Gen Kuom Jehova, “Nyasach Hoch Duto”
Gen Kuom Jehova, “Nyasach Hoch Duto”
“Opak Nyasaye ma Wuon Ruodhwa Yesu Kristo, Wuon ng’wono, kendo Nyasach hoch duto.”—2 KOR. 1:3.
1. Gibed joma dongo kata matindo, dhano duto nigi dwaro mane?
CHAKRE e nyuolwa, hoch en dwaro ma dhano duto nigo. Pile, nyathi jaywak sama odwaro hoch. Nyalo bedo ni odwaro ni mondo oting’e, kata odenyo. Kata ka wasebedo jomadongo, kinde mang’eny pod wadwaro hoch. To mano dwarore ahinya e kinde ma wan e bwo chal moko matek.
2. En singo mane ma Jehova chiwo manyiso ni obiro hoyo jogo mogene?
2 Kinde mang’eny, joodwa koda osiepe nyalo miyowa hoch e okang’ moro. Kata kamano, nitie chal moko matek ma dhano ok nyalo loyo kendgi. Nyasaye kende ema nyalo miyowa hoch, kata bed mana ni wan e bwo chal matek manade. Wachne singonwa kama: “Jehova chiegini ni ji duto ma luongo nyinge, . . . nowinj ywakgi bende.” (Zab. 145:18, 19) Ee, “wang’ Jehova omanyore gi jo matir, kendo ite oyawore ni ywakgi.” (Zab. 34:15) Kata kamano, mondo Nyasaye okonywa kendo hoyowa, nyaka waket genowa kuome. Daudi jandik-zaburi nonyiso mano maler kane owero niya: ‘Jehova bende nobedi kar konyruok ni jogo duto misando, kar konyruok e ndalo mag chandrwok. Kendo jogo mong’eyo nyingi ginigeni; nimar, in Jehova, ok isejwang’o jogo ma dwari.’—Zab. 9:9, 10.
3. Yesu notiyo gi ranyisi mane konyisogo hera ma Jehova nigo kuom joge?
3 Jehova ogeno ahinya jogo malame. Yesu noketo wachno maler kane owacho niya: “Winy matindo abich ok ng’iew gi senti ariyo koso? Kata kamano onge achiel kuomgi ma ok par e nyim Nyasaye. To kata yie wiu osekwan duto. Kik uluor; un uloyo winy mang’eny.” (Luka 12:6, 7) Kokalo kuom janabi Jeremia, Jehova nowacho ne joge machon kama: “Aseheri gi hera mochwere; e momiyo aseyuayo chunyi kang’wononi.”—Yer. 31:3.
4. Ang’o momiyo wanyalo geno kuom singo mag Jehova?
4 Geno kuom Jehova kendo bedo gadier ni singo mage biro chopo, nyalo kelonwa hoch e kinde mag chandruok. Kuom mano, onego wabed gi geno kaka ma Joshua ne nigo, ka nowacho niya: “Gimoro ne ok orem kuom gik mabeyo duto ma ne Jehova Nyasachu owacho kuomu; duto osetimorenu, onge kata achiel kuomgi morem.” (Josh. 23:14) E wi mano, wanyalo bedo gadier ni kata obedo ni sani wakalo e bwo chal matek, “Nyasaye en Jadier” kendo ok nojwang’ ngang’ jotichne momakore kode.—Som 1 Jo Korintho 10:13.
5. Ang’o momiyo hoyo jomoko en gima nyalorenwa?
5 Jaote Paulo luongo Jehova ni “Nyasach hoch duto.” “Hoyo” ng’ato tiende en kweyo chunye ka en e chandruok, kata kuyo moro. Mano itimo kuom duoko chien lit kata kuyo ma en-go. Kuom adier, mano e gima Jehova timonwa. (Som 2 Jo Korintho 1:3, 4.) Onge ng’ato kata gimoro amora manyalo geng’o Wuonwa me polo e timo gima odwaro, omiyo onyalo tiyo gi yo moro amora e chiwo hoch ne jogo mohere. Kae to wabende wabedo gi nyalo mar hoyo Jokristo wetewa “e masiche duto.” Wanyalo timo kamano kokalo “kuom hoch ma Nyasaye hoyowago.” Mano kaka wechego nyiso maler ni Jehova nigi nyalo maduong’ mar hoyo jogo ma chunygi onyosore!
Nyagruok gi Gigo Makelo Kuyo
6. Hul ane moko kuom gik manyalo kelonwa kuyo.
6 Nitie gik mang’eny manyalo dwaro ni wayud hoch. Tho mar ng’at mwahero en achiel kuom gik makelo kuyo ahinya, to moloyo, ka jalo en jaodwa kata nyathiwa. Hoch bende nyalo dwarore ne ng’at ma yudo akwede nikech kit oganda ma owuokie. Tuoche, bedo moti, dhier, chandruok mag kend, kata chandruoge mamoko mag piny, nyalo dwaro ni wayud hoch.
