Rit Chuny Maber ma Kanyakla Nyiso
Rit Chuny Maber ma Kanyakla Nyiso
“Ng’wono maok wawinjore yudo mar Ruoth Yesu Kristo obed gi chuny munyiso.”—FILI. 4:23, New World Translation.
ERE KAKA WANYALO RITO CHUNY MABER MA KANYAKLA NYISO . . .
sama wariwore gi owetewa?
kuom nyiso kinda e tij lendo?
kuom hulo ne jodongo wach richo moro maduong’?
1. Ne opuo kanyakla mar Filipi gi Thuatira nikech wach mane?
JOKRISTO machon ma nodak e Filipi ne gin jodhier. Kata kamano, ne gin jochiwo kendo ne ginyiso Jokristo wetegi hera ahinya. (Fili. 1:3-5, 9; 4:15, 16) Omiyo, kane otieko barua ma nooronegi, jaote Paulo ne nyalo ndiko kowacho niya: “Ng’wono maok wawinjore yudo mar Ruoth Yesu Kristo obed gi chuny munyiso.” (Fili. 4:23, NW) Nikech Jokristo ma ne ni Thuatira bende nonyiso chuny ma kamano, Yesu Kristo makoro ne osechier nowachonegi kama: “Ang’eyo timbeni, gi herani, gi yieni, gi tichni mar konyo ji, kod kindani; kendo ang’eyo ni tijeni machien beyo moloyo mokwongo.”—Fwe. 2:19.
2. Ere kaka wakonyo korka chuny ma kanyaklawa nyiso?
2 Kamano bende, nitie chuny ma kanyakla ka kanyakla mar Joneno mag Jehova nyiso e ndalogi. Nitie kanyakla moko mong’ere ahinya kuom bedo jomamor kendo manyiso hera. Moko nigi kinda ahinya e tij lando wach Pinyruoth kendo gikawo wach tiyo ne Nyasaye kuom thuologi duto gi pek ahinya. Sama ng’ato ka ng’ato kuomwa nyago chuny mowinjore, wakonyo e miyo winjruok mar kanyakla omedre kendo wakonyo e dongruok mare. (1 Kor. 1:10) Mopogore gi mano, ka wanyiso chuny maok owinjore to wanyalo ketho yie mar jomoko, miyo gibed mang’ichng’ich, kendo wanyalo kata mana yie gi tim moro maok kare ei kanyakla. (1 Kor. 5:1; Fwe. 3:15, 16) En chuny mane ma kanyaklau nyiso? Ere kaka in iwuon inyalo konyo e miyo kanyaklau omed bedo gi chuny mowinjore?
JIW JOMOKO OBED GI CHUNY MOWINJORE
3, 4. Ere kaka wanyalo ‘goyo ne Jehova erokamano e i chokruok maduong’’?
3 Jandik-zaburi nowero kama: “Nagoni [Jehova] erokamano e i chokrwok maduong’: napaki e kind ji mathoth.” (Zab. 35:18) Jandik-zaburi ne ok oluor pako Jehova sama ne en gi jotich Nyasaye wetene. Chokruoge kanyakla mitimo juma ka juma, moriwo nyaka Puonjruok mar Ohinga mar Jarito, miyowa thuolo maber mag nyiso chuny mar kinda sama wachiwo paro mwanyisogo yie marwa. Ber ka waduto wapenjore wawegi niya: ‘Be atemo ahinya tiyo gi thuolo makende ma wan-go mar chiwo paro e chokruoge? Be atimo ikruok maber ne chokruoge kendo chiwo paro mochwiny? Ka an jal ma e wi joot, be akonyo nyithinda iko paro ma gibiro chiwo motelo, kendo puonjogi chiwo dwoko ka gitiyo gi wechegi giwegi?’
4 Jandik-zaburi nonyiso ni ka wan gi chuny moikore to wabiro bedo joma chunygi dwaro wer. Nowacho kama: “Chunya oseyikore, A Nyasaye, chunya oseyikore: anawer, ee, anawer gi pak.” (Zab. 57:7) Wende mitiyogo e chokruoge Jokristo miyowa thuolo maber mag ‘wer kendo pako’ Jehova gi chuny moikore. Kapo ni ok walony gi moko kuom wendego, donge wanyalo puonjore werogi e sechewa mag timo Lamo mar Joot? Mad wang’ad mar ‘wer ne Jehova ka pod wangima, werone wende pak ka pod wantie.’—Zab. 104:33.
