Un Mon, Ang’o Momiyo Onego Ubolru ne Jogo Moket e Wiu?

“Wi dhako en dichwo.”—1 KOR. 11:3.

1, 2. (a) Ang’o ma jaote Paulo nondiko kuom chenro ma Jehova oketo mar wich kod bolruok? (b) Gin penjo mage mwabiro nono e sulani?

JEHOVA oseketo chenro maber ma jaote Paulo ne owuoyoe kane ondiko ni, “wi dichwo ka dichwo en Kristo” kendo ni “wi Kristo en Nyasaye.” (1 Kor. 11:3) Sula motelo nonyiso ni, Yesu nokawo wach bolruok ne Jehova Nyasaye ma en Wiye, kaka thuolo makende, kendo ne omor timo kamano, kendo sulano nonyiso ni wi chwo ma Jokristo en Kristo. Kristo ne en ng’ama ng’won, mamuol, ma kecho ji, kendo maok many mana dwaro mage kende. Chwo manie kanyakla dwarore ni otim kamano ne jomoko, to moloyo ne mondegi.

² Kata kamano, to nade korka mon? Ng’ano ma en wi dhako? Paulo nondiko kama: “Wi dhako en dichwo.” Ere kaka mon onego one wechego ma ne okudhi gi much Nyasaye? Be puonjno pod tiyo kata ka dichwo ok en Janeno? Be bolruok ne dichwo  kaka wich nyiso ni ok onego owinj dwond dhako e kend, kendo ni oonge thuolo mar chiwo pache kuom wach moro amora? Gin ang’o ma ka dhako otimo nyalo miyo oyud pak?

“Analosne Jakony”

3, 4. Ang’o momiyo chenro moket mar wich e kend kelo ber?

³ Nyasaye ema ne ochako chenro mar bedo gi joma bedo e wi jomamoko. Bang’ chweyo Adam, Jehova Nyasaye ne odhi nyime wacho kama: “Ok ber mondo dhano obed kende; analosne jakony mowinjorene.” Bang’ kane osechwe Hawa, Adam ne mor ahinya kuom yudo jakony mowinjorene, mi nowacho niya: “Ma e chogo mar chokega, ringruok mar ringra.” (Chak. 2:18-24) Adam gi Hawa ne nigi thuolo majaber e nyimgi mar bedo jonyuol oganda dhano makare chuth, ma ne dhi dak nyaka chieng’ gi mor e paradis mokwako piny mangima.

⁴ Nikech ng’anjo mar jonyuolwa mokwongo, ngima makare chuth e puodho mar Eden ne olal. (Som Jo Rumi 5:12.) Kata kamano, chenro mar wich ne odong’ katiyo. Ka oluw chenro ma ne oketno e yo maber, okelo mor koda ber mogundho e kend. Bergo chalo gi mago ma Yesu nobedogo nikech bolruok ne Wiye, ma en Jehova. Kane pok obiro e piny, Yesu ‘ne il e nyim Jehova ndalo duto.’ (Nge. 8:30) Nikech onyuolgi e richo, chwo ok nigi nyalo mar tiyo gi migawo margi mar wich e yo makare chuth, to mon bende ok nyal nyiso bolruok e yo makare chuth. Kata kamano, ka dichwo gi dhako dhi nyime timo duto ma ginyalo, chenro moketno nyalo kelo negi nyak maber moloyo e kend margi gie sani.

5. Ang’o momiyo joma okendore onego oti gi puonj manie Jo Rumi 12:10?

⁵ Mondo kend odhi maber, dwarore ni joma okendorego oti gi puonj manie Ndiko michiwo ne Jokristo duto niya: ‘Herreuru ng’ato gi ng’ato kaka owete. Ng’ato ka ng’ato mondo omi owadgi duong’ moloyo en owuon.’ (Rumi 12:10) Bende, dichwo gi dhako onego otim matek mondo gibed ‘mang’won ng’ato gi ng’ato, ka gikechore, kendo weyore richo ng’ato gi ng’ato.’—Efe. 4:32.

Ka Jaodi Ok En Janeno

6, 7. Ber mane ma dhako ma Jakristo nyalo neno ka obolore ne chwore maok Janeno?

⁶ To nade ka jaodi ok en jatich Jehova? Kinde mang’eny, dichwo ema ok hiny bedo Janeno. Ka en kamano, ere kaka dhako onego otimne? Muma dwoko kama: ‘Un mon, winjuru chwou uwegi, mondo ka jomoko kuomgi ok oyie winjo wach, to oresgi gi tim mag mondgi, maok wachnegi wach, ka girango ngimau maler kuluoro Nyasaye.’—1 Pet. 3:1, 2.

