‘Timuru ma Mondo Uparago’
“Nogoyo erokamano, nong’inge mowacho niya, ‘Ma e ringra, ma obedo nikech un; timuru ma, uparago.’”—1 KOR. 11:24.
1, 2. Ang’o ma dibed ni joote Yesu ne paro kapok ochako wuodhe mogik mar dhi Jerusalem?
‘POLO koro ler kendo bath dwe osechako nenore maler. Otieno manyoro, jorit man Jerusalem, nyoneno wang’ dwe kamienjo. Bang’ ka Jo-Sanhedrin oseneno mano, gilando ni dwe mar Nisan osechakore. Bang’e gimoko mach maduong’ kata oro joote mondo onyis ji ni dwe mar Nisan osechakore. Nyakabed ni Yesu koro dwaro dhi Jerusalem mondo ochop chon kapok Pasaka ochakore.’
2 Nyalo bedo ni kamano e kaka moko kuom joote Yesu ne goyo mbaka ka gin Perea (loka Jordan) kapok gidhi Jerusalem gi Yesu. (Math. 19:1; 20:17, 29; Mari. 10:1, 32, 46) Bang’ kane odiechieng’ mokwongo mar Nisan oseng’ere ayanga, Pasaka ne idhi tim bang’ odiechienge 13, ma en Nisan 14 ka chieng’ osepodho.
3. Ang’o momiyo Jokristo madier nono ahinya tarik ma ne otimie Pasaka?
3 Chiemb Odhiambo mar Ruoth, ibiro tim e tarik machal gi ma ne itimoe Pasaka. Tarigno nobed April 14, 2014 ka chieng’ osepodho. Mano nobed odiechieng’ makende ne Jokristo madier kod jogo magombo puonjore Muma. Nikech ang’o? Nikech wasomo e 1 Jo Korintho 11:23-25 niya: “Gotienono ma nondhoge, nokawo makati; nogoyo erokamano, nong’inge mowacho niya, ‘Ma e ringra, ma obedo nikech un; timuru ma, uparago.’ Kamano bende, nokawo kikombe bang’ chiemo, kowacho niya, ‘Kikombeni e Muma manyien kuom remba; timuru ma . . . uparago.’”
4. (a) Gin penjo mage mwanyalo penjore e wi Rapar? (b) Ere kaka wang’eyo tarik monego otimie Rapar higa ka higa? (Ne sanduk mawacho ni “Rapar ma Higa 2014.”)
4 Chiemb Odhiambo mar Ruoth e nyasi kende ma Yesu nonyiso jolupne mondo otim higa ka higa. Kapok odiechiengno ochopo, onego wapenjre kama: ‘Onego watim ikruok mage ne nyasi mar Rapar? Gin gik mage monego otigo e nyasino? Gin chenro mage monego oluw sama itimo nyasino? To ang’o momiyo onego wakaw mapek nyasino kaachiel gi makati gi divai mitiyogo?’
MAKATI GI DIVAI
5. Yesu nowacho ne jootene mondo otim ang’o mondo giikre ne Pasaka?
5 Kane Yesu onyiso jootene mondo oik ot kama ne gibiro chamoe Pasaka, ok nonyisogi mondo gidus odno gi gik mathoth molichore. Nenore ni ne odwaro mana ot maler ma ne nyalo rome kaachiel gi jootene. (Som Mariko 14:12-16.) Ne nyaka giik gik ma ne gibiro tiyogo e nyasino, moriwo makati maok oketie thowi kod divai makwar. Bang’ chamo chiemb Pasaka, Yesu koro nochako wuoyo e wi makati gi divai.
6. (a) Bang’ chamo Pasaka, Yesu nowacho ang’o e wi makati? (b) Makati monego otigo e timo Rapar iloso nade?
6 Jaote Mathayo ma bende ne nitie e nyasino, bang’e nondiko niya: “Yesu nokawo makati, nogwedho, mong’ingo; nomiyo jopuonjre, kowacho niya, ‘Kawuru, chamuru.’” (Math. 26:26) “Makati” ma ne otigo e Rapar ne onge thowi mana kaka ma ne otigo e Pasaka. (Wuok 12:8; Rapar 16:3) Makatino ne olos gi mok ngano gi pi, maok omedie thowi moro amora kata gik machalo kaka chumbi. To nikech makatino ne ok ketie thowi, ok nonyal kuot. Ne odhi bedo motwo, maonge ndhadhu moro amora, kendo minyalo ng’ing mayot. Ka odiechieng’ mar Rapar pok ochopo, jodong-kanyakla nyalo kwayo mondo ng’ato olos makatino kotiyo gi mok ngano gi pi kende, kendo wiro mo matin ahinya e pan mondo kik makati omok. (Kapo ni mok ngano onge, pod inyalo lose gi mok ochele moregi, mok oduma, kata cham mamoko machalo kamago.)
