En Ng’ano Mikawo Kaka Ng’at Maduong’ Moloyo e Ngimani?
En Ng’ano Mikawo Kaka Ng’at Maduong’ Moloyo e Ngimani?
“In kendi e ng’a Ma Malo Chutho e piny ngima.”—ZAB. 83:18.
1, 2. Mondo omi wayud warruok, ang’o momiyo ng’eyo nying Jehova kende ok oromo?
NYALO bedo ni ne ikwongo neno nying Jehova kane onyisigo e Zaburi 83:18. Nyalo bedo ni ne iwuoro bang’ somo wechego niya: “Ni mondo ging’e ni in, ma nyingi Jehova, in kendi e ng’a Ma Malo Chutho e piny ngima.” Chakre kindeno, onge kiawa ni isetiyo gi ndikono mondo ikony jomoko ong’e Jehova, Nyasachwa ma jahera.—Rumi 10:12, 13.
2 Kata obedo ni dwarore ahinya mondo ji ong’e nying Jehova, ng’eyo mana nyinge kende ok oromo. Ne ane kaka jandik-zaburi jiwo adiera machielo madwarore ni wang’e mondo wayud warruok, ka owacho kama: “In kendi e ng’a Ma Malo Chutho e piny ngima.” Ee, Jehova e Ng’at maduong’ moloyo e piny gi polo. Kaka Jachwech mar gik moko duto, en gi ratiro chuth mar dwaro mondo chwechne duto obolrene. (Fwe. 4:11) Kuom mano, onego wapenjre kama, ‘En ng’ano ma akawo kaka ng’at maduong’ moloyo e ngimana?’ Dwarore ahinya mondo wapar matut dwoko marwa kuom penjono!
Wach Manochakore e Puodho mar Eden
3, 4. Satan notiyo gi yore mage e wuondo Hawa, to ang’o ma ne otimore?
3 Gimanyiso ni penjono duong’ ahinya nyalo nenore e gik ma ne otimore chon e puodho mar Eden. Kanyo, malaika ma ne ong’anjo mi bang’e ne ong’ere kaka Satan Jachien, ne owuondo dhako mokwongo, Hawa, mondo oket gombone motelo ne winjo chik Jehova ma ne okwero chamo olemo moro. (Chak. 2:17; 2 Kor. 11:3) Ne olwar e temno kendo mano nonyiso ni ne ok ochiwo luor ne loch mar Jehova. Hawa ne ok okawo Jehova kaka Ng’at maduong’ moloyo e ngimane. Kata kamano, Satan notiyo gi yore mage e wuondo Hawa?
4 Satan notiyo gi riekni moko mopondo e wuoyo kod Hawa. (Som Chakruok 3:1-5.) Mokwongo, Satan ne ok otiyo gi nying Jehova. Ne owuoyo mana kuom “Nyasaye.” Mopogore gi mano, jandik bug Chakruok to notiyo gi nying Jehova e chak sulano. Mar ariyo, kar wuoyo kuom ‘chik’ Nyasaye, Satan nopenjo mana gima Nyasaye “osewacho.” (Chak. 2:16) Kotiyo gi yo mopondono, nyalo bedo ni Satan ne temo mbeko pek mar chikno. Mar adek, kata obedo ni ne owuoyo mana gi Hawa kende, ne owuoyo ka gima ne owuoyo gi ji mokalo achiel, kowacho ni kik “ucham.” Kuom timo kamano, nyalo bedo ni Satan ne temo miyo Hawa obed gi sunga, mondo Hawa onere owuon ka ng’at maduong’—ka gima ne onyalo wuoyo e loye owuon koda e lo chwore. Ang’o ma notimore nikech mano? Nenore maler ni Hawa nokawo ting’ mar wuoyo e loye koda e lo chwore, kuom wacho ne thuol kama: ‘Chamo olemb yien me puodho to wanyalo chamo.’
5. (a) Satan nomiyo Hawa oketo pache kuom ang’o? (b) Hawa nonyiso ang’o kuom chamo olemo ma ne okwer?
