuoyo en yo machielo mar konyo nyithindi. Ber ng’eyo ni wuoyo maber gi nyithindi ok en mana goyo mbaka. Wuoyo maber oriwo miyogi penjo kendo rito dwoko ma gichiwo, kata bed mana ni dwokogi opogore gi kaka ne idwaro. Anne, ma en min yawuowi ariyo wacho kama: “Ahinyo penjogi penjo ma konya fwenyo weche manie pachgi, koda gik ma gichandorego e ngimagi.” Be nyithindi neno ni ichiko iti gadier sama giwuoyo kodi? Tanya, ma wechene ne owach motelo, wacho niya: “Jonyuolna ne chikona itgi gadier kendo ne giparo gigo ma ne wawuoyoe. Ne ging’eyo nyinge  nyithindo ma ne wan-go e klas. Ne gihinyo penja kuom nyithindogo koda weche mamoko ma ne wasewuoyoe e kinde mosekadho.” Chiko it kendo paro weche miwuoyoe, gin gik madwarore ahinya mondo ubed gi wuoyo maber.

Joot mathoth oseyudo ni sa chiemo miyogi thuolo mar bet gi wuoyo e yo makonyo. Vincent lero kama: “Chiemo kanyachiel ne en gima joodwa ohero ahinya. Ne idwaro ni wachiem kanyakla kaka joot ka mano ne nyalore. Ne ok oyienwa neno televison, winjo redio, kata somo sa chiemo. Nikech kinde mang’eny ne ok wawuo e wi weche mapek sa chiemo, pile ka pile sechego ne miya thuolo mokuwe mar kedo gi tungini kod tembe ma ne aromogo e skul.” Omedo wacho niya: “Ng’iyo wuoyo gi jonyuolna sama wachiemo ne konya bende bedo thuolo mar wuoyo kodgi e wi weche matek ma ne anyalo bedogo.”

Penjri ane niya, ‘Wachiemo kanyachiel kaka joot juma ka juma nyadidi?’ Be unyalo timo lokruok madwarore kuom wachni, mondo omi ubed gi thuolo momedore mar wuoyo gi nyithindu e yo makonyo moloyo?

Gimomiyo Ber Bedo gi Kinde mag Timo Ikruok

Lamo mar Joot ma juma ka juma bende miyo joot thuolo mar bedo gi wuoyo makonyo, kendo okonyo rowere mondo okedi gi chandruogegi kaka owinjore. Alan, mosewuo kuome motelo, wacho kama: “Jonyuolna ne tiyo gi kinde mar puonjruok mar joot e miyo wawuo kodgi. Ne giwuoyo kuom thuond weche ma ne owinjore gi gik ma ne wakedogo.” Min Alan wacho niya: “Sa puonjruok, ne watiyo bende gi thuolono e timo ranyisi mag ikruok ne tembe. Kindego nokonyo nyithindwa ng’eyo kaka ne ginyalo dwoko penjo ma ji nyalo penjogi kuom yie margi, kendo e nyiso ni puonj ma giluwo gin adier. Mano nomiyogi chir ma ne dwarore mondo giked gi chandruoge ma ne giromogo.”

Kuom adier, sama nyithindo romo gi tembe mag mbese, kinde mang’eny ok oromo mondo giwach awacha ni ooyo, kae to giweyo  weche gi kanyo. Nyaka gibed gi dwoko mag penjo kaka ang’o momiyo, to gi gimomiyo ok en kamano. Bende onego giwinj ni ging’eyo gima onego gitim sama ikwedogi nikech yie margi. Ka ok ginyal dwoko penjo e wi puonj ma giyiego, chung’ motegno ne lamo madier biro bet matek negi. Bedo gi kinde mag timo ranyisi mag ikruok nyalo konyogi bedo gi jing’o ma kamano.

Sanduk manie ite mar 18 chiwo weche moko minyalo timie ranyisi mag ikruok e seche mutimo Lamo mar Joot. Mi ranyisigo obed makonyo kuom penjo nyithindi penjo machiewo pachgi kata mana bang’ ka gisedwoko. Kaachiel gi mago, nonuru puonj makonyo kutiyo gi ranyisi mag joma nie Muma. Onge kiawa ni tiegruok ma kamano mutimo kaka joot, biro miyo nyithindi oked gi chandruoge ma giromogo e skul kata kamoro amora.

Be Odu En Kama Joot Duto Morgo?