⁷ Wach Nyasaye chiko dhako mondo osiki ka onyiso chuny mar bolruok ne chwore maok en Janeno. Timbene makare nyalo miyo chwore odwar ng’eyo gimomiyo  en gi timbe mabeyo kamago. Nikech mano, chwore nyalo chako nono puonj mag Jokristo ma chiege luwo, mi bang’e orwak adiera.

8, 9. Ang’o ma dhako ma Jakristo nyalo timo ka chwore maok en Janeno ok timne maber?

⁸ To nade kapo ni chwore maok Janeno ok timne maber? Ndiko jiwo dhako mondo onyis chwore kido mag Jokristo kinde duto, kata kapo ni timo kamano nyalo bedo matekne machalo nade. Kuom ranyisi, wasomo e 1 Jo Korintho 13:4 kama: “Hera otimo kinda.” Omiyo, dhako ma Jakristo timo maber ka odhi nyime nyiso ‘luor duto gi muolo, koterore mos,’ kendo ka onano e bwo chalno e yor hera. (Efe. 4:2) Kokalo kuom teko ma Nyasaye tiyogo—roho mare maler—bedo gi kido mag Jokristo nyalore kata mana e bwo chal matek.

⁹ Paulo nondiko kama: “Anyalo timo gik moko duto kuom en ma miya teko.” (Fili. 4:13) Roho mar Nyasaye nyalo konyo jaot ma Jakristo timo gik mathoth ma dine ok otimo kuom nyalone owuon. Kuom ranyisi, ka jaod ng’ato otimone marach, mano nyalo keto jal machielo e tem mar dwaro chulo kuor. Kata kamano, Muma wacho ne Jokristo duto kama: ‘Kik uchul ng’ato richo kar richo. Nikech ondiki niya: “Ruoth owacho ni, chulo kuor en mara; an to nachul.”’ (Rumi 12:17-19) Kamano bende, 1 Jo Thessalonika 5:15 siemowa kama: “Neuru ni ng’ato kik ochul richo kar richo, to kinde duto dwaruru timo maber e kindu uwegi, kendo ni ji duto.” Kokalo kuom kony mar roho maler mar Jehova, gima ok nyalre e tekowa wawegi bedo gima nyalore. Mano kaka dwarore ni wakwa Nyasaye e lamo mondo omiwa roho mare maler mabiro pong’o kama waremie!

10. Ere kaka Yesu notimo ne jogo ma ne wuoyo kata timone marach?

¹⁰ Yesu noketo ranyisi maber ahinya kuom kaka notimo ne jogo ma ne wuoyo kata timone marach. 1 Petro 2:23 wacho kama: “Ka nochaye, ok nochecho; ka noneno masira, ok nosiemo; to nochiwore ni Jal ma ng’ado bura kare.” Ijiwowa ni waluw ranyisi maber ma ne oketonwa. Kik iwe mondo timbe maricho mag jomoko omi idonji e richo. Mana kaka ijiwo Jokristo duto, ‘bedi gi chuny mang’won, paro mamuol, kendo kik ichul richo kar richo kata achaya kar achaya.’—1 Pet. 3:8, 9.

Be Mon Onego Obed Joma Ok Winj Dwondgi e Kend?

11. Mon moko ma Jokristo biro bedo gi migawo mane maduong’?

¹¹ Be bolruok ne dichwo kaka wich nyiso ni mon onego oling’ aling’a e kend, ka gionge gi thuolo mar wuoyo kuom weche mamulo joodgi kata weche mamoko? Ooyo, ok en kamano. Jehova omiyo joma mon kaachiel gi chwo migepe mathoth. Par ane duong’ maber ndi ma ji 144,000 nigo mar bedo ruodhi koda jodolo e polo e bwo Kristo kolocho e wi piny! Kwanno oriwo nyaka mon. (Gal. 3:26-29) Kuom adier, Jehova osemiyo mon thuolo mar bedo gi dwol e chenro mare mar gik moko.

12, 13. Chiw ane ranyisi manyiso ni joma mon ne koro wach.

¹² Kuom ranyisi, e kinde ma ne indiko Muma, mon ne thiedho kata koro wach. Joel 2:28, 29 nokoro kama: “Naol roho mara kuom ringruok duto; mi yawuotu gi nyiu nothiedh wach. . . . To bende anaol roho mara kuom jotich ma yawuoi gi jotich ma nyiri e ndalogo.”

¹³ Jopuonjre Yesu madirom 120 ma ne ochokore e ot mamalo odiechieng’ Pentekost 33 E Ndalowa, ne oriwo mon koda chwo. Ne ool roho mar Nyasaye kuom jogo duto. Omiyo Petro ne nyalo nwoyo weche ma janabi Joel nokorogo kendo tiyo gi wechego kowuoyo kuom joma chwo koda  mon bende. Petro nowacho kama: ‘Ma e wach ma janabi Joel ne owuoyoe, Nyasaye owacho ni, “E ndalo giko, anaol roho mara kuom ji duto, kendo yawuotu gi nyiu nokor wach, kendo kuom jotichna mayawuowi gi manyiri naol roho mara mi ginikor wach.”’—Tich 2:16-18.

