Tieguru Jomoko Mondo Gidwar Chopo e Migepe
Tieguru Jomoko Mondo Gidwar Chopo e Migepe
“Ng’ato ka ng’ato, kosepuonje mogik kare, nobed kaka japuonjne.”—LUKA 6:40.
1. Kane en e piny, ere kaka Yesu noketo mise mar kanyakla maduong’?
E WECHE mogik mag Injiline, jaote Johana nondiko kama: “To nitie bende gik mang’eny ma Yesu notimo; ka da ondikgi giduto achiel achiel, agalo ka piny ngima ok dirom kanoe kitepe ma dondiki.” (Joh. 21:25) Achiel kuom duto ma Yesu notimo kuom ndalo machuok ma ne en-go e piny, ne en manyo, tiego, kendo iko chwo ma ne nyalo tayo tijno bang’ wuokne e piny. Kane odok e polo e higa 33 E Ndalowa, Yesu noweyo koseketo mise motegno mar kanyakla maduong’ ma bang’e kwan-gi ne dhi medre machop gana mang’eny.—Tich 2:41, 42; 4:4; 6:7.
2, 3. (a) Ang’o momiyo dwarore ahinya ni chwo mosebatisi odwar chopo e migepe momedore? (b) En ang’o mibiro non e sulani?
2 Nikech kwan mar joland Pinyruoth sani okalo milion abiriyo e kanyakla mokalo 100,000 e piny mangima, pod chwo momedore dwarore mondo gita tije Nyasaye. Kuom ranyisi, jodongo ma Jokristo dwarore ahinya. Owinjore opuo jogo matemo mondo gichop e migawono, nikech ‘gidwaro tich maber.’—1 Tim. 3:1.
3 Kata kamano, chwo ok chop achopa e migepe mag kanyakla nyalhodia. Bedo gi somo mar skul, kata bedo gi lony mar ngima kende, ok oromo iko ng’ato ne tich ma kama. Mondo ng’ato oti maber e migawono, dongruok motimo kaka Jakristo ema onego opwodhe. Nyaka obed gi kido mabeyo mag Nyasaye, maok mana lony kata nyalo mare owuon. Ere kaka inyalo kony chwo me kanyakla mondo ochop e migepe? Yesu nowacho niya: “Ng’ato ka ng’ato, kosepuonje mogik kare, nobed kaka japuonjne.” (Luka 6:40) E sulani, wabiro nono yore moko ma Japuonj Maduong’ Yesu Kristo, notiyogo e konyo jopuonjrene bedo gi chuny mar chopo e migepe momedore, kendo wabiro neno puonj mwanyalo yudo kuom gik ma notimo.
‘Aseluongou ni Osiepena’
4. Ere kaka Yesu nonyiso ni ne en osiep madier ne jopuonjrene?
4 Yesu ne kawo jopuonjrene kaka osiepene, to ok kaka joma oloyo gi ber. Ne okawo thuolo mar bedo kodgi, ne ogenogi kendo ‘nonyisogi weche duto ma nowinjo kuom Wuon mare.’ (Som Johana 15:15.) Par ane kaka nyaka bed ni ne giil ahinya kane Yesu odwoko penjo ma ne gipenjo niya: “Ang’o ma nobed ranyis mar biro mari, kendo mar giko mar ndalo?” (Math. 24:3, 4) Bende ne en gi weche moko ma notimo kata wacho mana gi jolupne kendgi. Kuom ranyisi, e otieno ma ne ondhoge, Yesu nokawo Petro, Jakobo, kod Johana, modhi kodgi e puodho mar Gethsemane, kama ne olemoe ahinya. Nyalo bedo ni joote adekgo ne ok owinjo gik ma Yesu nowacho e lamono, kata kamano nyaka bed ni ne gifwenyo kaka mano ne en kinde makende ahinya. (Mari. 14:33-38) Par bende kaka e kinde motelo ne mano, nyaka bed ni ji adekgo nowuoro sidang’ kane kit Yesu olokore. (Mari. 9:2-8; 2 Pet. 1:16-18) Osiep machiegni ma Yesu nobedogo gi jopuonjrene ne obedonegi kaka siro e kinde ma bang’e, sama koro ne girito migepe madongo e tij Nyasaye.
5. Moko kuom yore ma jodongo ma Jokristo nyalo konyogo jomoko gin mage?
5 Mana kaka Yesu, jodongo ma Jokristo ndalogi bedo osiep jomoko kendo konyogi. Gibedo gi winjruok machiegni gi Jokristo wetegi ka gikawo thuolo mar nyiso ni gidewogi. Kata obedo ni ging’eyo ni nitie weche maok onego ginyis ji duto, ok gibed joma timo gik moko ling’ling’. Jodongo geno owetegi kendo ginyisogi adiera mag Ndiko ma gin giwegi gisepuonjore. Jodongo ok timre ni giloyo jakony-tich manyalo nenore ni pod rawera. Kar mano, gikawe kaka ng’at mohero Nyasaye ma nigi nyalo mar timo dongruok, kendo matimo tich madwarore ahinya e lo kanyakla.
