Ti gi “Ligangla mar Roho” e Yo Molony
Ti gi “Ligangla mar Roho” e Yo Molony
‘Makuru ligangla mar roho, ma en wach Nyasaye.’—EFE. 6:17.
1, 2. Bedo ni jolendo momedore mag Pinyruoth dwarore, ere kaka onego watim?
BANG’ neno kaka oganda ne nigi chan e wach Nyasaye, Yesu nonyiso jopuonjrene ni: “Keyo duong’ adier, to jotich ema nok. E momiyo kwauru Wuon keyo, mondo oor jotich odhi e keyone.” Yesu ne ok owacho mana mano kende. Bang’ wacho wechego, ‘noluongo jopuonjrene apar gariyogo ire’ mi oorogi e tij lendo, kata e tij “keyo.” (Math. 9:35-38; 10:1, 5) Bang’e, Yesu “noketo ji piero abiriyo moko, kendo noorogi ji ariyo ariyo,” mondo gitim tijno.—Luka 10:1, 2.
2 Ndalogi bende jolendo momedore mag Pinyruoth pod dwarore ahinya. Jogo duto ma nochokore e Rapar e higa mar 2009 ne gin 18,168,323. Mano nokadho kar kwan duto mar Joneno mag Jehova gi milion 10. Kuom adier, puodho koro oromo keyo. (Joh. 4:34, 35) Omiyo, onego walem ka wakwayo mondo omed jotich moko. Kata kamano, ere kaka wanyalo timo e yo mowinjore gi kwayogo? Wanyalo timo kamano kuom chopo tijwa kaka jolendo e yo maber, kwatimo matek e lando ne ji wach Pinyruoth kendo timo ji jopuonjre.—Math. 28:19, 20; Mari. 13:10.
3. Ere kaka roho mar Nyasaye konyowa ahinya e chopo tijwa kaka jolendo e yo maber?
3 Sula motelo nonyisowa kaka, yo ma roho mar Nyasaye tayowago, konyowa e yalo ‘wach Nyasaye gi chir.’ (Tich 4:31) Rohono bende nyalo konyowa bet jolendo molony. Yo achiel manyalo miyo wamed chopo tijwa kaka jolendo e yo maber, en lony e tiyo gi ligangla majaber ma Jehova Nyasaye osechiwo—Wachne mondiki, ma en Muma. Muma en buk mondiki kokalo kuom roho maler. (2 Tim. 3:16) Weche man e iye okudhi gi much Nyasaye. Omiyo, sama walero tiend adiera mar Ndiko e yo molony e tijwa mar lendo,mano en yo ma roho maler tayowago. Kapok wanono kaka wanyalo timo kamano, we wane ane kaka Wach Nyasaye nigi teko.
‘Wach Nyasaye Tiyo’
4. Wach Nyasaye mayudore ei Muma nyalo kelo lokruok mage kuom ng’ato?
4 Wach Nyasaye nigi teko adier! (Hib. 4:12) E yor ranyisi, ote mawuok ei Muma bith moloyo ligangla moro amora mar dhano, nimar opowo mopog fuoni gi ondhudho bende. Adiera manie Ndiko mulo i ng’ato koda pache ma iye, koelo chuth kaka ng’ato chalo gadier e chunye ma iye. Adierano nigi teko mar loko ji, kendo onyalo loko ng’ato gadier. (Som Jo Kolosai 3:10.) Ee, Wach Nyasaye nyalo loko ngima ji!
5. Gin yore mage ma Muma nyalo tayowago, to ang’o ma mano biro kelo?
5 E wi mano, Muma en buk ma nigi rieko ma ok nyal pim gi machielo. Opong’ gi weche mabeyo manyalo konyo ji dak e piny ma kore tekni. Wach Nyasaye ok meny mana kama wanyono kende, to bende omenyo yo malach manie nyimwa. (Zab. 119:105) Okonyo ahinya seche ma wathuthni gi chandruok kata sama wang’ado paro kuom osiepe monego wabedgo, weche tuke, tich monego watim, rwakruok, kod gik ma kamago. (Zab. 37:25; Nge. 13:20; Joh. 15:14; 1 Tim. 2:9) Tiyo gi chik koda puonj manie Wach Nyasaye miyo wabedo gi winjruok maber gi jomoko. (Math. 7:12; Fili. 2:3, 4) Bedo ni yo me nyimwa nigi ler maber e yor ranyisi, wanyalo nono kaka paro mwang’ado biro bedo bang’e. (1 Tim. 6:9) Ndiko bende koro wach, konyiso dwach Nyasaye mar ndalo mabiro, kokonyowa dak e kit ngima mowinjore gi dwarono. (Math. 6:33; 1 Joh. 2:17, 18) Mano doko ngima malong’o ma ng’ato nyalo betgo ka oyie mondo puonj kod chike Nyasaye ota ngimane!
