Dwaruru Mokwongo “Wachne Makare”

“Dwaruru mokwongo pinyruodhe, gi wachne makare; eka mago duto nomednu.”—MATH. 6:33.

1, 2. Wach makare mar Nyasaye en ang’o, to otenore kuom ang’o?

“DWARURU mokwongo pinyruodhe.” (Math. 6:33) Mani en jip ma Yesu Kristo nochiwo e Twak mar Got, kendo Joneno mag Jehova e kindegi ong’eyo wachno maber. E kit ngimawa duto, watemo ahinya nyiso ni wahero sirkand Pinyruodhno kendo wadwaro makore kode chuth. Kata kamano, bende onego waket e paro wach mar ariyo manie ndikono, tiende ni dwaro “wachne makare.” Wach makare mar Nyasaye en ang’o, to dwaro wachno mokwongo tiende en ang’o?

² Kaluwore gi dhok machon ma ne otigo e ndiko Muma, ‘wach makare’ bende inyalo lok ni “gima long’o” kata “matir.” Omiyo, wach makare mar Nyasaye en gino maratiro e wang’e kaluwore gi chikene ma en owuon ema oketo. Kaka Jachwech, Jehova nigi ratiro mar keto chike manyiso gimaber kod gimarach, gimakare kod gima ok kare. (Fwe. 4:11) Kata kamano, wach makare mar Nyasaye ok gin mana chike mang’eny ma orid ma mono ji bedo gi mor. Kar mano, otenore kuom kit Jehova mar ng’ado bura kare, kaachiel gi kido mamoko madongo kaka herane, rieko, kod tekone. Kuom mano, wach makare mar Nyasaye otudore gi dwarone. Oriwo nyaka gino ma Nyasaye dwaro mondo jogo magombo tiyone otim.

3. (a) Dwaro mokwongo wach makare mar Nyasaye tiende en ang’o? (b) Ang’o momiyo onego waluw puonj koda chike makare mag Jehova?

 ³ Tiend dwaro mokwongo wach makare mar Nyasaye en ang’o? Koket e yo mayot tiende en, timo dwaro mar Nyasaye mondo omi oyie kodwa. Dwaro wachne makare oriwo temo matek mondo wadag kaluwore gi puonj koda chikene malong’o, to ok kuom luwo dwachwa wawegi. (Som Jo Rumi 12:2.) Timo kamano otudore ahinya gi winjruokwa gi Jehova. Ok en aena luwo chike Jehova mana nikech waluoro kum. Kar mano, hera ma wan-go kuom Nyasaye, jiwowa mondo watem matek moro chunye kuom luwo chikene, to ok dwachwa wawegi. Wang’eyo ni mano e gima owinjore monego watim, kendo mano e gima nomiyo Nyasaye ochweyowa. Mana kaka Yesu Kristo, ma en Ruodh Pinyruodh Nyasaye, nyaka waher tim makare.—Hib. 1:8, 9.

4. Ang’o momiyo dwaro wach makare mar Nyasaye en gima duong’ ahinya?

⁴ Ang’o momiyo dwaro wach makare mar Jehova en gima duong’ ahinya e ngimawa? Par ane wachni: Tem ma ne nie nyim Adam gi Hawa e puodho mar Eden ne dhi nyiso kabe ne gidhi yie ni Jehova ema ne nigi ratiro mar ketonegi chike monego giluw. (Chak. 2:17; 3:5) Tamruok timo kamano osekelonwa chandruok kod tho, nimar wan nyithindgi. (Rumi 5:12) Wach Nyasaye to wacho kama: ‘Ng’at maluwo tim makare, mokecho ji oyudo ngima gi duong’.’ (Nge. 21:21) Ee, dwaro mokwongo wach makare miyo wabedo gi winjruok maber gi Jehova kendo mano terowa e warruok.—Rumi 3:23, 24.

Obadho mar Bedo Jomakare e Wang’wa Wawegi

5. En obadho mane monego watang’go?

⁵ Kane ondiko ne Jokristo man Rumi, jaote Paulo nojiwo gima onego watang’go e ting’wa mar dwaro wach makare mar Nyasaye. Kowuoyo kuom Jo-Yahudi wetene, Paulo nowacho kama: ‘An janeno margi ni gin jokinda kuom Nyasaye, to en kinda ma onge gi ng’eyo. Ok ging’eyo wach makare moa kuom Nyasaye, kendo gidwaro keto wach makare margi giwegi; e momiyo ok gisewinjo wach makare mar Nyasaye.’ (Rumi 10:2, 3) Kaluwore gi Paulo Jo-Yahudigo, ne ok ong’eyo tiend wach makare mar Nyasaye, nimar ne gidich ahinya e temo keto wach makare margi giwegi. *

