Konyuru Joma Chwo Otim Dongruok e Adiera

“Nyaka a tinende iniywa ji.”—LUKA 5:10.

1, 2. (a) Chwo norwako nade weche ma Yesu ne lando? (b) En ang’o mibiro non e sulani?

KANE olendo e gweng’ mar Galili, Yesu kod jopuonjrene noidho yie mondo gidhi kama ne ginyalo bedoe kendgi. Kata kamano, oganda nowuotho moluwogi. Kwan joma ne obiro chieng’no ne gin ‘chwo kar gana abich, ma ok okwan mon gi wahia.’ (Math. 14:21) E kinde machielo, oganda nodhi ir Yesu ka gidwaro ni ochanggi kendo winje kowuoyo. Kwan-gi noriwo “chwo gana ang’wen, ma ok okwan mon gi wahia.” (Math. 15:38) Nenore ni moko kuom ji ma ne dhi ir Yesu ne oriwo bende chwo mang’eny, kendo ne gihero puonjne. Kuom adier, ne ogeno ni ng’enygi ne dhi rwako wach, nikech bang’ timo hono mar ywayo rech, Yesu nowacho ne japuonjrene Simon niya: ‘Nyaka a tinende unuywa ji.’ (Luka 5:10) Jopuonjrene ne dhi ywayo ji koa kuom oganda dhano, kendo joma ne gidhi ‘ywayogo’ ne dhi riwo chwo mang’eny.

² E ndalogi, chwo bende rwako ote mwalando koa e Ndiko. (Math. 5:3) Kata kamano, thothgi digni kendo ok tim dongruok e adiera. Ere kaka wanyalo konyogi? Kata obedo ni Yesu ne ok otimo chenro mar lendo ne joma chwo kende, kuom adier ne owuoyo kuom weche moko ma ne mulo mana chwo ma ndalone. E luwo ranyisi ma noketo, weuru wanon ane kaka wanyalo konyo chwo mondo onyagre gi gik moko adek machandogi ndalogi: (1) Weche mag yuto, (2) luoro paro ma thoth ji nigo, kod (3) neno ni podi ok giwinjore.

Weche mag Yuto

3, 4. (a) Gin weche mage machando thoth chwo? (b) Ang’o momiyo chwo moko keto weche mag yuto motelo ne weche mag Nyasaye?

³ Jandiko moro nowacho ne Yesu niya: “Japuonj, analuwi kuonde duto midhiyoe.” Kata kamano, kane Yesu owachone ni, “Wuod dhano onge ka ma doketie wiye,” pach jandikono nolokore. Bedo ni jandikono ne ok dhi ng’eyo kama chiembe ne dhi wuokie koda kama ne odhi nindoe ne en wach ma ne ok omore, nikech onge kama wasomoe ni jalo ne obedo jalup Kristo.—Math. 8:19, 20.

⁴ Kinde mang’eny, chwo keto wach yuto mag ringruok motelo ne weche mag Nyasaye. Yudo somo mamalo kod tich ma nigi chudo maber e gik ma thothgi keto motelo. Kaluwore gi pachgi, loso pesa en gima gineno ni dwarore mapiyo, moloyo ber mabedoe kuom puonjruok Ndiko koda loso winjruok machiegni gi Nyasaye. Puonj mag Muma nyalo morogi, kata kamano “parruok mag piny kod wuond mar mwandu,” thung’o puonj moro amora manyalo bedo ni omorogino. (Mari. 4:18, 19) Non ane kaka Yesu nokonyo jopuonjrene timo lokruok kuom gik ma nowinjore giket motelo.

5, 6. Ang’o ma nokonyo Andrea, Petro, Jakobo, kod Johana timo lokruok kuom kaka ne gineno tij lendo koda luwo weche mag yuto?

⁵ Andrea gi Simon Petro owadgi, ne tiyo kaachiel e ohand mako rech. Johana kod Jakobo owadgi, bende ne timo ohalano kaachiel gi Zebedi wuon-gi. Ohendgi ne dhi maber nikech ne gindiko jotich moko bende. (Mari. 1:16-20) Kane Andrea kod Johana okwongo  winjo wach Yesu kuom Johana Jabatiso, ne gibedo gadier chuth ni giseyudo Mesia. Andrea notero wach ne Simon Petro owadgi, kendo nyalo bedo ni Johana bende nonyiso Jakobo owadgi. (Joh. 1:29, 35-41) E dweche ma noluwo, giduto ji ang’wen ne gibedo gi Yesu sama nolendo e Galili, Judea, kod Samaria. Bang’e, jopuonjre ang’wen-go nodok e ohendgi mag rech. Ne gihero weche mag Nyasaye, kata kamano tij Nyasaye ok ema ne en gimaduong’ ma ne giketo mokwongo e ngimagi.

