‘Ere Ng’atno Mong’eyo Paro mar Jehova?’

“‘Ere ng’atno mong’eyo paro mar [Jehova], mondo opuonj [Jehova]?’ To paro mar Kristo wan go.”—1 KOR. 2:16.

1, 2. (a) En wach mane matek ne ji mang’eny? (b) En ang’o monego wang’e kuom kaka waparo koda kaka Jehova paro?

BE ISEYUDO ni ng’eyo paro mar ng’at machielo en gima tek? Nyalo bedo ni nyocha idonjo e ngima mar kend to ineno ka en gima tek ng’eyo chuth kaka jaodi paro. En adier ni joma chwo kod joma mon paro kendo wuoyo e yo mopogore. Nitie kuonde moko ma chwo koda mon wacho dhok achiel, to gitimo kamano e yo mopogore! E wi mano, pogruok manie kit anyuola ji kaachiel gi wacho dhok mopogore, nyalo miyo ji opar kendo otim gik moko e yo mopogore. Kata kamano, kaka imedo ng’eyo jomoko, e kaka imedo yudo thuolo mar chako ng’eyo pachgi.

² Mano emomiyo ok onego wawuor ahinya ni yo mwaparogo opogore ahinya gi yo ma Jehova parogo. Kokalo kuom janabi Isaya, Jehova nowacho ne Jo-Israel kama: “Weche ma an aparo, ok gin weche ma un uparo, yoreu ok gin yorena.” Kae to kochiwo ranyisi kuom wachno, Jehova nomedo wacho kama: “To kaka polo oyombo piny, e kaka yorena oyombo yoreu, kendo parona oyombo parou.”—Isa. 55:8, 9.

3. Gin yore mage ariyo mwanyalo temogo mondo wabed gi osiep ‘maling’ling’ gi Jehova’?

³ Kata kamano, be mano nyiso ni kik watim kinda mar temo ng’eyo kaka Jehova paro? Ooyo. Kata obedo ni ok wanyal ng’eyo chuth kaka Jehova paro, podi Muma jiwowa ni wabed gi osiep ‘maling’ling’ gi Jehova.’ (Som Zaburi 25:14; Ngeche 3:32.) Yo achiel mar sudo machiegni gi Jehova en kuom dewo kendo nono tijene ma ondiki ei Wachne, ma en Muma. (Zab. 28:5) Yo machielo en kuom ng’eyo “paro mar Kristo,” ma en “kido mineno mar Nyasaye.” (1 Kor. 2:16; Kol. 1:15) Kuom kawo thuolo mar puonjruok weche manie Muma kendo paro matut kuomgi, wanyalo chako ng’eyo kido mag Jehova koda kaka oparo.

Tang’ Kik Ibed gi Paro Maok Kare

4, 5. (a) En tim mane maok kare monego watang’go? Ler ane. (b) Jo-Israel nochako bedo gi paro mane maok kare?

⁴ Sama waparo matut kuom gigo ma Jehova timo, onego watang’ kik wabed gi tim mar keto ketho kuom Jehova kaluwore gi paro mag dhano. Jehova nowuoyo kuom timno e weche mondiki e Zaburi 50:21 niya: “Niparo ka an ng’at ma chalo kodi chutho.” Timno chalo gi gima jasomo moro ma nono Muma nondiko higini 175 mosekalo: “Ji ohero keto ketho kuom Nyasaye, kendo giparo ni chike moket ne dhano, omako koda Nyasaye bende.”

⁵ Onego watang’ kik wane Jehova kaluwore mana gi pachwa kata dwarowa wawegi. Ang’o momiyo mano dwarore ahinya? Sama wapuonjore Ndiko, parowa morem nyalo miyo wachak neno ni nitie gik moko ma Jehova timo e yo maok kare. Jo-Israel bende nochako paro ni Jehova ne timonegi giko moko e yo maok kare. Ne ane gima  Jehova nowachonegi: “Un uwacho niya, Yo ma Ruoth oluwo ok kare. Winjuru koro, dho od Israel, Yo maluwo an, ok kare koso? Ok un e ma uluwo yo ma ok kare koso?”—Eze. 18:25.