5 Satan bende nogwenyo adiera. Ne otemo nyiso ni Nyasaye ne ok otimo kare kuom wacho ne Adam gi Hawa ni, ‘kik gicham kuom yien duto manie puodho.’ Bang’ mano, Satan ne omiyo Hawa oketo pache mana kuome owuon, koda kaka ne onyalo miyo ngimane omed bedo maber, kobedo “ka Nyasaye.” Gikone, Satan nomiyo Hawa, ochako keto pache kuom yath koda olemo, kar keto pache kuom Jal ma ne osemiye gik moko duto. (Som Chakruok 3:6.) Gimalit en ni, kuom chamo olemono, Hawa nonyiso ni ne ok okawo Jehova kaka Ng’at maduong’ moloyo e ngimane.
Wach Manowuok e Ndalo Ayub
6. Ere kaka Satan noketo kiawa kuom chung’ motegno mar Ayub, to Ayub noyudo thuolo mar timo ang’o?
6 Higini mang’eny bang’e, Ayub ng’at makare noyudo thuolo mar nyiso ni en ng’ano ma ne okawo kaka Ng’at maduong’ moloyo e ngimane. Kane Jehova onyiso Satan ni Ayub ne osebedo kochung’ motegno kaka ng’at makare, Satan nokwer kama: “Ayub oluoro Nyasaye nono ma ok obi yudo gi moro koso?” (Som Ayub 1:7-10.) Satan ne ok okwer ni Ayub ne oluoro Nyasaye. Mopogore gi mano, ne oketo kiawa kuom chuny ma Ayub ne timogo kamano. Ne odonjo ne Ayub ni Ayub ne tiyo ne Jehova, ok gi chuny mohero, to notimo kamano nikech ohala ma ne oyudoe. Ayub kende ema ne nyalo chiwo dwoko kuom wachno, kendo ne omiye thuolo mar timo kamano.
7, 8. Gin chandruoge mage ma Ayub nokedogo, to ne onyiso ang’o kuom chung’ mare motegno?
7 Jehova ne oyie ne Satan mondo okel masira moluwore oluwore ne Ayub, moro bang’ machielo. (Ayub 1:12-19) Ere kaka Ayub notimo e bwo masichego? Inyisowa ni Ayub “ne ok oketho, kata wacho ni, Nyasacha rach.” (Ayub 1:22) Kata kamano, Satan ne ok ogik gi kanyo. Podi ne ong’ur kama: “Del kar del, ero, gik moko duto ma dhano nigo nochiu ni kech ngimane.” * (Ayub 2:4) Satan ne temo nyiso ni ka Ayub oyudo masira e dende owuon, to Ayub ne nyalo ng’ado ni Jehova ok e Ng’at maduong’ moloyo e ngimane.
8 Tuwo marach ahinya noketho ringre Ayub, kendo chiege nothung’e ni oyany Nyasaye mondo otho. Bang’e, johoch ma miriambo ne odonjone ka gihangone tim marach. (Ayub 2:11-13; 8:2-6; 22:2, 3) Kata kamano, kuom masichego duto, Ayub ne ok oweyo chung’ mare motegno e tim makare. (Som Ayub 2:9, 10.) Ne onyiso kokalo kuom nano kochung’ motegno ni, Jehova e Ng’at maduong’ moloyo e ngimane. Ayub bende ne onyiso ni dhano ma onyuol e richo nyalo chiwo dwoko, kata e okang’ moro matin, kuom weche ma Jachien donjonwago.—Pim gi Ngeche 27:11.
Yesu Nochiwo Dwoko Makare Chuth
9. (a) Satan notemo Yesu nade kotiyo gi gombo mapile mar dhano? (b) Yesu notimo nade kuom temno?
9 Mapiyo bang’ batiso mar Yesu, Satan notemo wuondo Yesu mondo oluw gombo mapile mag dhano, kar keto Jehova kaka Ng’at maduong’ moloyo e ngimane. Jachien nokelo ne Yesu tembe adek. Mokwongo, ne otemo miyo Yesu oti marach gi gombo mar ringruok, koteme ni olok kite obed makate. (Math. 4:2, 3) Yesu ne osetueyo kuom odiechienge 40 kendo ne odenyo ahinya. Omiyo, Jachien ne ojiwe ni mondo oti marach gi teko mar timo honni, mondo ochopgo gombone. Yesu notimo nade? Mopogore gi Hawa, Yesu noketo pache kuom Wach Jehova, kendo ne okwedo temno gikanyono.—Som Mathayo 4:4.
