Wachu Ka En Ee To Mondo Osik Mana Ee
Wachu Ka En Ee To Mondo Osik Mana Ee
“Wachu ka en ‘Ee,’ mondo osik mana ‘Ee’; to ka en ‘Ooyo,’ mondo osik mana ‘Ooyo.’”—MATH. 5:37.
BE INYALO DWOKO?
Yesu nowacho ang’o e wi wach singruok e yor kuong’ruok?
Ang’o momiyo Yesu ne en ranyisi maber ahinya e rito singruok?
Gin weche mage e ngimawa ma “Ee” marwa onego osik mana Ee?
1. Yesu nowacho ang’o e wi wach kuong’ruok, to nikech ang’o?
THOTHNE, ok ochuno ni Jokristo madier otim singruok e yor kuong’ruok. En kamano nikech giluwo weche ma Yesu nowacho niya: “Wachu ka en ‘Ee,’ mondo osik mana ‘Ee.’” Gima Yesu nowacho en ni ng’ato onego otim kaka owacho. Noyudo Yesu osekwongo golo chik kowacho niya: “Kik ukuong’ru kata matin.” Nowacho kamano nikech thoth ji nigi tim mar singruok ka gikuong’ore, to ging’eyo maber ni ok gibi timo kaka gisingore. Ang’o matimore sama ng’ato osingore ni obiro timo gimoro, kae to ok otim kaka owacho? Mano nyalo nyiso ni ok en ng’at minyalo gen, kendo en e bwo teko mar “Ng’a Marachno.”—Som Mathayo 5:33-37.
2. Ler ane gimomiyo ok rach kinde moko ka ng’ato osingore e yor kuong’ruok.
2 Be Yesu nowacho ni kuong’ruok en gima rach? Ok en kamano. Mana kaka ne waneno e sula mokalo, Jehova Nyasaye kaachiel gi Ibrahim jatichne makare, kinde moko notimo singo e yor kuong’ruok e weche moko ma nochuno. Bende, Chik Nyasaye ne dwaro ni ng’ato osingre e yor kuong’ruok mondo otiek ywaruok moko ma ne nyalo betie. (Wuok 22:10, 11; Kwan 5:21, 22) Omiyo, seche moko nyalo dwarore ni Jakristo okuong’re e nyim kot ni obiro wacho adier. Seche moko bende, Jakristo nyalo neno ni dwarore okuong’re mondo jomoko obed gadier kuom gima owacho kata mondo okony e tieko ywaruok moro madhi nyime. Kuom adier, kane jadolo maduong’ dwaro ni Yesu okuong’re e nyim jobura mag Sanhedrin, ne ok otamore timo kamano. (Math. 26:63, 64) En adier ni ok nochuno ni Yesu okuong’re ne ng’ato ang’ata. Kata kamano mondo onyis ni gik ma ne owacho ne gin adier, thothne ne ojatiyo gi weche kaka: “Adier, adier, awachonu.” (Joh. 1:51; 13:16, 20, 21, 38) Weuru wane ane gimachielo mwanyalo puonjore kuom ranyisi mar Yesu, Paulo, koda jomamoko ma “Ee” margi nosiko mana Ee.
YESU—RANYISI MABER MOLOYO
3. Ang’o ma Yesu nosingo ne Nyasaye e lamo, to Wuon mare me polono notimo ang’o?
3 “Era e! asebiro mondo atim dwaroni, A Nyasaye.” (Hib. 10:7) E lamono, Yesu nosingore ni ne odhi timo dwach Nyasaye kendo chopo gik moko duto ma nokor e wi Kodhi manosingi moriwo koda yie mondo Satan ‘oketh ofunj tiende.’ (Chak. 3:15) Onge dhano moro amora mosechiwore mar chopo ting’ mapek machalo kamano. Ka en e polo, Jehova nonyiso ni ogeno Wuode chuth, kata obedo ni ok nokwayo Yesu mondo okuong’re ni obiro chopo migawo ma nomiyeno.—Luka 3:21, 22.