5, 6. Ere kaka wanyalo bedo jochiwo kendo jorwak welo, to timo kamano nyago chuny mane ei kanyakla?
5 Rwako owete koda nyiminewa kendo bedo jochiwo en yo machielo bende mar miyo kanyakla obed gi chuny mar hera. E sula mogik e barupe ne Jo-Hibrania, Paulo nojiwogi bende niya: “Hera mar owete mondo osiki. Kik wiu wil kod rwako welo.” (Hib. 13:1, 2) Gwelo jorit malworo koda mondegi ne gago kaachiel gi jogo manie kanyakla to tiyo ne Nyasaye kuom thuologi duto, en yo maber ahinya mar nyiso chuny mar rwako welo. Par bende mond liete, ute ma nigi janyuol achiel, kata jomamoko manyalo yudo jip kuom bedo kodwa e gago kata e lamo mar joot kinde ka kinde.
6 Paulo nochiko Timotheo mondo onyis jomoko mondo “gibed jo ma timo maber, mondo gibed jomwandu mag timbe mabeyo, gibed mang’won, giyie pogo ni jowetegi gik ma gin go. Kamano ginikan mwandu ma nobed mise maber e ndalo ma biro, mondo giyudgo ngima ma en ngima maradier.” (1 Tim. 6:17-19) Paulo ne temo jiwo jolemo wetene mondo gibed gi chuny mar chiwo. Kata mana e kinde ma ngima tek korka yuto, podi wanyalo bedo gi chuny mar chiwo. Yo maber mar timo kamano en konyo jogo mochando, mondo gichopi e tij lendo, kata e chokruoge. To nade jogo ma otimnegi ng’wono e yore kaka mago? Ginyalo konyo e miyo kanyakla obed gi chuny maber ka ginyiso erokamano, kanyalre to kata kuom golo chiwo moro matin kuom kony momigi korka wuoth. E wi mano, donge chano mondo wakaw thuolo mar bedo gi owete koda nyiminewa biro miyo giwinj ni waherogi kendo wadewogi? Sama wapong’ gi timbe mabeyo ne “jogo ma jood yie” kendo chiwonegi thuolowa koda mwanduwa, mano ok med mana hera mwaherogigo kende, to bende wakonyo e nyago chuny mamor kendo maber ei kanyakla.—Gal. 6:10.
7. Ere kaka rito weche maling’ling’ mag jomoko konyo e miyo chuny maber osiki e kanyakla?
7 Non ane weche mamoko mabende tego hera man e kindwa gi Jokristo wetewa: tiende ni, osiep koda rito weche maling’ling’ mag jomoko. (Som Ngeche 18:24.) Osiepe madier rito wechegi maling’ling’. Sama owetewa elonwa weche kata paro me i chunygi ka gin gadier ni wechego ok bi ke ne jomoko, hera me kindwa medo mana bedo motegno. Mad wakony e miyo kanyakla omed bedo gi chuny mar hera kaka mano mabedo e kind joot, kuom bedo osiepe minyalo gen kendo manyalo rito weche maling’ling’.—Nge. 20:19.
BED JAKINDA E TIJ LENDO
8. Jo-Laodikia noyudo siem mane, to nikech ang’o?
8 Kane owuoyo gi kanyakla man Laodikia, Yesu nowacho kama: “Ang’eyo timbeni; ang’eyo ni in ok ing’ich, kata ok iliet. Yaye! Da ber kibedo mang’ich kata maliet. Omiyo, nikech indhemndhem, kendo ok ing’ich kata ok iliet, abiro ng’ogi oko.” (Fwe. 3:15, 16) Jo-Laodikia ne onge gi kinda ne tij lendo mar Jokristo. Nenore ni chuny ma kamano ne ketho nyaka winjruok me kindgi bende. Omiyo, Yesu nosiemogi e yor hera niya: “Jogo ma ahero, arieyo kendo akumo. E momiyo, ti matek, ilok chunyi.”—Fwe. 3:19.