⁶ Kinde moko bang’e, Yesu nogwelo Petro gi Andrea mondo oluwe, kendo gibed “joywa ji.” Ji ariyogi notimo nade? “Gikanyono ne giweyo gokegi, ne giluwe.” Kamano bende e kaka Jakobo gi Johana notimo. “Gikanyono ne giweyo yie gi wuon-gi, mi ne giluwe.” (Math. 4:18-22) En ang’o ma nokonyogi kawo okang’ mar tiyo tij Nyasaye kuom thuologi mang’eny? Be ne en paro ma ne ging’ado mana ka girikni? Ooyo ngang’! Kuom dweche ma ne osekalo, ne gichiko itgi ne weche Yesu, ne ginene kotimo honni, ne gineno kinda mare kuom tim makare, kendo ne gineno kaka ji mang’eny ne rwako weche ma nopuonjo. Nikech mano, yiegi kuom Jehova koda geno margi kuome nomedo bedo motegno!

7. Ere kaka wanyalo konyo jopuonjre Muma mondo ogen kuom nyalo ma Jehova nigo mar chiwo ne joge gik madwarore?

⁷ Ere kaka wanyalo luwo ranyisi mar Yesu e konyo jopuonjrewa mag Muma oteg genogi kuom Jehova? (Nge. 3:5, 6) Yo mwapuonjogo nyalo konyogi ahinya kuom wachni. Sama wapuonjo, wanyalo jiwo singo ma Nyasaye miyowa ni obiro gwedhowa ka waketo weche mag Pinyruoth motelo. (Som Malaki 3:10; Mathayo 6:33.) Kata obedo ni wanyalo tiyo gi Ndiko mopogore opogore e jiwo kaka Jehova chopo dwaro mag joge, ber ng’eyo ni ranyisi ma wawegi waketo bende konyo ahinya. Wuoyo kuom weche ma waseneno wawegi e ngimawa, nyalo konyo jopuonjrewa ahinya keto genogi kuom Jehova. Wanyalo wuoyo bende kuom weche jomamoko mwasesomo e bugewa. *

8. (a) Ang’o momiyo dwarore ni japuonjre Muma ‘orang kendo neno ka Jehova ber’? (b) Ere kaka wanyalo konyo japuonjrewa neno ber mar Jehova e ngimane owuon?

⁸ En adier ni somo kendo winjo kaka Jehova osegwedho jomoko konyo, kata kamano mano kende ok ema mi wabed gi yie motegno. Dwarore ni japuonjre Muma one ber mar Jehova e ngimane owuon. Jandik-zaburi nowero kama: “Yaye, rang kendo ne ka Jehova ber: jali ojahawi mogeno kuome.” (Zab. 34:8) Ere kaka wanyalo konyo japuonjre mondo one ni Jehova ber? Wawach ni japuonjre ma nigi parruok mag yuto bende temo mondo olo tim moro marach kaka madho ndawa, donjo e tuke mag loyo mich, kata mer. (Nge. 23:20, 21; 2 Kor. 7:1; 1 Tim. 6:10) Donge wacho ne japuonjreno ni okwa Nyasaye kony kokalo e lamo mondo olo tim marachno,  nyalo miyo one ber mar Jehova? Non ane bende gima nyalo timore ka wajiwo japuonjre mondo oket weche Nyasaye obed motelo, kuom loso thuolo mar puonjruok Muma juma ka juma, timo ikruok ne chokruok kendo dhi e chokruoge Jokristo. Kuom adier, kaka obiro neno ka Jehova gwedho kindane, e kaka yiene biro medo bedo motegno!

Luoro Paro ma Thoth Ji Nigo

9, 10. (a) Ang’o momiyo Nikodemo gi Josef ma Ja-Arimathaya nohero puonj Yesu ling’ling’? (b) Ang’o momiyo chwo moko ndalogi digni kuom wach luwo Kristo?

⁹ Nikech luoro paro ma thoth ji nigo, chwo moko nyalo digni luwo Kristo chutho. Nikodemo kod Josef ma Ja-Arimathaya nohero puonj mag Yesu ling’ling’, nikech ne giluoro gima Jo-Yahudi wetegi ne nyalo wacho kata timonegi bang’ fwenyo mano. (Joh. 3:1, 2; 19:38) Luoro ma ne gin-go ok ne en maonge tiende. Sigu ma jotend din ne nigo kuom Yesu gikone nobedo maduong’ ahinya, ma ng’ato ang’ata ma ne nyiso ni oketo yie kuome ne iriembo e sunagogi.—Joh. 9:22.