Be odu en kama nyithindi gombo dwogoe bang’ a e skul odiechieng’ kodiechieng’? Ka en kama gimorgo, mano biro konyo nyithindi kedo gi chandruogegi pile ka pile. Nyaminwa moro makoro sani ni e Bethel wacho niya: “Kinde ma ne adongo, gima ne mora ahinya en ni odwa ne en kama ber ma ne agombo dokie. Kata bed ni weche ne rach machalo nade e skul, nang’eyo ni ka achopo ot, gik moko duto ne dhi dhi maber.” Gin kido mage ma nenore ahinya e odu? Be en kama “mirima, ich lit, [kod] pogruok” e mang’enyie, koso ong’ere kaka kama “hera, mor, [kod] kuwe” ema nitie? (Gal. 5:19-23) Ka kuwe thoro bedo maonge, be itemo matek nono ni gin lokruok mage madwarore mondo odu obed kama nyithindi morgo?

Yo machielo mar konyo nyithindi kedo gi chandruoge ma giromogo en kawo okang’ mokwongo mar konyogi yudo osiepe mabeyo. Kuom ranyisi, be inyalo kiko owete koda nyimine motegno e winjruokgi gi Nyasaye e chenrou mag manyo mor koda yueyo? Koso inyalo chano mar gwelo jarit-malworo kata jomamoko matiyo ne Nyasaye kuom thuologi duto e chiemo moro matin? Be ing’eyo moko kuom jo misonari kata jo Bethel ma nyithindi nyalo bet osiepgi, kata ka en mana e yor barupe, e-mail, kata goyo simo ka dichiel? Osiep ma kamago nyalo konyo nyithindo e miyo yoregi obed moriere, kendo miyo giket chenro mar tiyo ne Nyasaye. Par ane kaka ngima jaote Paulo nomulo ngima rawera Timotheo. (2 Tim. 1:13; 3:10) Osiep ma ne nie kind Paulo gi Timotheo nokonyo Timotheo keto pache ahinya kuom chenro mag tiyo ne Nyasaye.—1 Kor. 4:17.

Puo Nyithindi

Jehova mor neno ka rowere ochung’ motegno ne gima kare kata e bwo tembe mag piny mar Satan. (Zab. 147:11; Nge. 27:11) Onge kiawa ni in bende ibet mamor neno ka rowerewa timo yiero makare. (Nge. 10:1) We nyithindi ong’e paro ma in-go kuomgi, kendo wecheni opong’ gi puoch manyiso hera. Jehova noketo ne jonyuol ranyisi maber. Seche ma ne ibatiso Yesu, Jehova nowacho kama: “In e Wuoda mahero, chunya mor kodi.” (Mari. 1:11) Mano kaka nyaka bed ni jip mar Wuon-gi notego Yesu e kedo gi gik mang’eny ma ne ochiegni romogo! Kamano bende, we nyithindi ong’e ni iherogi kendo idewo gik ma gitimo.

En adier ni ok digeng’ nyithindi chuth kuom tembe, sand, kod jaro. Kata kamano, pod nitie gik minyalo timo e konyogi. E yore mage? Konygi nyago winjruok ma margi giwegi gi Jehova. Ne ni ubedo gi kinde mamiyo ubedo gi mbaka makonyo kendo magero. Mi Lamo mar Joot obed makonyo kendo mamiyo ot bedo kama ji morgo. Onge kiawa ni timo kamano biro iko nyithindi e kedo gi chandruoge mang’eny ma giromogo.

[Weche moler piny]

[Sanduk/Picha manie ite mar 18]

BEDO GI KINDE MAG IKRUOK NE TEMBE NYALO KONYO

Magi gin moko kuom gik ma rowere hinyo romogo. Donge unyalo timo ranyisi mag ikruok machalo gi magi e seche mutimo Lamo mar Joot?

▸ Jata tuke dwaro ni nyari obed achiel kuom jogo ma dhi tugo ne skul.

▸ Jomoko miyo wuodi ndawa e kor yo koa skul.

▸ Yawuowi moko wacho ni gibiro goyo wuodi konene kolendo kendo.

▸ Nyari po ka sama olendo, nyathi skul wadgi ema oromogo e ot modhi lende.

▸ Ipenjo nyari e nyim klas gimomiyo en ok omi bendera duong’.

▸ Wuowi moro osiko mana ka jaro wuodi nikech wuodi en Janeno.

[Picha manie ite mar 17]

Be nyithindi nigi chenro ma margi giwegi mar somo Muma?

[Picha manie ite mar 19]

Be ikiko owete koda nyimine motegno e winjruokgi gi Nyasaye e chenrou mag manyo mor koda yueyo?