1, 2. (a) Jehova dwaro mondo jotichne obed joma chalo nade? (b) Sulani biro chiwo dwoko mag penjo mage?

JEHOVA notelo ne jaote Petro gi rohone mondo onyis tudruok mantie e kind ler miwuoyoe e bug Tim Jo-Lawi kod gimomiyo Jokristo onego obed joma ler e timbegi. (Som 1 Petro 1:14-16.) Nikech Jehova en Nyasaye ‘maler,’ odwaro ni Jokristo mowal duto kaachiel gi ‘rombe mamoko’ otim kar nyalogi mondo gibed maler e timbegi duto to ok bedo maler mana e timbe moko.—Joh. 10:16.

² Medo nono adiera mabeyo ma yudore e bug Tim Jo-Lawi biro jiwowa ahinya, kendo tiyo gi puonjgo biro konyowa mondo wabed joma ler e timbewa duto. Weuru wanon ane penjo maluwogi: Onego wane nade mbeko chike Nyasaye? Bug Tim Jo-Lawi puonjowa ang’o kodok korka riwo lwedo ratiro ma Jehova nigo mar locho e wi gik moko duto? Wanyalo puonjore ang’o kuom misengini ma ne ichiwo e kinde Jo-Israel machon?

3, 4. (a) Ang’o momiyo Jokristo ok onego ombek chike kod puonj mayudore e Muma? (b) Ang’o momiyo ok onego wachul kuor kata mako sadha?

³ Ka wadwaro moro Jehova, nyaka waluw chikene kod puonj mage duto, maok wabedo gi paro kata chuny mar mbekogi. Kata  obedo ni ok wan e bwo Chike Musa, chikego konyowa ng’eyo e yo matut gik monego watim kata maok onego watim e wang’ Nyasaye. Kuom ranyisi, ne omi Jo-Israel chik niya: “Kik ichul kwor, kata kik chunyi omon gi nyithind jou, to iniher jabuti kaka in iwuon: An e Jehova.”—Lawi 19:18.

⁴ Jehova dwaro ni wabed joma ok chul kuor, kendo kik wabed joma mako sadha. (Rumi 12:19) Kapo ni wanyalo weyo luwo chike kod puonj mag Jehova, Jachien nyalo bedo mamor ahinya to mano nyalo miyo nying Jehova okethre. Kata kapo ni ng’ato ochwanyowa kong’eyo, kik wabed agulini ma kano sadha. Nyasaye osemiyowa thuolo makende mar bedo “agulini mag lowo” ma kano mwandu mag tiyo tijene. (2 Kor. 4:1, 7) Sadha chalo gi kwiri mager, omiyo ok en achiel kuom mwandu mikano e agulnigo!

5. Ang’o mwanyalo puonjore kuom gima ne otimore ne Harun kane yawuote otho? (Ne picha manie chak sulani.)

⁵ Bug Tim Jo-Lawi 10:1-11 wuoyo e wi gimoro malit ma ne otimore ne jood Harun. Nyaka bed ni ne giwinjo malit ahinya kane mach moa e polo onego Nadab gi Abihu ma ne gin yawuot Harun ka gin e tabernakel. Mano kaka ne en tem maduong’ ahinya ne jood Harun kane okwergi ni kik giywag yawuotgi ariyogo e yo moro amora! Be in iwuon inyiso ni iler kuom weyo maok itudri gi joodu kata jomamoko ma nogol oko e kanyakla?—Som 1 Jo Korintho 5:11.

6, 7. (a) Sama ng’ato paro kabe obiro dhi e arus mitimo e kanisa kata timo migawo moro kuno, gin weche mage monego opar matut? (Ne weche moler piny.) (b) Wanyalo wuoyo nade gi wedewa maok gin Joneno mondo ging’e gimomiyo ok wabi riwore kodgi e arus mitimo e kanisa?

