Dhi Nyime gi Tiego Nyalo Mari mar Paro

MANO kaka neno jatugo molony ka tiyo gi fuoni mag del e yo mayot en gimiwuoro! Muma jiwo Jokristo mondo otieg nyalo margi mar paro mana kaka jotugo tiegore.

E barupe ne Jo-Hibrania, jaote Paulo nondiko kama: “Chiemo motegno en mar jo madongo, mosepuonjore [mana kaka jatugo] pogo e kind gik mabeyo kod gik maricho.” (Hib. 5:14) Ang’o momiyo Paulo nojiwo Jokristo ma Jo-Hibrania mondo otieg nyalo margi mar paro mana kaka jatugo tiego leche mag dende? Ere kaka wanyalo tiego nyalowa mar paro?

“Onego Ubed Jopuonj”

Ka olero migawo mar Yesu kaka “jadolo maduong’ e kido mar Melkizedek,” Paulo nondiko niya: “Kuom wach Melkizedek [Yesu] wan gi weche mathoth ma dwawachnu, to tugo tiendgi tek, nikech itu nok. Tinde onego ubed jopuonj, to pod udwaro mana ng’at moro ma mondo opuonju nyanonro mar wach Nyasaye. Pod chak e mudwaro, kar chamo chiemo motegno.”—Hib. 5:10-12.

Nenore ni moko kuom Jokristo mokwongo ma ne gin Jo-Yahudi ne pod ok osudo nyime korka winjo margi, omiyo timo dongruok e adiera notamogi. Kuom ranyisi, ne teknegi rwako puonj ma ne omed lernegi kuom wach Chik kod tero nyangu. (Tich 15:1, 2, 27-29; Gal. 2:11-14; 6:12, 13) Moko kuomgi noneno ni teknegi weyo timbegi machon motudore gi mako Sabato mar juma koda Odiechieng’ Loso Winjruok ma nitimo higa ka higa. (Kol. 2:16, 17; Hib. 9:1-14) Omiyo, Paulo nojiwogi mondo gitieg nyalogi mar paro mondo omi gibed gi nyalo mar pogo ber gi rach, kendo nowachonegi ni gidhi “nyime gi puonj motegno.” (Hib. 6:1, 2) Nyaka bed ni jip ma nochiwonegi nomiyo jomoko kuomgi oparo matut kuom kaka ne gitiyo gi nyalo margi mar paro, kendo nenore ni timo kamano nokonyogi timo dongruok. Nade wan?

Tieg Nyalo Mari mar Paro

Ere kaka wanyalo tiego nyalowa mar paro mondo omi wabed Jokristo motegno? Paulo nonyiso ni kokalo kuom ‘puonjruok.’ Mana kaka jotugo ma kokalo kuom tiegruok miyo dendgi bedo gi nyalo mar tugo tuke ma korgi tek, onego watieg nyalowa mar paro mondo omi wapog kind ber gi rach.

John Ratey ma en profesa ma laktar e skul miluongo ni Harvard Medical School nowacho niya: ‘Gima berie moloyo minyalo timo ne obwongoni en tiege.’ Kaluwore gi Gene Cohen, ma en jata riwruok miluongo ni, Center on Aging, Health and Humanities e Yunivasiti mar George Washington, ‘sama wamiyo obwongowa tich mar paro matek, cell mag obwongowa medore’ ka miyo obwongowa nyalo mar tiyo moloyo.

Omiyo, en gima nyiso rieko ka watiego nyalowa mar paro kendo medo ng’eyo ma wan-go kuom Wach Nyasaye. Kuom timo kamano, wabiro medo lony e timo ‘gino malong’o ma Nyasaye dwaro.’—Rumi 12:1, 2.

Bed gi Gombo mar “Chiemo Motegno”

Ka wagombo dhi “nyime gi puonj motegno,” onego wapenjre wawegi niya: ‘Be  amedo dongo e winjo tiend adiera manie Muma? Be jomoko nena kaka Jakristo molony kendo motegno?’ Miyo ma nigi nyathi ma pod yom, bedo mamor kuom pidho nyathine komiye chak gi chiemb nyathi. To par ane kaka onyalo bedo gi parruok kapo ni higini kalo, to nyathi ok nigi nyalo mar chamo chiemo motegno. E yo machalo kamano, wabedo mamor neno kaka jal ma ne wapuonjo Muma dongo ma chop kama ochiwore mi batise. Kata kamano, nade ka jalo ok tim dongruok e adiera bang’ mano? Donge mano nyalo nyoso chuny? (1 Kor. 3:1-4) Japuonj geno ni bang’ kinde, japuonjre manyienno bende biro bedo japuonj.

Tiyo gi nyalowa mar paro kuom wechegi dwaro ni wapar matut, kendo mano dwaro kinda. (Zab. 1:1-3) Ok onego wawe ngang’ mondo gik manyalo galowa—kaka ng’iyo televison kata timo gigo mwahero, ma gin gik maok dwar ahinya ni wati gi pachwa—mondo ogeng’wa kuom paro matut e wi gik mowinjore makonyo. Mondo omi wabed gi nyalo mar paro, dwarore ni wabed gi gombo mar puonjruok Muma koda buge moa kuom “jatichno mogen, kendo mariek.” (Math. 24:45-47) Kaachiel gi program mar somo Muma pile kendwa wawegi, dwarore ahinya bende ni waket tenge kinde mar bedo gi Lamo mar Joot kod puonjruok e yo matut thuond weche manie Muma.

Jerónimo, ma en jarit malworo e piny Mexico, wacho ni ojapuonjre gocho ka gocho mar Ohinga mar Jarito mapiyo bang’ yudogi. Bende oketo kinde tenge mar puonjruok kanyachiel gi chiege. Jerónimo wacho ni, “Kaka joma okendore, wan gi tim mar somo Muma kanyachiel pile ka pile, kendo watiyo gi buge makonyo kaka brosua mar ‘Nchi Nzuri.’” Jakristo miluongo ni Ronald wacho ni kinde duto omakore gi chenro mar somo Muma mar kanyakla. Bende obedo gi chenro achiel kata ariyo mar puonjruok e okang’ momedore. Ronald wacho ni: “Chenrogo miyo abedo gi siso ne puonjruok mara e kinde maluwo.”

Nade wan? Be watiyo gi kinde mowinjore moromo e puonjruok Muma kendo paro matut kuom Wach Nyasaye? Be watiyo gi nyalowa mar paro mondo wamed bedo gi lony mar ng’ado paro kaluwore gi chike koda puonj manie Ndiko? (Nge. 2:1-7) Mad wabed gi gombo mar bedo Jokristo motegno, mogwedhi gi ng’eyo kod rieko ma jogo ma pachgi osetiegi kendo ong’eyo pogo kind ber gi rach ema nigo!

[Picha manie ite mar 23]

Watiego nyalowa mar paro kokalo kuom ‘puonjruok’