1, 2. E piny mangima, jorit-alwora osefwenyo wach mane e kanyakla mang’eny?

JARIT-ALWORA moro ne chiegni tieko romo ma ne en-go gi jodong-kanyakla. Kaka nomedo ng’iyogi, e kaka chunye ne medo herogi moloyo nikech tich matek ma ne gisebedo ka gitimo, kata obedo ni moko kuomgi noromo bedo wuonege. Kata kamano, pod ne nitie wach moro ma ne chando pache, omiyo nopenjogi kama, “Owete, usetimo ang’o mondo utiegie jomoko omed kawo ting’ mag kanyakla?” Jodongogo nyalo paro maber ni kane jarit-alwora olimogi e limbe motelo ne mano, nojiwogi mondo gimany thuolo mar tiego jomoko. Jaduong’ achiel nowacho gi chuny maler niya, “Kiwacho awacha adier, onge gima duong’ mwasetimo e wachno.” Jodongo mamokogo bende noyie ni en kamano.

² Kapo ni in jaduong’-kanyakla, be gima kamano osegatimoreni? Samoro. Jorit-alwora mathoth e piny mangima osefwenyo ni e kanyakla mang’eny, dwarore ni jodongo otieg owete matindo kod ma hikgi ng’eny mondo okony e rito  kueth. Kata kamano, timo mano ok yot. Nikech ang’o?

3. (a) Ndiko nyiso nade gimomiyo tiego jomoko dwarore, to ang’o momiyo wachni onego omorwa waduto? (Ne weche moler piny.) (b) Ang’o momiyo jodongo moko nyalo yudo ka teknegi tiego jomoko?

³ Ka in jakwath, nyaka bed ni ing’eyo ni tiego jomoko en gima dwarore ahinya. * Ing’eyo ni owete mathoth dwarore eka kanyakla osik kotegno kendo mondo ochak kanyakla mamoko manyien. (Som Isaiah 60:22.) Ing’eyo maber bende ni Wach Nyasaye jiwi mondo ‘ipuonj jomamoko.’ (Som 2 Timotheo 2:2.) Kata kamano, inyalo yudo ka timo mano tek mana kaka ne tek ne jodongo ma owuo kuomgi e chak sulani. Bang’ tiyo gi thuoloni e chopo ting’ mag joodi, tiyo tij andika, timo migepe mag kanyakla kod weche mamoko ma siekoga apoya, iyudo ka koro thuolo onge mar tiego jomoko e kanyakla. Ka en kamano, to weuru wanon ane gimomiyo tiego jomoko bende onego okaw mapek.

4. Achiel kuom gimomiyo jodongo chwaloga nyime wach tiego jomoko en mane?

⁴ Achiel kuom gik ma nyalo mono jodongo moko kawo thuolo mar tiego jomoko en mane? Jodongogo nyalo paro niya: ‘Tiego jomoko en gima dwarore adier, mak mana ni nitie weche moko mag kanyakla ma ok nyal chor nyime kata matin. Kata ka ok atiego jomoko sani, donge pod kanyakla biro mana dhi nyime?’ En adier ni nitie yore mamoko ma dwarore ni olo mapiyo piyo. Kata kamano, weyo ma ok otieg jomoko nyalo hinyo kanyakla.

5, 6. En ang’o mwanyalo puonjore e ranyisi mar dereba kod wach rito injin, to ranyisino inyalo tigo nade kiwuoyo kuom wach tiego owete?

⁵ Par ane ranyisini: Dereba nyalo ng’eyo ni mondo injin mar mtoke oti maber, dwarore ni kinde ka kinde olok oil. Pod onyalo paro ni medo petrol e gima ochuno ahinya. Ong’eyo ni ka ok omedo petrol, to mtoke ok bi ringo. Onyalo wacho e chunye niya, ‘Kata ka ok aloko oil sani, to injin pod biro tiyo atiya.’ Paro ma kamano nyalo kelo rach mane? Ka dereba siko chwalo achwala nyime wach loko oil, chieng’ moro obiro po ka injin mar mtoke otamore tiyo chuth. Kapo ni mano otimore, biro chune ni oti gi kinde mathoth koda pesa mang’eny e loso injin mondo mtoka ochak ringo kendo. Ranyisini puonjowa ang’o?