10. Ang’o momiyo Satan nowacho ne Yesu mondo odirre piny wuok e osuri mar hekalu?
10 Satan bende ne otemo miyo Yesu otim gik moko e yo makelone duong’ owuon. Ne otemo Yesu konyise ni odirre piny wuok e wi osuri mar hekalu. (Math. 4:5, 6) Satan ne dwaro chopo ang’o? Satan ne temo nyiso ni kapo ni Yesu ne ok ohinyore bang’ podho, to mano ne dhi nyiso ka en ‘wuod Nyasaye.’ Nenore maler ni Jachien ne dwaro ni Yesu oket pache e yo mokalo tong’ kuom rito nyinge, kata ka en mana kuom timo tim nyisruok. Satan nong’eyo ni ng’ato nyalo yie timo tim moro malich makelo hinyruok mana nikech sunga, kata gombo mar rito nyinge e nyim jomoko. Satan notiyo marach gi ndiko moro e Wach Nyasaye, to Yesu nonyiso ni ne en gi lony makare chuth kuom Wach Jehova. (Som Mathayo 4:7.) Kuom kwedo temno, Yesu nonyiso ni okawo Jehova kaka Ng’at maduong’ moloyo e ngimane.
11. Ang’o momiyo Yesu notamore kawo mich mar Jachien mar pinjeruodhi duto mag piny?
11 Koketo kinda mogik e temo Yesu, Satan ne osingone pinjeruodhi duto mag piny. (Math. 4:8, 9) Yesu notamore mapiyo michno. Nong’eyo ni koyie kawogo, to mano ne dhi nyiso ni okwedo loch Jehova—tiende ni ratiro ma Nyasaye nigo mar bedo Ng’at Mamalo Chutho. (Som Mathayo 4:10.) E moro ka moro kuom dwoko ma Yesu nochiwo ne Satan, Yesu noluwo Ndiko mag Dho-Hibrania ma ne oting’o nying Jehova.
12. En wach mane mapek ahinya ma ne ochomo Yesu kane ochiegni gi giko mar migawone e piny, to en ang’o mwapuonjore kuom kaka ne otimo e bwo chal matekno?
12 Sama koro Yesu ne chiegni ahinya tieko migawone me piny, wach moro mapek ahinya ne ochome. Kinde duto mar migawone, ne oyudo osenyiso ni ne oikore chiwo ngimane obed misango. (Math. 20:17-19, 28; Luka 12:50; Joh. 16:28) Kata kamano, Yesu nong’eyo ni ne idhi donjne gi ketho mar miriambo e od ng’ado bura mar Jo-Yahudi, kendo ne idhi nege kaka jaricho. Omiyo, bedo ni ne odhi tho e yo ma kamano ne ochando chunye ahinya. Ne olamo kokwayo kama: “Yaye Wuora, ka nyalore, kikombeni mondo oa kuoma.” Kata kamano, nodhi nyime kwayo kama: “To kik obed kaka an adwaro, to mana kaka in idwaro.” (Math. 26:39) Ee, chung’ motegno mar Yesu nyaka e thone nonyiso ayanga maonge kiawa moro amora, jalo ma ne okawo kaka Ng’at maduong’ moloyo e ngimane!
Dwoko Marwa Kuom Wachno
13. Gin ang’o mwasepuonjore kuom wach Hawa, Ayub, kod Yesu Kristo?
13 Gin ang’o mwasepuonjore nyaka chop ka? Kuom wach Hawa, wapuonjore ni jogo maluwo gombo maggi giwegi, kata madwaro nenore joma dongo e wang’gi giwegi, nyiso ni ok gikaw Jehova kaka Ng’at maduong’ moloyo e ngimagi. Mopogore gi mano, kuom wach Ayub mar siko kochung’ motegno, wapuonjore ni kata dhano morem nyalo keto Jehova obed mokwongo, kuom nano e bwo masiche ka gichung’ motegno—kata bed ni ok ging’eyo maber gimomiyo giyudo chandruogego. (Jak. 5:11) Mogik, ranyisi mar Yesu puonjowa mondo waikore mar yudo wichkuot, kendo ni kik waket pachwa ahinya mana kuom rito nyingwa wawegi. (Hib. 12:2) Kata kamano, ere kaka wanyalo tiyo gi puonjgi?
