Geno Chuth Kuom Jehova Miyo Wabedo gi Chuny Mokuwe

“Jehova nowinj kaluongo nyinge.”​—ZAB. 4:3.

1, 2. (a) En chal mane matek ma Daudi ne nitiere? (b) Wabiro puonjore e wi zaburi mage?

RUOTH DAUDI osebedo ka locho e wi Israel kuom higini mogwaro, kendo koro en e bwo chal moro matek. Absalom wuode osetimore owuon ruoth, kendo mano osemiyo Daudi oringo moa Jerusalem. Osiepne moro mogeno ahinya bende osendhoge, kendo sani, ka en mana gi joma nok momakore kode, owuotho koywak gi tiende lilo e Got Zeituni. E wi mago, Shimei mawuok e anyuola moro mar od Ruoth Saulo, bayo Daudi gi kite kendo kirone buru, ka okwong’e bende.​—2 Sam. 15:30, 31; 16:5-14.

² Be gik matimorego biro tero Daudi e Sheol kokuyo kendo e yor wichkuot? Ooyo, nikech ogeno kuom Jehova. Mano nenore kuom nono Zaburi mar 3, ma Daudi nondiko e diere ma noringo nikech Absalom. Bende nondiko Zaburi mar 4. Zaburi ariyogo duto nyiso gadier ni Nyasaye winjo kendo dwoko kwayo mag lamo. (Zab. 3:4; 4:3) Zaburigo singonwa ni Jehova nikod jotichne mochung’ motegno odiechieng’ gotieno, ka ogwedhogi kuom konyogi kendo miyogi chuny mokuwe. (Zab. 3:5; 4:8) Kuom mano, weuru wanon zaburigo mondo wane kaka gimiyo wabedo gi chuny mokuwe kendo geno kuom Nyasaye.

Sama ‘Ji Mang’eny Bukore Kuomwa’

3. Kaka onyisi e Zaburi 3:1, 2, Daudi ne nie chal mane?

³ Jaote moro nochopo kawacho niya: ‘Chuny jo Israel ni mana bang’ Absalom.’ (2 Sam. 15:13) Kowuoro kaka Absalom osebedo gi nyalo mar ywayo ji mang’eny kamano, Daudi penjo niya: “Jehova, jo ma mon koda omedore nadi! Jo mobukore kuoma ging’eny. Gintie mang’eny ma wacho kuoma ni, konyrwok oongego kuom Nyasaye.” (Zab. 3:1, 2) Thoth Jo-Israel paro ni Jehova ok bi reso Daudi e lwet Absalom gi joge.

4, 5. (a) Daudi ne nigi adier kuom ang’o? (b) Tiend weche motigo ni, “jating’ wiya malo” en ang’o?

⁴ Kata kamano, Daudi nigi chuny mokuwe nikech en gi geno chuth kuom Nyasaye. Owero kama: “In, A Jehova, in e okumbana; in e duong’na, kendo jating’ wiya malo.” (Zab. 3:3) Daudi ni gadier ni Jehova biro geng’e mana kaka okumba geng’o jalweny. Ee, ruoth ma koro hike ne ogwarono ringo, koumo wiye kendo okulore gi wichkuot. Kata kamano, Ng’a Mamalo Chutho biro loko chal mar Daudi kokelone duong’. Jehova biro miyo ochung’ tir, ochak oting’ wiye malo kendo. Daudi sayo Nyasaye ka en gadier ni Nyasaye biro dwoke. Be inyiso geno ma kamano kuom Jehova?

⁵ Kuom luongo Jehova ni, “jating’ wiya malo,” Daudi nyiso kanyo ni kony ma ne odhi yudo ne dhi wuok kuom Jehova. Loko mar Today’s English Version wacho kama: “To in, A RUOTH, kinde duto in okumbana ka an e chandruok; imiya yudo locho kendo iduogo chirna.” E wi weche motigo ni, “jating’ wiya malo,” buk moro wacho niya: “Sama Nyasaye ting’o malo . . . ‘wi’ ng’ato, Omiyo  ng’atno geno kod chuny mokuwe.” Nikech nochuno Daudi weyo kom-ruoth mar Israel, onge kiawa ni chunye ne onyosore. Kata kamano, ‘ting’o wiye malo’ ne dhi miye chir manyien, chuny mokuwe, kendo geno chuth kuom Nyasaye.