14. Ne oti nade gi joma mon e lando yie mar Jokristo?

¹⁴ E kinde Jokristo mokwongo, ne oti gi joma mon ahinya e lando din mar yie mar Jokristo. Ne gilando ne jomoko wach Pinyruodh Nyasaye kendo timo gik ma ne otudore gi tij lendo. (Luka 8:1-3) Kuom ranyisi, jaote Paulo ne oluongo Fibi ni, “jatich kanisa man Kenkrea.” Kendo kane ooro mos ne jotich wetene, Paulo nohulo nyinge mon moko ma ne ochung’ motegno, moriwo koda ‘Trufena gi Trufosa ma ne tiyo matek e Ruoth.’ Nowuoyo bende kuom ‘Persi jaherane mosetiyo matek ahinya e Ruoth.’—Rumi 16:1, 12.

15. Mon konyo nade e lando yie mar Jokristo e kindegi?

¹⁵ E kindewa, kuom ji milion abiriyo malando wach maber mar Pinyruodh Nyasaye e piny mangima, thothgi gin joma mon ma hikgi opogore opogore. (Math. 24:14) Ng’enygi gin jopainia, jomisonari, koda jood Bethel. Daudi jandik-zaburi nowero kama: “Jehova ogolo wach: mon ma lando weche mikowo gin oganda maduong’.” (Zab. 68:11) Mano kaka wechego gin adier ndi! Jehova kwano tich ma mon timo e lando wach maber kendo chopo dwaro mage kaka gima duong’. Kuom adier, chenro ma Nyasaye oketo ni mondo mon obolre ne joma oket e wigi ok nyis ni gionge dwol.

Mon Ariyo ma ne Oting’o Dwondgi

16, 17. Ere kaka ranyisi mar Sara konyowa neno ni onego owinj dwond mon e kend?

¹⁶ Ka Jehova miyo mon migepe mathoth, donge joma chwo onego owinj pach mondegi kapok ging’ado paro kuom wach moro maduong’? Timo kamano biro nyiso rieko. Ndiko miyowa ranyisi moko mag mon ma ne oting’o dwondgi, kata ma nokawo okang’ e kinde ma chwogi ne ok okwayogi mondo gichiw pachgi. Wanon ane ranyisi ariyo kuomgi.

¹⁷ Sara, ma ne en chi Ibrahim, ne osiko ka wachone ni oriemb chiege mar ariyo koda wuode nikech ne gionge luor. “Wachno nodoko malit ni Ibrahim”—to ok ne Nyasaye. Jehova nowacho ne Ibrahim kama: ‘Kik wachno obedni malit nikech wuowi, kata nikech jatichni madhako. Kuom duto ma Sara osewachoni, mondo iwinj dwonde.’ (Chak. 21:8-12) Ibrahim notimo gima Jehova nonyise, kuom winjo dwond Sara, kendo timo gima Sara nokwayo.

18. En okang’ mane ma Abigail ne okawo?

¹⁸ Par ane bende kuom Abigail, chi Nabal. Kane Daudi ringo Ruoth Saulo ma ne ni kod nyiego, ne odak machiegni gi kweth mar jamni mag Nabal. Kar kawo mwandu mag jal ma ramokono, Daudi kod joge ne orito  mwandune. Kata kamano, Nabal ‘ne koch, kendo timbene ne richo’ kendo ne ‘omwomore kuom joote Daudi gi wach.’ Ne en ng’at ma nono kendo ‘fuwo ne ni kode.’ Kane yawuot Daudi odhi ir Nabal kwaye chiwo ka ginyise luor, ne otamore. Abigail ne otimo ang’o bang’ winjo gima ne otimoreno? Maok owacho ne Nabal, “noreto, nokawo mkate piero apar ariyo, gi ndede mag piende ariyo mag divai, gi rombe abich moseyang’, gi migerini abich mag chamb aloda, gi saga piero apar achiel mag olemb mizabibu, kod ongule piero apar ariyo mag ng’ope,” mi nomiyo Daudi kod yawuote. Be Abigail notimo gimakare? Muma wacho ni, “Jehova nogoyo Nabal, motho.” Bang’e Daudi ne okendo Abigail.—1 Sam. 25:3, 14-19, 23-25, 38-42.

‘Dhako Mayudo Pak’

19, 20. Ang’o mamiyo ipwoyo dhako gadier?