14, 15. Ere kaka gima Yesu notimo opogore gi gima Hawa notimo e bwo tem, to ere kaka wanyalo luwo ranyisi mar Yesu? (Chiw ane paro kuom picha manie ite mar 18.)
14 Kik iwe mondo tembe omi wiyi owil gi Jehova. Hawa noyie keto pache kuom tem ma ne nie nyime. Ne oneno ‘ka yadhno ne ber mar chiemo, kendo ne omiyo wang’ mor, kendo ne ober mar gombe.’ (Chak. 3:6) Mano kaka timno ne opogore gi kaka Yesu notimo e bwo tembe adek! E tem ka tem, Yesu ne ok oweyo mondo temno omi wiye owil gi masira ma ne nyalo bedoe kapo ni olwar. Ne ogeno Wach Nyasaye, kotiyo gi nying Jehova bende.
15 Sama waromo gi tembe moko madwaro ni watim gik ma Jehova ok dwar, en ang’o mwaketo e pachwa? Kaka wamedo keto pachwa kuom tem, e kaka gombo marach bende biro medore. (Jak. 1:14, 15) Dwarore ni wakaw okang’ mapiyo ahinya mondo wagol gombono e iwa, kata kapo ni okang’ ma kamano biro bedo matek ahinya mana kaka ng’ado fuoni moro e dendwa. (Math. 5:29, 30) Mana kaka Yesu, onego waket pachwa kuom masira manyalo betie bang’ donjo e ketho—kaka timno biro mulo winjruokwa gi Jehova. Nyaka wapar gima iwachonwa ei Muma ma en Wachne. Mana kokalo kuom timo mano kende, eka wanyalo nyiso ni wakawo Jehova kaka Ng’at maduong’ moloyo e ngimawa.
16-18. (a) En ang’o manyalo miyo chunywa onyosre ahinya? (b) Ang’o mabiro konyowa nano e bwo chal matek?
16 Kik iwe masiche matimore e ngimani omi chunyi chid gi Jehova. (Nge. 19:3) Kaka wamedo sudo machiegni ahinya gi giko mar piny marachni, e kaka jo momedore kuom oganda Jehova medo romo gi chandruoge koda masiche. Ok wagen ni Jehova biro ritowa e yor hono e kindegi. Kata kamano, mana kaka Ayub, wanyalo yudo ka chunywa onyosore ahinya sama walalo ng’at mwahero e tho, kata yudo chandruoge moko madongo e ngimawa.
17 Ayub ne ok ong’eyo gimomiyo Jehova ne oweyo mondo chandruoge moko oyude, kendo wan bende nitie kinde moko ma nyalo bedo ni ok wang’eyo gimomiyo gik maricho timore. Nyalo bedo ni wasewinjo wach owetewa mochung’ motegno ma ne otho nikech yiengini mar piny ma notimore e piny Haiti, kata ma osetho nikech masiche moko maok nyal geng’. Kata nyalo bedo ni wang’eyo jal moro mosechung’ motegno, to ne otho nikech tim moro mar mahundu kata nikech masira marach mapoya. Kata wan wawegi nyalo bedo ni wachandore ahinya nikech chal moro marach, kata nikech gimoro ma otimnwa mwaneno ni ok nikare. Nikech chunywa chandore, wanyalo chako parore kama: ‘Ang’o momiyo Jehova iweyo ma oyuda? En ketho mane ma atimo?’ (Hab. 1:2, 3) Ang’o manyalo konyowa nano e bwo chal kaka mago?