‘Jehova Biro Dwoko Wach! ’

6. Ang’o momiyo Daudi nowacho ni odwok kwayone koa e got maler mar Jehova?

⁶ Nikech ogeno kuom Jehova kendo en gi chuny mokuwe, Daudi dhi nyime kama: “Aywak ni Jehova gi dwonda, kendo odwokona wach moa e gode maler.” (Zab. 3:4) Kaluwore gi kaka Daudi nochiko, sandug singruok manyiso bedoe mar Nyasaye, oseter e Got Sayun. (Som 2 Samuel 15:23-25.) Omiyo, Daudi nyalo wacho gadier ni osedwok kwayone koa e got maler mar Jehova.

7. Ang’o momiyo Daudi ne ok obedo gi luoro?

⁷ Ka en gadier ni wuoyo gi Nyasaye e lamo ok en kayiem nono, Daudi koro ok bed gi luoro. Kar mano, ower kama: “Napielora piny kendo nindo notera; nachiew, nimar Jehova osira.” (Zab. 3:5) Kata mana gotieno, sama inyalo monjie ng’ato apoya, Daudi ok oluor nindo. En gadier ni obiro chiew, nimar gik ma ne osetimorene osemiyo obedo gadier chuth ni onyalo geno kony maok rem ma Nyasaye chiwo. Kamano bende e kaka nyalo timorenwa, ka wamakore gi “yore mag Jehova,” maok waweye ngang’.​—Som 2 Samuel 22:21, 22.

8. Ere kaka Zaburi 27:1-4 nyiso ni Daudi nogeno kuom Nyasaye?

⁸ Chuny mokuwe koda geno ma Daudi ne nigo chuth kuom Nyasaye, bende nenore e zaburine machielo, moting’o weche maluwogi: “Jehova en lerna gi jaresa, analuor ng’a? Jehova en tekra ma an go e ngimana; ng’a ma dimiya luoro? . . . Kata oganda lweny dokana machiegini, chunya ok noluor . . . Wach achiel asekwayo Jehova, mano e ma nadwar; mondo adag e i od Jehova ndalo duto mag ngimana, ane ber maler mar Jehova, kendo apenj e i hekalune.” (Zab. 27:1-4) Ka igeno Jehova kamano, kendo ka chalni oyieni to ibiro  dhi e chokruoge mag kanyakla maok ibari kaachiel gi joweteni mulamogo Jehova.​—Hib. 10:23-25.

9, 10. Kata obedo ni nowacho weche manie Zaburi 3:6, 7, ang’o momiyo inyalo wacho ni Daudi ne ok nigi chuny mar chulo kuor?

⁹ Kata obedo ni Absalom gi jomoko mang’eny osendhogo Daudi, Daudi wero niya: “Ok analuor ji gana apar, moseketorena koni gi koni. A Jehova, a malo, A Nyasacha, resa: nimar isepuodo lemb jowasika duto, iseturo leke mag jo maricho.”​—Zab. 3:6, 7.

¹⁰ Daudi ok nigi chuny mar chulo kuor. Ka dwarore ni ‘opuod lemb jowasike,’ Nyasaye ema biro timo kamano. Ruoth Daudi osendiko buge owuon moting’o Chik Musa, kendo ong’eyo ni e iye kanyo Jehova wacho ayanga ni: “Chulo kuor en mara, kod chulo.” (Rapar 17:14, 15, 18; 32:35) Bende Nyasaye ema ng’ado mar ‘turo leke mag jo maricho.’ Tiend turo lekegi en ni, obiro miyo gibed maonge teko mar kelo hinyruok. Jehova ong’eyo jogo ma joricho, nimar “ong’iyo chuny.” (1 Sam. 16:7) Mano kaka wamor ni Nyasaye miyowa yie kod teko mar chung’ motegno e kwedo Satan, jaricho maduong’ moloyo, ma kinde okayo ma ibiro tweye ka sibuor ma kethruok orito, ma ruto aruta to onge lekene!​—1 Pet. 5:8, 9; Fwe. 20:1, 2, 7-10.