“Asemiyou Ranyis”
6, 7. Ler ane kaka ranyisi ma Yesu noketo ne jopuonjrene nokonyogi.
6 Kata obedo ni jopuonjre Yesu nohero weche Nyasaye, nitie seche ma parogi ne ichiko gi weche mag anyuola koda kaka ne gipon. (Math. 19:9, 10; Luka 9:46-48; Joh. 4:27) Kata kamano, Yesu ne ok okwerogi gi gero kata nyiso ni gin ka nono. Bende ne ok oketonegi ting’ mapek kata chikogi ni gitim gik ma en owuon ne ok otim. Kar mano, Yesu ne puonjogi kuom ketonegi ranyisi.—Som Johana 13:15.
7 Yesu noketo ne jopuonjrene ranyisi machal nade? (1 Pet. 2:21) Ne odak e ngima mayot mondo obed gi thuolo mar tiyo ne jomoko. (Luka 9:58) Yesu ne ok ng’awore malo, kendo kinde duto ne opuonjo kotiyo gi Ndiko. (Joh. 5:19; 17:14, 17) Ne ong’won kendo chopo ire ne yot. Hera ema ne miyo otimo gigo duto ma notimo. (Math. 19:13-15; Joh. 15:12) Ranyisi mar Yesu ne okonyo ahinya jootene. Kuom ranyisi, Jakobo ne ok oluor e bwo akwede mar tho, to ne otiyo ne Nyasaye kochung’ motegno nyaka ne onege. (Tich 12:1, 2) Johana ne owuotho e ndach Yesu kuom higini mokalo 60.—Fwe. 1:1, 2, 9.
8. Jodongo keto ranyisi mane ne chwo ma rowere koda ne jomamoko?
8 Jodongo ma nigi chuny mar chiwruok, bolruok, kod hera, chiwo ranyisi madwarore ne chwo ma rowere. (1 Pet. 5:2, 3) E wi mano, jodongo maketo ranyisi maber e yie, e puonjo, e ngima mar Jakristo, koda e tij lendo, bedo mamor kuom ng’eyo ni jomoko luwo ranyisi margi e yie.—Hib. 13:7.
‘Yesu Noorogi Kochikogi’
9. Ere kaka wanyalo ng’eyo ni Yesu notiego jopuonjrene e timo tij lendo?
9 Bang’ tiyo ne Nyasaye gi kinda kuom higini madirom ariyo, Yesu ne oyaro tij lendo kuom oro jootene 12 mondo odhi olendi. Kata kamano, nokwongo ochikogi. (Math. 10:5-14) Kane ochiegni timo hono mar pidho oganda maduong’, Yesu nowacho ne jopuonjrene kaka ne odwaro ni gichan ji kendo pogonegi chiemo. (Luka 9:12-17) Kuom adier, mano nyiso ni Yesu ne tiego jopuonjrene kochikogi moriere kuom weche monego giluw. Kokalo kuom tiegruokno kaachiel gi kony maduong’ mar roho maler, joote nochano tij lendo ma ne onya ahinya e higa 33 E Ndalowa koda bang’e.
10, 11. Inyalo chiw tiegruok madhi nyime ne joma nyien e yore mage?
10 E ndalogi, ng’ato chako yudo puonj mag Nyasaye sama oyie ni opuonjruok kode Muma. Nyalo dwarore ni wakonye ng’eyo somo maber. Kony ma wamiye biro dhi nyime sama watimo puonjruok mar Muma kode. Ka ochako biro e chokruoge mag Jokristo pile, obiro medo timo dongruok e tiegruok mare kuom donjo e Skul mar Tij Nyasaye, bedo jalendo mapok obatisi, gi mamoko. Bang’ batiso, tiegruok mare nyalo riwo gik moko kaka konyo e uro kendo rito Od Romo. Bang’ kinde, inyalo kony owadwa ng’eyo gigo mowinjore otim mondo ochop e migawo mar jakony-tich.
11 Sama jaduong’ miyo owadwa mosebatisi migawo moro, dwarore ni jaduong’no olerne chenro monego oluw ma riwruok mar oganda Jehova oseketo, kendo konye luwogi. Owadwa mitiegono nyaka ng’e gigo madwarore ni otim e chopo migawono. Kapo ni chopo gima onyise chande matin, jaduong’ ma jahera ok bi rikni wacho ni jalo ok owinjore. Kar mano, jaduong’ bedo mang’won kuom nyise kuonde sie madwaro ni otimie dongruok, kendo nono kode chenro moseket monego oluw. Jodongo bedo mamor sama gineno kaka chwo mosekony kamano timo dongruok maber, kendo yudo ilo mabedoe nikech tiyo ne jomoko.—Tich 20:35.