6. Ere kaka Muma en ligangla ma nigi teko e kedo gi Satan?
6 Par ane bende kaka Muma en ligangla ma nigi teko e kedo gi Satan. Paulo noluongo wach Nyasaye ni, ‘ligangla mar roho.’ (Som Jo Efeso 6:12, 17.) Ka ochiw ote Muma e yo maber, onyalo gonyo ji e twech mar Satan. En ligangla ma reso ngima ji kar kethogi. Donge onego watem matek tiyo kode e yo molony?
Ti Kode e Yo Makare
7. Ang’o momiyo dwarore ni wapuonjre tiyo gi ‘ligangla mar roho’ e yo makare?
7 Jalweny nyalo tiyo gi liganglane e yo maber, mana ka osepuonjore mong’iyo gi tiyo kode e yo makare. Mano e kaka tiyo gi ‘ligangla mar roho’ chalo. Paulo nondiko kama: ‘Tim matek mondo ichiwri ka ng’at ma Nyasaye oyiego, jatich ma wiye ok kuodi, kipuonjo kare wachno mar adiera.’—2 Tim. 2:15.
8, 9. Ang’o mabiro konyowa e winjo tiend gima Muma wacho? Chiw ane ranyisi.
8 Ang’o mabiro konyowa puonjo ‘wachno mar adiera kare’ e tijwa mar lendo? Mondo omi wapuonj jomoko gima Muma wacho e yo makare, nyaka wan wawegi wang’e tiende mokwongo. Mano dwaro ni wang’e tiend weche molworo ndiko mwasomo. Kaluwore gi diksonari moro, ‘weche molworo ndiko mwasomo gin weche motelo ne kama wasomono kata maluwo bang’e, kendo gikonyo e lero tiend ndikono.’
9 Mondo omi wawinj tiend weche mwasomo ei Ndiko kare, dwaro ni mondo wang’i ndiko moko mokiewo kode. Weche Paulo manie Jo Galatia 5:13 nyiso gimomiyo mano dwarore. Nondiko kama: “Owetewa, un noluongu mondo ubed thuolo; to thuolo maru kik obed mar miyo ringruok kinde, to tiuru ni ng’ato gi ng’ato kod hera.” En thuolo mane ma Paulo ne wuoyo kuome kae? Dibed ni ne owuoyo kuom thuolo mar a e richo kod tho, a e tuech mar puonj mag miriambo, koso kuom gimoro machielo? Nono ndiko mokiewo konyowa ng’eyo ni Paulo ne wuoyo kuom thuolo mabedoe bang’ yudo ‘warruok a e kuong’ mar Chik.’ (Gal. 3:13, 19-24; 4:1-5) Nowuoyo kuom thuolo ma Jokristo bedogo kuom luwo Kristo. Jogo ma ne mor gi thuolono ne tiyo ne ng’ato ka ng’ato nikech hera. Joma ne onge hera, to ne donjo e kuoth maricho koda ywaruok.—Gal. 5:15.
10. Mondo wawinj tiend Ndiko kare, gin weche machalo nade monego wanon, kendo ere kaka wanyalo timo mano?
10 Mondo wawinj tiend ndiko kare, onego wanon weche mamoko motudore gi ndikono, kaka ng’ama nondiko bugno, kinde ma ne ondikie bugno, kendo e bwo chal mage. Bende en gimaber ng’eyo gimomiyo ne ondik bugno, koda ng’eyo kit ngimagi gi yoregi mag lamo ma e ndalono, kanyalore. *
11. Ang’o monego watang’go seche mwalero tiend Ndiko?
11 Puonjo “kare wachno mar adiera” oriwo gik mang’eny maok mana lero tiend adiera mag Ndiko e yo makare kende. Onego watang’ kik wami ji wichkuot ka giwuoro kaka gikiya Muma. Kata obedo ni wanyalo tiyo gi Ndiko e lero adiera kaka Yesu notimo ka noteme gi Jachien, Muma ok en arungu mar chuno jowinjo magwa gi thuon. (Rapar 6:16; 8:3; 10:20; Math. 4:4, 7, 10) Onego waluw wach jaote Petro niya: “Waluru Kristo ka Ruoth e chunyu; pile beduru kuikoru dwoko wach ni ng’ato ka ng’ato ma penjou, mondo unyise malong’o kuom geno ma un go; to dwokuru gi muolo kod luoro.”—1 Pet. 3:15, 16.