6. En chuny mane monego watang’go, to nikech ang’o?

⁶ Achiel kuom gik manyalo rwakowa e obadhono en, neno tijwa ne Nyasaye kaka piem ka wapimore gi jomoko. Chuny ma kamano nyalo miyo wabed gi paro mokalo tong’ kuom nyalo ma wan-go. Kata kamano, ka kuom adier wachako timo kamano, mano biro nyiso ni wiwa wil gi tiend wach makare mar Jehova. (Gal. 6:3, 4) Chuny mowinjore mamiyo watimo gik makare en herawa kuom Jehova. Temo e yo moro amora ketruok kare e wang’wa wawegi, biro nyiso ni ok wahero Jehova.—Som Luka 16:15.

7. Yesu nochiwo siem mane ne jogo maketore kare e wang’gi giwegi?

⁷ Yesu ne ochiwo siem ne “jo ma ne genore giwegi ni gin jo makare, kendo ne chayo jo moko.” Ne osiemogi kotiyo gi ngeroni: “Ji ariyo noidho odhi lemo e Hekalu; achiel ne ja Farisai, to machielo jasol osuru. Ja Farisai nochung’, molemo kende kama: ‘Nyasaye, agoyoni erokamano ni an ok achal gi jo moko duto, ma jomecho, jo ma gango wach, jo ma terore, kata gi jasol osuruni. Ariyo kech ndalo ariyo juma ka juma, kendo kuom gik moko duto manwang’o achiwo achiel kuom apar.’ To jasol osuru nochung’ gi ku mabor, ne ok  odwar kata chomo wang’e e polo, to nogoyo kore kowacho niya, ‘Nyasaye, ikecha, an jaricho.’” Yesu notieko kowacho kama: “Akonu ni, ng’atni nolor odhi e ode kokete kare, moloyo ng’at machielo cha; nikech ng’ato ka ng’ato ma pakore, chieng’ nochaye; to ng’ato ma chare, chieng’ nopake.”—Luka 18:9-14.

Obadho Machielo—Bedo “Makare Moloyo Mowinjore”

8, 9. Tiend bedo “makare moloyo mowinjore” en ang’o, to mano nyalo miyo wachak timo ang’o?

⁸ Obadho machielo monego watang’go ilero e Eklesiastes 7:16 kama: ‘Kik ibedi makare moloyo mowinjore; kendo kik idok mariek moloyo. Ere kaka dinegri iwuon?’ Konyiso gimomiyo ok onego wabed gi chuny ma kamano, ndikono dhi nyime wacho e kwan matindo 20 kama: “Adier, onge ng’a makare e piny, matimo maber ma ok keth.” Ng’at mabedo “makare moloyo mowinjore,” temo ng’ado ne jomoko bura kaluwore gi kaka en owuon oneno gik moko. To wiye wil ni kuom timo kamano, ong’awo yo monenogo gik moko malo moloyo chike Nyasaye, kendo mano miyo obedo ng’at maok kare e wang’ Nyasaye.

⁹ Bedo “makare moloyo mowinjore,” kata kaka loko moko mag Muma keto wachno ni, bedo “makare mokalo tong’,” nyalo miyo ng’ato ochak keto kiawa kabe Jehova timo gik moko e yo makare. Kata kamano, onego wang’e ni sama waketo kiawa kuom gik ma Jehova timo, mano chalo ka gima wachako ng’awo yo mwanenogo gik moko e wi chike mag Jehova. Mano chal ka gima watero Jehova e od bura kendo ng’adone bura kaluwore gi kaka wan wawegi waneno gik moko. Jehova ema nigi ratiro mar keto chike manyiso gik makare, to ok wan!—Rumi 14:10.

10. Mana kaka notimore ne Ayub, en ang’o manyalo miyo wang’ad bura ne Nyasaye?

¹⁰ Kata obedo ni onge ng’ato kuomwa manyalo dwaro goyiem keto ketho kuom Nyasaye, bedowa joma orem nyalo miyo wadonj e timno. Mano nyalo timore sama gimoro otimore mwaparo ni ok kare, kata sama wayudo chandruok moro e ngimawa. Kata mana ng’at makare Ayub ne odonjo e obadhono. Ne oyudo Nyasaye oseluongo Ayub ni ng’at ma “kare modimbore, ng’ato moluoro Nyasaye, motang’ gi richo.” (Ayub 1:1) Kata kamano, bang’e Ayub ne oyudo masiche moluwore, kendo ne oneno ni mano ne ok nikare. Mano nomiyo Ayub owacho ni ne en ng’at “makare moloyo Nyasaye.” (Ayub 32:1, 2) Nochuno ni nyaka kony Ayub orie pache. Omiyo ok onego wawuor ni wan bende, wanyalo donjo e obadho kaka mano. Kapo ni mano otimorenwa, en ang’o manyalo konyowa rieyo pachwa?

