1, 2. En rit mane ma koth dhako ne onego oyud, to nikech ang’o?

WACH ma nokwong okor e Muma konyowa ahinya ng’eyo kaka dwaro mag Jehova biro chopo. Kane Nyasaye singore e puoth Eden, nowacho kama: “Anaket sigu e kind in [Satan] gi dhako, kendo e kind kothi gi kothe.” Siguno ne dhi bedo marach e okang’ maromo nade? Jehova nomedo wacho kama: “[Koth dhako] enoketh wiyi [Satan], kendo in niketh ofunj tiende.” (Chak. 3:15) Sigu ma ne dhi betie e kind thuol gi dhako ne dhi bedo mager ahinya, ka Satan tiyo gi yo moro amora mondo otiekgo koth dhako.

² Mano e momiyo jandik-zaburi moro noywak ne Nyasaye e wi ogandane ma noyiero niya: “Ne, jowasiki goyo nduru, jo ma sin kodi oseting’o wigi malo. Giporo wach maling’ling’ ma digilogo jogi, gihondho wach mondo gimon kod jogi mopand. Gisewacho, Biuru, wasirgi kik gibedi oganda.” (Zab. 83:2-4) Anyuola ma koth dhako ne dhi wuokie ne nyaka rit mondo kik lal kendo kik chidi e yo moro amora. Mondo mi Jehova otim mano, notimo singruoge mamoko ma ne dhi miyo dwache otimre.

3, 4. (a) Singruok mar Chik nochako tiyo karang’o, to oganda Jo-Israel noyie timo ang’o? (b) Singruok mar Chik ne dhi konyo nade?

³ Kaka nyikwa Ibrahim, gi Isaka, gi Jakobo nomedore mobedo ji tara gi tara, Jehova nowalogi gibed ogandane, tiende ni oganda Jo-Israel machon. Nyasaye notiyo gi Musa e timo singruok makende gi ogandano kuom miyogi Chik, kendo oganda Jo-Israel noyie luwo chike motudore gi singruogno. Muma wacho kama: “[Musa] nokawo kitap muma, nosome e it ji: mi giwacho, Duto ma Jehova osewacho wanatim, kendo wanawinje. Mi Musa nokawo remo, nokire kuom ji, nowacho niya, Neuru remo mar muma, ma Jehova osetimo kodu kuom wechegi duto.”—Wuok 24:3-8.

⁴ Singruok mar Chik nochako tiyo e Got Sinai e higa mar 1513 Ka Ndalowa Podi. Kokalo kuom singruogno, Nyasaye nowalo oganda Jo-Israel machon mondo obed joge moyiero. Omiyo Jehova ne dhi bedonegi ‘jang’ad bura, jaket chik, kendo ruodhgi.’ (Isa. 33:22) Gik ma ne otimore ne Jo-Israel nyiso ber ma bedoe ka ji oluwo chike makare mag Nyasaye kata rach ma bedoe ka ji ok oluwo chikego. Nikech Chik nokwero Jo-Israel kik nyuomre gi ogendini mamoko ma ne lamo nyiseche manono, kendo kik gidonjre e lamo mag miriambo, Chikno ne dhi rito koth Ibrahim kik mien gi chilo moro amora.—Wuok 20:4-6; 34:12-16.

5. (a) Singruok mar Chik noyawo ne Jo-Israel thuolo mane? (b) Ang’o momiyo Nyasaye nodagi Jo-Israel?

⁵ Singruok mar Chik bende nochiwo thuolo mar bedo gi jodolo, kendo mano ne nyiso chenro moro maduong’ ma ne dhi timore higini mang’eny bang’e. (Hib. 7:11; 10:1) En mana kokalo kuom singruogno, ema Jo-Israel ne dhi bedo gi thuolo makende mar bedo “pinyruoth ma jodolo,” to mana ka giluwo chike Jehova kaka ne dwarore. (Som Wuok 19:5, 6.) Kata kamano, Jo-Israel ne ok oluwo chikego. Kar bedo mamor ni Mesia ma en bat maduong’ mar koth Ibrahim ochopo kendo girwake, ogandano nodage. Kuom mano, Nyasaye bende nodagi ogandano.

6. Chik ne dhi chopo wach mane?

⁶ Bedo ni Jo-Israel ok nomakore gi Jehova mondo omi gilos kwan duto mar joma ne dhi bedo pinyruoth ma jodolo, ok nonyiso ni Chik ne orem. Chikno nonego orit koth dhako kendo tayo ji ir Mesia. Kane Kristo osebiro e piny ma ji ofwenye, koro tij Chik norumo. Muma wacho niya: “Kristo en giko mar Chik.” (Rumi 10:4) Kata kamano, penjo ma pod  wadong’go en mae: Gin jomage ma ne dhi yudo thuolo mar bedo pinyruoth ma jodolo? Jehova Nyasaye notimo singruok machielo mondo olosgo oganda machielo manyien.