⁶ Seche moko ok wanyal romo gi tem ma iye tek kaka ma Harun gi joode noromogono. To nade kogwelwa e arus watwa moro maok en Janeno mitimo e kanisa kendo omiwa migawo moro kuno? En adier ni onge chik manie Muma ma kwerowa achiel kachiel ni kik wadhi. Kata kamano, be nitie puonj moko mayudore e Muma manyalo konyowa ng’ado paro maber e weche kaka mago? *

⁷ Kinda ma watimo mondo wasik ka waler e nyim Jehova e bwo chal kaka mago nyalo kawo wedewa maok gin Joneno gi wuoro. (1 Pet. 4:3, 4) En adier ni watemo kinde duto mondo kik wachwanygi, omiyo en gima ber ka wawuoyo kodgi e yo mang’won kendo waket wechewago e yo moriere. Nyalo bedo maber ka wawuoyo chon e wi wachno kapok odiechiengno ochopo. Wanyalo dwokonegi erokamano kendo nyisogi kaka wamor ni girwakowa ma gimiyowa migawo moro e arusno. Kae to wanyalo nyisogi ni kapo ni wabedo e arusno nitie gik maok wabi timo nikech pogruok mantie e weche mag lamo, to mano biro ketho mor ma onego gibedgo e odiechienggi ma kendeno kendo nyalo kuodo wigi gi wendgi. Mani en achiel kuom yore manyalo konyowa kik watim gik ma tuomore gi yiewa.

8. Bug Tim Jo-Lawi jiwo nade ratiro ma Jehova nigo mar locho e wi gik moko duto?

⁸ Bug Tim Jo-Lawi jiwo ahinya ratiro ma Jehova nigo mar bedo jaloch. Chike mayudore e bugno nyiso mokalo nyadi 30 ni giwuok kuom Jehova. Musa nong’eyo mano kendo notimo gik moko duto ma Jehova nochike. (Lawi 8:4, 5) Wan bende onego watim gik moko duto ma Jehova Jalochwa dwaro ni mondo watim. Riwruok mar oganda Jehova oikore konyowa timo kamano. Kata kamano, wanyalo romo gi tem seche ma wan kendwa mana kaka ne otimore ne Yesu kane en e thim. (Luka 4:1-13) Ka wayie chuth ni Jehova ema onego obed jaloch e wi gik moko duto kendo wagene, onge ng’ato ang’ata manyalo yondhowa mondo waketh chikene, kendo ok wabi luoro dhano.—Nge. 29:25.

9. Ang’o momiyo ji osin gi jotich Nyasaye e piny mangima?

 ⁹ Nikech wan jolup Kristo kendo wan Joneno mag Jehova, isandowa e pinje mathoth. Mano en gima wang’eyo ni nyaka yudwa nimar Yesu nonyiso jopuonjrene niya: “Giniteru kar masira, kendo gininegu, kendo ogendini duto nosin kodu nikech nyinga.” (Math. 24:9) Kata warom gi sigu machalo kamano, wanano ka wadhi nyime lando wach Pinyruoth kendo nyiso ni waler e nyim Jehova. Kata odoko ni wan joratiro, ngimawa ler, kendo waluwo chike mag pinje ma wadakie, kare ang’o momiyo ji sin kodwa? (Rumi 13:1-7) Ji ok dwarwa nikech wayie mondo Jehova obedonwa Jaloch kendo Ruodhwa! “En kende” ema watiyone kendo ok wambek puonjge kod chikene makare.—Math. 4:10.

