Roho mar Nyasaye ne Tayo Jotichne Machon
Roho mar Nyasaye ne Tayo Jotichne Machon
“Jehova Nyasaye oseora, roho mare bende.”—ISA. 48:16.
1, 2. En ang’o madwarore mondo omi wanyis yie, to en jip mane mwabiro yudo kuom nono ranyisi mag joma nochung’ motegno chon?
KATA obedo ni yie en gima ji osenyiso chakre ndalo Habil, ber ng’eyo ni “ji duto ok gin jo moyie.” (2 Thes. 3:2) Kuom mano, ere kaka ng’ato bedo gi yie, to ang’o manyalo konye chung’ motegno? Gimaduong’ en ni ng’ato bedo gi yie bang’ winjo weche moa e Wach Nyasaye. (Rumi 10:17) Yie en achiel kuom kido mag nyak mar roho maler mar Nyasaye. (Gal. 5:22, 23) Kuom mano, mondo wanyis kendo wabed gi yie, roho maler dwarore.
2 Nyalo bedo gima ok kare ka waparo ni chwo gi mon manyiso yie gin joma ne onyuol kamano. Jotich Nyasaye ma noketo ranyisi maber kendo mwasomo sigandgi ei Muma, ne gin ji “machalo kodwa.” (Jak. 5:17) Ne gin gi kiawa moko, luoro moko, koda nyawo maggi, kata kamano roho mar Nyasaye ‘noloko mago modoko teko,’ mi ginyagore gi chandruoge ma ne gijoyudo. (Hib. 11:34) Kuom nono kaka roho mar Jehova notiyo kuomgi, wabiro yudo jip mar dhi nyime chung’ motegno e ndalogi sama yiewa ni e bwo tem moro.
Roho mar Nyasaye Nomiyo Musa Teko
3-5. (a) Ere kaka wanyalo ng’eyo ni roho maler nokonyo Musa? (b) Ranyisi mar Musa puonjowa ang’o kuom kaka Jehova chiwo rohone?
3 Kuom dhano duto ma ne ngima e higa 1513 Ka Ndalowa Podi (K.N.P.), Musa ema ne en ‘ng’at mamuol ahinya moloyo.’ (Kwan 12:3) Nyasaye nomiyo jatichne ma ne muolno migawo maduong’ ahinya e oganda mar Israel. Roho mar Nyasaye nomiyo Musa teko mar koro weche, ng’ado bura, ndiko, tayo, kendo timo honni. (Som Isaiah 63:11-14.) To ema pod e kinde moro, Musa noywak ni ting’ne ne pek ahinya. (Kwan 11:14, 15) Omiyo, Jehova ‘nokawo kuom roho ma ne ni kuom’ Musa, kendo ketogo kuom jomoko 70 mondo gikonye ting’o ting’go. (Kwan 11:16, 17) Kata obedo ni ting’ mag Musa ne nenore mapek ahinya, kuom adier ne ok osebedo koting’ogi kende owuon—to kata mana ji 70 ma koro ne oket mondo okonye, bende ne ok dhi ting’o ting’go kendgi giwegi.
4 Noyudo osemi Musa roho maler maromre gi tijno. Bang’ lokruokno, Musa podi ne nigi roho ma ne dwarore ni obedgo. Musa ne ok nigi rohono mana matin, to jodongo 70 bende ne ok nigi mang’eny mokalo. Jehova chiwo rohone e okang’ madwarore, kaluwore gi chal marwa. ‘Nyasaye ok chiw roho koporo’ to ochiwo “mogundho.”—Joh. 1:16; 3:34.
5 Be inano e bwo chandruok? Be ineno ka in gi ting’ mang’eny ahinya to thuoloni tin? Be ikedo mondo irit joodi e weche chuny koda ringruok, ka gie kindeno bende inyagori gi chandruok mag yuto koda parruok nikech tuoche? Be in gi ting’ madongo ei kanyakla? Ng’e ni kokalo kuom rohone, Nyasaye nyalo miyi teko mar nano e bwo chal moro amora.—Rumi 15:13.
Roho Maler Nomiyo Bezalel Obedo gi Lony Mowinjore
6-8. (a) Roho mar Nyasaye nokonyo Bezalel kod Oholiab timo ang’o? (b) Ang’o manyiso ni roho mar Nyasaye ne tayo Bezalel kod Oholiab? (c) Ang’o momiyo gima ne otimore e ngima Bezalel jiwowa ahinya?