7. (a) E kinde mag kuyo, en hoch machalo nade madwarore? (b) En ang’o ma Jehova nyalo timo e chango chuny “motur kendo moregore”?
7 E kinde mag kuyo, wanyalo dwaro hoch e chunywa, pachwa, luoro ma wan-go, kuom gik manyalo hinyo ringrewa, koda manyalo ketho yiewa. Kuom ranyisi, non ane chuny. Wach Nyasaye nyiso ayanga ni wanyalo bedo gi chuny “motur kendo moregore.” (Zab. 51:17) Kuom adier, Jehova nyalo konyo kuom wachni, nimar “ochango jo ma chunygi otur, kendo oboyo ringregi kohiny.” (Zab. 147:3) Kata mana e bwo chal matek ahinya, Nyasaye nyalo hoyo chuny monyosore sama wakwaye e lamo ka wan gi yie chuth, kendo kwamako chikene.—Som 1 Johana 3:19-22; 5:14, 15.
8. Sama wan gi parruok ahinya, ere kaka Jehova nyalo konyowa?
8 Kinde mang’eny, pachwa dwaro hoch nikech chandruoge mopogore opogore nyalo miyowa parruok mang’eny ahinya. Kuom tekowa wawegi, ok wanyal loyo gigo matemowa e yie. Kata kamano, jandik-zaburi nowero kama: “Kuom weche mang’eny maparo e iya hochni omiyo chunya mor.” (Zab. 94:19) E wi mano, Paulo nondiko niya: “Kik uparru e wach moro, to e weche duto umi Nyasaye ong’e gik mudwaro, kulemo, kusayo, kendo kugoyone erokamano. Mi kuwe mar Nyasaye, modhierore ng’eyo, norit chunyu gi parou e Kristo Yesu.” (Fili. 4:6, 7) Somo kendo paro matut kuom weche manie Ndiko nyalo konyo ahinya e kedo gi parruok makelonwa kuyo.—2 Tim. 3:15-17.
9. Ere kaka wanyalo nyagore gi gik makelo luoro?
9 Nitie seche ma chunywa nyalo nyosore ahinya manyalo miyo wabed gi luoro maok kare. Nyalo bedo ni waneno ni ok wanyal rito ting’ moro ma Ndiko omiyowa, kata rito migawo moro momiwa e tij Nyasaye. E mano bende, Jehova nyalo hoyowa kendo konyowa. Kuom ranyisi: Kane omi Joshua migawo mar tayo Jo-Israel e kedo gi ogendini ma wasigu, Musa nowacho ne ji niya: “Beduru matek kendo ma jochir, kik uluor, kata kibaji kik gou nikech jogo: niwira Jehova Nyasachi en e modhiyo kodi; en to ok nojwang’i, bende ok nowei.” (Rapar 31:6) Kuom kony mar Jehova, Joshua notayo oganda Nyasaye nyaka e Piny Manosingi, kendo e loyo wasikgi duto. Motelo ne mano kane gin e Nam Makwar, Musa noneno kony ma kamano ma Nyasaye nochiwo.—Wuok 14:13, 14, 29-31.
10. Kapo ni ringrewa hinyore nikech kuyo gi chandruok, en kony mane mwanyalo yudo?
10 Gik maricho makelonwa kuyo nyalo hinyo ringrewa. En adier ni chamo chiemo mabeyo, yudo yueyo koda timo gik marieyo del e okang’ mowinjore, kendo rito ler nyalo konyowa. Bedo gi paro maber kendo neno gik moko kaluwore gi Muma nyalo kelo ber ne ringrewa. Kuom mano, sama wakalo e chandruok moro, ber paro gik ma ne otimore ne Paulo koda wechene machiwo jip niya: “Idiyowa koni gi koni, to ok dinnwa; wadhier nono, to chunywa ok a; isandowa, to ok jwang’wa; igoyowa piny, to ok negwa.”—2 Kor. 4:8, 9.
11. Ere kaka wanyalo loyo gik manyalo ketho winjruokwa gi Nyasaye?
11 Nitie chandruok moko manyalo ketho yiewa. E wachni bende, Jehova nyalo konyowa. Wachne singonwa niya: “Jehova tego ji duto ma podho, kendo ochungo jogo duto monyosore.” (Zab. 145:14) Mondo wayud kony mar loyo gik manyalo ketho winjruokwa gi Nyasaye, ber ka wadhi ir jodongo ma Jokristo. (Jak. 5:14, 15) Kendo siko ka waketo e pachwa geno ma Ndiko miyowa mar ngima manyaka chieng’, nyalo konyowa nano e bwo tem mag yie.—Joh. 17:3.