10. Ang’o ma notimore kane owadwa moro ombeko chike Nyasaye ma odonjo e lweny?

¹⁰ Wach machielo ma miyo ji sin kodwa en nikech ‘ok wan mag piny.’ Omiyo ok wariw lwedo weche mag lweny kata siasa mag pinje. (Som Johana 15:18-21; Isaiah 2:4.) Jomoko ma ne ochiwore ne Nyasaye nombeko chikene ma giriwo lwedo ywaruok mag pinyni. Thothgi oseloko chunygi mi gichako gibedo gi winjruok maber gi Wuonwa me polo ma en jang’wono gadier. (Zab. 51:17) Jomoko to ne ok olokore. Kuom ranyisi, e kinde Lweny mar Ariyo mar Piny, jolweny moko e piny Hungary nochoko owete 160 ma johigni 45 kadok chien, ma gibologi e od tuech kata obedo ni ne gionge ketho moro amora. Ne ochun-gi mondo gidonj e lweny. Thoth owetego nochung’ motegno ma gitamore donjo e lweny, to ochiko nochamo muma mar tiyo e lweny ma giyie rwako lep jolweny. Bang’ higini ariyo, achiel kuom owete ma nodonjo e lwenygo noyudo ka en e grup mar jolweny ma ne omi chik mar nego Joneno ma ne ochung’ motegnoka. Achiel kuom Jonenogo ne en owadgi monyuolgigo e ich achiel! Kata kamano, wach nekno ne owe.

11, 12. Yo ma Jehova ne dwaro ni ochiwgo misengini e piny Israel machon, nyiso nade gima Jokristo onego otim e kindewagi?

¹¹ Kaluwore gi Chike Musa, Jo-Israel ne onego ogol misengini moko sie. (Lawi 9:1-4, 15-21) Le ma nichiwo kaka misengini nonego obed maonge mbala moro amora nikech ne ginyiso misango makare chuth ma Yesu ne dhi chiwo. E wi mano, ne nitie weche moko sie ma ne nyaka luw kichiwo moro ka moro kuom misenginigo. Kuom ranyisi, ne ane gima miyo ma ne nigi nyathi ma eka onyuol nonego otim. Tim Jo-Lawi 12:6 wacho kama: “Ka ndalo mag pwodhruokne ochopo, kuom nyathi mawuowi kata kuom nyathi manyako, enokel nyarombo ma hike achiel mondo odok misango miwang’o, kod akuru matin, kata akuch odugla, mondo odok misango richo, e dho hema mar chokruok, kendo omi jadolo.” Chike Nyasaye ne nyiso achiel kachiel misengini ma nonego ochiw, kata kamano hera mare ne nenore ayanga e Chikno. Kapo ni miyono ne onge nyarombo, ne oyiene chiwo akuche ariyo matindo, kata akuche odugla ariyo. (Lawi 12:8) Kata obedo ni ne en jachan, Jehova pod nogeno jatichneno mana kaka nogeno jotichne mamoko ma ne kelo misengini ma nengogi ni malo. Wachni puonjowa ang’o?

¹² Jaote Paulo nojiwo Jokristo wetene mondo ochiw ne Nyasaye “misango ma en pak.” (Hib. 13:15) Dhowa onego opak nying maler mar Jehova e lela. Owete gi nyiminewa ma momo tiyo gi dho ranyisi mondo gipak Nyasaye. Jokristo maok nyal wuok e udi  nikech ok giwuothi, pako Jehova ka gilendo kokalo kuom ndiko barupe, goyo simo, kendo lendo ne joma tiyonegi kod welo molimogi. Okang’ ma wapakogo Jehova ka walando nyinge kaachiel gi wach maber, luwore gi nyalo marwa kod chal mar ngimawa. Kata kamano, gima wachiwono onego obed maberie mogik.—Rumi 12:1; 2 Tim. 2:15.