6 Gima ne otimore e ngima Bezalel jal ma ne odak e tieng’ mar Musa, nyiso ahinya kaka roho mar Nyasaye tiyo. (Som Wuok 35:30-35.) Ne oket Bezalel e migawo mar tayo tij loso gik miberogo tabanakel. Be ne en gi rieko mar timo tich ma kamano e kinde motelo? Nyalo bedo kamano, to nenore ni tich ma nosebedo kotimo ne en mar loso matofali ne Jo-Misri. (Wuok 1:13, 14) Kuom mano, ere kaka Bezalel ne dhi chopo tich ma kore ne tekno? Jehova ‘ne opong’e gi roho mar Nyasaye, kuom rieko, kuom winjo, kendo kuom ng’eyo, kendo kuom kit tich duto, kendo kuom paro tich mariek, kuom timo tich manade duto mariek.’ E wi lony moro amora ma Bezalel ne nigo, roho maler nomiye lony momedore. Mano bende e kaka ne otimore ne Oholiab. Nyaka bed ni Bezalel kod Oholiab ne opuonjore maber, nimar ne ok gichopo mana migepegi kende, to ne gipuonjo koda jomoko bende. Ee, Nyasaye nomiyo gibedo gi chuny mar puonjo.
7 Gimachielo manyiso ni roho mar Nyasaye ne otayo Bezalel kod Oholiab, en kaka gima ne gitimo nosiko. Gik ma ne giloso pod ji ne tiyogo higini madirom 500 bang’e. (2 Weche 1:2-6) Mopogore gi jothedh gik moko mandalogi, Bezalel kod Oholiab ne ok nigi chuny mar ndiko nyingegi e gik ma ne giloso mondo giyudgo duong’. Duong’ duto ne odhi ne Jehova kuom tich ma ne gitiyo.—Wuok 36:1, 2.
8 Ndalogi, wanyalo yudo migawo mar chopo tich moro matek madwaro lony makende, kaka gedo, tiyo gi masinde mag goyo buge, chano chokruoge distrikt, chiwo kony e kinde mag masira, kod tudruok gi lakteche gi jotich mag osiptende ka waleronegi chung’ marwa mar Ndiko korka wach tiyo gi remo. Seche moko, jotich molony ema chopo tijego, kata kamano, kinde mang’eny joma onge lony ahinya kuom wechego ema chopo migepego. Roho mar Nyasaye konyo kinda ma gitimo. Be isebedo maluor kawo ting’ mar migawo moro e tij Jehova, kiparo ni jomoko nigi lony moloyi? Ng’e ni, roho mar Jehova nyalo medi ng’eyo kod lony, kendo konyi chopo migawo moro amora ma omiyi.
Roho mar Nyasaye Nokonyo Joshua Chopo Migawone
9. Jo-Israel ne nie bwo chal mane bang’ wuokgi Misri, to mano nokelo penjo mane?
9 Roho mar Nyasaye bende nokonyo jal machielo ma nodak e tieng’ achiel gi Musa kod Bezalel. Matin nono bang’ wuokgi Misri, Jo-Amalek nobiro monjo oganda Nyasaye. Kinde nochopo mar mondo Jo-Israel oked kodgi. Kata obedo ni ne ok ging’eyo kedo e lweny, ne ochuno ni Jo-Israel oked e lweny margi mokwongo nyaka ne gia Misri. (Wuok 13:17; 17:8) Ne dhi dwarore ni ng’ato otagi e lweny. Ng’atno ne dhi bedo ng’awa?
10. Ang’o ma nokonyo Jo-Israel yudo loch e lweny kane gin e bwo Joshua?
10 Ne oyier Joshua. Kata kamano, dine bed ni ne idwaro mondo Joshua onyis lony ma ne en-go mondo eka omiye migawono, iparo ni dine ohulo gik moko kaka mage? Be ne onyalo wuoyo kuom lony e tich kaka misumba? Jalos lum mar matofali? Koso jachok manna? En adier ni Elishama kwar Joshua ne en jatend libamba mar Efraim kendo nenore ni ne otelo ne chwo 108,100 ma ne wuok e achiel kuom libembini mopog adek mag Israel. (Kwan 2:18, 24; 1 Weche 7:26, 27) Kata kamano, kokalo kuom Musa, Jehova nochiko, ok Elishama kata wuode ma Nun, to mana Joshua mondo ota jolweny e loyo jowasigu. Lwenyno nokawo chiegni odiechieng’ mangima. Nikech Joshua noluwo chutho kaka ne ochike kendo nikech nogeno kuom kony ma roho maler mar Nyasaye chiwo, Jo-Israel nolocho.—Wuok 17:9-13.