⁶ Jodongo nigi migepe madongo ma dwarore otim mapiyo kinde duto ma ka ok otim, to kanyakla ok bi dhi maber. Omiyo, mana kaka dereba manie e ranyisiwacha wiye ok wil ma ok omedo petrol, jodong-kanyakla bende nyaka yang “gadier gik ma dwarore moloyo.” (Fil. 1:10) Kata kamano, jodongo moko odich ahinya gi migepe mochuno ma chop kama gijwang’o wach tiego jomoko. Mano inyalo pim gi weyo ma ok omed oil e injin. Ka jodongo osiko keto samuoyo e tiego jomoko, bang’e kanyakla ok bi bedo gi owete moromo ma nyalo timo migepe duto mag kanyakla.

7. Onego wane nade jodong-kanyakla ma kawo thuologi mondo gitieg jomoko?

 ⁷ Nenore maler ni tiego jomoko en gima dwarore otim mapiyo. Jodong-kanyakla ma neno nyime kendo ma tiyo gi thuologi e tiego owete ma pok olony, nyiso ni gin jorit mariek kendo gikonyo kanyakla ahinya. (Som 1 Petro 4:10.) Ere kaka mano konyo kanyakla?

8. (a) Gin kido kod weche mage ma miyo jodongo tiego jomoko? (b) Jodongo ma tiyo ne Jehova kuonde ma jolendo dwarore ahinya, nigi ting’ mane monego gichop mapiyo? (Ne sanduku ma wiye wacho ni “ Migawo Mochuno.”)

⁸ Kata mana jodongo molony kendo ma nigi chuny mobolore ong’eyo ni kaka hikgi medore, e kaka nyalo margi mar timo tije moko e kanyakla medo dok chien. (Mika 6:8) E wi mano, ber ng’eyo ni ‘weche ma yudo ji duto’ apoya nyalo miyo obednegi matek chopo migepe mag kanyakla. (Ekl. 9:11, 12; Jak. 4:13, 14) Kuom mano, nikech gidewo rombe mag Jehova gi chunygi duto, jodongo ma neno nyime nyalo tiyo gi lony ma giseyudo kuom higni mathoth e tiego owete ma pod tindo.—Som Zaburi 71:17, 18.

9. Ang’o ma biro timore e kinde mabiro ma miyo tiego owete dwarore ahinya?

⁹ Ber machielo ma yudore e kanyakla ka jodongo otiego jomoko en mane? Tiego jomoko miyo kanyakla bedo motegno kinde duto. E yo mane? Kinda ma jodongo keto mondo gitieg jomoko, miyo kanyakla bedo gi owete mathoth ma konyo kanyakla obed motegno kendo moriwore e kindegi, kendo gibiro timo kamano moloyo e kinde masira maduong’. (Eze. 38:10-12; Mika 5:5, 6) Omiyo un jodong-kanyakla, wakwayou gi muolo duto ni chakre kawuono keturu wach tiego jomoko obed achiel kuom tije madongo ma utimo e kanyakla.

10. Mondo jaduong’ oyud thuolo mar tiego jomoko, onyalo timo ang’o?

¹⁰ Kuom adier wang’eyo ni kinde mutiyogo e chopo migepeu e kanyakla nyalo miyo ubed mool malich. Omiyo, nyalo dwarore ni uti gi moko kuom thuolo ma un godogo e tiego jomoko. (Ekl. 3:1) Timo kamano en gima nyiso rieko.

11. (a) En wach mane ma kawowa gi wuoro kaluwore gi wach ma ne jodongo moko ochiwo kata obedo ni ne gidak e pinje mopogore opogore? (b) Kaluwore gi Ngeche 15:22, ang’o momiyo ber ka wanono paro ma jodongo moko nochiwo?