13. Ang’o momiyo onego wachiw ripodewa mag lendo?

¹³ Misengini mag pak ma wachiwo ne Nyasaye nyiso ni wahere kendo wachiwogi maok ochunwa. (Math. 22:37, 38) Kata kamano ikwayowaga ni wachiw ripod tij lendo. Omiyo onego wabed gi paro mane kuom wach chiwo ripot? Ripot ma wachiwo dwe ka dwe otudore gi chiwruokwa ne Nyasaye. (2 Pet. 1:7) En adier ni ng’ato ang’ata ok onego owinj e chunye ni ichune otim mathoth e tij lendo mana mondo ogol ripot ma nigi seche ma bup. Mano e gimomiyo jalendo maok nyal timo mathoth nikech oti kata otuwo nyalo chiwo ripot moting’o dakika 15, 30, 45, kamano kamano ka ok onyal chiwo sa mangima. Jehova mor gi dakika matin ma jalendo ochiwo gi chunye duto nikech ohere kendo nikech onyiso ni okawo mapek thuolo ma en-go mar tiyone kaka Janeno. Mana kaka Jo-Israel ma ne ok nyal golo misengini ma nengogi ni malo, jogo mohero Jehova to nie chal moro makende ma monogi timo mathoth pod nyalo chiwo ripot. Kendo ripode ma ng’ato ka ng’ato golo iriwo gi ripode mamoko duto e piny mangima kendo konyo riwruok mar oganda Jehova mondo ochan chon kaka ibiro tim tij lendo ndalo mabiro. Kaluwore gi weche ma wanenogo, be en adier ni iketo kuomwa ting’ mapek ka okwawa ni wachiw ripodewa mag tij lendo?

14. Ler ane gimomiyo onego wanon yo ma watimogo puonjruok ma magwa wawegi.

¹⁴ Bang’ nono weche mabeyo ma yudore e bug Tim Jo-Lawi, nyalo bedo ni iparo kama, ‘Koro ang’eyo gimomiyo bugni yudore e Muma ma nondiki kuom much Nyasaye.’ (2 Tim. 3:16) Nyalo bedo ni koro ing’ado mar medo bedo maler e wang’ Jehova nikech odwaro ni watim kamano kendo en ema owinjore wamore. Nyalo bedo ni puonj miyudo e sula ariyo ma wasepuonjoregi ma wuoyo e wi bug Tim Jo-Lawi osemiyi siso mar medo timo nonro e buge mamoko mag Muma. (Som Ngeche 2:1-5.) Non ane adimba e yor lamo yo mitimogo puonjruok ma mari iwuon. Onge kiawa ni diher ni misengini mag pak michiwo omor Jehova. Be isefwenyo ni samoro program mag TV, tuke vidio, tuke spot, kata gik mamoko mihero temo gali kendo moni timo dongruok e winjruokni gi Nyasaye? Ka en kamano, to inyalo yudo kony kuom paro matut weche ma jaote Paulo nondiko e bug Jo Hibrania.

15, 16. Ang’o momiyo Paulo nochomo Jokristo ma Jo-Hibrania gi wach tir?

¹⁵ Paulo nowuoyo ayanga ka nondiko barua ne Jokristo wetene ma Jo-Hibrania. (Som Jo Hibrania 5:7, 11-14.) Jaoteno nochomogi gi wach tir! Nowachonegi ni ‘itgi ne nok.’ Ang’o momiyo Paulo ne ok oluor  chomogi tir kamano? Mana kaka Jehova, en bende noherogi kendo nowuoro gimomiyo ne pod gimadho mana chak, tiende ni ne gimakore mana gi puonj michako ng’eyogo Nyasaye. Ng’eyo puonj mag misego en gima duong’ ahinya ne Jokristo madier. Kata kamano, “chiemo motegno” dwarore ahinya mondo mi ng’ato obed Jakristo motegno.

¹⁶ Kar mondo ne Jo-Hibraniago otim dongruok mondo gibed joma nyalo puonjo jomoko, pod ne gidwaro joma puonjogi. Nikech ang’o? Nikech pod ne gibadhore ne “chiemo motegno.” Penjri ane kama: ‘Be an gi paro mowinjore e wi puonj matut mag Muma? Be an gi siso mar somogi? Dibed ni abadhora wuoyo gi Nyasaye e lamo kendo abadhora ne timo puonjruok matut? Ka en kamano, dibed ni yo matimogo puonjruok ema ok ber?’ Ok onego walend mana ne ji kende to onego wapuonjgi bende mondo gibed jopuonjre Yesu.—Math. 28:19, 20.