7. Yesu notiyo gi divai machalo nade, to divai minyalo tigo e Rapar e kindegi gin kaka mage?
7 Mathayo nomedo wacho kama: “[Yesu] nokawo kikombe bende, nogoyo erokamano, momiyogi, kowacho ni, ‘Madhuru uduto.’” (Math. 26:27, 28) Gima Yesu noting’o e lwete ne en okombe moting’o divai makwar. (Ok nonyal bedo divai ma eka oa los gi muzabibu manyien nikech kinde nosekalo nyaka ne ji ka muzabibu e puothe.) Jo-Israel ok nomadho divai e Pasaka mokwongo e piny Misri, kata kamano Yesu ok notamore ni kik gimadh divai e Pasaka ma nochamo gi jopuonjrene. Notiyo gi divai bende e Chiemb Odhiambo mar Ruoth. Omiyo, Jokristo bende tiyo gi divai e Rapar. Onego wati gi divai machalo nade e timo Rapar? Divai mitiyogo ok onego omedie gimoro amora. Remb Yesu ne nigi nengo mamalo ahinya maok ne dwarre omedie gimoro amora. Omiyo onego obed divai makwar maok omedie gimoro amora. Ng’ato owuon nyalo loso divai makwar, kata inyalo nyiew divai machalo kaka Beaujolais, Burgundy, kata Chianti.
MAKATI GI DIVAI OCHUNG’NE ANG’O?
8. Ang’o momiyo Jokristo onego omed nono ni makati gi divai ochung’ne ang’o?
8 Jaote Paulo nonyiso ayanga ni Jokristo mamoko kopogore gi joote bende ne dhi timo nyasi mar Chiemb Odhiambo mar Ruoth. Ne ondiko ne Jokristo wetene ma ne ni Korintho kama: “Nayudo kuom Ruoth mano ma namiyou ni, Ruoth Yesu . . . nokawo makati nogoyo erokamano, nong’inge mowacho niya, ‘Ma e ringra, ma obedo nikech un; timuru ma, uparago.’” (1 Kor 11:23, 24) To nikech Jokristo timo nyasi mar Rapar higa ka higa, digiher medo nono ni makati gi divai ochung’ne ang’o.
9. Jomoko nigi paro mane maok kare kuom gima Yesu nowacho ni ‘ma e ringra’?
9 Moko kuom joma luongore ni Jokristo kawo weche ma Yesu nowachogi kaka ginno maok ginono. Yesu nowacho kama: ‘Ma e ringra,’ omiyo gikawo ni makati nolokore ringre Yesu sie e yor hono. Kata kamano, mano ok en adier. * Gie sechego, Yesu ne ni kodgi kanyo to makati maok oketie thowi ma giduto ne gidhi chamo bende ne nie nyimgi kanyo. Nenore maler ni Yesu ne wuoyo e yor ngero mana kaka nojatimo kopuonjo ji.—Joh. 2:19-21; 4:13, 14; 10:7; 15:1.
10. Makati mitiyogo e Chiemb Odhiambo mar Ruoth ochung’ne ang’o?
10 Makati ma ne nie nyim jootego kendo ma ne gidhi chamono, nochung’ne ringre Yesu. Ringre mane? Kinde moko chon, Jokristo madier ne paro ni ringre Yesu ochung’ne kanyakla mar Jokristo mowal, ma Muma luongo ni, “ringre Kristo.” Ne giparo kamano nikech kane ogur Yesu, chokene ok ne otur kata obedo ni en to nong’ingo makati e nyasi mar Chiemb Odhiambo mar Ruoth. (Efe. 4:12; Rumi 12:4, 5; 1 Kor. 10:16, 17; 12:27) Bang’ kinde, ne ofweny ni Ndiko nyiso malong’o ni makati ochung’ne ringre Yesu ma Nyasaye noikone. Yesu “noneno masira e ringruok,” nyaka chop kama ne ogure e yath. Kuom mano, e nyasi mar Chiemb Odhiambo mar Ruoth, makati ochung’ne ringre sie ma Yesu ne nigo ka “noting’o richowa e ringre.”—1 Pet. 2:21-24; 4:1; Joh. 19:33-36; Hib. 10:5-7.
