“Rituru Kuedh Nyasaye Manie Lwetu”
“Rituru Kuedh Nyasaye Manie Lwetu”
“Rituru kuedh Nyasaye manie lwetu, kurangogi ok kochunu, to gi chuny mohero.”—1 PET. 5:2.
1. Jokristo ne nie chal mane kane Petro ondiko barupe mokwongo?
KINDE moko kapok Nero ne ochako sando Jokristo e Rumi, ema jaote Petro nondikoe barupe mokwongo. Ne odwaro tego Jokristo wetene. Jachien ne ‘bayo’ kodwaro ngamo Jokristo. Mondo omi gichung’ motegno e kwedo Jachien, ne dwarore ni ‘giritre’ kendo ‘gibed mamuol e bwo lwet Nyasaye.’ (1 Pet. 5:6, 8) Bende ne dwarore ni gisiki gi winjruok achiel e kindgi. Omiyo, ne ok onego ‘gikare kendo kidhore kendgi,’ nimar mano ne dhi miyo ‘gitiekre’ ng’ato gi nyawadgi.—Gal. 5:15.
2, 3. En ng’ano monego wakedgo, to gin weche mage mwabiro nono e sulagi?
2 E ndalogi, waromo gi chal ma kamano. Jachien manyo thuolo mag ngamowa. (Fwe. 12:12) To e kinde mokayo machiegni, “masira maduong’ nobedie, ma pok nobedoe nyaka a chakruok piny nyaka chil kawuono.” (Math. 24:21) Mana kaka ne dwarore ni Jokristo mokwongo nyaka tang’ kik gibed gi ywaruok e kindgi giwegi, wabende nyaka watim kamano. Mondo omi watim kamano, seche moko nyalo dwarore wayud kony koa kuom jodong-kanyakla.
3 We wanon ane kaka jodongo nyalo medo kawo migawo margi gi pek, sama gitiyo kaka jokwath mag ‘kwedh Nyasaye manie e lwetgi.’ (1 Pet. 5:2) Kae to bang’e wabiro nono yo mowinjore ma ginyalo tiyogo tijgi kaka jokwath. E sula maluwo, wabiro nono kaka kanyakla nyalo miyo ‘luor jogo ma tiyo matek kendo telo’ ne kweth. (1 Thes. 5:12) Nono wechegi biro konyowa chung’ motegno e kwedo Jasikwa maduong’, kwang’eyo ni en ema wakedo kode.—Efe. 6:12.
Rituru Kweth Nyasaye
4, 5. Jodongo onego obed gi paro mage e wi kweth? Chiw ane ranyisi.
4 Petro nojiwo jodongo ma ne tayo e ndalo Jokristo mokwongo, ni mondo gibed gi paro kaka mar Nyasaye e wi kweth moket e lwetgi. (Som 1 Petro 5:1, 2.) Kata obedo ni Petro ne en siro e kanyakla, ne ok owuo gi jodongo e yor achaye kong’awore e wigi. Kar mano, ne ojiwogi mana kaka jodongo wetene. (Gal. 2:9) Mana kaka Petro, Bura Maduong’ ndalogi jiwo jodongo mondo otem matek chopo ting margi mapek kaka jokwath mag kweth Nyasaye.
5 Jaoteno nondiko ni ne dwarore ni jodongo ‘orit kweth Nyasaye manie lwetegi.’ Ne dwarore ahinya ni ging’e ni kweth en mar Jehova kod Yesu Kristo. Jodongo ne nyaka duok wach e nyim Nyasaye kuom kaka girito rombene. Wawach ni osiepni moro onyisi ni mondo iritne nyithinde. Donge ibiro ritogi maber kendo miyogi chiemo? Kapo ni nyathi moro obedo matuwo, donge ibiro neno ni oyudo thieth madwarore? Kamano bende, jodong-kanyakla owinjore okwa “kanisa mar Nyasaye, ma nong’iewo gi remb wuode owuon.” (Tich 20:28) Giketo e paro ni moro ka moro kuom rombego ne ong’iew gi remb Kristo Yesu. Nikech gibiro duoko wach ne Nyasaye, jodongo pidho, kendo rito maber kweth.