4. Yesu noikore kata mana timo ang’o mondo kinde duto “Ee” mare osik mana Ee?
4 Kinde duto Yesu nodak kaluwore gi gik ma nopuonjo kuom weyo mondo “Ee” mare osik mana Ee. Ne ok oweyo mondo gimoro amora ogale kuom ote ma Wuon mare nomiye mar lando wach maber mar Pinyruodh Nyasaye kendo timo jogo duto ma Nyasaye ne ywayo ire mondo obed jopuonjrene. (Joh. 6:44) Muma nyiso ni Yesu nochopo singruok ma notimo mar chopo dwach Nyasaye kuom wacho weche mong’ere ahinya niya: “E singruok duto mag Nyasaye, Ee ni kuom Kristo.” (2 Kor. 1:20) Kuom adier, Yesu e ranyisi maberie chuth mar jal ma nochopo singruok ma notimo ne Wuon mare. Koro, we wane ane ng’at machielo ma notimo maber kar nyalone e luwo ranyisi mar Yesu.
PAULO—JAL MA NE TIMO KAKA OWACHO
5. En ranyisi mane ma jaote Paulo noketonwa?
5 “Ruoth, natim ang’o? ” (Tich 22:10) Kotiyo gi weche manyiso chuny moikore gadier, Paulo ma kindeno ne pod iluongo ni Saulo nopenjo gima Ruoth Yesu ne dwaro mondo otim, bang’ kane Yesu osesieme e fweny ni owe sando jopuonjre mag Kristo. Bang’ ka ne Yesu osegeng’e, Saulo nobolore moweyo yorege machon, ma obatise, kendo ne oyie migawo makende ma nomiye mar chiwo neno e wi Yesu ne ogendini. Chakre kanyo, Paulo ne odhi nyime luongo Yesu ni “Ruoth,” kotimo kaka Yesu ne dwaro kuom ngimane duto e pinyka. (Tich 22:6-16; 2 Kor. 4:5; 2 Tim. 4:8) Paulo ne ok en achiel kuom jogo ma Yesu nowuoyo kuomgi kama: “Ang’o momiyo uluonga ni, ‘Ruoth, Ruoth,’ to ok utim gik mawacho? ” (Luka 6:46) Kuom adier, Yesu dwaro ni jogo duto ma oyie mondo obed Ruodhgi otim gik ma gisesingore ni gibiro timo mana kaka jaote Paulo notimo.
6, 7. (a) Ang’o momiyo Paulo noloko chenro mare mar limo Korintho, to ang’o momiyo gik ma jomoko ne wacho kuome ne ok gin adier? (b) Ere kaka onego wane jogo moketi mondo otawa e tije Nyasaye?
6 Paulo nolando wach Pinyruoth gi kinda e gwenge duto mag Asia Matin kod gwenge mag Ulaya, kochako kendo limo kanyakla mang’eny. Kinde moro, nochuno Paulo mondo okuong’ore kuom adiera mar wach moro ma ne ondiko. (Gal. 1:20) Kane jomoko e kanyakla mar Korintho kwedo ni Paulo ok en ng’at minyalo gen, nondiko kosiro wechene niya: “Nyasaye en adier, wachwa ok obedonu Ee gi Ooyo.” (2 Kor. 1:18) E kinde ma Paulo nondikoe wechego, noyudo owuok Efeso koluwo Makedonia kodhi Korintho. Mokwongo, nochano mar limo Korintho kapok odhi Makedonia. (2 Kor. 1:15, 16) Seche moko nitie gik manyalo miyo olok chenro mosetim. Kuom ranyisi, e kindegi nyalo dwarore ni jorit-malworo otim lokruok e tarige ma gisechano limoe kanyakla. Ok gitim lokruokgo mana nikech gidwaro timo gik mamorogi giwegi, to gitimo mano nikech gik mobiro apoya kendo mochuno. Paulo nogwenyo chenro mare mar dhi limo kanyakla mar Korintho gi gimomiyo, kendo timo kamano ne dhi konyo kanyaklano. E yo mane?
