Gen Kuom Jehova Kaka Giko Medo Sudo Machiegni
Gen Kuom Jehova Kaka Giko Medo Sudo Machiegni
“Genuru Jehova nyaka chieng’.”—ISA. 26:4.
1. En pogruok mane manitie e kind jotich Nyasaye koda jomamoko?
WADAK e piny kama ji milion mang’eny ok ong’eyo ni ginyalo keto geno margi kuom ng’ano kata kuom ang’o, to nyalo bedo ni en kamano nikech lit ma giseyudo, kata nikech weche ok osedhinegi maber nyading’eny. Mano kaka jotich Jehova to opogore! Nikech itayogi gi rieko mar Nyasaye, ging’eyo maber ni ok onego giket geno margi kuom pinyni, kata kuom “jo madongo” mage. (Zab. 146:3) Kar mano, giketo ngimagi koda genogi kuom kinde mabiro e lwet Jehova, nimar ging’eyo ni oherogi kendo kinde duto ochopo Wachne.—Rumi 3:4; 8:38, 39.
2. Joshua ne owacho ang’o kuom gimomiyo inyalo gen Nyasaye gadier?
2 Joshua nonyiso gimomiyo inyalo gen Nyasaye gadier. Kane ochomo giko mar ngimane, nowacho ne Jo-Israel wetene niya: “Ung’eyo e chunyu duto kendo e parou duto ni, gimoro ne ok orem kuom gik mabeyo duto ma ne Jehova Nyasachu owacho kuomu; duto osetimorenu, onge kata achiel kuomgi morem.”—Josh. 23:14.
3. Nying’ Nyasaye nyisowa ang’o kuome?
3 Jehova chopo singo mage, ok mana nikech hera moherogo jotichne, to ahinya wuon en nikech nyinge. (Wuok 3:14; 1 Sam. 12:22) E weche motelo e loko mar The Emphasized Bible, mogo gi J. B. Rotherham, wacho e wi nying’ Nyasaye kama: ‘Nying’no bedo singo maber moloyo; nyalo ma Nyasaye nigo mar bedo gimoro amora madwarore e bwo chal moro amora, e bwo pek moro amora, e bwo chandruok moro amora moneno. Nying’no en singo, fweny, rapar. Nyasaye biro siko ka en Jadier kuom Nying’no; ok obi bedo gi wichkuot ngang’ kuom Nying’no.’
4. (a) Isaiah 26:4 jiwowa ni mondo watim ang’o? (b) Wabiro nono weche mage e sulani?
4 Penjri ane kama: ‘Be ang’eyo Jehova maber manyalo miyo agene chuth? Be an gi chir kuom kinde mabiro kang’eyo ni weche duto ni e lwet Nyasaye?’ Isaiah 26:4 wacho kama: “Genuru Jehova nyaka chieng’: ni mar Jah Jehova en ie luanda ma nyaka chieng’.” En adier ni kindegi Nyasaye ok tim ne dhano gik moko e yor hono kaka ne ojatimo e kinde ma ne indiko Muma. Kata kamano, kaka “luanda ma nyaka chieng’,” inyalo gene “nyaka chieng’.” Ere kaka Nyasachwa minyalo gen konyo joma lame kochung’ motegno e kindegi? We wanon ane yore adek: Otegowa sama wamanyo kony mare mondo wakwed tembe, okonyowa sama walendo e alwora ma ji ok rwak wach kata e bwo akwede, kendo otegowa sama wan gi parruok mang’eny mag ngima. Sama wanono yorego, par matut kuom kaka inyalo tego geno mari kuom Jehova.
Gen Nyasaye Sama In e Bwo Tem mar Timo Gimarach
5. Korka genowa kuom Nyasaye, en ang’o manyalo bedonwa matek moloyo?
5 Geno kuom Jehova nikech singo mare mar Paradis kata chier, ma gin gik ma wagombo, nyalo bedo mayot. Kata kamano, nyalo bedo matek gene kuom luwo chikene matayo timbe mabeyo, ka wan gadier chuth e chunywa ni luwogi e gima kare kendo timo kamano biro kelonwa mor mogundho. Ruoth Suleman nondiko kajiwo kama: “Gen Jehova gi chunyi duto, kendo kik iketri kuom lony gi weche mayoreyore ma ingo iwuon. Yie kuome e yoreni duto, mi nomi yoreni bedo mochikore tir.” (Nge. 3:5, 6) Ne ni kanyo iwuoyo kuom ‘yorewa.’ Ee, kit ngimawa duto onego nyis ni wageno Nyasaye, to ok mana kuom singo momiyo Jokristo. Ere kaka wanyalo nyiso ni wan gi geno ma kamano sama wan e bwo tem?
