“SUDO machiegini gi Nyasaye okelona ber: asetimo Ruoth Nyasaye kar bwokna.” (Zab. 73:28) Waneno ei ndikoni kaka jandik-zaburi nonyiso ni ogeno Nyasaye. Gin ang’o ma nomiyo obedo gi genono? Ka noneno kaka jomaricho ne nigi kuwe, nowinjo malit e chunye. Omiyo noywagore kama: “Adier asepuodho chunya kayiem nono, kendo logo lwetena kaler e bura.” (Zab. 73:2, 3, 13, 21) Kata kamano kane obiro e “sang’tuari mar Nyasaye,” nobedo gi paro makare kendo nosiko gi winjruok maber gi Nyasaye. (Zab. 73:16-18) Wachni nopuonjo jandik-zaburini ma en jal ma noluoro Nyasaye, ni bedo e kind jotich Nyasaye, rwako puonj marieyowa, kendo tiyo gi puonjgo e ngimawa, en gima dwarore ahinya e tego winjruokwa gi Jehova.—Zab. 73:24.

² Wan bende wagombo bedo gi winjruok maber ahinya gi Nyasaye madier kendo mangima. Mondo mi watim mano, dwarore ni warwak puonj kata kum ma Nyasaye miyowa mondo oriewa wabed joma oyiego. E kinde machon, Nyasaye ne miyo ogendini koda ng’ato ka ng’ato thuolo mar nyiso kabe gibiro rwako kata tamore winjo siem kaachiel gi kum mochiwo. Kaka ne gitimo ondiki e Muma mondo “wapuonjrego” kendo mondo ‘omi watang’, wan ma giko mar ndalo ochoponwa.’ (Rumi 15:4; 1 Kor. 10:11) Nono wechego adimba biro konyowa ng’eyo kido mag Jehova e yo matut kendo gibiro nyisowa kaka wanyalo yudo ber kuom yo ma Jehova rieyowago.

³ Kowuoyo e yor ranyisi kaka Jehova nigi teko e wi ogendini koda e wi ng’ato ka ng’ato, janabi Isaya nondiko e Isaiah 64:8 kama: “A Jehova, in e wuonwa, wan lop agulu, in jachwechwa; kendo wan duto wan tich lueti.” Jachwe agulini nigi ratiro duto mar chweyo gimoro amora e yo modwaro. Lowo onge gi ratiro moro amora mar yiero kaka onego ochweye. Mano e gima timore e kind dhano gi Nyasaye. Mana kaka lowo ok nyal yiero kaka onego ochweye, dhano bende onge gi ratiro mar chiko Nyasaye kaka onego orieye.—Som Yeremia 18:1-6.

⁴ Mana kaka jachwe agulini tiyo gi nyalo ma en-go, e kaka Jehova bende nonyiso ni en gi nyalo e wi Jo-Israel machon. Kata kamano nitie pogruok moro matin. Jachwe agulini nyalo loso gimoro amora modwaro kotiyo gi lowo. Be Jehova chuno ji kata ogendini mondo orwak puonj kata siem mochiwo? Muma nyisowa ni ooyo. Jehova nomiyo dhano mich moro majaber ahinya—nyalo mar timo yiero ma margi giwegi. Ok oti gi ratiro mare kaka jaloch e yo ma mono dhano kik ti gi nyalo margi mar timo yiero. Dhano duto nyaka yier kabe gibiro yie kata tamore mondo Jehova Jachwechgi oriegi.—Som Yeremia 18:7-10.