Ranyisi mag Joma Nyasaye Nomiyo Hoch
12. Ler ane kaka Jehova nohoyo Ibrahim.
12 Kotelne gi roho mar Nyasaye, jandik-zaburi moro nowacho ayanga kama: “Par wach ma niwacho ni jatichni, nikech [Jehova] isemiya geno. Ma e hoch ma an go e sandna: nimar wachni osemiya ngima.” (Zab. 119:49, 50) Ndalogi, wan gi Wach Jehova ma osendiknwa, moting’o ranyisi mag ji mang’eny ma Nyasaye nohoyo. Kuom ranyisi, nyalo bedo ni Ibrahim ne nigi kuyo ahinya, kane owinjo ni Jehova ne dhi ketho Sodom gi Gomora. Jal makareno nopenjo Nyasaye niya: “Koro initiek jomakare kaachiel gi jomaricho?” Jehova nohoyo Ibrahim kuom singone ni, ka ji makare 50 ne nyalo yudore kuno, ne ok odhi ketho Sodom. Kata kamano, pod Ibrahim nopenjo Jehova nyadibich momedore ni: To nade ka nitie mana ji makare 45? 40? 30? 20? 10? E moro ka moro kuom penjogo, Jehova ne ohore mos kendo bedo mang’won kod Ibrahim, kosingone ni Sodom ne ok dhi kethi. Kata obedo ni ne onge kata mana ji apar makare e alworano, Jehova noreso Lut kod nyige.—Chak. 18:22-32; 19:15, 16, 26.
13. Ere kaka Hanna nonyiso ni nogeno kuom Jehova?
13 Hanna chi Elkana ne gombo ahinya bedo gi nyathi. Kata kamano, ne en migumba kendo mano ne miye kuyo. Nowuoyo gi Jehova e lamo kuom wachno, kendo Eli Jadolo Maduong’ nowachone niya: “Nyasach Israel mondo omii gino misekwaye.” Mano nohoyo Hanna, “kendo wang’e ok nobedo gi kuyo kendo.” (1 Sam. 1:8, 17, 18) Hanna nogeno kuom Jehova, koweyo weche duto e lwete chuth. Kata obedo ni ne ok ong’eyo kaka weche ne dhi bedo bang’e, Hanna nobedo gi kuwe ma iye. Bang’ kinde, Jehova nodwoko lamone. Nomako ich, monyuolo wuowi, kendo miye nying’ ni Samuel.—1 Sam. 1:20.
14. Ang’o momiyo ne dwarore ni Daudi oyud hoch, to nodhi ir ng’a?
14 Ruoth Daudi mar Israel machon, en ranyisi machielo mar ng’at ma Nyasaye nomiyo hoch. Nikech Jehova ‘ng’iyo chuny,’ sama noyiero Daudi mondo obi obed ruodh Israel, nong’eyo ni Daudi ne en ng’at ma chunye tir kendo mochiwore ahinya ne lamo madier. (1 Sam. 16:7; 2 Sam. 5:10) Kata kamano, bang’e, Daudi noterore gi Bathsheba kendo temo umo richono kane omiyo oneg chwor dhakono. Kane Daudi ofwenyo kaka richone ne duong’ ahinya, nolamo Jehova kama: “Kaka ng’eny mar kechni mayom obet, ruch timna masebayogo. Luoka chutho kuom timna mamono, kendo pwodha kuom kethona. Nimar ahulo timbena masebayogo; kendo wiya ok wil gi kethona ndalo duto.” (Zab. 51:1-3) Daudi noloko chunye gadier, kendo Jehova noweyone richone. Kata kamano, Daudi ne nyaka yud masiche ma kethoneno ne dhi nyuolo. (2 Sam. 12:9-12) Kata kamano, kech mar Jehova ne ohoyo jatichne ma ne oboloreno.
15. En kony mane ma Jehova nomiyo Yesu kane ochiegni tho?
15 Kane en e piny, Yesu nobedo e bwo chal matek mang’eny. Nyasaye noweyo tem mag yie mondo obi ne Yesu, kendo chung’ne motegno chuth kaka dhano makare, nonyiso ni kinde duto nogeno kuom Jehova kendo riwo lochne lwedo. Kane chiegni ndhoge kendo nege, Yesu nolamo Jehova kama: “To ok gi madwaro, to mana gi midwaro e ma mondo otimre.” Bang’ mano, malaika moro nofwenyore ne Yesu, kendo tege. (Luka 22:42, 43) Nyasaye nomiyo Yesu hoch, teko, kod kony ma ne dwarore gie kindeno.