6. Ere kaka wanyalo yudo teko mar kwedo paro maricho?
6 Weyo tim maok kare en gima chakore e paro. (Som Jo Rumi 8:5; Jo Efeso 2:3.) Kuom mano, ere kaka inyalo yudo teko mar kwedo paro maricho? Non ane yore abichgi: 1. Many kony kuom Nyasaye kokalo kuom lamo. (Math. 6:9, 13) 2. Par matut kuom ranyisi manie Muma mag jogo ma ne otamore winjo Jehova koda jogo ma ne owinje. Kae to inon kaka weche ne obedonegi. * (1 Kor. 10:8-11) 3. Par matut kuom nyosruok mar chuny, ma richo nyalo keloni koda ne joma ihero. 4. Par kuom kaka Nyasaye nyalo bedo ni winjo sama achiel kuom jotichne odonjo e richo maduong’. (Som Zaburi 78:40, 41.) 5. Par kuom mor ma Jehova bedogo sama oneno ka ng’at malame komakore kode kwedo richo kendo timo gik makare, bed ni en e lela kata kar kende. (Zab. 15:1, 2; Nge. 27:11) In bende inyalo nyiso ni igeno kuom Jehova.
Gen Nyasaye Sama Iromo gi Akwede Kata gi Joma Ok Rwak Wach
7. Jeremia nobedo e bwo tembe mage, to ne ojawinjo nade kinde moko?
7 Owetewa mang’eny odak e alwora ma lendoe tek ahinya. Janabi Jeremia ne lendo e alwora ma kamano—e pinyruodh Juda e kinde ma ne opong’ gi tungini kochomo e gikone. Pile ka pile geno mare kuom Jehova ne iketo e bwo tem, nikech ne olando buche mag Nyasaye. Nitie kinde ma kata Baruk, jandiko mare ma ne omakore kode, ne ochako ng’ur nikech olo. (Yer. 45:2, 3) Be chuny Jeremia nonyosore? En adier ni nitie kinde ma chunye ne onyosre. Noywak kama: “Nohag nyuola.” “Marang’o naa e ich, kendo yudo chandruok mar tich gi parruok malit, kendo neno wich kuot ndalona duto?”—Yer. 20:14, 15, 18.
8, 9. Kaluwore gi Yeremia 17:7, 8 kod Zaburi 1:1-3, ang’o monego watim mondo wadhi nyime nyago olembe mabeyo?
8 Kata kamano, Jeremia ne osiko kochung’ motegno. Ne odhi nyime geno Jehova. Nikech mano, janabino ma ne ochung’ motegno, ne oneno kaka weche Jehova owuon mondik e Yeremia 17:7, 8 nochopo, mawacho kama: “Ojahawi ng’ato mogeno Jehova, moketore kuom Jehova. Ni mar nobedi ka yath mopidh machiegni gi pi, mamiyo tiendene okar dir aora, to ok noluor ka chieng’ kech, to obokene nobedi mang’ich; mi ok noparre ka piny timo oro ma nyalilanda; ok anowe nyak.”
9 Mana kaka yath “mopidh machiegni gi pi” kata miolo ne pi nyago olembe mabeyo, e kaka Jeremia ne ‘ok oweyo nyak.’ Ne ok oweyo joricho ma ne jare mondo onyos chunye. Kar mano, ne omakore gi Soko mar “pi” machiwo ngima, kendo ne orwako e chunye weche duto ma Jehova ne onyise. (Som Zaburi 1:1-3; Yer. 20:9) Mano kaka Jeremia ne oketonwa ranyisi maber, to moloyo ne jogo matiyo ne Nyasaye e alwora matek ahinya! Kapo ni in e chal ma kamano, dhi nyime geno Jehova chuth, to obiro miyi teko mar nano sama ‘ihulo nyinge.’—Hib. 13:15.
10. Gin gweth mage ma wan-go, to ang’o monego wapenjre?
10 Jehova osemiyowa gik mathoth mondo okonywa kedo gi chandruoge mang’eny mwaromogo e kinde mag gikogi. Achiel kuom gigo en, Wach Nyasaye ka en oduto, ma koro iloko e yo makare chuth e dhok mopogore opogore. Osechiwonwa chiemb chuny mogundho e kinde mowinjore kokalo kuom kweth mar jatichno mogen, kendo mariek. Kendo osemiyowa osiepe mang’eny manyalo sirowa, ma gin Jokristo wetewa ei kanyakla koda mwaromogo e chokruoge mag alwora. Be itiyo maber chuth gi yorego duto? Jogo duto matimo kamano “nower ni kech mor manie chunygi.” Kata kamano, jogo motamore winjo Nyasaye, ‘giniyuagi nikech parruok manie chunygi kendo ginigwe nikech chandruok me chunygi.’—Isa. 65:13, 14.