¹¹ Nyocha openj jodongo moko mosekonyo owete mondo otim dongruok, owach gima gijatimo sama gitiego jomoko. * Kata obedo ni jodongogo odak e kit ngima mopogore opogore, gima iwuoro en ni ne gichiwo dwoko machal. Mano nyiso ang’o? Tiyo gi Muma e tiego owete en gima konyo “kamoro amora e kanyakla duto” mana kaka e kinde Paulo. (1 Kor. 4:17) Omiyo, e sulani kod ma luwe, wabiro nono paro moko ma jodongogi nochiwo.—Nge. 15:22.

12. En ang’o ma jaduong’ onego otim, to nikech ang’o?

¹² Jaduong’ onego otim gik ma biro miyo tiego jomoko obed mayot. Mana kaka japur iko lowo obed mayom ka pok okomo, e kaka jaduong’ bende dwarore oik chuny owadwa motiego  ka pok opuonje gik manyien. Onyalo timo mano nade? Onyalo timo kamano koluwo ranyisi mar janabi moro machon. Janabino notimo ang’o?

13-15. (a) Janabi Samuel noyudo migawo mane? (b) Ere kaka Samuel nochopo migawo ma nomiye? (Ne picha manie chak sulani.) (c) Ang’o momiyo jodongo e kindegi onego onon gima Muma wacho e wi Samuel?

¹³ Chieng’ moro, higni 3,000 mosekalo, Jehova nonyiso janabi Samuel ma koro hike noseniang’ niya: “Kiny onyie kama anaorni ng’ato moa e piny Benjamin, mi iniolne mo mondo oyiere obed jatelo kuom joga Israel.” (1 Sam. 9:15, 16) Samuel nofwenyo ni migawo ma ne en-go kaka jatelo koro ne chiegni rumo kendo ni Jehova nomiye ting’ mar walo ng’at machielo ma ne dhi kawo kare. Nyalo bedo ni Samuel noparore niya: ‘Anyalo timo ang’o mondo aik jali ne migawoni?’ Paro moro nobirone.

¹⁴ Kinyne, kane Samuel oneno Saulo, Jehova nonyiso janabino niya: “Ne jalo ma nyo awuoyoe kodi cha.” Kae to Samuel nochako tiyo gi gima noseparocha. Nogwelo Saulo ochiem kode e od gago. Ka gin kanyo, nomiyo Saulo kod jatichne kombe moyiedhi kendo nomiyogi ring’o machwe ma ne oket tenge kae to Samuel owacho niya: “Ne gima nokan, kete e nyimi ichiem: nikech okannigo.” Bang’ mano, Samuel kod Saulo nomako yo ma dhi e od janabino ka gigoyo mbaka. Samuel ne dwa tiyo gi thuolo maber ma ne gin-go bang’ chiemo ka giwuotho mos to gigoyo mbaka. Kane gichopo, ne giidho e wi ot kama ji yueyoe. Ka koro yamo ne kwadhogi mos, “Samuel nowuoyo gi Saulo e wi ot” nyaka nochopo sama ne gidhiye nindo. Kinyne, Samuel nowalo Saulo, onyodhe, kae to onyise weche momedore. Bang’ mano, nogonyo Saulo ka koro oikore maber ne gik ma norite nyime.—1 Sam. 9:17-27; 10:1.

¹⁵ En adier ni tij walo ng’ato obed ruoth opogore gi tiego owadwa obed jaduong’-kanyakla kata jakony-tich. Kata kamano, jodongo pod nyalo puonjore gik mathoth kaluwore gi yo ma Samuel notiyogono. We wane ane ariyo kuomgi.

16. (a) Samuel nowinjo nade kane Jo-Israel okwayo mondo oyiernegi ruoth? (b) Samuel ne nigi chuny ma chalo nade sama nowalo Saulo obed ruoth?