⁵ Nade ka dhano otamore ni kik Jachwechgi oriegi? To kare ere kaka Jehova biro tiyo gi ratiro mare? Par ane gima jatimore ka lowo ok nyal golo gima jachwe agulini dwaro. Donge onyalo yiero chweyo gimachielo kata onyalo wito lobno! Kapo ni lowo rach, thothne jachwe agulini ema ok oiko lowo e yo maber. Kata kamano Jehova to opogore. (Rapar 32:4) Sama ng’ato ok dwar rwako puonj ma Jehova rieyego, kinde duto ng’atno ema bedo jaketho. Jehova tiyo gi ratiro mare kaka jachwe agulini e wi ngima dhano kaluwore gi kaka dhano rwako puonj marieyogi. Jogo marwako puonj marieyogi yudo konyruok. Mana kaka jaote Paulo nowacho e wi Jokristo mowal ni, gibedo ‘agulini ne tich mogen,’ matiende ni, ‘agulini motimnegi miwafu.’ To koma chielo, jogo ma tokgi tek, bedo “agulini mag mirima moket ni keth.”—Rumi 9:19-23.

 ⁶ Achiel kuom yore ma Jehova tiyogo mondo oriego ji en kokalo kuom puonj kata kum. Wanyalo neno kaka otiyo gi ratiro mare e wi jogo modwaro rieyo kuom nono kaka notimo ne ruodhi ariyo mokwongo mag Israel—Saulo kod Daudi. Kane Ruoth Daudi oterore gi Bathsheba, timbenego nokelo hinyruok ne en koda joma moko. Kata obedo ni Daudi ne en ruoth, Jehova pod ne orieye. Nyasaye nooro janabi Nathan ir Daudi gi ote mager. (2 Sam. 12:1-12) Daudi norwako nade wachno? Wachno nodonjone Daudi ahinya mi noloko chunye. Kuom mano Daudi noyudo ng’wono mar Nyasaye.—Som 2 Samuel 12:13.

 ⁷ Mopogore gi mano, Ruoth Saulo, ma Daudi nokawo kare, ok norwako siem. Jehova nochiko Saulo kokalo kuom janabi Samuel ni mondo oneg Jo-Amalek duto kaachiel gi jambgi. Saulo to ne ok oluwo chikni. Noweyo maok onego ruoth Agag kaachiel gi jamni moko mabeyo. Nikech ang’o? Achiel kuom gimomiyo notimo kamano ne en ni mondo omire duong’ owuon. (1 Sam. 15:1-3, 7-9, 12) Kane omiye  siem, Saulo nonego oyie rwako siemno mondo omi Jachwech orieye. Kar timo kamano, Saulo notamore ni kik rieye. Notemo nyiso ni gima otimono ok rach. Ne otwo dhoge ni gima notimono nowinjore nikech jamnigo ne idhi tigo e golo misango ne Nyasaye, omiyo ne ok orwako siem ma ne Samuel omiye. Kuom mano Jehova notamore ni kik koro obed ruoth, kendo Saulo ok nochako obedo gi winjruok maber gi Nyasaye madier.—Som 1 Samuel 15:13-15, 20-23.

⁸ Jehova chiwo thuolo ok mana ne ng’ato achiel achiel, to ochiwo thuolo ne ogendini bende mondo oyier kabe gibiro rwako siem. Kane ogony oganda Jo-Israel owuog e twech e piny Misri e higa 1513 Ka Ndalowa Podi, ne gitimo singruok gi Nyasaye. Jo-Israel ne en oganda ma Nyasaye noyiero kendo ne gin gi thuolo majaber mar bedo joma Nyasaye rieyo, mana ka lowo manie lwet jachwe agulini. Kata kamano ogandano ne siko mana katimo gik maricho e wang’ Jehova, moriwo nyaka lamo nyiseche mag ogendni mamoko. Jehova ne siko oronegi jonabine mondo oriegi to ne gitamore winjo. (Yer. 35:12-15) Nikech wich teko, nochuno ni nyaka koro giyud kum mager. Mana kaka agulini mowinjore okethi, pinyruoth ma masawa moting’o dhoudi apar mag Israel ne olo gi Jo-Asuria kendo pinyruoth mag dhoudi ariyo man milambo bende ne olo gi Jo-Babulon. Mano kaka en wach maduong’ monego omiwa puonj!  Weche ma Jehova siemowago biro konyowa mana ka warwakogi e yo makare.