12, 13. Gin gik mage mogurore ka “ut lweny” ma adiera mar Wach Nyasaye nyalo muko? Chiw ane ranyisi.
12 En ang’o ma adiera mar Wach Nyasaye nyalo chopo ka oti kode maber? (Som 2 Jo Korintho 10:4, 5.) Adiera mar Ndiko nigi teko mar muko gik motegno machalo kaka “ut lweny,” tiende ni, elo puonj mag miriambo, timbe makelo hinyruok, kod riekni manyiso paro morem mar dhano. Wanyalo tiyo gi Muma e kwedo paro moro amora “ma mon kod ng’eyo Nyasaye.” Puonj mag Muma inyalo tigo e konyo jomoko olok pachgi owinjre gi adiera.
13 Kaw ane ranyisi mar dhako moro ma jahigini 93 modak e piny India. A e tinne, ne opuonje ni ng’ato kotho, to isiko ka inyuole manyien. Kane ochako puonjore Muma gi wuode ma odak loka e yor barua, norwako gik ma nopuonjore kuom Jehova kod singone. Kata kamano, puonj mar ni isiko ka inyuolo ng’ato manyien nogurore ahinya e pache, ma ka wuode nondikone kuom chal mar jomotho, nokwere. Nowacho niya: “Ok anyal winjo tiend Ndiko mimiyagi. Dinde duto puonjo ni nitie gimoro ei dhano maok tho. Kinde duto asebet ka an gi yie ni del tho kendo ni gimoro maok ne, siko ka inyuolo e ringruok mamoko nyadi 8,400,000. Ere kaka mano nyalo bet miriambo? Be thoth dinde ok nikare?” Be ‘ligangla mar roho’ nyalo muko puonj mogurore kamano? Bang’ wuoyo e wi Ndiko e okang’ momedore kuom wachno, bang’ jumbe moko nondiko kama: “Koro asechako winjo tiend adiera kuom wach tho. En gima mora ahinya ng’eyo ni ka ochier ji, wabiro romo gi jowadwa mwahero mosetho. Ageno ni Pinyruodh Nyasaye biro chopo piyo.”
Ti Kode e Semo Ji
14. Tiend semo jowinjowa en ang’o?
14 Tiyo gi Muma e yo maber sa lendo ok en mana nwoyo weche manie ndiko. Paulo nowuoyo e yo ma “semo ji,” kendo kamano e kaka onego wan bende watim. (Som Tich Joote 19:8, 9; 28:23.) “Semo” ng’ato tiende en “loye gi wach.” Ng’at ma osemno, “kawo wach mowachne gadier ahinya mi oket geno kuom gino.” Ka wasemo ng’ato mondo orwak puonj mar Muma, waloye gi wach mamiyo ogeno puonjno. Mondo omi watim mano, dwarore ni wati gi weche mamiyo jawinjowa bedo gadier kuom weche mwawacho. Wanyalo timo mae e yore maluwogi.
15. Ere kaka wanyalo tiyo gi ndiko e yo makonyo ji miyo Muma luor?
15 Ti gi Wach Nyasaye e yo makonyo ji miyo Muma luor. Sama idwaro somo ndiko, nyis gimomiyo ber ng’eyo kaka Nyasaye neno wachno. Bang’ penjo wuon ot penjo kendo winjo dwokone, inyalo wacho kama, ‘We wane ane kaka wanyalo ng’eyo ni Nyasaye to neno wachni nade.’ Kata inyalo penjo niya, ‘Nyasaye to wacho nang’o kuom wachni?’ Chako gi weche ma kamago sama idwaro somo ndiko, biro jiwo ni Muma oa kuom Nyasaye kendo biro konyo jawinjo omi Muma luor. Timo kamano en gimaber ahinya, to moloyo, sama walendo ne ng’ama oyie kuom Nyasaye to ok ong’eyo gigo ma Muma puonjo.—Zab. 19:7-10.
