1-3. Ang’o momiyo nyaminwa moro ne nigi adier ni Jehova ong’eyo gigo ma wadwaro?

NITIE gimoro ma notimore ne nyaminwa miluongo ni Lana e piny Germany e higa mar 2012 ma wiye ok bi wilgo. Nokwayo Nyasaye gik moko ariyo ma oyudo dwoko. Mokwongo, kane en e gach reru kodhi e paw ndege nokwayo Jehova mondo okonye oyudie ng’ato ma nonyalo lendone. Kae to mar ariyo, kane en e paw ndege nofwenyo ni ndege ma ne odhi idho ochan mondo owuog kinyne. To nikech nosetiyo gi thoth pesa ma ne en-go, noonge gi kama nonyalo nindoe otienono. Mano nomiyo olemo kendo.

² Ka notieko lamone mar ariyo ni i, nowinjo ka ng’ato mose niya: “Nang’o Lana? To itimo ang’o kae?” Ng’at ma ne moseno, ne en wuowi moro ma ne gisomogo chon. Wuowino ne nigi min-gi kod da mare ma nokowe e paw ndege kodhi South Africa. Kane Lana onyisogi chandruok ma ne en-go, Elke ma en min wuowino, nogwelo Lana odhi kodgi e odgi. Elke gi min mare norwako Lana maber ahinya kendo ne gisiko gipenje penjo mathoth motudore gi yie mare kod tije mar tiyo ne Nyasaye gi thuolone duto.

³ Kinyne bang’ gago mokinyi, Lana nomedo dwoko penjo  momedore ma ne gin-go e wi Muma, mi okawo adres margi mondo obi otim chenro kaka ne inyalo med konygi. Lana nodok thurgi mi ochopo maber kendo pod en painia mapile. Oneno ni Jawinj “kwayo mar ji” e ma nokonye e wechego duto.—Zab. 65:2.

4. Gin kwayo mage ma wabiro nono?

⁴ Sama chandruok moro oyudowa apoya, yot mondo walem ka wakwayo Jehova okonywa, kendo omor ahinya winjo kwayo ma kamago mowuok kuom jotichne madier. (Zab. 34:15; Nge. 15:8) Kata kamano, ka waparo matut Lamo mar Ruodhwa, wanyalo fwenyo ni nitie weche mamoko madongo ma seche moko wiwa wilgago kwalemo. Kuom ranyisi, ne ane weche moko adek ma yudore e lamono motudore gi winjruokwa gi Nyasaye. Wach machielo mar ang’wen ma yudore e lamono wuoyo e wi chiembwa ma odiechieng’ kodiechieng’. Be nitie gik ma wanyalo medo timo mondo wadag kaluwore gi kwayo mar ang’wenno?—Som Mathayo 6:11-13.

5, 6. Ang’o momiyo onego wakwa chiembwa modiechieng’ kodiechieng’ kata obedo ni wan gi gik moromo?

⁵ Yesu nopuonjowa ni walem ka wakwayo “chiembwa” ma odiechieng’ni, to ok ni “chiemba” ma odiechieng’ni. Jarit-alwora moro e piny Afrika ma nyinge Victor wacho kama: “Ajagoyo ne Jehova erokamano kinde duto ni an kaachiel gi jaoda ok waparrega ahinya ni wabiro chamo ang’o kata ni wabiro chulo ot nade. Pile ka pile owetewa ritowaga maber. To alemoga ahinya ne owetewa ma konyowago mondo giyud kaka ginyalo nyagore gi weche mag yuto ma sani tek.”

⁶ Nyalo bedo ni wan gi chiemo ma nyalo chwalowa kuom ndalo mang’eny, to samoro owetewa moko odhier, kata masira moro oyudogi. Lemonegi alema kende ok oromo, to wanyalo kawo okang’ mar konyogi. Kuom ranyisi, wanyalo pogonegi gik ma wan-go. E wi mano, wanyalo gologa chiwo magwa ne tij piny mangima nikech wang’eyo ni chiwogo ibiro tigo e yo maber.—1 Joh. 3:17.