Ok Dibed ni Kinde Duto Wang’eyo Weche Duto

11, 12. (a) Sama waparo ni nitie gimoro maok kare, en ang’o monego waket e paro? (b) Ang’o momiyo jomoko nyalo paro ni ngero mar Yesu mar jotich, nyiso ni wuon pacho ne otimo gima ok kare?

¹¹ Wach mokwongo monego waket e paro en ni ok dibed ni kinde duto wang’eyo weche duto. Mano ne en adier kuom wach Ayub. Ne ok ong’eyo wach chokruok ma yawuot Nyasaye ma malaike ne nigo e polo kama Satan  ne odonjone gi miriambo. (Ayub 1:7-12; 2:1-6) Ayub ne ok ong’eyo ni Satan ema ne kelo masiche ma ne yude. Kuom adier, ok wanyal bedo gadier chuth ni Ayub ne ong’eyo Satan maber! Omiyo ne oparo e yo maok kare ni masichene ne wuok kuom Nyasaye. Ee, yot ahinya bedo gi paro maok owinjore sama ok wang’eyo weche duto.

¹² Kuom ranyisi, non ane ngero mar Yesu e wi jotich ma ne tiyo e puoth mzabibu. (Som Mathayo 20:8-16.) E ngerono Yesu lero ni wuon pacho nomiyo jotich duto chudo maromre, kata bed ni moko notiyo kuom odiechieng’ mangima kata sa achiel kende. In ineno nade wachno? Be onenore ka gima kare? Nyalo bedo ni ikecho jotich ma ne otiyo kuom odiechieng’ mangima e bwo chieng’ mager. Kuom adier, ne onego omigi chudo mamalo! Ka okaw weche e yo ma kamano, wuon pacho nyalo nenore ng’ama onge hera kendo maok kare. Kata mana yo ma ne odwokogo jotich ma ne oywakne nyalo nyiso ka gima notiyo gi tekone e yo marach. Kata kamano, be wang’eyo weche duto kuom wachno?

13. En paro mane machielo mwanyalo bedogo kuom ngero ma Yesu nowacho kuom jotich e puoth mzabibu?

¹³ Weuru wanon ane ngerono ka wang’iye e yo mopogore matin. Onge kiawa ni wuon pacho, nong’eyo ni ne dwarore jotichgo duto opidh joutegi. E kinde Yesu, jotich mag puodho ne ichulo odiechieng’ kodiechieng’. Joutegi nogeno chudo mar odiechieng’ kodiechieng’. Ka wan gi wachni e paro, non ane chal mar jogo ma ne wuon pacho oyudo ka odiechieng’ ne chiegni rumo, kendo ma mano nomiyo gitiyo kuom sa achiel kende. Dibed ni chudo mar sa achiel kende ne ok nyal romogi pidho joodgi; kata kamano, ne gin gi chuny mar tiyo, kendo ne giserito kuom odiechieng’ mangima mondo omigi tich. (Math. 20:1-7) Bedo ni ok ne gitiyo kuom odiechieng’ mangima ne ok en kethogi. Onge gima nyiso ni ne gitemo ringo tich goyiem. Par ane ka in ema nochuno ni irit kuom odiechieng’ mangima, king’eyo ni nitie joma nogeno chudo ma ne idhi yudo e odiechieng’no. Mano kaka ne inyalo dwoko erokamano ahinya ka ng’ato omiyi tich—to mano kaka dine ibedo mamor ka kendo omiyi koda chudo moromi pidho joodi!

14. En puonj mane maber mwayudo e ngero mar jotich e puoth mzabibu?

¹⁴ Koro weuru wanon adimba gima wuon pachono ne otimo. Onge ng’ama ne ochulo gima ok oromo. Kar mano, ne otimo ne jotich duto kaka joma nigi ratiro mar yudo gima pidhogi. Kata obedo ni ne nenore ni jotich ng’eny ahinya, ne ok otiyo gi thuolono e yo marach kuom chulogi matin. Jotich duto nodok pacho gi chudo moromogi pidho joodgi. Nono weche mamoko momedore nyalo loko pachwa kuom gima wuon pachono notimo. Gima nong’adono nonyiso hera, to ok tiyo marach gi tekone. En puonj mane mwayudo? En ni nono mana weche moko  matin kende, nyalo miyo wabed gi paro maok kare e wi wach moro. Kuom adier, ngerono nyiso kaka wach makare mar Nyasaye oloyo mabor ahinya kaka dhano neno gik moko.