¹⁰ Kuonde moko kindegi, ka ng’ama dichwo luwo ahinya wach Nyasaye, Muma, kata din, jotich wetene, osiepene, kata wedene nyalo chande. Kuonde moko, loko din nyalo kata mana keto ngima ng’ato kama rach. Luoro ji nyalo bedo maduong’ moloyo kapo ni dichwono tiyo e lweny, siasa, kata e riwruoge mag anyuola. Kuom ranyisi, dichwo moro e piny Jerman nowacho ayanga kama: “Weche ma un Joneno upuonjo e wi Muma gin adier. Kata kamano, kapo ni abedo Janeno kawuono, chop kiny to ji duto oseng’eyo wachno. Joma atiyogo, joma odak e alworawa, koda joma ni kuonde yweyo ma an gi jooda hinyo dhiye, biro nena nade? Mano e gima aluoro.”

11. Ere kaka Yesu nokonyo jopuonjrene nyagore gi luoro mar dhano?

¹¹ Kata obedo ni joote Yesu ne ok gin ngoche, giduto ne ginyagore gi kido mar luoro dhano. (Mari. 14:50, 66-72) Ere kaka Yesu nokonyogi timo dongruok e bwo akwede mag joma nolworogi? Yesu nokawo okang’ mar iko jopuonjrene ne akwede ma ne dhi bironegi bang’e. Nowacho kama: “Mano mor manadi ka ji sin kodu, kendo pogou yoru, kendo yanyou, kendo gidagi nyingu kaka gi marach, nikech Wuod dhano.” (Luka 6:22) Yesu nosiemo jolupne ni akwede ne dhi bironegi. Akwede moro amora ne dhi bedoe “nikech Wuod dhano.” Yesu bende nosingonegi ni Nyasaye ne dhi konyogi, tek mana ni gigeno kuom kony kod teko mochiwo. (Luka 12:4-12) E wi mano, Yesu ne gwelo joma nyien mondo obi oriwre gi jopuonjrene kendo timo osiep kodgi.—Mari. 10:29, 30.

12. Wanyalo konyo joma nyien loyo luoro mar dhano e yore mage?

¹² Wabende dwarore ni wakony jopuonjrewa mag Muma olo luoro mar dhano. Kinde mang’eny, yot loyo pek moro ka waparo kuome motelo. (Joh. 15:19) Kuom ranyisi,  donge inyalo konyo japuonjre iko dwoko moko mowinjore kendo mayot mag Muma, e wi penjo kata akwede ma jotich wetene kata jomoko nyalo bironego? Kaachiel gi bedo osiepne, wanyalo konye ng’eyo jomamoko ei kanyakla, to moloyo, jogo manyalo bedo ni ohero gik ma en bende ohero. To moloyo duto, onego wapuonje wuoyo gi Nyasaye e lamo pile kendo koa e chunye. Mano nyalo konye sudo machiegni gi Nyasaye kendo timo Jehova Kar Konyruokne kendo Lwandane.—Som Zaburi 94:21-23; Jakobo 4:8.

Neno ni Podi Ok Giwinjore

13. Ere kaka neno ni ok giwinjore nyalo miyo jomoko oluor luwo weche Nyasaye?

¹³ Nitie chwo moko maluor luwo weche mag Nyasaye nikech ok gin gi nyalo mar somo kata wuoyo maber, kata gin mana joma oluoro wang’ ji. Chwo moko oluoro wacho pachgi e nyim ji. Paro mar ni dhi dwarore ni gitim puonjruok, chiwo paro e chokruoge Jokristo, kata lendo ne jomoko nyalo miyogi luoro ahinya. Owadwa moro ma Jakristo wacho kama: “Kane pod an rawera, ne ajadhi piyo e dhood ng’ato kendo wuondora ni aduong’o, kae to aa kanyo ling’ling’ ka ageno ni onge ng’ama owinja kata monena. . . . Paro mar dhi ot ka ot ne miyo denda bedo matuwo.”