9. Ere kaka chuny mwanyiso e tij lendo mulo chuny ma kanyakla nyiso?
9 Mondo wamed tego chuny maber ei kanyakla, onego wanon ahinya kinda mwanyiso e tij lendo. Gimomiyo kanyakla betie en konyo e manyo jogo ma nigi kido kaka mag rombe e alworano, kendo tegogi e wach Nyasaye. Kuom mano, dwarore ni wanyis ilo e tij timo ji jopuonjre, mana kaka Yesu notimo. (Math. 28:19, 20; Luka 4:43) Kaka wamedo nyiso kinda ne tij lendo, e kaka wabiro medo bedo e winjruok achiel kaka “jotich kaachiel kod Nyasaye.” (1 Kor. 3:9) Sama waneno kaka jomoko siro yiegi e tij lendo kendo nyiso ni gimor gi puonj mag Nyasaye, mano miyo wamedo herogi kendo miyogi luor momedore. Bende, tiyo kaachiel “gi chuny achiel” e tij lendo, nyago chuny mar winjruok ei kanyakla.—Som Zefania 3:9.
10. Temo mondo wamed lony marwa e tij lendo konyo nade chuny ma jomoko nyiso ei kanyakla?
10 Kinda mwatimo mondo wamed lony e tijwa mar lendo bende nyalo mulo jomoko e yo maber. Sama wamedo dewo jogo mwaromogo, kendo temo mondo wachop e chuny jowinjowa, ilo marwa ne tij lendo medore. (Math. 9:36, 37) Ilo en gima nyalo mako joma walendogo bende. Yesu nooro jopuonjrene lendo ka gin jariyo ariyo, kar orogi ng’ato achielachiel. (Luka 10:1) Mano ne ok okonyogi mana e yudo jip koda tiegruok kende, to bende nomedo kinda margi ne tij lendo. Donge wabedo mamor sama walendo gi jolendo mag Pinyruoth ma jokinda? Chuny moil ma ginyiso jiwowa e tij lendo.—Rumi 1:12.
TANG’ NE NG’UR KOD TIMO RICHO
11. Jo-Israel moko nobedo gi chuny mane e ndalo Musa, to mano nomiyo gitimo nade?
11 Jumbe matin kama bang’ bedogi oganda, Jo-Israel nochako bedo gi chuny mar ng’ur. Mano nomiyo ji ong’anjo ne Jehova koda jootene. (Wuok 16:1, 2) Mana kwan manok kende mar Jo-Israel ma nowuok Misri ema nochopo e Piny Manosingi. Parie ni ne otam kata mana Musa donjo e pinyno kaluwore gi gima notimo nikech chuny marach mar Jo-Israel! (Rapar 32:48-52) Ang’o mwanyalo timo ndalogi mondo kik wabed gi chuny maok kare?
12. Ere kaka wanyalo tang’ kik wabed gi chuny mar ng’ur?
12 Nyaka watang’ kik wabed gi chuny mar ng’ur. Kata obedo ni nyago kido mar bolruok kata nyiso luor ne joma tayo biro konyowa, dwarore ni watang’ gi jogo mwariworego. Luwo yore maok kare mag manyo mor, kata riwruok ahinya gi jotich kata joskul wetewa maok kaw puonj makare gi pek, nyalo kethowa mosmos. Wanyalo nyiso rieko kuom weyo tudruok ahinya gi joma nyiso chuny maok kare, kata maneno ni gin ok onego ochikgi, kendo ni ginyalo tayo yorgi giwegi.—Nge. 13:20.
13. Tim ng’ur nyalo rwako ng’ato e richo mage madongo e kanyakla?
13 Chuny marach mar ng’ur nyalo rwako ng’ato e richo moko madongo. Kuom ranyisi, chuny mar ng’ur nyalo ketho kuwe kod winjruok mar kanyakla. E wi mano, ng’ur e wi Jokristo wetewa ok bi mana kelonegi lit kende, to bende timno nyalo rwako ng’ato e richo mar ketho nying’ jomoko kata yanyogi. (Lawi 19:16; 1 Kor. 5:11) Jong’ur moko ma ne nie kanyakla mar Jokristo mokwongo, ne ‘chayo loch kendo yanyo joma nigi duong’ maler.’ (Juda 8, 16) Kuom adier, Nyasaye ne ok oyie gi joma ne ng’ur e yo makamano e wi owete matayo e kanyakla.