18 Dwarore ni wabed motang’ mondo kik wachak paro ni gik ma kamago nyiso ni Jehova osin kodwa. Yesu nojiwo wachno kane owuoyo kuom masiche ariyo ma ne otimore e ndalone. (Som Luka 13:1-5.) Masiche mang’eny timore mana nikech ‘weche yudo ji duto.’ (Ekl. 9:11) Kata kamano, bed ni ang’o ma miyo chunywa chandore, wanyalo nano ka waketo pachwa kuom “Nyasach hoch duto.” Obiro miyowa teko madwarore mondo omi wanan ka wachung’ motegno.—2 Kor. 1:3-6.
19, 20. Ang’o ma ne okonyo Yesu nano e bwo chal ma ne kelo wichkuot, to en ang’o manyalo konyowa timo kamano?
19 Kik iwe sunga kata wichkuot obedni gimaduong’. Bolruok mar Yesu nomiyo ‘otimore nono, kokawo kit misumba.’ (Fili. 2:5-8) Ne onano e bwo chal mang’eny ma ne kelo wichkuot nikech ne ogeno Jehova. (1 Pet. 2:23, 24) Kuom timo kamano, Yesu noketo dwaro mar Jehova obedo mokwongo, kendo mano ne omiyo Nyasaye oting’e malo ahinya. (Fili. 2:9) Yesu nojiwo jopuonjrene mondo oluw kit ngima kaka mare.—Math. 23:11, 12; Luka 9:26.
20 Nitie kinde mwanyalo yudo tembe moko makelonwa wichkuot. Kata kamano, onego wabed gi chir kaka mar jaote Paulo ma nowacho kama: “Mano e momiyo aneno masira kama, to wiya ok kuodi, nimar ang’eyo Jal ma aseyie kuome, kendo aonge gi kiawa ni gino ma asemiye onyalo ritona nyaka chop Chieng’no.”—2 Tim. 1:12.
21. Kata obedo ni piny opong’ gi chuny mar luwo gombogi giwegi, en ang’o ma in ing’ado timo?
21 Muma nokoro ni e kindewagi, ji nobed jo “moherore giwegi.” (2 Tim. 3:2) Mano emomiyo ok kawwa gi wuoro ni tieng’ masani opong’ gi ji maok kaw Jehova kaka Ng’at maduong’ moloyo e ngimagi. Kik wawe ngang’ chuny kaka mano odonj kuomwa! Kar mano, kata bed ni waromo gi tembe, wayudo masiche, kata romo gi chal moko makelo wichkuot, weuru mondo ng’ato ka ng’ato kuomwa ong’ad mar nyiso ni kuom adier, wakawo Jehova kaka Ng’at maduong’ moloyo e ngimawa!
[Weche moler piny]
^ par. 7 Josomo moko manono Muma, neno ni wach ma otigo ni, “del kar del,” nyalo nyiso ni Ayub ne nyalo yie mondo nyithinde koda le mage olal dendgi, tiende ni ngimagi, ka mano ne dhi miyo owuon osiki kongima. Moko kuomgi to paro ni wachno nyiso ni ng’ato nyalo yie lalo kamoro e pien dende, ka mano nyalo reso ngimane. Kuom ranyisi, ng’ato nyalo yie ting’o bade malo mondo ogeng’go gimoro mabiro goyo wiye, ka mano miyo olal pien dende kamoro, mondo omi ores dende. Kata bed ni wachno ochung’ ne ang’o, nenore maler ni ngerono ne nyiso ni Ayub ne nyalo chiwo gik moko duto te, ka mano ne nyalo miyo ores ngimane.
Ang’o Mwanyalo Puonjore Kuom . . .
• yo ma Satan nowuondogo Hawa?
• kaka Ayub notimo e bwo masichene?
• gimaduong’ ma Yesu noketo e pache?
[Penjo mag Puonjruok]
[Picha manie ite mar 17]
Hawa ne ok oketo pache kuom winjruokne gi Jehova
[Picha manie ite mar 18]
Yesu ne okwedo tem mag Satan kendo ne oketo pache e timo dwach Jehova
[Piche manie ite mar 20]
Lendo e hema ka hema bang’ yiengini mar piny e Haiti
Sama wan e bwo chal matek wanyalo keto pachwa kuom “Nyasach hoch duto”