7 Kinde matin bang’ timo chenro mar dhi limbe, wach moro marach nochopone Paulo ni kwedruok ne nitie ei kanyakla mar Korintho to kendo terruok marach ahinya ne pod owe mondo odhi nyime ei kanyaklano. (1 Kor. 1:11; 5:1) Mondo Paulo okony e rieyo gik maricho mane timorego, nondiko barua mokwongo moting’o siem ne Jo-Korintho. Kae to, kar dhi Korintho achiel kachiel kowuok Efeso, Paulo noyiero mar miyo owetego thuolo mondo giti gi puonj ma noyudo omiyogi, mondo ka kinde ochopo mar dhi kuno, to limbene obed majiwogi. Paulo nondiko barua mar ariyo konyiso gadier gimomiyo noloko chenro mare mar limbene kowacho niya: “Aluongo Nyasaye mondo odok janenona ni nakechou, e momiyo ne ok abiro Korintho.” (2 Kor. 1:23) Weuru kik wabed kaka jogo ma ne wuoyo marach e wi Paulo; to kar mano weuru wanyis luor matut ne jogo moketi mondo otawa e tije mag Nyasaye. Kuom adier, ber ka waluwo ranyisi mar Paulo mana kaka en bende noluwo ranyisi mar Kristo.—1 Kor. 11:1; Hib. 13:7.
RANYISI MAMOKO MABEYO
8. En ranyisi mane ma Rebeka noketonwa?
8 “Anadhi.” (Chak. 24:58) Mano e gima Rebeka nowacho kochiwo dwoko ne min mare kaachiel gi owadgi, manyiso ni ne oikore weyo dalagi chieng’ono, kendo dhi e wuoth mabor mokalo mail 500 (kilomita 800) gi ng’at mapod ne wendo e wang’e, mondo odhi obed chi Isaka wuod Ibrahim. (Chak. 24:50-58) “Ee” mar Rebeka nobedo Ee madier, kendo bang’e nobedone Isaka dhako maber ma jaratiro kendo ma noluoro Nyasaye. Bang’ bedo chi Isaka, ne odak e hembe ka en jadak e Piny Manosingi. Nikech ne en dhako moluoro Nyasaye, noyudo gweth mar bedo achiel kuom deye ma Kodhi manosingi nowuok kuomgi, matiende ni Yesu Kristo.—Hib. 11:9, 13.
9. Ruth nonyiso nade ni “Ooyo” mare nosiko mana Ooyo?
9 “Ok kamano, to wanadhi kodi ir jou.” (Ruth 1:10) Mago e weche ma Ruth gi Orpa, Nyi-Moab ma ne gin mond liete, ne siko nyiso dagi ma Naomi ma bende ne en chi liel, ma noyudo ae piny Moab kadok Bethlehem. Gikone, bang’ ka Naomi osesayogi kuom kinde, Orpa nodok thurgi. Kata kamano, “Ooyo” ma Ruth nowacho, nosiko mana Ooyo. (Som Ruth 1:16, 17.) Ne omakore gi Naomi, koweyo chuth joodgi koda lamo mag miriambo mag Jo-Moab. Nonano e lamo mar Jehova kochung’ motegno, kendo noyudo gweth mar bedo achiel kuom deye abich miwuoyoe e bug Mathayo manyiso anyuola mar Kristo.—Math. 1:1, 3, 5, 6, 16.
10. Isaya noketonwa ranyisi maber e yo mane?
10 “An ka; ora.” (Isa. 6:8) Kane pok owacho wechegi, Isaya noneno Jehova e yor fweny kobet e kome mar loch malo mar hekalu mar Israel. Kane pod oparo gima ne onenono, Isaya nowinjo ka Jehova penjo niya: “Naor ng’a, ng’a ma nodhinwa?” Jehova ne kwayo mondo ng’ato oyie odhi oland ote ne joge ma nosebalo. Isaya nomakore gi weche ma nowacho—“Ee” mare nobedo mana Ee. Kuom higini mokalo 46, notiyo kaka janabi mochung’ motegno, kolando weche mag kum koda singo mabeyo mag Nyasaye mar dwoko lamo maler.