14, 15. (a) Weyo richo mondo odhi nyime nyalo mulo nade kanyakla mangima? (b) En ang’o monego watim kapo ni wang’eyo ni ng’at moro osetimo richo ling’ling’?
14 To nade kapo ni wang’eyo ni ng’at moro osetimo richo ling’ling’, dibed ni ojamer, ojang’iyo ponografi, kata odak e ngima mar anjawo? (Efe. 5:11, 12) Umo wang’wa ne richo maduong’ nyalo mono roho maler mar Jehova tiyo e kanyakla, kendo ketho kuwe mar kanyakla mangima. (Gal. 5:19-23) Mana kaka Jokristo mokwongo ma ne ni Korintho ne nyaka gol jomaricho e kindgi, e kaka ndalogi bende nyaka gol joma kamago oko mar kanyakla mondo chuny maber me iye osiki. Ang’o ma in inyalo timo mondo ikony e miyo kanyakla obed gi kuwe?
15 Mana kaka ne owach motelo, dwarore ahinya ni warit weche moko maling’ling’, to moloyo kapo ni jomoko owachonwa wechegi moko me i chunygi. Mano kaka nyalo bedo gimarach kendo mahinyo ng’ato kapo ni wakeyo weche maling’ling’ e wiye! Kata kamano, kapo ni ng’ato otimo richo moro maduong’, onego wanyis jogo ma Ndiko omiyo ting’ mar loso wach ma kamano—tiende ni jodong-kanyakla. (Som Tim Jo-Lawi 5:1.) Omiyo, kapo ni wang’eyo ni owadwa kata nyaminwa moro oselwar e richo ma kamano, onego wajiwe mondo odhi omany kony ir jodongo. (Jak. 5:13-15) Kata kamano, kapo ni ok otimo kamano bang’ ndalo mowinjore, onego water wachno ne jodongo.
16. Ere kaka tero ne jodongo wach ketho moro maduong’ nyalo konyo e rito chuny maber mar kanyakla?
16 Kanyakla en kar geng’ruok mar Jokristo, omiyo nyaka wakony e rito kanyakla kuom hulo wach richo moro maduong’. Ka jodongo okonyo jakethono mi orwako kum momiye, koro jalo ok bed ng’ama nyalo ketho chuny maber mar kanyakla. To nade ka jakethono otamore loko chunye kendo ok orwako siem ma jodongo miye e yor hera? Gole oko mar kanyakla konyo e golo gimarach manyalo ‘kethowa,’ kendo mano rito chuny maber mar kanyakla. (Som 1 Jo Korintho 5:5.) Ee, rito chuny mar kanyakla dwaro ni ng’ato ka ng’ato kuomwa okaw okang’ madwarore, wakonyre gi jodongo, kendo watim gigo makelo ne Jokristo wetewa ritruok.
JIW WACH BEDO E “RIWRUOK ACHIEL”
17, 18. Ang’o mabiro konyowa bedo e “riwruok achiel”?
17 Kuom ‘siko e puonj joote,’ jolup Yesu ma ne otelonwa nokonyo e nyago chuny mar winjruok ei kanyakla. (Tich 2:42) Ne gikawo gi pek siem koda weche machikogi moa e Ndiko, ma jodongo ne puonjogi. Nikech jodongo mandalogi luwo kaka kweth mar jatichno mogen kendo mariek chikogi, ji duto ei kanyakla yudo jip kendo ikonyogi siko gi winjruok achiel. (1 Kor. 1:10) Sama waluwo puonj mag Muma moa kuom riwruok mar oganda Jehova kendo luwo kaka jodongo chiko, wanyiso ni kuom adier ‘waketo chunywa mondo warit bedowa e riwruok achiel, kwatweyore gi kuwe.’—Efe. 4:3.
18 Kuom mano, weuru watim kar nyalowa mondo warit chuny maber manie kanyakla. Ka watimo kamano, to isingonwa ni, ‘ng’wono maok wawinjore yudo mar Ruoth Yesu Kristo biro bedo gi chuny mwanyiso.’—Fili. 4:23, NW.
[Penjo mag Puonjruok]
[Picha manie ite mar 19]
Be ikonyo e miyo kanyakla obed gi chuny maber kuom iko paro mong’ith majiwo ji?
[Picha manie ite mar 20]
Kony e miyo kanyakla obed gi chuny maber kuom temo lony gi wendewa