Yo Mwanenogo Gik Moko Nyalo Bedo Mobam Kata Morem

15. Ang’o momiyo yo mwanenogo gik moko nyalo bedo mobam kata morem?

¹⁵ Gimachielo monego wang’e sama waparo ni gik moko ok nikare en ni, yo mwanenogo gik moko nyalo bedo mobam kata morem. Bedo ni onyuolwa e richo, kido mar buono jomoko, gi kaka ne wapon, nyalo miyo wane gik moko e yo mobam. Bende waonge gi nyalo mar fwenyo kendo ng’eyo gima nie chuny jomoko. Mopogore gi mano, Jehova kod Yesu onge gi rem kaka mago.—Nge. 24:12; Math. 9:4; Luka 5:22.

16, 17. Ang’o momiyo nyalo bedo ni Jehova ne ok otiyo gi chikne makwero terruok kuom richo Daudi gi Bathsheba?

¹⁶ Weuru wanon ane wach Daudi mar terruok gi Bathsheba. (2 Sam. 11:2-5) Kaluwore gi Chik Musa, ne owinjore oneggi. (Lawi 20:10; Rapar 22:22) Kata obedo ni Jehova ne okumogi, ne ok otiyo gi chik ma ne oketono. Be Jehova notimo gima ok kare? Be ne odewo wang’ Daudi, kendo ketho chik makare ma en owuon noketo? Jomoko masomo Muma osebedo gi paro machalo kamano.

¹⁷ Kata kamano, chik makwero terruok en chik ma Jehova ema nomiyo jong’ad-bura magin dhano morem, ma ne ok nyal ng’eyo chuny ng’ato. Kata obedo ni ne girem, chikno ne konyogi ng’ado bura kuom wachno e yo machalre. Mopogore kodgi, Jehova to nyalo ng’eyo chuny dhano. (Chak. 18:25; 1 Weche 29:17) Omiyo, ok onego wapar ni chike ma Jehova omiyo jong’ad-bura morem, otweye en bende. Dinebed ni en kamano, donge mano dine ochalo ka gima wachuno ng’at ma wengene long’o chuth mondo orwak angolo molos ne joma wengegi ok nen maber? Jehova ne nyalo ng’eyo chuny Daudi koda Bathsheba, mi one ka giloko chunygi gadier. Keto e paro wach kaka mano, ne omiyo ong’adonegi bura mowinjore, kotimo mano e yor ng’wono kod hera.

Dhi Nyime Dwaro Wach Makare mar Jehova

18, 19. Ang’o mabiro konyowa kik waket ketho kuom Jehova kaluwore gi pachwa wawegi?

¹⁸ Kuom mano, kapo ni waneno gimoro mwaparo ni Jehova ok otimo kare—obed gino mwasomo e Muma kata gima otimore e ngimawa wawegi—kik waket ketho ngang’ kuom Nyasaye kaluwore gi pachwa. Ng’e ni, ok dibed ni kinde duto wang’eyo weche duto, kendo yo mwanenogo gik moko nyalo bedo mobam kata morem. Kik wiwa wil ni “mirimb dhano ok mew tim makare ma Nyasaye dwaro.” (Jak. 1:19, 20) Kuom timo kamano, ‘chunywa ok bi chido kod Jehova.’—Nge. 19:3.

¹⁹ Kaka Yesu, weuru kinde duto wayie kendo ng’eyo ni Jehova kende ema nigi ratiro mar keto chike manyiso gik makare kod maok kare. (Mari. 10:17, 18) Tem matek iyud “ng’eyo” makare kata “ng’eyo masie” kuom yorene koda chikene. (Rumi 10:2; 2 Tim. 3:7, The Twentieth Century New Testament) Kuom yie gi wechegi kendo dak e ngima maluwore gi dwaro mar Jehova, wanyiso ni wadwaro mokwongo “wachne makare.”—Math. 6:33.

[Weche moler piny]

Be Inyalo Paro?

• Ang’o momiyo dwarore ahinya mondo wadwar wach makare mar Jehova?

• Gin obadho mage ariyo monego watang’go?

• Ere kaka wanyalo dwaro mokwongo wach makare mar Nyasaye?

[Penjo mag Puonjruok]

[Picha manie ite mar 9]

En puonj mane mwayudo kuom ngero ma Yesu nogoyo mar ji ariyo ma ne lemo e hekalu?

[Piccha manie ite mar 10]

Be ne en gima ok kare miyo jogo ma ne otiyo kuom sa achiel kende chudo maromre gi jogo ma ne otiyo kuom odiechieng’ mangima?