“Resruok En mar Jehova”

11. Ang’o momiyo onego walam ne Jokristo wetewa?

¹¹ Daudi ong’eyo ni Jehova kende ema nyalo kelone resruok modwaro ahinya. Kata kamano, jandik-zaburi ok ket pache mana kuome owuon kende. To nade oganda Jehova duto? Daudi tieko wechene mokudh gi much Nyasaye e yo makare kama: “Resruok en mar Jehova: gweth mare obedi kuom jogi.” (Zab. 3:8) En adier ni Daudi nigi chandruok madongo, kata kamano oparo oganda Jehova duto kogeno ni Nyasaye dhi gwedhogi. Donge wabende onego wapar Jokristo wetewa? Weuru wapargi e lamowa, ka wakwayo Jehova mondo omigi rohone maler mondo mi gibed gi chir mar lando wach maber.​—Efe. 6:17-20.

12, 13. Ang’o ma notimore ne Absalom, to Daudi nowinjo nade?

¹² Ngima Absalom gik e yor wichkuot​—kendo mano en siem ne jogo duto ma ne dhi timo ne jomoko marach, to moloyo ne jo mowal mag Nyasaye, kaka Daudi. (Som Ngeche 3:31-35.) Lweny timore, kendo iloyo jolweny mag Absalom. Absalom wuon ringo koidho nyumbu, kendo bede yath moro maduong’ mako yie wiye ma ne boyo. Oliero kanyo​—kongima to ok dokonyre—​nyaka Joab obiro monege kuom chielo aserini adek e dho chunye.​—2 Sam. 18:6-17.

¹³ Be Daudi mor bang’ winjo gima otimore ne wuode? Ooyo. Kar mano, owuotho koni gi koni gi parruok, pi wang’e chwer, kendo oywak kama: “Yaye Absalom wuoda, wuoda, yaye Absalom wuoda! mad nathoe kari, yaye Absalom wuoda, wuoda!” (2 Sam. 18:24-33) Weche Joab ema golo Daudi e kuyo maduong’no. Mano kaka Absalom notho tho marach, jal ma chuny mar manyo duong’ nomiyo ochako kedo gi wuon mare owuon ma ne en ng’a mowal mar Jehova​—mi okelo masira kuome owuon!​—2 Sam. 19:1-8; Nge. 12:21; 24:21, 22.

Daudi Kendo Nyiso Geno Kuom Nyasaye

14. Ang’o minyalo wach kuom weche manie Zaburi 4?

¹⁴ Mana kaka Zaburi mar 3, Zaburi mar 4 bende en lamo matut mar Daudi manyiso kaka ogeno chuth kuom Jehova. (Zab. 3:4; 4:3) Nyalo bedo ni Daudi nowero wendno mondo onyisgo mor kod erokamano ne Nyasaye bang’ ka tim kawo loch ma Absalom ne otemo timo, ne osekethore. Kata nyalo bedo ni nondiko wechego ka en gi jower ma jo Lawi e paro. Kata bed ni ang’o momiyo nondikogi, paro matut kuomgi nyalo tego geno marwa kuom Jehova.