6. En puonj mane ma Ayub noyudo, kendo ere kaka wachno nyalo konyowa?

⁶ Gimaduong’ mabiro konyowa kik wadonj e obadho mar keto ketho kuom Jehova kaluwore gi pachwa wawegi, en ng’eyo ni warem e paro, kendo seche moko pachwa nyalo bam marach ahinya. Ayub noyudo puonj kuom wachni. E kinde ma ne Ayub chandore, chunye ne ool ahinya mochako keto paro duto mana kuome owuon. Ne ok one weche madongo ma ne omakore gi chandruokneno. Kata kamano, Jehova ne okonye neno weche e yo momedore. Kuom penjo Ayub penjo 70 mopogore opogore ma Ayub ne ok nyal dwoko kata achiel, Jehova nokonyo Ayub fwenyo kaka parone ne orem. Mano nomiyo Ayub obolore, kendo ne orieyo yo ma ne onenogo gik moko.—Som Ayub 42:1-6.

Bedo gi “Paro mar Kristo”

7. Ang’o momiyo nono gigo ma ne Yesu otimo, biro konyowa ng’eyo paro mar Jehova?

⁷ Yesu nonyiso kido mag Wuon mare e okang’ makare chuth kuom gik moko duto ma ne owacho koda timo. (Joh. 14:9) Kuom mano, nono gigo ma ne Yesu otimo konyowa ng’eyo paro mar Jehova. (Rumi 15:5; Fili. 2:5) We wanon ane weche moko mayudore e buge ariyo mag Injili.

8, 9. Kaka ondiki e Johana 6:1-5, ang’o ma ne timore ma nomiyo Yesu openjo Filipo penjo moro, to ang’o momiyo Yesu nopenje kamano?

⁸ Tem ane paro gima ne timore. Ne en kinde matin kapok ochopo Pasaka mar 32 E Ndalowa. Joote Yesu ne eka oa duogo koa lendo e gwenge duto mag Galili. To nikech ne giol bang’ tijno, Yesu noterogi kamoro e dho Nam mar Galili kar kendgi. Kata kamano, ji gana gi gana noluwogi kuno. Bang’ ka Yesu nosechango ogandano kendo puonjogi gik mang’eny, wach moro ma kore tek ne oneno. Ere kaka jogo duto ne nyalo yudo chiemo kama ne borno? Bang’ neno chandruok ma ne nitiereno, Yesu nopenjo Filipo ma ne jagweng’no niya: “Wanang’iew makati kanye, mondo jogi ocham?”—Joh. 6:1-5.

⁹ Ang’o momiyo Yesu nopenjo Filipo penjono? Be chuny Yesu ne chandore kuom gima dotim? Ooyo. Kare paro mane ma ne en-go? Jaote Johana mabende ne ni kanyo, lero kama: “[Yesu] nowacho kotemego, nikech en owuon nong’eyo gi ma obiro timo.” (Joh. 6:6) Yesu ne temo mondo one ni yie mar jopuonjrene ne osedongo maromo nade. Kuom penjogi kamano, ne owinjo pachgi kendo miyogi thuolo mar nyiso yie kuom gima Yesu ne dhi timo. Kata kamano, mano ne otamogi, kendo pachgi morem nonenore ayanga. (Som Johana 6:7-9.) Kae to Yesu notimo gima ne ok giseparo ni ne onyalo timo. Ne opidho e yor hono, ji gana mang’eny ma ne odenyo.—Joh. 6:10-13.

10-12. (a) Ang’o manyalo bedo ni nomiyo mokwongo, Yesu ok notimo kaka dhako ma Nya-Yunani ne dwaro? Ler ane. (b) Ang’o ma koro wabiro nono?

¹⁰ Gima ne otimoreno nyalo konyowa ng’eyo paro mar Yesu, e kinde moro bende. Mapiyo bang’ pidho oganda maduong’no, Yesu gi jootene nomako wuoth materogi masawa, kendo ne gikalo tong’ mag piny Israel, ma gichopo e gwenge machiegni gi Tiro kod Sidon. Kane gin kuno, dhako moro ma Nya-Yunani nobiro irgi kendo kwayo mondo Yesu ochangne nyare. Mokwongo, Yesu ne ok odewo dhakono. To kane dhakono odhi nyime ywakne, Yesu nowachone kama: “We nyithindo oyieng’ mondi; nikech ok ber kawo kuon nyithindo, kendo wito ni guogi.”—Mari. 7:24-27.