7. Yesu notiyo gi ranyisi mane ka nowacho ni ‘kik waparre kuom kiny’?

⁷ Nyaka bed ni kane Yesu wuoyo e wi chiembwa modiechieng’ kodiechieng’, nowuoyo e wi gik mochuno e ngima. Nodhi nyime nyiso kaka Nyasaye rwako maua manie pewe, kae to nowacho niya: “Donge obiro rwakou moloyo, koso, un joma nigi yie matin-gi? Omiyo, kik uparru ka upenjoru ni, . . . ‘Ang’o ma wabiro rwako?’” Notieko konwoyo paro ma konyoni: “Kik uparru kuom kiny.” (Mat. 6:30-34) Mae nyiso ni kar bedo joma dwaro mwandu, onego wabed joma gik mochuno e ngima pile ka pile romo. Gik mochunogo nyalo riwo bedo gi kar dak mowinjore, tich ma nyalo konyowa rito joodwa, kod rieko ma nyalo konyowa nyagore gi weche mag tuoche. To kapo ni wakwayo mana gige ringruokgo kende sama walemo, mano biro nyiso ni nitie gimoro wa wiwa owilgo ma dwarore ahinya. Rito winjruokwa gi Nyasaye en gima duong’ ahinya.

8. Gima Yesu nowacho e wi chiembwa ma odiechieng’ kodiechieng’, onego oparnwa wach mane maduong’? (Ne picha manie chak sulani.)

⁸ Weche ma Yesu nowacho e wi kwayo chiembwa modiechieng’ kodiechieng’, onego oparnwa ni chiemb chuny bende en gima dwarore. Ruodhwa nowachonwa niya: “Dhano ok bed mangima, mana kuom chiemo kende, to kuom weche duto ma wuok e dho Jehova.” (Mat. 4:4) Omiyo, onego wadhi nyime kwayo mondo Jehova odhi nyime pidhowa gi chiemb chuny e kinde mowinjore.

9. Richowa chalo ‘gowi’ e yo mane?

⁹ Yesu nowacho ni walem ka wakwayo mondo owenwa “gopewa” to kinde machielo nowacho ni walem mondo owenwa “richowa.” Ang’o momiyo notiyo gi weche ariyo mopogore? (Mat. 6:12; Luka 11:4) Higni 60 gi dire mosekalo, gasedni nolero maber niya: “Ka watimo richo kuom ketho chike Nyasaye, wachalo joma nigi gop Nyasaye. . . . Richo ma watimo ne Nyasaye nyalo miyo obandhwa kendo wachul gi ngimawa. . . . Onyalo mayowa kuwe duto ma nosemiyowa, kendo ketho winjruok moro amora ma ne wan-go kode. . . . Wan gi gowi mar here, kendo wachulo gowino kuom luwo chikene; to sama watimo richo, mano nyiso ni ok wachulo gop hera ma wan-go kuome, nikech Nyasaye ok ohero richo.”—1 Joh. 5:3.

10. En yo mane kende ma Jehova nyalo tiyogo mondo owenwa richowa, to mano miyo wawinjo nade?

¹⁰ Pile ka pile wakwayoga mondo owenwa richowa. Timo mano paronwa yo achiel kende ma Nyasaye jaweyonwago richo, ma en mana kokalo kuom misango mar rawar ma Yesu nochiwo. Kata obedo ni rawarno nochul chiegni higni 2,000 mokalo, onego wakawe gi pek mana ka mich mochiw kawuono. Rawar ma ne ochul mondo ‘owar’ ngimawa, “nengone tek” ma onge gimoro amora ma dhano morem ne nyalo timo mondo ochul rawarno. (Som Zaburi 49:7-9; 1 Petro 1:18, 19.) Wiwa ok onego owil kata matin gi goyo ne Jehova erokamano kuom mich maduong’ni. Bende, wach motigo e Lamo mar Ruodhwa ni “richowa” to ok “richona,” onego oparnwa ni waduto kaka jotich Nyasaye wadwaro mich ma nyiso ng’wononi. Nenore maler ni Jehova dwaro ni kik wabed mana joma dewo winjruokwa kode kende, to bende wadew winjruok ma Jokristo wetewa nigo kode moriwo jogo ma nyalo bedo ni okethonwa. Kinde mang’eny ketho ma gitimonwago tindo kendo mano miyowaga thuolo mar nyiso ni wahero owetewa gadier kendo waikore ng’wononegi mana kaka Jehova bende ng’wononwaga.—Kol. 3:13.