16. Ang’o ma biro konyi lero tiend ndiko e yo maber?
16 Kik isom mana ndiko kende; ler tiendgi bende. Paulo ne nigi tim mar lero ‘ne ji tiend weche’ ma nopuonjo. (Tich 17:3) Kinde mang’eny, ndiko manie Muma nyalo ting’o puonj mokalo achiel, omiyo dwarore ni iyier weche mamulo mana thuon wach ma uwuoyoe. Inyalo timo kamano kuom nwoyo weche moting’o thuon wach, kata penjo penjo mabiro konyo wuon ot mondo oyang-gi. Kae to, ler tiend weche midwaro ei ndikono. Kisetimo kamano, kony jawinjoni one kaka onyalo tiyo gi ndikono e kit ngimane owuon.
17. Ere kaka inyalo goyo mbaka kuom Ndiko e yo ma semo ji?
17 Go mbaka kuom Ndiko e yo ma semo ji. Kotiyo gi weche malombo chuny kendo poro weche e yo malong’o, Paulo ne semo ji ‘kogoyo mbaka kodgi kuom weche manie Ndiko.’ (Tich 17:2, 4) Mana kaka Paulo, tim matek mondo imul chuny jawinjoni. ‘Tuom’ paro manie chunye kitiyo gi penjo mang’won manyiso ni ihero jalo. (Nge. 20:5) Kik iwuo e yo manyiso achaye. Ket wecheni e yo mawinjore maler kendo malong’o. Onego inyis gimomiyo gin kamano. Wecheni onego otenre kuom Wach Nyasaye. Ber tiyo gi ndiko achiel milero tiende maber moloyo somo ndiko ariyo kata adek moluwore aruya. Tiyo gi weche mamoko maok otudore achiel kachiel to bende siro wachno, nyalo konyi medo ‘twak kuom weche mipuonjo.’ (Nge. 16:23) Seche moko, nyalo dwarore ni itim nonro mondo ichiw weche mamoko. Ne dwarore ni dhako ma jahigini 93 ma ne wawuoyo kuome motelo, ong’e gimomiyo puonj mar chuny maok tho onya ahinya. Mondo orwak gima Muma puonjo kuom wachno, ne dwarore ni ong’e kaka puonjno ne ochakore koda kaka puonjno ne odonjo e dinde mang’eny e piny. *
Dhi Nyime Tiyo Kode e Yo Molony
18, 19. Ang’o momiyo onego wadhi nyime tiyo gi ‘ligangla mar roho’ e yo molony?
18 Muma wacho ni “kido mar pinyni kadho.” Jo maricho medo bedo marach moloyo. (1 Kor. 7:31; 2 Tim. 3:13) Omiyo, dwarore ni mondo wadhi nyime muko puonj mogurore machalo kaka “ut lweny,” kwatiyo gi ‘ligangla mar roho, ma en, Wach Nyasaye.’
19 Mano kaka wan gi mor kuom bedo gi Wach Nyasaye, ma en Muma, kendo tiyo gi weche manie iye ma nigi teko e muko puonj mag miriambo, kendo e mulo jogo ma chunygi nikare! Onge puonj moro amora mogurore matek maloyo weche manie Muma gi teko. Omiyo, weuru watim kinda e tiyo gi ‘ligangla mar roho’ e yo molony e tich ma Nyasaye omiyowa mar lando Pinyruoth.
[Weche moler piny]
^ par. 10 Buge mabeyo manyalo konyowa ng’eyo weche manie Muma e yo matut gin kaka, “‘Ndiko Duto’ Gin Adier Kendo Gikonyo,” Insight on the Scriptures, koda sula kaka “Wach Jehova Ngima” e Ohinga mar Jarito.
^ par. 17 Ne brosua miluongo ni Ni Nini Hutupata Tunapokufa? ite mag 5-16.
Ang’o Misepuonjori?
• Wach Nyasaye nigi teko mar timo ang’o?
• Ere kaka wanyalo ‘puonjo kare wachno mar adiera’?
• Weche manie Muma nyalo timo ang’o e muko puonj mogurore machalo kaka “ut lweny”?
• Ere kaka inyalo medo lony kuom semo ji e tij lendo?
[Penjo mag Puonjruok]
[Sanduk/Picha manie ite mar 12]
Kaka Inyalo Tiyo gi Wach Nyasaye e Yo ma Semo Ji
▪ Kony ji omi Muma luor
▪ Ler tiend Ndiko
▪ Go mbaka gi ji e yo mamulo chunygi
[Picha manie ite mar 11]
Nyaka ipuonjri tiyo gi ‘ligangla mar roho’ e yo maber