 ¹¹ Ang’o momiyo mokwongo, Yesu ne otamore chiwo kony ne dhakono? Be nyalo bedo ni Yesu ne temo dhakono kaka ne otemo Filipo, mondo one gima dhakono ne dhi timo, kendo miye thuolo mar nyiso yiene? Kata obedo ni ndikono ok nyis dwol ma Yesu ne owuoyogo kode, chuny dhakono ne ok onyosore. Wach ma ne Yesu otiyogo e dhok machon ni “guogi” ne onenore mamuol ne dhakono. Nyalo bedo ni Yesu ne timo kaka janyuol manyiso gi oko ni ok odwar timo gima nyathine okwaye, mondo okwong one ka nyathine nyiso kinda mar yudo gino gadier. Bed ni en kamano kata ok kamano, bang’ ka dhakono nosenyiso yie, Yesu notimone kaka nodwaro.—Som Mariko 7:28-30.

¹² Weche mayudore e buge ariyogo mag Injili konyowa ng’eyo “paro mar Kristo.” Weuru koro wane kaka wechego nyalo konyowa ng’eyo paro mar Jehova e yo maber moloyo.

Kaka Jehova Notimo e Kinde gi Musa

13. Ng’eyo pach Yesu nyalo konyowa nade?

¹³ Ng’eyo pach Yesu nyalo konyowa ng’eyo tiend Ndiko moko manyalo bedo matek winjo. Kuom ranyisi, ne ane weche ma Jehova nowacho ne Musa bang’ kane Jo-Israel oseloso nyaroya mar dhahabu mondo gilam. Nyasaye nowacho kama: “Aseneno jogi, kendo ne, gin jo ma tokgi tek: e momiyo koro wea, mondo mirimba obed mager kuomgi, mondo atiekgi: to in natimi oganda maduong’.”—Wuok 32:9, 10.

14. Musa nodwoko nade weche ma ne Jehova owacho?

¹⁴ Muma dhi nyime wacho kama: “Musa nohombo Jehova Nyasache, mowacho, Jehova, marang’o mirimbi obedo mager kuom jogi, misegolo e piny Misri gi teko maduong’ gi luedo motegno? Marang’o Jo-Misri diwachi, ka giluwo niya, Mar tim malit e momiyo ogologi, mondo oneggi e gode, kendo mondo otiekgi gia e wang’ piny? Lokri kuom mirimbi mager, lok chunyi kuom timo malit ni jogi. Par Ibrahim, Isaka, gi Israel, jotichni, ma nikuong’orinigi kuom in iwuon, kiwachonigi ni, Named kothu gibed ka sulwe me polo, kendo pinyni duto masewacho to nami kothu, mi enobed margi nyaka chieng’. Mi Jehova noloko chunye kuom gi malit ma nowacho ni dotim ni joge.”—Wuok 32:11-14. *

15, 16. (a) Musa noyudo thuolo mar timo ang’o kaluwore gi weche ma Jehova nowacho? (b) Jehova “noloko chunye” e yo mane?

¹⁵ Be ne dwarore ni Musa orie paro mar Jehova? Ooyo ngang’! Kata obedo ni Jehova nowacho gima ne oparo timo, mano ok  e giko wach ma ne oseng’ado. Tiende ni Jehova ne temo Musa, mana kaka Yesu bende bang’e notemo Filipo kod dhako ma Nya-Yunani. Jehova nomiyo Musa thuolo mar chiwo pache. * Ne oyudo Jehova oseketo Musa kaka jagach e kinde kod Jo-Israel, kendo Jehova noweyo Musa mondo odhi nyime gi migawone. Be chuny Musa ne dhi jok nikech gik ma ne timore? Be ne odhi kawo thuolono mondo ojiw Jehova oketh Jo-Israel, eka Jehova olos oganda maduong’ kowuok e anyuolane owuon?

¹⁶ Yo ma Musa nodwokogo Jehova, nonyiso ni ne en gi yie kendo nogeno ni Jehova ne ng’ado bura kare. Dwokono nonyiso ni ne ok en jaguondo kendo nodewo ahinya nying Jehova. Ne ok odwar mondo nying Jehova okethre. Kuom mano, Musa nonyiso ni nong’eyo ‘paro mar Jehova’ kuom wachno. (1 Kor. 2:16) Weche nobedo nade bang’e? To nikech Jehova ne pok ong’ado wach mogik ma ne odhi timo, Muma wacho ni Jehova nochako ‘loko chunye.’ E dho Hibrania tiend wachni en ni, Jehova ne ok okelo masira ma ne oyudo oparo mar kelo e wi ogandano duto.