Gen Kuom Nyasaye Sama Ikedo gi Parruok mag Ngima
11, 12. Nikech chandruoge manie piny, en ang’o monego watim manyiso rieko?
11 Mana kaka ne okor, chandruok medo pong’o ngima dhano. (Math. 24:6-8; Fwe. 12:12) Sama ataro mar pi masie opong’o piny, ji hinyo ringo kuonde moting’ore malo kata idho e wi tat udi, tiende ni kamoro amora moting’ore malo. E yo machalo kamano, kaka chandruoge medore e piny, ji mang’eny manyo kuonde buok e ohelni, e siasa, kata e riwruoge mag din, kaachiel gi sayans kata e teknoloji, ma gin kuonde manenorenegi ni oting’ore malo. Kata kamano, onge kata achiel kuomgi manyalo miyo ng’ato kar buok kata ritruok madier. (Yer. 17:5, 6) Mopogre gi mano, jotich Jehova to nigi kar buok madier—tiende ni ‘Luanda ma nyaka chieng’.’ (Isa. 26:4) Jandik-zaburi nowacho kama: “[Jehova] e lwandana gi resruokna: en kar konyruokna.” (Som Zaburi 62:6-9.) Ere kaka wanyalo keto Lwandano obednwa kar buok?
12 Wamakore gi Jehova sama waluwo Wachne, ma kinde mang’eny kwedore gi rieko dhano. (Zab. 73:23, 24) Kuom ranyisi, joma rieko mag dhano chiko nyalo wacho niya: ‘Ingima mana dichiel kende; omiyo ti maber chuth kode.’ ‘Many tich maber.’ ‘Los pesa mang’eny.’ ‘Ng’iew ma, ng’iew macha.’ ‘Dhi iba; ine ber mar piny.’ Mopogore gi mano, rieko mar Nyasaye winjore gi paro michiwo niya: ‘Jogo man gi tich gi pinyni, gibed ka jo ma onge tich kode; nikech kido mar pinyni kadho.’ (1 Kor. 7:31) Kamano bende, Yesu jiwowa ni waket dwaro mag Pinyruoth motelo, mondo wakan ‘mwanduwa e polo,’ kama ok nyal kethgi kata kwalogi.—Math. 6:19, 20.
13. Ka waketo 1 Johana 2:15-17 e paro, onego wapenjre penjo mage?
13 Be paro ma in-go kuom “piny” koda “gik manie piny” nyiso ni igeno kuom Nyasaye chutho? (1 Joh. 2:15-17) Be mwandu mag chuny koda thuolo mag tiyo ne Jehova e okang’ malach ema ihero, kendo duong’ni moloyo gik ma piny chiwo? (Fili. 3:8) Be itimo matek mondo ibed gi ‘wang’ mangima’? (Math. 6:22) En adier ni Nyasaye ok dwar ni itim yiero kata ng’ado paro maok nyis rieko, to moloyo ka in gi joot monego irit. (1 Tim. 5:8) Kata kamano, odwaro ni jotichne ogene chutho, to ok geno piny Satan makoro ochomo e gikone.—Hib. 13:5.
14-16. Ere kaka jomoko oseyudo gweth kuom bedo gi ‘wang’ mangima’ kendo keto dwaro mag pinyruoth motelo?
14 Non ane ranyisi mar Richard kod Ruth, jonyuol ma nigi nyithindo adek. Richard wacho kama: “Ne ajawinjo e chunya ni ne anyalo tiyo ne Jehova moloyo kaka ne atimo. Ne adak e ngima maber, kata kamano ne aneno ka gima ne amiyo Nyasaye mana ng’injo modong’. Bang’ keto wachno e lamo kendo paro matut, an kod Ruth ne wang’ado ni ne adhi wuoyo gi jatenda mar tich mondo ati mana kuom odiechienge ang’wen e juma—kata obedo ni mano noyudo ka pinywa ne nie e bwo chandruok mag yuto. Ne oyie, kendo nachako tiyo gi chenro manyienno bang’ dwe achiel.” Richard winjo nade sani?
15 Owacho kama: “Sani ichula pasent 20 matin ne kaka nichula chon, kata kamano an gi odiechienge 50 e higa mag bedo gi jooda kendo tiego nyithinda. Aseyudo thuolo mar medo nyadiriyo sechena mag lendo, joma apuonjorago Muma omedore nyadidek, kendo an gi thuolo mar tayo maber weche mag kanyakla. To nikech an gi thuolo momedore mar konyo nyithindo, Ruth koro yudo thuolo mar timo painia makonyo kinde ka kinde. Aseng’ado mar dhi nyime gi chenroni kuom kinde manyalore.”