11. Ere kaka wanyalo chopo migepewa e tij Nyasaye mana kaka Joshua notimo?
11 Bang’e, ‘kane Joshua opong’ gi much rieko,’ nokawo kar Musa. (Rapar 34:9) Roho mar Nyasaye ne ok omiye nyalo mar koro weche kata timo honni kaka Musa, kata kamano roho nokonye telo ne Jo-Israel kedo e lwenje ma ne omiyo gikone giloyo piny Kanaan. Ndalogi, wanyalo bedo maluor kata neno ni ok wawinjore chopo migepe moko motudore gi tij Nyasaye. Kata kamano, mana kaka Joshua, isingonwa ni wabiro bedo gi nyalo, tek mana ni wamakore chuth gi weche ma Nyasaye chikowago.—Josh. 1:7-9.
“Much Jehova Nobiro Kuom Gideon”
12-14. (a) Bedo ni ji 300 ne nyalo loyo jolweny mang’eny mag Midian nyisowa ang’o? (b) Ere kaka Jehova notego yie mar Gideon? (c) Nyasaye singonwa ang’o ndalogi?
12 Bang’ tho Joshua, Jehova ne odhi nyime nyiso kaka tekone nyalo tego jotichne mochung’ motegno. Bug Jobura ei Muma, opong’ gi sigand jogo ma “nyawogi noloki odoko teko.” (Hib. 11:34) Kokalo kuom roho maler, Nyasaye nochwalo Gideon mondo oked e lo oganda Nyasaye. (Bura 6:34) Kata kamano, jolweny mag Midian ne ng’eny maloyo mago ma Gideon nochoko, 4 kuom 1. E wang’ Jehova, kata mana jolweny manok mag Israelgo podi ne ng’eny ahinya. Nyadiriyo nochiko Gideon mondo oduok kwanno chien mi ochopo kama jolweny ma wasigu ne ng’eny sidang’, 450 kuom jalweny 1 mar Israel. (Bura 7:2-8; 8:10) Jehova ne oyie gi kwanno. Ka jolwenygo ne dhi locho, be nitie ng’at ma ne nyalo pakre ni mano ne otimore nikech teko kata rieko mar dhano?
13 Gideon kod jolweny wetene koro ne oikore. Dine bed ni ne in achiel kuom jolweny manokgo, be dine iwinjo ka pod in gi chir bang’ kane osegol jolweny moko ma ne luor? Koso dine ibedo gi luoro kiwuoro kaka weche ne dhi bedo? Wanyalo bedo gadier ni Gideon nogeno Nyasaye. Nimar notimo gima ne ochike ni otim! (Som Jobura 7:9-14.) Jehova ne ok okwero Gideon, kane Gideon okwayo mondo omiye ranyisi ma ne dhi konye ng’eyo ni Nyasaye ne dhi bedo kode. (Bura 6:36-40) Kar mano, notego yie ma Gideon ne nigo.
14 Teko ma Jehova nigo mar reso ji onge giko. Onyalo reso joge kuom chal moro amora, kendo seche moko onyalo timo kamano kotiyo gi jogo ma nenore ni yomyom. Samoro wanyalo neno ni ok wanyal, kendo ni waonge konyruok chuth. En adier ni ok wanyal geno ni ibiro miwa ranyisi mar hono kaka ma Gideon noyudo, kata kamano Wach Nyasaye koda kanyakla ma roho mare chiko, nyalo tayowa kendo miyowa puonj mogundho matego yiewa. (Rumi 8:31, 32) Singo mag Jehova mag hera, tego yiewa kendo miyo wabedo gadier ni en Jakonywa gadier!
“Eka Muya mar Jehova Nobiro Kuom Jeftha”
15, 16. Ang’o ma nokonyo nyar Jeftha bedo gi chuny mowinjore, to ere kaka mano chiwo jip ne jonyuol?
15 Non ane ranyisi machielo. Kane ochuno ni Jo-Israel oked e lweny gi Jo-Ammon, roho mar Jehova “nobiro kuom Jeftha.” Nikech nodwaro ni Jehova oyud pak kuom locho, Jeftha nosingo gimoro maduong’. Nosingore ni ka Nyasaye oketo Ammon e lwete, to ng’at ma ne dhi kwongo romone sama oduogo pacho nobed mar Jehova. Sama Jeftha noduogo bang’ loyo Ammon, nyare noringo kabiro romone. (Bura 11:29-31, 34) Be gima ne otimoreno nopoyo Jeftha? Nyalo bedo ni ok kamano, nikech ne en mana gi nyathi achiel kende. Nochopo singruokne kuom chiwo nyare ne tich kende mar Jehova e od Nyasaye man Shilo. Nikech nyar Jeftha bende nomakore gi Jehova e lame, ne en gadier ni singruok mar wuon-gi ne onego ochul. (Som Jobura 11:36.) Roho mar Jehova nomiyo ng’ato ka ng’ato kuomgi teko ma ne dwarore.