7. Jehova nokoro ang’o kokalo kuom Jeremia motudore gi singruok manyien?

⁷ Kane singruok mar Chik pod tiyo, Jehova nokoro chon kokalo kuom Jeremia ni ne odhi timo “singruok manyien” gi oganda mar Jo-Israel. (Som Yeremia 31:31-33.) Singruogno ne dhi bedo mopogore gi singruok mar Chik nimar ne odhi miyo iweyo ne ng’ato richone maok ochuno ni ogol misengini mag le. Mano ne dhi nyalore e yo mane?

8, 9. (a) Remb Yesu ma ne ochuer konyo nade? (b) Joma nie singruok manyien noyudo thuolo mane makende? (Ne picha manie chak sulani.)

⁸ Higni miche bang’e, Yesu nochako Chiemb Odhiambo mar Ruoth e Nisan 14, higa mar 33 E Ndalowa. Kowuoyo kuom divai, Yesu nonyiso jootene 11 niya: “Kikombeni e muma [singruok] manyien kuom remba, mochuernu.” (Luka 22:20) Bug Mathayo wacho ni Yesu nowacho kama e wi divai: “Ma e remba mar Muma, mochuer ni ji mang’eny mondo owenigi richogi.”—Math. 26:27, 28.

⁹ Remb Yesu ma nochuer ema nomiyo singruok manyien ochako tiyo. Remono ne ochiw dichiel kendo en ema itiyo kode ndalo duto mondo owe ne ji mang’eny richogi. Yesu ok en achiel kuom joma nie singruok manyienno. Nikech oonge richo moro amora, en onge richo miweyone. Kata kamano, Nyasaye ne nyalo tiyo gi rembe ma nochuer mondo okony nyithind Adam. Bende nonyalo yiero jomoko obed ‘yawuote’ kowalogi gi roho maler. (Som Jo Rumi 8:14-17.) Nikech Jehova kwanogi kaka joma onge richo, inyalo wachi ni gin kaka Yesu, ma en Wuod Nyasaye maonge richo. Jokristo mowalgi ne dhi bedo “jocham gikeni kaachiel gi Kristo” kendo bedo gi thuolo mar bedo “pinyruoth ma jodolo.” Mano ne en thuolo ma Jo-Israel machon ne nigo e bwo Chik. Jaote Petro nowuoyo e wi “jocham gikeni kaachiel gi Kristo,” kowacho kama: “Un e dhoot moyier, un dolo mag Ruoth, oganda maler, jo mokawo ka joge, mondo uland tije madongo mar Jal ma noluongou a e mudho dhiyo e ler mare miwuoro.” (1 Pet. 2:9) To mano doko tich maduong’ ma singruogno timo! Omiyo jopuonjre Yesu bedo bat matin mar koth Ibrahim.

10. Singruok manyien nochako tiyo karang’o, to ang’o momiyo nochako tiyo kindeno?

¹⁰ Singruok manyien nochako tiyo karang’o? Ne ok ochako tiyo kane Yesu owuoyo kuome e otieno mogik kapok otho. Mondo singruogno ochak tiyo, ne nyaka remb Yesu chuer mi oter nengo mar remono ne Jehova e polo. E wi mano, ne dwarore ni ool roho maler ne jogo ma ne dhi bedo “jocham gikeni kaachiel gi Kristo.” Omiyo singruok manyien nochako tiyo chieng’ Pentekost e higa 33 kane jopuonjre Yesu owal gi roho maler.

11. Ere kaka singruok manyien nomiyo Jo-Yahudi kod joma ok Jo-Yahudi obedo jokanyo mag Israel mar roho, to gin ji adi ma ne dhi bedo e singruok manyienno?

¹¹ Kata obedo ni singruok mar Chik ne “odoko machon” kane Jehova owacho kokalo kuom Jeremia ni ne odhi timo singruok manyien gi Jo-Israel, singruok mar Chikno ne odhi nyime tiyo nyaka kinde ma singruok manyien nochakoe  tich. (Hib. 8:13) Kane singruok manyien ochako tiyo, koro Nyasaye ne nyalo kwano Jo-Yahudi gi joma ok Jo-Yahudi ma ne lame to ok oter nyangu kaka joma rom nikech “nyangu [margi] en maradier, mar chuny, to ok mar chik mondiki.” (Rumi 2:29) Kuom timo singruok manyien kodgi, Nyasaye ne dhi keto chikene ‘e pachgi, kendo ndiko chikene e chunygi.’ (Hib. 8:10) Kwan duto mar joma nie singruok manyienno ne dhi bedo ji 144,000 ma ne dhi bedo oganda manyien miluongo ni “Israel mar Nyasaye” kata Israel mar roho.—Gal. 6:16; Fwe. 14:1, 4.