11, 12. (a) Yesu nowacho ang’o e wi divai? (b) Divai mitiyogo e Chiemb Odhiambo mar Ruoth ochung’ne ang’o?
11 Mano konyowa ng’eyo tiend gima Yesu nowacho kuom divai. Wasomo niya: “Kamano bende, nokawo kikombe bang’ chiemo, kowacho niya, ‘Kikombeni e muma manyien kuom remba.’” (1 Kor 11:25) Be okombe ma Yesu noting’o e lwete ema ne en muma manyien? Ooyo. Yesu ne wuoyo e wi divai ma ne ni ei okombeno. Yesu nowacho ni divai ochung’ne ang’o? Divai ochung’ne rembe ma nochwer.
12 Yesu nowacho kama kaluwore gi Injili mar Mariko: “Ma e remba mar muma, mochuer ni ji mang’eny.” (Mari. 14:24) Ee, remb Yesu ne dhi ‘chuer ne ji mang’eny mondo owenigi richogi.’ (Math. 26:28) Kuom mano, divai makwar owinjore ahinya ochung’ne remb Yesu masie. Kokalo kuom remb Yesu ma ne ochiw mondo obed rawar, inyalo ‘wenwa kethowa.’—Som Jo Efeso 1:7.
Joote nomadho divai ma nochung’ne remb Yesu ma notimogo muma (Ne paragraf mar 11 kod 12)
KAKA ITIMO RAPAR MAR THO KRISTO
13. Ler ane kaka Rapar mar tho Kristo itimoga higa ka higa?
13 Kapo ni eka ibiro hango dhi e Rapar mitimo gi Joneno mag Jehova, ang’o gini mibiro neno kuno? Inyalo yudo ka en kama ler ma ng’ato ka ng’ato nigi kar bet monyalo winjoe gima ipuonje. Inyalo neno kochan maupe moko matin, to ok ibi neno gik mang’eny katimore kagima en nyasi moro mar pati. Jaduong’ kanyakla mowinjore biro golo twak e yo mawinjore maler e wi gima Muma wacho kuom Chiemb Odhiambo mar Ruoth. Obiro konyo ji duto ong’e gimomiyo onego gidwok erokamano kuom gima Kristo ne otimonwa. Thone ne obedonwa rawar mondo wabed mangima. (Som Jo Rumi 5:8-10.) Jagol twak biro lero maber geno ariyo mopogore ma Jokristo madier nigo kaluwore gi Muma.
14. Gin geno mage ariyo mileroga e twak mar Rapar?
14 Achiel kuom genogo en mar locho gi Kristo e polo, ma en geno ma jolup Kristo manok kende ema nigo moriwo jootene. (Luka 12:32; 22:19, 20; Fwe. 14:1) Geno machielo en ma Jokristo mathoth matiyo ne Nyasaye e kindewagi nigo. Genono en mar dak e paradis e piny nyakachieng’. Gikone piny nobed kaka Nyasaye ne dwaro, to mano emomiyo Jokristo osebedo kakwayo e lamo ni dwach Nyasaye otimre e piny kaka e polo. (Math. 6:10) Muma nyiso kaka ngima nobed majaber ne jogo mabiro dak e piny nyakachieng’.—Isa. 11:6-9; 35:5, 6; 65:21-23.
15, 16. E nyasi mar Rapar, itimoga nade gi makati maok oketie thowi?
15 Ka twak chiegni rumo, jagol-twak biro nyiso ni sa oromo mar timo gima Yesu nonyiso jootene mondo otim. Mana kaka osewach malo, ibiro ti gi makati maok oketie thowi gi divai makwar. Makati gi divai inyalo ket nyime e mesa machiegni gi jagol-twak. Jagol-twak biro lero ne jowinjo gima Yesu nowacho kendo timo kane ochako nyasini. Kuom ranyisi, wasomo kama e bug Mathayo: “Yesu nokawo makati noguedho, mong’ingo; nomiyo jopuonjre kowacho niya, ‘Kawuru, chamuru; ma e ringra.’” (Math. 26:26) Yesu nong’ingo makati maonge thowi mondo omi jopuonjrene ma ne obet e bathe koni gi koni. In bende ibiro neno makati molos maonge thowi koseng’ingi moket e san e Rapar mibiro tim April 14.