16 Ere kaka nyar Jeftha nobiro mobedo gi chuny ma kamano mar chiwruok? Onge kiawa ni yiene nodongo kuom neno kinda mar wuon mare koda chiwruok mare ne Nyasaye. Un jonyuol, nyithindu puonjore kuom ranyisi maber ma uketo. Yiero magu nyiso ni utimo kaka uwacho. Nyithindu ng’iyo kaka lamou manyiso chuny makare koda puonju mabeyo luwore gi ranyisi ma uketo, ka unyisogo tiend tiyo ne Jehova gi chuny duto. Kaka nyithindi timo kamano, biro bedonegi mayot nyago gombo maduong’ mar chiwruok gin giwegi ne tij Jehova. Mano en gima nyalo kelo mor maduong’.
‘Muya mar Jehova Nobiro Kuom Samson gi Teko’
17. En ang’o ma Samson notimo kokalo kuom roho mar Nyasaye?
17 Non ane ranyisi machielo. Kane Israel obedo e bwo sand mar Jo-Filisti, ‘muya mar Jehova nochako chuno’ Samson mondo odhi ores Israel. (Bura 13:24, 25) Ne omi Samson teko mar timo gik madongo miwuoro. Kane Jo-Filisti omiyo Jo-Israel omako Samson, “much Jehova nobiro kuome gi teko, mi tondego motwego bedene nochalo ka saburi ma mach orewo, kendo gik motweyego nolwar oa e luetene.” (Bura 15:14) Kata mana e kinde ma ne en e chandruok nikech paro marach ma en owuon nong’ado, podi ne omi Samson teko “kuom yie.” (Hib. 11:32-34; Bura 16:18-21, 28-30) Nikech chal ma ne nitie, roho mar Jehova notiyo kuom Samson e yo makende. Kata kamano, gik ma ne otimore chon-go miyowa jip ahinya. E yo mane?
18, 19. (a) Gik ma ne otimore e ngima Samson miyo wabedo gadier mane? (b) Ere kaka nono ranyisi mag joma ne ochung’ motegno e sulani osemiyi puonj?
18 Wan bende wageno kuom roho maler mana kaka Samson notimo. Watimo kamano sama wachopo tich ma Yesu nomiyo jolupne, tiende ni, “walend ne ji, kendo watim neno e okang’ malach.” (Tich 10:42, New World Translation) Migawono dwaro lony moko manyalo bedo ni ok wan-go. Mano kaka wamor ni Jehova tiyo gi rohone e miyo wachop tije mopogore opogre momiwa! Kuom mano, sama wachopo migawo momiwa, wanyalo wacho kaka janabi Isaya niya: “Jehova Nyasaye oseora, roho mare bende.” (Isa. 48:16) Ee, roho mar Nyasaye ema oseorowa! Waketo chunywa kuom tich ka wan gadier ni Jehova biro medonwa lony kuonde mwaremie mana kaka notimo ne Musa, Bezalel, kod Joshua. Wating’o ‘ligangla mar roho ma en wach Nyasaye,’ ka wan gadier chuth ni Jehova biro miyowa teko kaka notimo ne Gideon, Jeftha, kod Samson. (Efe. 6:17, 18) Kuom geno Jehova mondo okonywa loyo chandruoge, wanyalo bedo gi teko maduong’ mar tiyone, mana kaka Samson nobedo gi teko maduong’.
19 Kuom adier, Jehova gwedho jogo manyiso chir ne lamo madier. Sama waluwo kaka roho maler mar Nyasaye chikowa, yiewa bedo motegno. Kuom mano, nyalo bedo maber bende ka wanono moko kuom gik ma ne otimore, ma ondiki e Ndiko mag Dho-Grik mag Jokristo. Mano biro konyowa ng’eyo kaka roho mar Jehova notiyo kuom joma nochung’ motegno e tiyone ndalo Yesu, kapok Pentekost mar 33 E Ndalowa nochopo, koda bang’e. Wechego ibiro non e sula maluwo.
Iyudo jip e yo mane kuom ng’eyo kaka roho mar Nyasaye notiyo kuom . . .
• Musa?
• Bezalel?
• Joshua?
• Gideon?
• Jeftha?
• Samson?
[Penjo mag puonjruok]
[Blab manie ite mar 22]
Roho mar Nyasaye nyalo miyo wabed gi teko maduong’ mar tiyone, mana kaka Samson nobedo gi teko maduong’
[Picha manie ite mar 21]
Jonyuol, ranyisi maru mar kinda konyo nyithindu