Kaka Jehova Notimo e Kinde gi Ibrahim

17. Jehova nonyiso nade ni oterore mos kuom kwayo mag Ibrahim?

¹⁷ Ranyisi machielo manyiso kaka Jehova weyo ne jotichne thuolo mar nyiso yie gi geno kuome, en kwayo ma Ibrahim notimo nikech Sodom. E gima ne otimoreno, Jehova ne oterore mos ahinya koweyo Ibrahim mondo openje penjo aboro moluwore. Ne ochopo kama Ibrahim ne ohombo Nyasaye kama: “Tim ma kamano ok owinjoreni, tieko jomakare kaachiel gi jomaricho, mondo jomakare obedi ka jomaricho; mano ok owinjoreni: Ja-ng’ad bura mar piny duto ok notim gi makare koso?”—Chak. 18:22-33.

18. Ang’o mwapuonjore kuom kaka Jehova notimo ne Ibrahim?

¹⁸ Wach ma ne otimoreno puonjowa ang’o kuom kaka Jehova paro? Be ne dwarore ni Jehova owuo gi Ibrahim eka ong’ad paro e yo makare? Ooyo. En adier ni Jehova dine ochako gi lero ne Ibrahim gimomiyo nodwaro ketho Sodom. Kata kamano, kokalo kuom penjogo, Jehova nomiyo Ibrahim thuolo mar ng’eyo pach Jehova koda gimomiyo noseng’ado kamano. Mano bende nomiyo Ibrahim ong’eyo ng’wono mogundho mar Jehova koda kaka ong’ado bura kare. Ee, Jehova notimo ne Ibrahim kaka osiepne.—Isa. 41:8; Jak. 2:23.

Puonj Mwayudo

19. Ere kaka wanyalo luwo ranyisi mar Ayub?

¹⁹ Ang’o mwasepuonjore kuom ‘paro mar Jehova’? Dwarore wawe mondo Wach Nyasaye okonywa ng’eyo pach Jehova. Ok onego wawe ngang’ mondo pachwa morem ochik kaka waneno Jehova kata keto ketho kuome. Ayub nowacho kama: “[Nyasaye] ok en dhano, kaka an, ma daduoke wach, ma dayal kode e bura.” (Ayub 9:32) Mana kaka Ayub, sama wachako ng’eyo paro mar Jehova, biro chunowa wacho kama: “Neuru, magi onyiso matintin yorene kakobet;  weche mwawinjo kuome chal gi weche mokuodh mos mos! To timbe madongo mamor ere ng’a madinyal ng’eyo?”—Ayub 26:14.

20. Ang’o monego watim kapo ni wayudo wach moro ei Ndiko ma teknwa winjo tiende?

²⁰ Sama wasomo Ndiko, ang’o monego watim kapo ni wayudo wach moro matek winjo tiende, to moloyo ka en wach motudore gi kaka Jehova paro? Ka bang’ timo nonro, podi ok wayud dwoko maler, onego wakaw mano kaka tem manyiso okang’ mwagenogo kuom Jehova. Ng’e ni nitie weche moko manie Muma ma miyowa thuolo mar nyiso yie ma wan-go kuom kido mag Jehova. Weuru mondo wanyis bolruok kendo wayie ni ok wang’eyo tiend gik moko duto ma Jehova timo. (Ekl. 11:5) Mano biro miyo wayie kod weche ma ne jaote Paulo ondiko niya: “Yaye mwandu mar Nyasaye, gi riekone gi ng’eyo mare! Gitut manadi! Yaye buche! Gitamo dhano fwenyo. Yaye yorene! Gidhiero dhano ng’eyo. ‘Nikech ere ng’a ma nong’eyo paro mar [Jehova]? Kata ere ng’a ma nodoko jang’adne rieko?’ ‘Kata ere ng’a ma nokwongo miye gimoro, mondo ochule kendo?’ Nimar gik moko duto a kuome; gintie nikech en, kendo gin kuome. Duong’ obedne nyaka chieng’. Amina.”—Rumi 11:33-36.

[Weche moler piny]

Be Inyalo Paro?

• Ang’o mabiro konyowa kik wabed gi tim mar keto ketho kuom Jehova kaluwore gi pachwa wawegi?

• Ng’eyo tiend gik ma Yesu ne timo biro konyowa nade bedo gi osiep ‘maling’ling’ gi Jehova’?

• Gin puonj mage miseyudo kuom kaka Jehova nowuoyo gi Musa kod Ibrahim?

[Penjo mag Puonjruok]

[Piche manie ite mar 5]

Ang’o mwapuonjore kuom paro mar Jehova kaluwore kod kaka notimo ne Musa koda Ibrahim?