12. Singruok mar Chik chalre nade gi singruok manyien?

¹² Singruok mar Chik chalre nade gi singruok manyien? Singruok mar Chik ne otim e kind Jehova gi oganda Israel machon, singruok manyien ne otim e kind Jehova gi Israel mar roho. Musa ne en jagach e singruok mar Chik, Yesu ne en Jagach e singruok manyien. Singruok mar chik ne opwodhi kitiyo gi remb le, singruok manyien nochako tiyo kane remb Yesu ochuer. Oganda Jo-Israel machon ma ne nie singruok mar Chik ne otelnegi gi Musa, jogo manie singruok manyien otelnegi gi Yesu ma e Wi kanyakla.—Efe. 1:22.

13, 14. (a) Nitie tudruok mane e kind singruok manyien gi Pinyruoth? (b) Ang’o ma dwarore eka mondo Israel mar roho oyud thuolo mar locho gi Kristo e polo?

¹³ Tudruok mantie e kind singruok manyien gi Pinyruoth en ni singruogno loso oganda maler ma nigi thuolo mar bedo ruodhi kendo jodolo e Pinyruodh polo. Ogandano e bat matin mar koth Ibrahim. (Gal. 3:29) Omiyo singruok manyienno nyiso gadiera ni singruok ma Nyasaye notimo gi Ibrahim biro chopo kare.

¹⁴ Nitie gimoro achiel motudore gi Pinyruoth ma bende onego timre. Singruok manyien choko Israel mar roho kendo miyo joma nie singruogno obed “jocham gikeni kaachiel gi Kristo.” Kata kamano, nitie singruok machielo ma nyaka tim eka giyud thuolo mar dhi locho gi Yesu e Pinyruodhe ka gin ruodhi kendo jodolo.

15. En singruok mane ma Yesu notimo gi jootene ma nosiko kode?

¹⁵ Bang’ chako Chiemb Odhiambo mar Ruoth, Yesu notimo singruok moro gi jopuonjrene ma nosiko kode, kendo kinde mang’eny singruogno iluongo ni singruok mar Pinyruoth. (Som Luka 22:28-30.) Mopogore gi singruoge mamoko ma Jehova en achiel kuom joma nie singruogego, mae en singruok ma Yesu timo mana gi jolupne mowal. Kane Yesu owacho ni “kaka Wuora nosingona,” nyaka bed ni nowuoyo kuom singruok ma Jehova notimo kode mondo obed “jadolo nyaka chieng’, e kido mar Melkizedek.”—Hib. 5:5, 6.

16. Singruok mar Pinyruoth chiwo thuolo mane ne Jokristo mowal?

¹⁶ Joote Yesu 11 ema ‘nosiko kode e temruok mage.’ Singruok mar Pinyruoth nomiyo gibedo gadiera ni ne gidhi bedo gi Yesu e polo ka gin ruodhi kendo jodolo. Kata kamano, ok en mana joote apar gachielgo kende ema ne dhi bedo gi thuolono. Yesu nofwenyore ne jaote Johana e fweny moro kowachone niya: “Ng’at molocho anamiye bet koda e kom duong’na, kaka an bende nalocho, kendo abet kod Wuora e kom duong’ne.” (Fwe. 3:21) Omiyo, singruok mar Pinyruoth otim gi Jokristo mowal ma kwan-gi  en 144,000. (Fwe. 5:9, 10; 7:4) Ma e singruok ma miyogi thuolo mar locho gi Yesu e polo. Mano inyalo pim gi miaha mowuok e anyuola ma ji omewie kendo ma ikendo gi ruoth malocho ka mano miyo miahano thuolo mar locho kode. Mano e gimomiyo Muma luongo Jokristo mowal ni “miaha” mar Kristo, “nyako maler” ma osing ne Kristo mondo okend.—Fwe. 19:7, 8; 21:9; 2 Kor. 11:2.

17, 18. (a) Wuo ane machuok e wi singruoge auchiel mwasenono kendo motudore gi Pinyruoth. (b) Ang’o momiyo wanyalo bedo gi yie motegno kuom Pinyruodh Nyasaye?

¹⁷ Singruoge ma wasenono e sula mokalo kod mae, otudore e yo maduong’ ahinya gi wach Pinyruoth e yo maok tinne achiel. (Ne chat ma wiye wacho ni “Kaka Nyasaye Biro Chopo Dwache” mayudore e sula mokalo.) En gima nenore maler ni kokalo kuom singruogego, chenro mar bedo gi Pinyruoth en gima ogurore motegno. Kuom mano, nitie gimomiyo wabedo gadier chutho ni Pinyruodh Mesia ema Nyasaye tiyogo e chopo dwaro ma ne en-go mokwongo ne piny kod dhano.—Fwe. 11:15.

¹⁸ Onge kiawa kata matin ni gik ma Pinyruoth biro timo biro kelo gueth mosiko ne dhano. Nikech wan gadiera chuth gi wachno, wanyalo lando gi chir duto ni Pinyruodh Nyasaye kende ema biro tieko chandruoge duto mag dhano. Weuru waland adierano gi kinda te!—Math. 24:14.