17, 18. (a) Ang’o momiyo kinde duto onego wacham chiemb chuny motegno? (b) Onego wane nade wach kong’o kodok korka wach dhi e chokruoge mag Jokristo?

¹⁷ Puonjruok Muma ok en gima yot ne ng’enywa. En gima ber ni Jehova ok jiw jotichne mondo opuonjre Muma kuom miyo gipar ni gin joketho ka ok gitimo kamano. Kata bed ni wasetiyo ne Nyasaye kuom higni mang’eny kata matin, pod onego wadhi nyime chamo chiemb chuny motegno. Timo kamano en gima dwarore kapo ni wadwaro siko ka wan joma ler.

¹⁸ Mondo wasik ka waler, nyaka wasik ka wanono Ndiko adimba kendo timo gik ma Nyasaye dwaro ni mondo watim. We wapar ane kendo gima notimore ne yawuot Harun ma gin Nadab gi Abihu. Ne githo nikech ne gichiwo ne Jehova “mach mawendo,” samoro nikech ne gimer. (Lawi 10:1, 2) Ne ane gima Nyasaye nonyiso Harun. (Som Tim Jo-Lawi 10:8-11.) Be Ndikono nyiso ni ok onego wamadh gimoro amora ma nigi kong’o kapok wadhi e chokruoge mag Jokristo? Par ane wechegi: Ok wan e bwo Chike Musa. (Rumi 10:4) E pinje moko, sama ji chiemo nitiega kong’o bende. Omiyo sama owetewa manie pinjego chiemo, gibilo kong’o matin kapok giwuok gidhi e chokruoge. Chieng’ Pasaka ne oti gi okombe ang’wen moting’o divai. Kane Yesu chako Rapar mar thone, noyie ne jootene mondo omadh divai ma nochung’ ne rembe. (Math. 26:27) Muma kwedo ratiro madho kong’o mokalo tong’ kod mer. (1 Kor. 6:10; 1 Tim. 3:8) Kendo Jokristo mang’eny chunygi ok nyal yienegi chuth bilo kong’o ka gidwaro timo tije Nyasaye. Kata kamano, chal mar piny ka piny opogore, kendo gima duong’ ne Jokristo en ng’eyo “pogo kind gik mabeyo kod gik maricho” mondo gisik ka giler e nyim Nyasaye.

19. (a) Ang’o monego waket e pachwa kuom wach lamowa mar joot kod puonjruokwa wawegi? (b) Ing’ado mar timo ang’o kodok korka ritruok mondo isik ka iler?

¹⁹ Nitie gik mang’eny ma inyalo puonjori e Wach Nyasaye ka ikawo okang’ mar somogi. Ti gi gige timo nonro minyalo yudo mondo lamou mar joot kod puonjruok ma mari iwuon omed bedo gi ndhadhu. Med ng’eyo Jehova e yo matut kod dwache. Med sudo machiegni kode. (Jak. 4:8) Lem kikwayo Nyasaye kaka jandik-zaburi moro ma nowero kama: “Yaw wang’a mondo ane weche miwuoro manie chikni.” (Zab. 119:18) Kik imbek chike kod puonj manie Muma. Yie iluw chike makare chuth mag Jehova Nyasaye ‘Maler,’ kendo riw lwedo tij “yalo Wach Maber mar Nyasaye.” (1 Pet. 1:15; Rumi 15:16) Tem kar nyaloni mondo isik kiler e ndalo mag gikogi mopong’ gi tungni. Mad waduto wasik ka waler e timbewa mondo wariw lwedo ratiro ma Jehova Nyasachwa nigo mar bedo jaloch e wi gik moko duto.