11. (a) Ang’o momiyo makruok gi weche ma wawacho en gimaduong’ ahinya? (b) Wan gi ranyisi mage mag jogo mane ok omakore gi weche ma ne giwacho?
11 Ang’o momiyo Jehova noyie mondo ranyisi ma wasenenogo ondiki e Muma? To ang’o momiyo en gimaduong’ mondo “Ee” marwa osik mana Ee? Muma nyiso maler ni ng’at “ma ketho singruok” en achiel kuom joma “owinjore githo.” (Rumi 1:31, 32) Farao ruodh Misri, Zedekia Ruodh Juda, kod Anania gi Safira, gin moko kuom jogo ma Muma nyiso ni noketo ranyisi marach, nimar “Ee” margi ok nobedo Ee. Giduto ngimagi ok ne odhi maber kendo ranyisi margi oket e Muma mondo obednwa siem.—Wuok 9:27, 28, 34, 35; Eze. 17:13-15, 19, 20; Tich 5:1-10.
12. Ang’o mabiro konyowa mondo kinde duto “Ee” marwa obed mana Ee?
12 Nikech wadak “e ndalo mag giko,” olworwa gi “jo ma ok luor Nyasaye,” kendo ma “kitgi maoko nenore ka jo moluoro Nyasaye, to ngimagi odagi tekone.” (2 Tim. 3:1-5) Nyaka watem kar nyalowa mondo wabed mabor gi joma kamago. Onego wachokre kinde duto gi joma timo kinda ahinya mondo “Ee” margi osik mana Ee.—Hib. 10:24, 25.
“EE” MARI MADUONG’IE MOLOYO
13. En “Ee” mane maduong’ie moloyo ma jalup Yesu Kristo wacho e ngimane?
13 Singruok maduong’ moloyo ma ng’ato nyalo timo e ngimane, en chiwruok ne timo dwaro mar Nyasaye. Jogo madwaro kwerre giwegi mondo gibed jopuonjre Yesu, nigi thuolo adek makende mar wacho ni “Ee,” sama ipenjogi kabe kuom adier giikore timo gima Nyasaye dwaro. (Math. 16:24) Sama jodongo ariyo mag kanyakla nono ng’at madwaro bedo jalendo mapok obatisi, gipenje niya, “Be kuom adier idwaro bedo achiel kuom Joneno mag Jehova? ” Bang’e, sama ng’atno osetimo dongruok mowinjore, kendo ogombo mondo obatise, jodong-kanyakla bet kode kendo kae to gipenje niya, “Be isechiwo ngimani ne Jehova kokalo kuom lamo?” Gikone chieng’ batiso, ng’ato ka ng’ato ma idhi batisi ipenjo kama, “Kokalo kuom misango mar Yesu Kristo, be iseloko chunyi kuom richoni ma ichiwori ne Jehova mondo itim dwaro mare? ” Omiyo, ka gin e nyim joneno mang’eny, jogo ma idhi batisi dwoko ni “Ee,” ka gisingore ni gibiro tiyone Nyasaye nyaka chieng’.
14. Gin penjo mage monego wasik ka wapenjore wawegi?
14 Kata bed ni nyocha eka obatisi kata isebedo kitiyone Nyasaye kuom higini mang’eny, onego inonri kipenjori penjo kaka: ‘Be aluwo ranyisi mar Yesu Kristo kuom weyo mondo “Ee” mara osik mana Ee kendo timo kaka nasingora ne Jehova? Be adhi nyime luwo gima Yesu nowacho ka aketo tij lendo kod timo ji jopuonjre obed gima duong’ e ngimana?’—Som 2 Jo Korintho 13:5.