⁹ Jehova bende nochiwo ne joma nodak e dala mar Nineve e piny Asuria, thuolo mar rwako siem ma nochiwonegi. Nowacho ne Jona kama: “Wuogi, idhi Nineve, dala maduong’no, kendo ikog kuome; nikech richogi osechopo malo e nyima.” Nineve ne en dala ma nowinjore okethi.—Jona 1:1, 2; 3:1-4.

¹⁰ Kane Jona olandonegi kum ma ne biro, “Jo-Nineve noyie Nyasaye; ne gigoyo milome mar riyo kech, ne girwako law gugru, nyaka a jogi madongo nyaka yagi matindo.” Ruoth “noa e kom-duong’ne, molonyo roche mar ruoth, moruakore gi law gugru; mobet e buru.” Jo-Nineve ne oyie mondo Jehova oriegi, omiyo ne giloko chunygi. Omiyo Jehova ne ok okethogi.—Jona 3:5-10.

¹¹ Bedo ni Jo-Israel ne gin oganda moyier, mano ne ok omono Nyasaye kumogi. Jo-Nineve ne ok otimo singruok moro amora gi Nyasaye mar bedo gi winjruok maber kode. To pod Jehova nochiwonegi siem, kendo kane giloko chunygi gadier, nokechogi. To mano kaka ranyisi ariyogi nyiso kaka Jehova Nyasachwa “ok odewo wang’ ji”!—Rapar 10:17.

¹² Jehova nyalo loko paro ma en-go e wi dhano kapo ni giloko timbegi. Kuom ranyisi Muma nyisowa ni Jehova nowinjo malit e chunye kuom gimomiyo noketo Saulo obedo ruodh Jo-Israel. (1 Sam. 15:11) Muma wacho kama kane Jo-Nineve olokore moweyo yoregi maricho: “Chuny Nyasaye nolor oa kuom chwat manowacho ni dotimnigi; noweyo mak otimogo.”—Jona 3:10.

¹³ Wach molok kowuok e dho-Hibrania ni “chuny Nyasaye nolor” tiende sie en wacho ni Nyasaye noloko pache. Kuom ranyisi, kinde moko Jehova noyie gi Saulo mopwodhe mondo obed ruoth. Kata kamano kane Saulo otamore luwo chik, Jehova noloko pache mi otamore ni kik Saulo odhi nyime bedo ruoth. Mano ok nyis ni Jehova notimo yiero marach kane oketo Saulo mondo obed ruoth. Kar mano, notimo kamano nikech Saulo notamore winje. To komachielo, kane Jo-Nineve oweyo timbegi maricho, chuny Jehova nolor tiende ni noweyo maok okethogi kaka nochano. En gima hoyo chunywa ng’eyo ni Jehova ng’won gilala kendo okechowa, kendo ni oikore loko pache kata chenro mage sama dhano oloko timbegi.

¹⁴ E kindegi Jehova rieyowa to ahinya wuon kokalo kuom Wachne ma en Muma koda riwruok mar oganda mare. (2 Tim. 3:16, 17) Donge ber ka warwako kendo wayie gi puonj kata siem ma Jehova miyowa kokalo kuom yorego? Kata bed ni ne obatiswa higni adi mosekalo, kata ni wan gi migepe mang’eny maromo nade e kanyakla, onego wadhi nyime rwako puonj kata siem ma Jehova miyowa. Sama watimo kamano, wabedo jogo moyiego kendo gige tich mogeno.