15. Ang’o momiyo wanyalo wuoyo gi Jehova e lamo ka wan gadier kokalo kuom Wuode?

 ¹⁵ Daudi kendo nyiso geno chuth kuom Nyasaye kendo onyiso adiera ma en-go kuom kony ma lamo chiwo. Owero kama: “A Nyasacha, mobedo [makarena], dwokna wach kaluongo; niseketa thuolo ka nene athagora: kecha, kendo winj kwayona.” (Zab. 4:1) Wan bende wanyalo bedo gadiera ma kamano ka watimo gik makare. Ng’eyo ni Jehova, ma en ‘Nyasaye makare,’ gwedho joge matir, miyo wanyalo wuoyo kode e lamo ka wan gadier, kokalo kuom Wuode kendo ka wan gi yie kuom misango mar rawar mar Yesu. (Joh. 3:16, 36) Yaye kaka mano kelonwa kuwe mar chuny!

16. Ang’o manyalo bedo ni nomiyo chuny Daudi onyosore?

¹⁶ Seche moko, wanyalo romo gi chal moko mamiyo ok wabed gi chuny mokuwe kata geno. Nyalo bedo ni mano ne otimore ne Daudi e okang’ moro matin, nimar owero kama: “A un yawuot ji, yandi umiya duong’ to unukuod wiya nyaka karang’o? Unuher weche manono, kendo dwaro miriasia nyaka karang’o?” (Zab. 4:2) Nenore ni wach motigo kanyo ni “yawuot ji,” en wach manyiso kido moro maok ber kuom dhano. Jowasik Daudi ‘nohero weche manono.’ Loko mar New International Version loko wechego ni: “Nyaka karang’o ma unuher gik maok adier kendo dwaro nyiseche ma miriambo?” Kata kapo ni chunywa nyosore nikech gik ma jomoko timo, wadhiuru nyime lamo gi kinda kendo nyiso geno chuth kuom Nyasaye makende mar adier.

17. Ler ane kaka wanyalo timo kaluwore gi Zaburi 4:3.

¹⁷ Geno ma Daudi ne nigo kuom Nyasaye nenore kuom weche maluwogi: “To neuru ka Jehova osewalo ng’a ma dembore mondo obedi ng’ate; Jehova nowinj kaluongo nyinge.” (Zab. 4:3) Chir koda geno chuth kuom Jehova gin kido madwarore mondo mi wasiki ka wamakore chuth kode. Kuom ranyisi, kidogo dwarore kuom joot ma Jokristo sama watgi moro motamore loko chunye, ogol oko mar kanyakla. Nyasaye gwedho jogo momakore kode koda yorene. Kae to makruok gi Jehova kendo nyiso geno chuth kuome, jiwo mor kod ilo e kind ogandane.​—Zab. 84:11, 12.

18. Kaluwore gi Zaburi 4:4, ang’o monego watim kapo ni owach kuomwa marach kata otimnwa marach?

¹⁸ Nade kapo ni ng’ato wacho kata timo gik moko ma chwanyowa? Wanyalo siko gi mor ka watimo gima Daudi wacho niya: “Beduru [gi ichwang’], kendo kik ukethi: twaguru gi chunyu uwegi e ng’angou, kukwe.” (Zab. 4:4) Kapo ni owach kuomwa marach kata otimnwa marach, kik wadonj e richo kuom chulo kuor. (Rumi 12:17-19) Wanyalo twak gi chunywa wawegi ka wanindo e ng’angowa. Ka walemo e wi wachno, wanyalo neno wachno e yo mopogore mi mano mi wawe ne jomoko kethogi nikech waherogi. (1 Pet. 4:8) Gimaber ng’eyo kuom wachni en siem ma jaote Paulo nochiwo, ma nenore ni ogol e Zaburi 4:4 kama: “To ka iu owang’, kik utim richo; kik uwe chieng’ podhi ka pod un gi mirima. Kik umi Satan kinde.”​—Efe. 4:26, 27.

19. Ere kaka Zaburi 4:5 nyalo konyowa korka lamowa?

¹⁹ Kojiwo gimomiyo dwarore wagen kuom Nyasaye, Daudi wero niya: “Timuru misengini mag tim matir, kendo genuru Jehova.” (Zab. 4:5) Misengini ma Jo-Israel ne timo ne konyo  mana ka joma ne chiwogi ne timo kamano gi chuny koda paro makare. (Isa. 1:11-17) Mondo lamo marwa obed ma Nyasaye yiego, wabende nyaka wabed gi chuny kod paro makare, kendo nyaka wagen kuome chuth.​—Som Ngeche 3:5, 6; Jo Hibrania 13:15, 16.