16. Ang’o ma Nyasaye nyalo timonwa kapo ni tho ochomowa nikech chung’wa motegno?
16 Kata kapo ni wabende tho ochomowa nikech chung’ marwa motegno kaka Jokristo, Jehova nyalo, kendo obiro konyowa siko ka wamakre kode motegno. E wi mano, geno mar chier miyowa hoch. To mano kaka wageno neno ahinya kindeno ma jasigu machien ma en tho, ‘ibiro tieki’! (1 Kor. 15:26) Jotich Nyasaye ma ne otho komakore kode, kaachiel gi jomamoko, ni e kitap rapar mar Jehova kendo ibiro chiergi. (Joh. 5:28, 29; Tich 24:15) Bedo gadier chuth kuom singo mar chier ma Jehova miyowa, kelonwa hoch kod geno e kinde ma isandowa.
17. Ere kaka Jehova nyalo hoyowa sama jal mwahero otho?
17 Mano kaka en gima kelo hoch ahinya ng’eyo ni joherawa masani nindo e tho, nigi geno mar bedo mangima kendo, e piny manyien majaber kama gik makelo kuyo e piny masani ok nobedie! Kendo mano kaka “oganda mang’ongo” mar jotich Jehova mabiro tony e giko mar chenro marach mar pinyni, biro bet gi thuolo makende ahinya mar rwako kendo puonjo jogo mibiro chier mondo oyud ngima e piny!—Fwe. 7:9, 10.
Bede Manyaka Chieng’ mag Nyasaye Konyowa
18, 19. Ere kaka jotich Nyasaye oseyudo hoch sama gin e bwo sand?
18 E wer mamit moting’o weche ma tekregi ng’eny, Musa nojiwo Jo-Israel kama: “Nyasaye mochwere manyaka chieng’ en kar dakni, kendo bede manyaka chieng’ obedoni mwalo.” (Rapar 33:27) E kinde ma bang’e, janabi Samuel nowacho ne Jo-Israel niya: “Kik ubagni mak uluwo Jehova, to tiuru ni Jehova gi chunyu duto; . . . Jehova ok anojwang’ joge nikech nyinge maduong’.” (1 Sam. 12:20-22) Tek mana ni wapadre kuom Jehova e lamo mare madier, ok nojwang’wa ngang’. Kinde duto obiro miyowa kony madwarore.
19 Nyasaye siko ka miyo joge kony kod hoch madwarore e kinde marach mag gikogi. Kuom higini mia achiel mokalo, gana mang’eny mag Jokristo wetewa e piny mangima osesand kendo osetwe e jela nikech tiyo ne Jehova. Gik mosetimorenegi nyiso ni kuom adier Jehova hoyo jotichne e kinde mag chandruok. Kuom ranyisi, achiel kuom owetewa e Soviet Union machon, ne ong’adne kum mar higini 28 e jela nikech yiene. Kata kamano, yo ne oyudore mar terone chiemb chuny mondo otege kendo miye hoch. Nowacho kama: “Kuom higinigo duto, ne apuonjora geno kuom Jehova, kendo yudo teko moa kuome.”—Som 1 Petro 5:6, 7.
20. Ang’o momiyo wanyalo bedo gadier ni Jehova ok bi jwang’owa?
20 Kata bed mana ni wanyalo bedo e bwo chal matek nade e kinde mabiro, ber ka waketo e paro weche hoch mag jandik-zaburi niya: “Jehova ok nowit joge.” (Zab. 94:14) Kata obedo ni ng’ato ka ng’ato kuomwa dwaro hoch, wabende wan gi thuolo makende mar hoyo jomoko. Mana kaka wabiro neno e sula maluwo, wanyalo hoyo jogo mayuak e piny mopong’ gi chandruokni.
Inyalo Dwoko Nade?
• Moko kuom gik manyalo kelonwa kuyo gin mage?
• Ere kaka Jehova miyo jotichne hoch?
• Kapo ni tho ochomowa, en ang’o manyalo miyowa hoch?
[Penjo mag Puonjruok]
[Sanduk/Piche manie ite mar 25]
KAKA WANYALO NYAGORE GI . . .
▪ weche machando chuny Zab. 147:3; 1 Joh. 3:19-22; 5:14, 15
▪ weche machando paro Zab. 94:19; Fili. 4:6, 7
▪ luoro ma wan-go Wuok 14:13, 14; Rapar 31:6
▪ gik manyalo hinyo ringrewa 2 Kor. 4:8, 9
▪ gik manyalo ketho yiewa Zab. 145:14; Jak. 5:14, 15