16 Ibiro ti gi sende moromo mondo mi makati ochop ne ji duto kuom seche machuok. Mano ibiro tim maonge weche mang’eny miluwo. Ibiro gol lamo moro machwok kae to makati kadho e yo mochanore kaluwore gi kama untiereno. Mana kaka ne otimore e kanyakla mang’eny e higa 2013, ji manok kende ema biro chamo makati. To samoro bende onge ng’ama chame e kanyaklau.
17. Kaluwore gi kaka Yesu nochiko, itimoga nade gi divai e nyasi mar Rapar?
17 Bang’ tieko gi makati, ibiro tim kendo kaka Mathayo nowacho niya: “[Yesu] nokawo kikombe bende, nogoyo erokamano, nomiyogi, kowacho ni, ‘Madhuru uduto; nikech ma e remba mar Muma, mochuer ni ji mang’eny mondo owenigi richogi.’” (Math. 26:27, 28) Kaluwore gi gima Yesu notimono, ibiro gol lamo machwok kae to ‘okombe’ moting’o divai makwar biro kadho.
18. Kata obedo ni joma chamo makati gi divai nok, ang’o momiyo pod dwarore ni waduto wabed e nyasino?
18 Mana jogo mabiro locho gi Kristo e polo ema chamo makati kendo madho divai. Omiyo ji mang’eny mabiro e Rapar gin mana joma biro neno makati gi divai kae to choro ne jowadgi. (Som Luka 22:28-30; 2 Tim. 4:18) Kata obedo ni Jokristo mang’eny ok cham makati kendo madho divai, pod en gima duong’ ahinya mondo gibedie e Raparno. Nikech ang’o? Sama gin e nyasino, ginyiso ni gichiwo luor ahinya ne misango mar Yesu. E kinde Raparno, giparo matut ahinya kaka rawar mar Yesu kelonigi gweth. Kuom ranyisi, gin gi geno mar bedo jokanyo mar “oganda mang’ongo” mabiro tony e ‘sand maduong’.’ To nikech giketo yie kuom misango mar Yesu, gibiro bedo jo makare e nyim Nyasaye mana ka gima “giselwoko nenggi, kendo miyogi doko marachere gi remb Nyarombo.”—Fwe. 7:9, 14-17.
19. Inyalo timo ang’o mondo iikri kendo iyud ber e nyasi mar Chiemb Odhiambo mar Ruoth?
19 Joneno mag Jehova e piny mangima ikore ne chokruok makendeno. Kapod odong’ jumbe moko matin to itimo Rapar, wabiro timo kampen mar gwelo ji mang’eny kaka nyalore mondo obi e nyasino. E wi mano, kodong’ ndalo matin to watimo Rapar, wasomoga weche mayudore e Muma manyiso gik ma Yesu notimo kapod odong’ ndalo matin to ochako Chiemb Odhiambo mar Ruoth ma ne otim e higa 33 E.N. Wabiro timo chenro chon mondo wachop e Rapar. Ber mondo wachop chon kapok wer gi lamo mokwongo ochakore mondo warwak welo kae to wabed e programno duto. Waduto kaachiel gi welo ma wagwelo e nyasino, wayudo gweth mang’eny sama waluwore gi jagol-twak kosomo kendo olero Ndiko. To moloyo duto, bedowa e Raparno biro nyiso ni wadwoko erokamano gi chunywa duto ne misango ma Yesu nochiwono, kendo nyiso ni waluwo kaka nochikowa ni: “Timuru ma, uparago.”—1 Kor 11:24.
^ par. 9 Jasomo moro ma Ja-Jerman miluongo ni Heinrich Meyer nowacho ni joote ok ne nyal bedo gi paro ni gichamo ringre Yesu masie kendo madho rembe nikech “ringre Yesu (mangima) pod ne nitie duto.” Meyer nomedo wacho bende ni Yesu notiyo gi “weche mayot” mondo olergo ni makati gi divai ochung’ne ang’o, kendo ni Yesu ok ne nyal dwaro mondo ochoch pach jootene.