6. Jokwath machon ne nigi ting’ mane?
Chak. 31:40) Ne ginyalo kata mana lalo ngimagi nikech rito rombe. Daudi ma ne en wuowi ma jakwath noreso kwethne e dho ondiegi, moriwo nyaka sibuor kod dubu. Kuom moro ka moro, Daudi nowacho ni, “namakogo gi yie tike, nagoye, manege.” (1 Sam. 17:34, 35) Mano doko chir! To mano kaka nyaka bed ni ne ochiegni ahinya lwar e dho ondiek! Kata kamano, ne ok oluor reso rombe.
6 Par ane kuom ting’ ma jokwath masie ne nigo e diere ma ne indiko Muma. Ne nyaka ginan e bwo liet mar odiechieng’ koda ng’ich mar otieno ka girito kweth. (7. Ere kaka jodongo nyalo reso rombo a e dho Satan?
7 Kindegi, dwarore ni jodongo otang’ ne monj mag Jachien, machalo gi monj mag sibuor. Mano nyalo dwaro ni gibed gi chir mar golo rombe e dho Jachien mangemo kaka sibuor. Kuom mako ondiek gi yie tike e yor ranyisi, jodongo nyalo reso rombe. Ginyalo wuoyo ka gikonyo owete maok otang’ ma Satan temo gi obadho mage. (Som Juda 22, 23.) En adier ni jodongo ok tim kamano kendgi ma Jehova ok okonyogi. Gikecho rombo mohinyore, kuom boyo kama ohinyore kendo wire mo maber ma en Wach Nyasaye.
8. Jodongo chiko kweth odhi kune, to e yo mane?
8 Jakwath masie bende ne tayo kweth nyaka kama maber ma lum kod pi yudoree. Kamano bende, jodongo chiko kweth dhi e kanyakla, kuom jiwogi dhi e chokruoge maok gibare mondo eka kweth obed gi ngima maber kendo giyud “chiemo e kinde makare.” (Math. 24:45) Nyalo dwarore ni jodongo otem jiwo e yor muolo jogo matuwo e winjruokgi gi Jehova, mondo girwak chiemo maber mawuok e Wach Nyasaye. Nyalo bedo ni rombo moro morwenyo temo duogo e kweth. Kar tiyo gi weche e yo maok muol ne owadgi, jodongo lerone puonj koda chike mag Ndiko e yo mamuol, kendo nyise kaka onyalo tiyo gi puonjgo e ngimane.
9, 10. Ere kaka jodongo onego okony jogo matuwo e winjruokgi gi Jehova?
9 Sama ituwo, diher othiedhi gi laktar machalo nade? Be diher laktar matiyo mana gi kinde matin ahinya e winji kae to mapiyo ondikoni yien mondo eka obed thuolo mar neno jatuwo maluwo? Koso diher laktar machikoni ite maber, kendo leroni gima chandi, kae to onyisi yore minyalo thiedhigo?
10 Kamano bende, jodongo nyalo chiko itgi ne jal matuwo e winjruokne gi Jehova mi gikonye chango, kuom ‘wire gi mo e nying Ruoth’ e yor ranyisi. (Som Jakobo 5:14, 15.) Mana kaka mo miwirruokgo e piny Gilead, Wach Nyasaye nyalo chango jatuwono. (Yer. 8:22; Eze. 34:16) Ka ng’at matuwo otiyo gi puonj manie Muma, mano nyalo konye ochak tiyo ne Jehova kendo. Ee, jodongo konyo ahinya bang’ winjo kendo ng’eyo gigo machando rombo, kae to gilamo kode.
Ok Kochunu to gi Chuny Mohero
11. Ang’o majiwo jodongo mondo okwa kweth Nyasaye gi chuny mohero?
11 Bende, Petro noparo ne jodongo gik monego gitim koda maok onego gitim sama gitiyo tij kwath. Jodongo onego okwa kweth Nyasaye ‘ok kochun-gi, to gi chuny mohero.’ Ang’o majiwo jodongo mondo oti ne owetegi gi chuny mohero? En ang’o ma nojiwo Petro rito kendo pidho rombe Yesu? Gimaduong’ ne en hera ma noherogo Ruoth. (Joh. 21:15-17) Nikech hera, jodongo “kik obed mangima ni gin giwegi, to ni en ma nothonigi.” (2 Kor. 5:14, 15) Herano, kaachiel gi heragi kuom Nyasaye koda ne owetegi, jiwo jodongo mondo oti ne kweth, ka gitimo kamano gi tekogi, mwandugi, koda thuologi. (Math. 22:37-39) Gichiwore ok e yor achuna, to gi chuny mohero.