¹⁹ Ndiko pwoyo mon matimo gik moko kaluwore gi yore mag Jehova. Bug Ngeche ei Muma pwoyo “wuon ot ma timne beyo,” kowacho kama: “Nengone tek moloyo kidi ma nyinge rubi. Chuore ogene gi chunye duto; mi ohala mobiro yudo ok norem. Dhano otimone maber, ok marach; ndalo duto mag ngimane.” E wi mano, “owuoyo gi rieko koyawo dhoge; weche mei dhoge opuonjo ng’wono. Orango maber tim joode; ok ocham chiemb samwoyo. Nyithinde a malo, mi giluonge jahawi; chuore bende, opuoye.”—Nge. 31:10-12, 26-28.

²⁰ Ang’o mamiyo ipako dhako gadier? Ngeche 31:30 wacho kama: “Ber wang’ wuondo ji, kendo chia en ma nono; to dhako maluoro Jehova noyud pak.” Luoro Jehova dwaro ni dhako obolre ne chenro mar wich ma Nyasaye oketo. “Wi dhako en dichwo,” mana kaka “wi dichwo ka dichwo en Kristo,” to “wi Kristo en Nyasaye.”—1 Kor. 11:3.

Nyis Erokamano ne Mich ma Nyasaye Ochiwo

21, 22. (a) Gin ang’o ma miyo Jokristo mokendore nyalo dwoko ne Nyasaye erokamano kuom mich mar kend? (b) Ang’o momiyo onego wanyis luor ne chenro ma Jehova oketo mar bedo gi jogo ma nigi teko e wi jomamoko koda migawo mar wich? (Ne sanduk manie ite mar 17.)

²¹ Jokristo mokendore nigi gik mathoth ndi mamiyo ginyalo dwoko ne Nyasaye erokamano! Ginyalo bedo e winjruok achiel kaka joma okendore mamor. Moloyo, ginyalo dwoko erokamano kuom mich mar kend nikech mano miyogi thuolo mar bedo gimoro achiel e ngimagi kendo wuotho gi Jehova. (Ruth 1:9; Mika 6:8) En—kaka Jachak kend—ong’eyo malong’o chuth gigo madwarore mondo joma okendore obed mamor. Kinde duto, timuru gik moko kuluwo yorene, niwira ‘mor mar Jehova nobed tekou,’ kata mana e piny masani mopong’ gi chandruokni.—Neh. 8:10.

²² Dichwo ma Jakristo mohero chiege kaka oherore owuon, biro tiyo gi migawone mar wich e yo mamuol, konyiso ni odewe. To chiege moluoro Nyasaye biro bedo dhako moher gadier, nikech oriwo chwore lwedo konyise luor matut. Maduong’ moloyo duto, kend margi biro miyo Jehova duong’, Nyasachwa mowinjore opaki.

Be Iparo?

• Jehova oketo chenro mane kuom migawo mar wich koda bolruok?

• Ang’o momiyo joma okendore onego omire duong’ ng’ato gi nyawadgi?

• Ere kaka dhako ma en Janeno onego otim ne chwore maok Janeno?

• Ang’o momiyo chwo onego owinj pach mondegi kapok ging’ado paro kuom wach moro maduong’?

[Penjo mag Puonjruok]

 [Sanduk manie ite mar 17]

Ang’o Momiyo Onego Imi Jogo Manie Loch Luor?

Jehova oseketo ne dhano koda malaike chenro mar loch koda bedo gi jogo ma gin kaka wich e wi jomamoko. Jehova osetimo mano mondo chwechne mar malaike koda dhano oyud ber. Mano miyogi thuolo mar tiyo gi yiero margi e yo ma gidwaro kendo miyo Nyasaye duong’ ka gitiyone karachiel e winjruok.—Zab. 133:1.

Kanisa kata kanyakla mar Jokristo mowal, oyie gi loch Yesu Kristo kendo bedo e bwoye kaka wi kanyakla. (Efe. 1:22, 23) E nyiso ni oyie gi loch mar Jehova, gikone “Wuowi owuon bende noketi e bwo Jal ma noketo gik moko duto e bwoye, mondo Nyasaye obed duto kuom duto.” (1 Kor. 15:27, 28) Omiyo, mano kaka owinjore ndi ni dhano mochiwore ne Nyasaye riwo lwedo chenro moket mar wich, ei kanyakla koda e ngima joot! (1 Kor. 11:3; Hib. 13:17) Kuom timo kamano, wanwang’o ber kaka joma Jehova oyiego kendo ogwedho.—Isa. 48:17.

[Picha manie ite mar 13]

Lamo nyalo konyo dhako ma Jakristo nyiso kido mamiyo Nyasaye duong’

[Picha manie ite mar 15]

Jehova kwano tich ma mon timo kodok korka wach Pinyruoth kaka gima duong’