“Ng’a Mariek Owinjo ka Ji Ng’adone Rieko”
12. Ang’o ma ne omiyo siem mag Yesu ne tiyo maber?
12 Yesu ne tiego jopuonjrene kuom miyogi puonj kata siem kaluwore gi chalgi. Kuom ranyisi, kane Jakobo gi Johana dwaro ni mach owuogi e polo obi kuom Jo-Samaria ma ne ok orwako Yesu, Yesu nokwerogi motegno. (Luka 9:52-55) Kane min Jakobo gi Johana odhi ir Yesu e logi, mondo okwanegi migepe madongo e Pinyruoth, Yesu nowuoyo gi owetego achiel kachiel niya: “Bedo e bada korachwich kendo e bada koracham ok mara ma damiu, to en mar jogogo ma Wuora me polo oseikonigi.” (Math. 20:20-23) Kinde duto, Yesu ne chiwo puonj moting’o siem e yo mawinjore maler, makonyo, kendo kotiyo gi puonj kata chike mag Nyasaye. Nokonyo jopuonjrene bedo gi lony mar paro kendo tiyo gi puonj koda chike ma kamago. (Math. 17:24-27) Yesu bende nong’eyo kuonde ma jolupne ne oremie, kendo ne ok ogen ni gitim gik moko e yo makare chuth. Hera ema ne chwale chiwo puonj kata siem.—Joh. 13:1.
13, 14. (a) Gin jomage madwarore ni oyud siem kata puonj marieyogi? (b) Chiw ane ranyisi kuom kaka jaduong’ nyalo chiwo siem kata puonj ne ng’at maok tim dongruok.
13 Dwarore ni dichwo ka dichwo ma timo kinda mar chopo e migepe manie kanyakla mar Jokristo, oyud siem kata paro moro mar Ndiko kinde ka kinde. Ngeche 12:15 wacho niya: “Ng’a mariek owinjo ka ji ng’adone rieko.” Owadwa moro ma rawera wacho kama: “Ne ayudo ka kedo gi nyawo ma maga awuon ne tekna ahinya. Paro ma jaduong’ moro ne omiya, ne okonya neno mano maler.”
14 Ka jodongo neno ni tim moro maok ber mono ng’ato timo dongruok, gikawo okang’ mar rieye ka gikonye e yor muolo. (Gal. 6:1) Seche moko siem nyalo dwarore nikech kido moro ma ng’ato nigo. Kuom ranyisi, ka owadwa moro nenore ni ok chiwre ahinya, jaduong’ nyalo konye neno kaka Yesu ne en jakinda ahinya e lando wach Pinyruoth, kendo ne omiyo jolupne tij timo ji jopuonjre. (Math. 28:19, 20; Luka 8:1) Ka owadwa moro nenore ni gombo duong’ kata huma, jaduong’ nyalo konye neno kaka Yesu nosiemo jopuonjrene kuom wach manyo duong’. (Luka 22:24-27) To nade ka owadwa moro ok ohero weyo ne ji kethogi? Ranyisi mar misumba ma ne otamore weyo ne ng’ato gowi matin kata obedo ni en owuon ne osewene gowi maduong’, nyalo chiwo puonj ahinya. (Math. 18:21-35) Sama siem moro dwarore, ber ka jodongo ochiwogo mapiyo kaka nyalore.—Som Ngeche 27:9.
“Bed Kipuonjori”
15. Ere kaka jood ng’ato nyalo konye tiyo ne jomoko?
15 Jodongo ema telo e tiego chwo mondo gibed gi chuny mar dwaro migepe e kanyakla, kata kamano jomamoko bende nyalo konyo. Kuom ranyisi, jood ng’ato nyalo konyo, kendo onego gikonye chopo e migepe. To kapo ni osebedo jaduong’, kony moa kuom chiege manyiso hera koda nyithindo biro jiwe ahinya. Mondo jaduong’ ochop ting’ne mag kanyakla e yo maber, joode onego oikre riwe lwedo. Chuny mar chiwruok ma ginyiso biro kelone ilo, kendo jomamoko bende biro morgo.—Nge. 15:20; 31:10, 23.
16. (a) En ng’ano ma nigi ting’ maduong’ kuom wach chopo e migepe? (b) Ere kaka ng’ato nyalo chopo e migepe mag kanyakla?