12. Jaote Paulo nochiwore e okang’ maromo nade?
12 Jodongo onego ochiwre e okang’ maromo nade? E rito rombe, giluwo ranyisi mar jaote Paulo, mabende noluwo ranyisi mar Yesu. (1 Kor. 11:1) Nikech ne gin gi hera mayom kuom owete ma Thessalonika, Paulo koda jowetene ne mor miyo owetego ‘ok wach maber mar Nyasaye kende, to chunygi bende.’ Sama ne gitimo kamano, ne ging’won “kaka japidi dembo nyathine owuon.” (1 Thes. 2:7, 8) Paulo nong’eyo chuny ma min nyathi mayom timogo ne nyithinde. Onyalo timo gimoro amora madwarore, moriwo nyaka chiewo e dier otieno mondo opidhgi.
13. Jodongo ok onego ojwang’ ting’ mage?
13 Jodongo onego orit ting’gi kaka jokwath ka gie kindeno bende ok gijwang’ ting’ ma gin-go e utegi giwegi. (1 Tim. 5:8) Thuolo ma jodongo tiyogo ne kanyakla en thuolo makonyo ahinya mabende ne ginyalo tiyogo ne joutegi. Yo achiel ma ginyalo nywakogo ne ting’ ariyogo en kuom gwelo jomoko e Lamo mar Joot margi kinde ka kinde. Kuom higini mogwaro, Masanao ma en jaduong’-kanyakla e piny Japan, osebedo ka gwelo e puonjruok margi mar joot, owete gi nyimine mapok odonjo e kend koda joot ma wuonegi ok gin Joneno. Bang’ kinde, moko kuom joma ne okonyogo bende nobedo jodongo, kendo luwo ranyisi maber mar Masanao.
Tamri Ohala Makelo Wichkuot, Kikwayo Kweth gi Chuny Mongino
14, 15. Ang’o momiyo jodongo onego otang’ ne “ohala makelo wich kuot,” to ere kaka ginyalo luwo ranyisi mar Paulo kuom wachni?
14 Petro bende nojiwo jodongo mondo okwa kweth, “ok nikech ohala makelo wich kuot, to kod chuny mongino.” Tij jodongo kawo thuolo mang’eny, kata kamano ok gitim kamano ka gigeno yudo chudo moro. Petro noneno ni ne dwarore osiem jodongo wetene kuom wach kwayo kweth nikech “ohala makelo wich kuot.” Timno nenore Fwe. 18:2, 3) Omiyo, sani dwarore ni jodongo otang’ ne chuny mar luwo yo ma kamano.
ahinya e kit ngima mong’awore ma jotend dinde mag ‘Babulon Maduong’’ odakie, ka koni to chuno ji mang’eny dak e ngima mar dhier. (15 Paulo noketo ranyisi maber ne jodongo ma Jokristo. Kata obedo ni ne en jaote kendo ne onyalo keto “ting’ mapek” e wi Jokristo man Thessalonika, owacho ni ne ok oyud ‘chiemo nono kuom ng’ato, ma ok ochulo.’ Kar mano, ‘notiyo matek kod chandruok otieno godiechieng’.’ (2 Thes. 3:8) Thoth jodongo mandalogi, moriwo koda mago matiyo kaka jorit malworo, keto ranyisi maber kuom wachni. Kata obedo ni giyie kawo mich moro ma Jokristo wetegi nyalo miyogi kata gwelogi, ok giket “ting’ mapek” kuom ng’ato ang’ata.—1 Thes. 2:9.
16. Tiend kwayo kweth “kod chuny mongino” kata mamor, en ang’o?
16 Jodongo kwayo kweth “kod chuny mongino,” kata chuny mamor. Chuny ma kamano nenore e yo ma gichiworego e konyo kweth. Kata kamano, mano ok nyis ni onego gichun kweth mondo oti ne Jehova; bende jodongo ma johera jiwo jomoko mondo oti ne Nyasaye maonge gi chuny mar piem. (Gal. 5:26) Jodongo ong’eyo ni rombo ka rombo chalne opogore gi nyawadgi. Giikore konyo owetegi tiyo ne Jehova gi mor.