20. ‘Ler mar wang’ Jehova’ tiende ang’o?

²⁰ Daudi dhi nyime kama: “Gintie mang’eny ma wacho, Ng’ano ma dinyiswa gimoro maber? Jehova, ting’ ler mar wang’i mondo obedi kuomwa.” (Zab. 4:6) ‘Ler mar wang’ Jehova’ en gima nyiso ni Nyasaye oyie kod joge. (Zab. 89:15) Omiyo sama Daudi lamo kawacho ni: “Ting’ ler mar wang’i mondo obedi kuomwa,” tiende en ni ‘yie kodwa.’ Nikech wageno kuom Jehova, oyie kodwa kendo wan gi mor maduong’ sama watimo dwarone ka wan gi chuny mokuwe.

21. Isingonwa ang’o ka watimo duto mwanyalo e tij keyo masani dhi nyime?

²¹ Koketo pache kuom mor mogundho ma Nyasaye chiwo mokalo mag kinde keyo, Daudi wer ne Jehova kama: “Iseketo mor e chunya, moloyo ma gin go ka bendgi gi divaigi omedore.” (Zab. 4:7) Wanyalo bedo gadier ni wabiro yudo mor ma kamano, ka wabende watimo kar nyalowa e tij keyo mar ranyisi, masani dhi nyime. (Luka 10:2) Kaachiel gi ‘oganda monya’ mar jo mowal matayowa, wamor sani gi kaka kwan mar ‘jokeyo’ medore. (Isa. 9:3) Be kuom adier itimo kari e tij keyono ma en tich makelo mor?

Dhiuru Nyime Keto Geno Chuth Kuom Nyasaye

22. Kaluwore gi Zaburi 4:8, Jo-Israel nodak nade kane girito Chik Nyasaye?

²² Daudi tieko zaburino gi wechegi: “Anapielra piny kendo nindo notera bende kakwe: nimar in, Jehova, in kendi imiya dak kar kuwe maber.” (Zab. 4:8) Kane Jo-Israel makre gi Chik Jehova, ne gibedo gi kuwe kode kendo ne gidak maber. Kuom ranyisi, e kinde loch Suleman, ‘Juda gi Israel nodak gi kuwe.’ (1 Ruo. 4:25) Jogo mageno kuom Nyasaye nobedo gi kuwe, kata mana e kinde ma ogendini mokiewo ne mon kodgi. Mana kaka Daudi, wanindo gi kuwe nikech Nyasaye miyo wabedo gi chuny mokuwe.

23. Ang’o mabiro timorenwa ka wanyiso geno chuth kuom Nyasaye?

²³ Weuru wadhi nyime timo matek e tij Jehova. Mad wawuo bende gi Nyasaye e lamo kwanyiso yie mondo wayud “kuwe mar Nyasaye, modhierore ng’eyo.” (Fili. 4:6, 7) Yaye kaka mano kelonwa mor ahinya! Bende wanyalo bedo gi chuny mokuwe kendo gadier kuom ndalo mabiro ka wadhi nyime geno chuth kuom Jehova.

Inyalo Dwoko Nade?

• Gin chandruoge mage ma Daudi noyudo nikech Absalom?

• Ere kaka Zaburi mar 3 miyo wabedo gi chuny mokuwe?

• Zaburi mar 4 nyalo tego genowa kuom Jehova e yore mage?

• Ere kaka geno chuth kuom Nyasaye nyalo konyowa?

[Penjo mag Puonjruok]

[Picha manie ite mar 29]

Kata mana ka noringo nikech Absalom, Daudi podi nogeno kuom Jehova

[Piche manie ite mar 32]

Be iketo geno chuth kuom Jehova?