11. Ang’o momiyo dwarore ni wabed joma weyo ne jowetegi kethogi?

¹¹ Gima lit en ni nikech wan dhano morem, seche moko wamakoga sadha ne dhano wetewa. (Lawi 19:18) Kapo ni wawacho gima ochwanyowano ne jomoko, ginyalo  doknwa kendo mano nyalo kelo pogruok e kanyakla. Ka wadhi nyime mako sadha, mano nyiso ni ok wakaw mapek ng’wono mogundho ma Nyasaye nyisowa kaachiel gi rawar. Wuonwa me polo ok bi weyonwa richowa kotiyo gi misango ma Wuode nochiwo ka wan to ok wadwar weyo ne jomoko kethogi. (Mat. 18:35) Yesu nomedo lero wachno maler mana bang’ tieko puonjo jopuonjrene Lamo mar Ruodhwa. (Som Mathayo 6:14, 15.) Mogik, mondo Nyasaye ong’wonnwa, nyaka watem matek mondo kik wabed joma siko timo richo. Gombo ma wan-go mar weyo bedo joma siko timo richo, kelowa e kwayo machielo.—1 Joh. 3:4, 6.

12, 13. (a) Ang’o ma notimore ne Yesu mapiyo bang’ batiso? (b) Ang’o momiyo ok onego waywag ne ng’ato ka wadonjo e richo? (c) Yesu nonyiso ang’o ka nochung’ motegno nyaka thone?

¹² Nono gik ma notimore ne Yesu mapiyo bang’ batisone, nyalo konyowa ng’eyo gimomiyo dwarore ni wakwa kama: “Kik iterwa e tem.” Roho mar Nyasaye notayo Yesu nyaka e thim. Nikech ang’o? “Mondo Jachien oteme.” (Mat. 4:1; 6:13) Be mano onego okawwa gi wuoro? Ok onego obed kamano kapo ni wang’eyo gima duong’ momiyo Nyasaye nooro Wuode e piny. Noore mondo okony e chiwo dwoko e wi wach moro ma nochakore kane Adam gi Hawa okwedo loch mar Nyasaye. Ne nitie penjo moko ma nosieko ma ne dhi kawo thuolo malach mondo dwokogi oyudre. Kuom ranyisi, be yo ma Nyasaye nochueyogo dhano norem e yo moro? Be ne nyalore mondo dhano makare oriw lwedo ratiro ma Jehova nigo mar bedo jaloch kata bed ni “Ng’at Marach” teme? To be dhano ne nyalo bedo gi ngima maber ka ok gin e bwo loch Nyasaye kaka Satan ne temo wacho? (Chak. 3:4, 5) Yudo dwoko mag penjo ma chalo kamago ne dhi dwaro kinde malach. Kata kamano, dwokogo ne dhi nyiso chuech duto ni Jehova tiyo gi ratiro mare mar locho e wi gik moko duto e yo maber.

¹³ Jehova ler, omiyo ok onyal temo ng’ato gi richo. Kar mano, Jachien e “Jatem.” (Mat. 4:3) Jachien nyalo ketowa e chal moro ma miyowa tem. Kata kamano, ng’ato owuon e ma biro yiero ka be obiro donjo e temno kata ooyo. (Som Jakobo 1:13-15.) Yesu nokwedo mapiyo tembe duto ma ne otemego kotiyo gi weche manie e Wach Nyasaye. Omiyo, Yesu noriwo lwedo ratiro ma Jehova nigo mar bedo jaloch e wi gik moko duto. To Satan ne ok ool. Norito “nyaka chop kinde machielo mowinjore.” (Luka 4:13) Yesu nodhi nyime kwedo tembe duto ma Satan ne kelone mondo kik ochung’ motegno e nyim Nyasaye nyaka giko. Kristo nonyiso ayanga ni loch mar Jehova e ma ni kare kendo nonyiso ni dhano makare nyalo chung’ motegno kata e bwo tembe mager. Kata kamano, Satan pod kelo tembe ne jolup Yesu moriwo nyaka in.