16 Kata obedo ni jodongo koda jomoko nyalo konye, jalo wuon ema nigi ting’ maduong’ mar timo gigo madwarore mondo ochop e migepe. (Som Jo Galatia 6:5.) En adier ni ok ochuno ni owadwa obed jakony-tich kata jaduong’, ni eka okony jomoko, kata chopo tichne ne Nyasaye chutho. Kata kamano, tiend bedo gi chuny mar dwaro migepe ei kanyakla en temo matek mondo ng’ato obed gi kido mago madwarore kaluwore gi Ndiko. (1 Tim. 3:1-13; Tito 1:5-9; 1 Pet. 5:1-3) Omiyo, ka nitie dichwo masani dwaro bedo jakony-tich kata jaduong’ to pok okete, en owuon onego onon kuonde madwarore ni otimie dongruok. Biro dwarore ni otim somo mar Muma pile, puonjruok ma mare owuon gi kinda, paro matut kuom gik mosomo, lamo, koda nyiso kinda e tij lendo mar Jokristo. E yore kaka mago, en owuon onyalo tiyo gi wach ma Paulo nomiyo Timotheo niya: “Bed kipuonjori timo timbe mowinjore gi luoro Nyasaye.”—1 Tim. 4:7.
17, 18. Owadwa mosebatisi nyalo timo ang’o ka oonge gi gombo kata luoro moko mone dwaro chopo e migepe?
17 Kata kamano, nade ka ng’ato ok tem chopo e migepe nikech oluor ni ok owinjore? Ber ka onono kaka Jehova Nyasaye kod Yesu Kristo timonwa gik mang’eny. Kuom adier, Jehova “ting’o ting’wa chieng’ ka chieng’.” (Zab. 68:19) Kuom mano, Wuonwa me polo nyalo konyo owadwa dwaro chopo ting’ mag kanyakla. Ber ka owadwa maok en jakony-tich kata jaduong’ oketo e paro ni chwo momedore ma gin Jokristo motegno dwarore ahinya, mondo girit migepe manie riwruok mar oganda Nyasaye. Paro kuom weche kaka mago nyalo chwalo owetewa mondo otim kinda mar loyo luoro manyalo bedo ni gin-go. Onyalo lamo kokwayo roho maler, kong’eyo bende ni nyak mar rohono oriwo kido kaka kuwe kod ritruok—kido madwarore e loyo parruok kata luoro. (Luka 11:13; Gal. 5:22, 23) Kendo ng’ato nyalo bedo gadier chuth ni Jehova gwedho jogo duto matemo chopo e migepe ka gin gi chuny mowinjore.
18 Be dibed ni owadwa moro mosebatisi ok tem dwaro migepe nikech oonge gi gombo mar timo kamano? En ang’o manyalo konyo owadwa maok nigi gombo mar chopo e migepe? Jaote Paulo nondiko niya: “Nikech en Nyasaye ma tiyo e chunyu komiyou dwaro kendo timo gi ma long’one.” (Fili. 2:13) Gombo mar tiyo e migepe en gima Nyasaye ema chiwo, kendo roho mar Jehova nyalo miyo ng’ato teko mar tiyone. (Fili. 4:13) E wi mano, Jakristo nyalo lamo kokwayo mondo Nyasaye okonye timo gima kare.—Zab. 25:4, 5.
19. Sama iwachonwa ni ibiro ket “jokwath abiriyo, kod jotelo madongo aboro,” mano singonwa ang’o?
19 Jehova gwedho kinda mar jodongo matiego jomoko. Jogo marwako kony kendo machopo e migepe mag kanyakla bende yudo gweth. Ndiko singonwa ni e kind oganda Nyasaye “jokwath abiriyo, kod jotelo madongo aboro”—ma e kwan madwarore mar chwo mowinjore—ibiro ket mondo otel e tayo riwruok mar oganda Jehova. (Mika 5:5) Mano kaka en gweth neno kaka chwo mang’eny ma Jokristo sani yudo tiegruok, kendo ginyiso bolruok kuom dwaro chopo e migepe mamiyo Jehova oyud pak!
Inyalo Dwoko Nade?
• Ere kaka Yesu nokonyo jopuonjrene chope e migepe momedore?
• Ere kaka jodongo nyalo luwo ranyisi Yesu e konyo chwo me kanyakla chopo e migepe mag tayo?
• Jood ng’ato nyalo konye nade e miyo ochopi e migepe?
• En ang’o ma ng’ato nyalo timo en owuon mondo mi ochop e migepe?
[Penjo mag Puonjruok]
[Picha manie ite mar 31]
En tiegruok mane minyalo miyo japuonjreni mar Muma sama otemo timo dongruok?
[Picha manie ite mar 32]
Ere kaka joma chwo nyalo nyiso ni gidwaro chopo e migepe?