16 Roy kod Petina, mapod odak gi nyargi moro pacho, ne oduoko chien seche ma ne gitiyogo e tijegi mag yuto mondo eka giyud thuolo mar tiyo kaka jopainia. Roy wacho kama: “Atiyo odiechienge adek e juma to Petina tiyo odiechienge ariyo. Bende, ne wadar e ot maduong’ mi wadhi dak e ot matin mayot rito. Ne watiyo tij painia kane pok wanyuolo wuodwa gi nyarwa, kendo gombo mar bedo jopainia pod ne nie chunywa. Omiyo, kane nyithindwa osebedo madongo, ne wadonjo kendo e tij lendo kuom thuolowa duto. Onge pesa manyalo romre gi gweth ma waseyudo.”
We Mondo “Kuwe mar Nyasaye” Orit Chunyi
17. Nikech ok wang’eyo gik mabiro timorenwa e ngima, ere kaka iseyudo hoch kuom Ndiko?
17 Onge ng’ato kuomwa mong’eyo gima biro timore kiny, nikech ‘weche yudowa’ waduto. (Ekl. 9:11) Kata kamano, bedo ni ok wanyal ng’eyo makiny ok onego omawa kuwe mar paro ma wan-go sani, kaka jatimore ne jogo maonge gi winjruok maber gi Nyasaye. (Math. 6:34) Jaote Paulo nondiko niya: “Kik uparru e wach moro, to e weche duto umi Nyasaye ong’e gik mudwaro, kulemo, kusayo, kendo kugoyone erokamano. Mi kuwe mar Nyasaye, modhierore ng’eyo, norit chunyu gi parou.”—Fili. 4:6, 7.
18, 19. Nyasaye hoyowa e yore mage? Chiw ane ranyisi.
18 Owete koda nyimine mang’eny manie tem matek, oseyudo kuwe mar chuny mowuok kuom Jehova. Nyaminwa moro wacho kama: “Laktar ne temo chuna mondo alok pacha kuom wach medo remo. Wachne mokwongo ne en penja ni, ‘En fuwo mane ni ok idwar remo? ’ Gie sano koda e kinde mamoko, ne akwayo Jehova e lamo ei chunya, kendo nawinjo ka an gi chuny mokuwe. Ne awinjo ka ategno ka lwanda. Kata obedo ni ne aol nikech remo ne tin ahinya e denda, pod ne anyiso gimomiyo ne ok adwar ni omeda remo kaluwore gi Ndiko.”
19 Nitie kinde ma Nyasaye nyalo chiwonwa kony madwarore kokalo kuom weche ma hoyowa moa kuom Jakristo wadwa, kata kokalo kuom chiemb chuny e kinde makare. Nyalo bedo ni isewinjo ka owadwa moro kata nyaminwa moro wacho niya: “Sulani ne oting’o weche mowinjore koda. Ne ondike mana ne an!” Ee, kata bed ni wan e bwo chal mane, Jehova biro nyisowa herane, ka wagene. Kuom adier, wan ‘rombene,’ kendo oseluongowa gi nyinge.—Zab. 100:3; Joh. 10:16; Tich 15:14, 17.
20. Ang’o momiyo jotich Jehova biro yudo ritruok sama iketho piny manie bwo teko mar Satan?
20 E “ndalo mar mirimb Jehova” makoro okayo machiegni, gik moko duto e piny Satan ma ji oketoe geno, ibiro kethi. Dhahabu, fedha, koda mwandu mamoko ok bi chiwo ritruok moro amora. (Zef. 1:18; Nge. 11:4) Kar buok biro mana bedo ‘Luandawa ma nyaka chieng’.’ (Isa. 26:4) Omiyo, weuru wagen Jehova chuth sani kuom wuotho e yorene makare, kuom lando wach Pinyruoth kata ka waromo gi jogo maok rwak wach kata ma kwedowa, kendo kuom keto parruokwa duto kuome. Sama watimo mago, wabiro ‘bedo gi kuwe maok waluor gimoro marach.’—Nge. 1:33.
[Weche moler piny]
Be Inyalo Lero?
Ere kaka wanyalo geno Nyasaye
• sama wan e bwo tem mar timo gimarach?
• sama waromo gi akwede kata joma ok rwak wach?
• sama wakedo gi parruok mag ngima?
[Penjo mag Puonjruok]
[Picha manie ite mar 13]
Makruok gi chike Nyasaye kelo mor
[Picha manie ite mar 15]
‘Jehova e Luanda ma nyaka chieng’’