15. Gin weche kaka mage e ngimawa madwarore ahinya ni “Ee” marwa osik mana Ee?
15 Mondo warit singruok ma ne watimo ka ne wachiwore ne Nyasaye, nyaka wabed joratiro e weche mamoko bende madongo. Kuom ranyisi: Be isedonjo e kend? Ka en kamano, to kare dhi nyime rito singruok ma ne itimo ni ibiro hero kendo rito jaodi. Be dibed ni itimo winjruok moro gi ng’ato e wach ohala kata pong’o fom moro mar kwayo migepe moko e tij Nyasaye? Ka en kamano, to bed jaratiro e weche misesingo. Be dibed ni ng’at moro ma ngimane nenore ni ni piny, ogweli e gago? Ka en kamano, kik ibari maok idhi mana nikech idwaro dhi e gago mar ng’at machielo ma nigi nyalo mamalo ma bende ne ogweli. Koso dibed ni ne ichiko ni ibiro dok timo limbe ne ng’at moro ma ne iyudo e lendo mar ot ka ot? Tem ahinya mondo “Ee” mari osik mana Ee kendo Jehova biro gwedho tiji mar lendo.—Som Luka 16:10.
JADOLOWA MADUONG’ KENDO RUODHWA NYALO KONYOWA
16. Kapo ni ok watimo kaka ne wasingore, en okang’ mane monego wakaw?
16 Muma wacho ni wan kaka dhano ma joricho, “waduto wachwanyore pile,” to moloyo kodok korka tiyo gi lep. (Jak. 3:2) Ang’o monego watim kapo ni wafwenyo ni ok watimo kaka ne wasingore? Ei Chik ma Nyasaye nomiyo oganda Jo-Israel, ne nitie thuolo mar nyiso ng’wono ne ng’ato ang’ata ma ne omwomore ma “okuong’ore kayiem gi dend dhoge.” (Lawi 5:4-7, 11) Nitie chenro machalo kamano manyiso hera ne Jokristo manyalo donjo e richo ma kamano. Ka wahulo ayanga ne Jehova richono, obiro ng’wononwa kokalo kuom Jadolowa Maduong’, Yesu Kristo. (1 Joh. 2:1, 2) Kata kamano mondo wasik e winjruok maber gi Nyasaye, nyaka wanyis ni waloko chunywa gadier kendo timo duto mwanyalo mondo wachang adhola mwakelo ne jomoko nikech weche kata singo ma watimo ka ok waparo maber. (Nge. 6:2, 3) Kuom adier, ber paro e yo malong’o mondo kik wasingre timo gik maok wanyal chopo.—Som Eklesiastes 5:2.
17, 18. En kinde mane majaber morito jogo duto matemo matek mondo “Ee” margi osik mana Ee?
17 Mano kaka ngima maber orito jotich Jehova matemo matek mondo “Ee” margi obed mana Ee! Kuom Jokristo 144,000 mowal, mano nobednegi ngima maok tow e polo ka gin gi Yesu e Pinyruodhe “kendo giniloch kode kuom higini gana achielgo.” (Fwe. 20:6) Kuom jo mamoko tara gi tara, gibiro yudo gweth e bwo Loch mar Kristo ka gidak e paradis e piny. Ka gin e paradis, ibiro konyogi mondo gibed gi ngima makare chuth e ringregi koda e pachgi.—Fwe. 21:3-5.
18 Bang’ nyiso ni wachung’ motegno e tem mogik e Loch Kristo mar Higini Gana Achiel, ok wanaket kiawa kendo e weche ma ng’ato ang’ata owachonwa. (Fwe. 20:7-10) “Ee” marwa nobed Ee, kendo “Ooyo” nobed mana Ooyo. Ng’ato ka ng’ato ma nodag e kindeno, noluw chuth ranyisi mar Wuonwa manie polo Jehova ma en “Nyasaye wuon adier.”—Zab. 31:5.
[Penjo mag Puonjruok]
[Picha e ite mar 28]
Kochakore e batiso mare nyaka thone, Yesu notimo kaka nosingore ne Wuon mare
[Picha e ite mar 30]
Be ichopo singo mari maduong’ ma niwachoe ni “Ee”?