¹⁵ Jehova rieyowa kotiyo gi yore mage?  Opuonjowa gima odwaro ni mondo watim, kendo omiyowa siem marieyo pachwa. Kata kamano, seche moko nyalo dwarore mondo omiwa kum mager nikech ok watimo gima kare. Kumno nyalo chuno ni ng’ato owe migepe moko ei kanyakla. Kawane ranyisi mar owadwa miluongo ni Dennis * ma kinde moko ne en jaduong’-kanyakla. Kinde moro nodonjo e richo nikech ok nong’ado paro mowinjore kaluwore gi wach ohande. Kuom mano ne omiye siem maling’ ling’. Dennis nowinjo nade kane oland ni koro ok en jaduong’-kanyakla? Owacho niya: “Chunya ne ool ma awinjo mana kagima an ng’at manono. Noyudo asetiyo e migepe mathoth ahinya kuom higni mokalo 30. Nasebedo painia mapile, asetiyo Bethel, asega bedo jakony tich kendo bedo jaduong’-kanyakla. Noyudo eka agolo twakna mokwongo e chokruog-distrikt. Apoya nono, mago duto ne olal. Mopogore gi wichkuot ma ne an-go, naparo ni koro ok anachak ayud migawo moro amora ei riwruok mar oganda Jehova.”

¹⁶ Ne dwarore ni Dennis olok timne marach ma nomiyo omiye kum. Kata kamano ang’o ma nokonye mondo olo wichkuot ma noyudono? Owacho kama: “Ne ang’ado e chunya mar siko gi chenro mara makonya loso winjruokna gi Nyasaye. Kendo gima chielo maduong’ ne en jip ma nayudo kowuok kuom owete gi nyimine koda e bugewa. Sula mawacho ni ‘Umewahi Kuwa na Mapendeleo ya Utumishi? Je, Unaweza Kutumikia Tena?’ mayudore e Mnara wa Mlinzi mar Agost 15, 2009, ne chalona mana ka barua mondikna mondo odwok lamona. Puonj ma nomora ahinya ne wacho niya, ‘Sama ionge gi migepe ei kanyakla, ket pachi e tego winjruok mari gi Nyasaye.’” Kum ma ne omi Dennis nokonye nade? Bang’ higni moko, owacho kama, “Jehova nogwedha kendo, ma abedo jakony tich e kanyakla.”

¹⁷ Kum machielo mawuok kuom Jehova, en golo ng’ato ei kanyakla. Golo ng’ato e kanyakla konyo mondo jarichono kik ywa kata rwako jomoko e timbenego, kendo nyalo konyo e miyo ng’ama otimo richono olok chunye mondo oduog ir Jehova. (1 Kor. 5:6, 7, 11) Owadwa moro miluongo ni Robert ne ogol oko e kanyakla kuom higni madirom 16. Kuom kindego duto, jonyuolne kaachiel gi nyithindgi mamoko, nomakore gi puonj mag Muma madwaro ni kik giriwre kode kata mana mosore kode. Gie sani Robert oseduok ei kanyakla kendo otimo dongruok maber e adiera. Kane openje gimomiyo noduogo ir Jehova kendo chako riwore gi Jokristo mamoko bang’ higni mang’enygo, nodwoko ni bedo ni joodgi nochung’ motegno e luwo kaka Jehova dwaro ema nokonye. Owacho kama, “Ka dine joodwa riwre koda kata matin nono, kata mana dwaro ng’eyo ni adhi nade, mano kende dine omiyo chunya obedo mang’ich mi aweyo mak agombo duogo mondo alam Nyasaye.”

¹⁸ Samoro ok nyal dwarore ni omiwa kum machalo kamano, kata kamano, wabiro kawo okang’ mane kapo ni Jehova orieyowa kata omiyowa kum? Be wabiro yie mondo oriewa? Wabiro nyiso chuny machalo gi mar Daudi koso chuny machalo gi mar Saulo? Wuonwa manie polo e Jachwech Maduong’ marieyo chunywa. Ber ka wang’eyo kinde duto ni, ‘Jehova kwero ng’a ma chunye ohero; mana kaka wuon nyathi timo ne wuode mohero.’ Kuom mano, ‘kik iol ka Jehova kweri, kendo kik icha weche ma Jehova puonji.’—Nge. 3:11, 12.