¹⁶ Bed ng’at moikore, ok ma digni. Kane Samuel okwongo winjo ni Jo-Israel ne dwaro ni oyiernegi ng’ato mondo obed ruodhgi, wachno nochwanye kendo noneno ni jogo odage. (1 Sam. 8:4-8) Ne ok odwar timo gima jogo nokwaye, mi nyaka Jehova onyise didek mondo owinjgi. (1 Sam. 8:7, 9, 22) Kata nobedo kamano, Samuel ok noweyo mondo ich wang’ kata nyiego omake gi jal ma ne dhi kawo kare. Kane Jehova okone ni mondo owal Saulo, janabino noikore timo kamano komor kendo kohero, to ok kodigni ka gima ichune achuna.

17. Ere kaka jodongo ma kindegi luwo ranyisi mar Samuel, to mano osekelonegi ber mane?

¹⁷ Jodongo ma nigi lony e kindegi bende nyiso chuny ma Samuel ne nigo sama gitiego jomoko. (1 Pet. 5:2) Jodongogo oikore tiego owete mamoko kendo ok giluor ni biro chunogi weyo ne owetego migepe moko ma gisebedo ka gitimo. Jodongo ma tiego owete gi chuny man thuolo, ok ne joma gitiego kaka joma piem kodgi kata joma dwa  mayogi migepe, to ginenogi kaka “jotich kaachiel” kodgi e konyo kanyakla. (2 Kor. 1:24; Hib. 13:16) To mano doko mor maduong’ sama gineno ka joma gitiegogo tiyo gi nyalogi e konyo kanyakla!—Tich 20:35.

18, 19. Ere kaka jaduong’ nyalo iko chuny owadwa motiego, to ang’o momiyo timo kamano en gima konyo ahinya?

¹⁸ Bed osiepgi, ok mana japuonj. Chieng’ ma Samuel noromo gi Saulo, janabino ne nyalo mana kawo mo kae to oolo e wi Saulo piyo piyo to oa kanyo, bang’e to ogonye ka koro en ruoth mowal mak mana ni nodhi bedo ruoth ma ok oikore ne migepe. Kar mano, Samuel nokawo thuolone mondo oik chuny Saulo mos mos. Bang’ chamo chiemo mamit ma giyieng’, kendo bang’ wuotho ka giriere matin, kaachiel gi wuoyo aming’a mi ng’ato ka ng’ato oyueyo moromo eka janabino noneno ni koro owinjore ool mo e wi Saulo kowale.

¹⁹ E yo ma chalo kamano, jodongo ma kindegi onego obed osiep owete ma gidwa tiego ka pok gichako tiegogi. Yore ma jodongo biro tiyogo mondo gilos osiep ma kamano biro pogore e piny ka piny, ka luwore gi timbe kod kit ngima manie alworagi. Omiyo kata bed ni idak kanye kendo idich ma chalo nade, sama imanyo thuolo mar tiego ng’ato chal ka gima inyise niya, “Ageni ahinya.” (Som Jo-Rumi 12:10.) Mano en wach ma owete duto mitiego man kamoro amora biro fwenyo ayanga kendo gibiro bedo mamor ahinya nikech idewogi.

20, 21. (a) Inyalo wacho ni japuonj maber en japuonj ma chalo nade? (b) Wabiro nono wach mane e sula ma luwo mae?

²⁰ Un jodongo, paruru wachni: Japuonj maber ok en mana ng’at mohero tiego jomoko kende to bende ohero nyaka ng’at motiegono. (Pim gi Johana 5:20.) Japuonjre nyalo neno mapiyo kido kod chuny maber ma japuonjne nigo kendo mano biro konye luwo kaka itiege. Omiyo un jodongo mwageno, sama utiego jomoko kik upuonjgi apuonja mar kamano, to makuru kodgi osiep.—Nge. 17:17; Joh. 15:15.

²¹ Bang’ iko chuny owadwano, koro jaduong’ biro chako tiege. Gin yore mage ma obiro tiyogo e timo kamano? Mano e wach ma ibiro wuo kuome e sula ma luwo mae.