14. Ang’o ma ne omono jopuonjre Yesu chango wuowi ma ne nigi jochiende?

¹⁴ Par ane kaka nyaka bed ni chuny jopuonjre Yesu nonyosore, nikech chango wuowi ma ne nigi jochiende notamogi. Wuon wuowino nobiro ir Yesu kendo wacho kuom wuode kama: “En gi tuo mar ndulme, kendo ochandore marach. Ndalo mang’eny ogore e mach, kendo ndalo mang’eny e pi. A akele ir jopuonjreni, to ne ok ginyal change.” Yesu noriembo jachiendno, mochango wuowino. Bang’e, jopuonjre nodhi ir Yesu mi gipenje niya: “Ang’o momiyo nende ok wanyal gole?” Yesu nodwokogi kama: “Nikech yieu tin. Adier awachonu niya, ka un gi yie ma romo kaka koth karadali, unuwach ni godni ni, ‘A kani, idhi kacha,’ mi noa; kendo onge gimoro ma notamu timo.” (Math. 17:14-20) Bedo gi yie kuom Jehova en gimadwarore mondo mi walo chandruoge machalo kaka got. To nade ka wi ng’ato wil gi wachno kae to ochako keto pache ahinya kuom nyalo ma en-go owuon? Ka orem e gimodwaro timo, mano biro miye luoro kendo nyoso chunye.

15, 16. Ere kaka wanyalo konyo japuonjre Muma ma neno ni ok giwinjore?

¹⁵ Yo maber mar konyo ng’at ma neno ni podi ok owinjore, en jiwe mondo oket pache kuom Jehova to ok kuome owuon. Petro nondiko niya: “Beduru mamuol e bwo lwet Nyasaye mantie teko, mondo oting’u malo e ndalo mowinjore. Keturu parruok maru duto kuome, nikech oparou.” (1 Pet. 5:6, 7) Mano dwaro ni wakony japuonjrewa mar Muma mondo obed ng’ama ohero weche mag Nyasaye. Ng’ama ohero Nyasaye ohero weche modok korka Nyasaye. Ohero Wach Nyasaye kendo onyiso ‘nyak mar roho’ e kit ngimane. (Gal. 5:22, 23) En ng’at mohero wuoyo gi Nyasaye e lamo. (Fili. 4:6, 7) E wi mano, ogeno Nyasaye mondo omiye chir koda teko madwarore e kedo gi chal moro amora, kata e chopo maber migawo moro amora.—Som 2 Timotheo 1:7, 8.

¹⁶ Nitie jopuonjre moko manyalo dwaro kony e somo, wuoyo, kata e golo twak. Moko nyalo neno ni ok giwinjore tiyo ne Nyasaye nikech gik maricho ma ne gitimo kapok  ging’eyo Jehova. E moro ka moro kuom wechego, konyogi e yor hera ka waterogi mos nyalo konyo. Yesu nowacho niya: “Jo mangima ok dwar jathieth, mak mana jo ma tuo.”—Math. 9:12.

‘Ywauru’ Chwo Momedore

17, 18. (a) Ere kaka wanyalo lendo ne chwo momedore? (b) En wach mane mwabiro puonjore e sula maluwo?

¹⁷ En gombo marwa ni chwo mang’eny momedore biro rwako wach maber mayudore ei Muma. (2 Tim. 3:16, 17) Omiyo, ere kaka wanyalo chopo ne chwo momedore e tijwa mar lendo? En kuom tiyo gi thuolo momedore e lendo seche mag odhiambo, giko juma godiechieng’, kata e odiechienge mag yueyo sama thoth chwo ni pacho. Wanyalo kwayo mar wuoyo gi dichwo ma wuon ot ka mano nyalore. Weuru walend ne chwo ma jotich wetewa seche ma mano owinjore, kendo watem lendo ne chwo nyiminewa manie kanyaklawa.

¹⁸ Kaka wamedo lendo ne ji duto mwaromogo, wanyalo bedo gadier ni jogo ma nigi chuny maber, biro winjowa. Weuru mondo wanyis kinda mar konyo jogo duto monyiso chuny mar hero adiera. Kata kamano, ere kaka wanyalo konyo chwo mosebatisi ei kanyakla mondo gibed gi chuny mar dwaro kendo chopo e migepe manie riwruok mar oganda Nyasaye? Sula maluwo biro dwoko penjono.

[Weche moler piny]

Inyalo Dwoko Nade?

• Ere kaka inyalo kony chwo keto weche mag Nyasaye motelo?

• Ere kaka wanyalo konyo joma nyien nyagore gi luoro mar dhano?

• Ang’o manyalo konyo jomoko ma neno ni podi ok giwinjore?

[Penjo mag Puonjruok]

[Picha manie ite mar 25]

Be imanyo thuolo mag lando wach maber ne joma chwo?

[Picha manie ite mar 26]

Ere kaka inyalo iko japuonjreni mar Muma kedo gi tembe?