14. Ang’o monego watim mondo kik wadonj e tem?

¹⁴ Nikech wach ma nosieko ni en ng’a ma nigi ratiro mar locho e wi gik moko duto pod dhi nyime, Jehova oweyo ne Jatem thuolo mondo otemwa kotiyo gi pinyni. Nyasaye ok e ma terwa e tem. Kar mano, en gadiera kodwa kendo odwaro konyowa. To nikech Jehova omiyowa thuolo mar timo yiero, ok ogeng’wa nyalhodia kik wadonj e tem. Nyaka watim gik moko ariyo: Wasik ka wachung’ motegno e winjruokwa gi Jehova, kendo wasik ka walemo. Ere kaka Jehova dwoko lamo magwa?

15, 16. (a) Moko kuom tembe monego wakwed gin mage? (b) Sama ng’ato odonjo e tem moro ok onego oket ketho kuom ng’a?

¹⁵ Jehova chiwonwa rohone maler ma  miyowa teko kendo rohono konyowa kwedo tem. Jehova bende miyowa siem chon e wi gik monego watang’go, kaka tiyo gi pesa, tekrewa, kod thuolo mang’eny e gik ringruok ma ok ochuno. Espen gi Janne odak e achiel kuom pinje mag Ulaya ma ji omewie. Ne gin jopainia mapile kuom higni mang’eny e alwora moro ma jolendo ne dwarore ahinya e pinygi. Kane ginyuolo nyathigi mokwongo, nochunogi weyo bedo jopainia, kendo sani gin gi nyathi mar ariyo. Espen wacho kama: “Kinde duto wajakwayo Jehova okonywa mondo kik wadonj e tem nikech sani ok wati gi thuolo mang’eny e tij Nyasaye kaka ne wajatimo chon. Pod wakwayo Jehova mondo okonywa wasik ka wan gi winjruok maber kode kendo wadhi nyime bedo gi kinda e tij lendo.”

¹⁶ Tem machielo ma sani onya ahinya en tim ng’iyo ponografi. Kapo ni wadonjo e tem ma kamano, ok onego waket ketho kuom Satan. Nikech ang’o? Nikech Satan kaachiel gi piny ok nyal chunowa mondo watim gimoro amora ma ok wadwar. Jomoko osedonjo e temni nikech giweyo mondo pachgi osik ka paro mana gik mochido. Kata kamano, wanyalo kwedo timno mana kaka owete gi nyiminewa mathoth osetimo.—1 Kor. 10:12, 13.

17. (a) Wanyalo dak nade kaluwore gi lamo ma wakwayogo Nyasaye mondo oreswa kuom Ng’at Marachno? (b) En ang’o maber ma wakiyo machiegnini?

¹⁷ Mondo wadag kaluwore gi kwayo ma wacho ni “ireswa kuom Ng’at Marach,” nyaka watim kinda mondo kik wabed “mag piny” Satan kendo ‘kik waher pinye kata gik manie piny.’ (Joh. 15:19; 1 Joh. 2:15-17) Mano en lweny ma wasiko wagoyo. To mano kaka wabiro yueyo ka Jehova dwoko kwayoni kuom golo Satan kendo ketho pinye marachni! To gima wiwa ok onego owilgo en ni kane owit Satan koa e polo, nong’eyo ni ndalone odong’ matin. Nikech en gi mirima, otimo duto monyalo mondo oketh winjruok motegno ma wan-go gi Nyasaye. Omiyo, nyaka wadhi nyime lemo mondo oreswa kuom Ng’at Marachno.—Fwe. 12:12, 17.

18. Mondo watony sama iketho piny Satanni, ang’o ma nyaka wadhi nyime timo?

¹⁸ Be diher dak e piny ma Satan onge? Kare dhi nyime lamo mondo Pinyruodh Nyasaye oket nying Nyasaye obed maler kendo omi dwache otimre e piny. Gen Jehova omiyi chiemb chuny kod mag ringruok. Ee, dhi nyime dak kaluwore gi Lamo mar Ruodhwa.