Ok Kutimoru Ruodhi e Wi Kweth, to Kubedo Ranyisi
17, 18. (a) Ang’o momiyo kinde moko ne bedo matek ne joote winjo tiend puonj mar Yesu e wi bolruok? (b) Ere kaka wan bende wanyalo bedo e chal ma kamano?
17 Mana kaka wasenono, jodongo onego ong’e ni kweth ma gikwayo en mar Nyasaye, to ok margi giwegi. Gibedo motang’ mondo kik ‘gitimre ruodhi e tich moketgie’ mar rito jo Nyasaye. (Som 1 Petro 5:3.) Nitie kinde moko ma joote Yesu ne dwaro chopo e migepe, to ne gitimo kamano e yo maok kare. Gin bende ne gidwaro duong’ mana kaka jogo ma ne locho e wi ogendini.—Som Mariko 10:42-45.
18 Kindegi, owete “madwaro mondo obed jakwadh kanisa” onego ononre giwegi kuom gombo momiyo gidwaro chopo e migawono. (1 Tim. 3:1) Jogo masani gin jodongo nyalo penjore giwegi ayanga kabe gin gi gombo mar yudo duong’ kata huma kaka moko kuom joote notimo. Nikech joote ne orem kuom wachni, jodongo onego ong’e ni dwarore gitim matek mondo kik gibed gi kido moro amora mar jopiny mar dwaro bedo gi duong’ e wi jomoko.
19. En ang’o ma jodongo onego opar sama gikawo okang’ mar rito kweth?
19 En adier ni nitie kinde madwarore ni jodongo ochung’ motegno, kaka sama girito kata geng’o kweth kuom “ondiegi moowore.” (Tich 20:28-30) Paulo nowacho ne Tito mondo odhi nyime ‘jiwo, kendo kwero ji gi teko duto.’ (Tito 2:15) Kata kamano, kata ka ochuno ni gikaw okang’ ma kamano, jodongo temo ahinya chiwo luor ne jogo ma wachno omako. Ging’eyo ni kar kwero ng’ato e yor gero, kinde mang’eny jiwo ng’ato e yo mang’won chopo ei chuny ng’ato maber moloyo, e kendo miyo oluw yo makare.
20. Ere kaka jodongo nyalo luwo ranyisi mar Yesu kuom keto ranyisi maber?
Joh. 13:12-15) Chunywa bedo mamor sama wasomo kaka notiego jopuonjrene tiyo tij lendo koda timo ji jopuonjre. Bolruok ma nonyiso nomulo chuny jopuonjrene, ka mano jiwogi luwo kit ngima manyiso ‘muolo ka gikwanre ni jomoko oloyogi gi ber.’ (Fili. 2:3) Jodongo ma ndalogi bende luwo ranyisi mar Yesu, kae to gibende giketo “ranyisi ni kueth.”
20 Ranyisi maber ma Kristo keto jiwo jodongo mondo oher. (21. Jodongo biro yudo gweth mane?
21 Petro notieko puonjne moting’o siem ne jodongo kuom wuoyo e wi singo mar kinde mabiro. (Som 1 Petro 5:4.) Jorit mowal biro ‘yudo osimbo mar duong’ maok kethre’ gi Kristo e polo. To jokwath ma gin jokanyo mag ‘rombe mamoko’ biro bedo gi thuolo mar kwayo kweth Nyasaye e piny e bwo loch mar ‘jakwath maduong’.’ (Joh. 10:16) Sula maluwo biro wuoyo kuom yore ma jokanyo mag kanyakla nyalo riwogo lwedo jogo moketi mondo ota e kindgi.
E Yor Nwoyo
• Ang’o momiyo ne dwarore ni Petro ojiw jodongo wetene mondo okwa kweth Nyasaye manie lwetgi?
• Ere kaka jodongo onego okwa kendo konyo jogo matuwo e winjruokgi gi Jehova?
• Gin gik mage majiwo jodongo mondo okwa kweth Nyasaye manie lwetgi?
[Penjo mag Puonjruok]
[Picha manie ite mar 21]
Mana kaka jokwath masie e kinde machon, ndalogi jodongo nyaka rit “rombe” manie lwetgi