CHIENG’ moro e higa mar 1931, rangach ma donjo e ot moro maduong’ ma jower werega miluongo ni Pleyel e taon mar Paris, nopong’ gi welo mowuok e pinje 23. Geche moting’o jowuoth morwakore maber ne weyogi e nyim odno, to ka diemo wang’ odno nopong’ gi ji. Joma dirom 3,000 ok nobiro winjo thum, to ne gibiro winjo twag Owadwa Joseph F. Rutherford, ma ne tayo tijwa mar lendo e kindeno. Twege ma nogologa gi jing’o ne iloko e dho France, German, kod Poland. Dwond Owadwa Rutherford ne winjore e odno duto.

Chokruok maduong’no nokelo lokruok moro maduong’ ahinya e tij lando wach Pinyruoth e piny France. Owadwa Rutherford nojiwo ji duto to ahinya ahinya Jokristo ma pod ne rowere mondo oti ne Nyasaye e piny France ka gin jokolpota, tiende ni jopainia. Rawera moro ma niluongo ni John Cooke ma ne wuok England ne wiye ok owil gi kaka nojiwgi niya: “Un rowere, onge gimoro amora e bwo wang’ chieng’ monego ogeng’u tiyo tij kolpota!” *

Mopogore gi John Cooke ma noduogo obedo jamisonari, rowere mang’eny bende noyie dhi Makedonia e yor ranyisi. (Tich 16:9, 10) Mano nomiyo kwan jokolpota omedore koa 27 e higa mar 1930 nyaka 104 e higa mar 1931, to mano ne en dongruok miwuoro e higa achiel kende. Bedo ni thoth jopainiago ok nong’eyo dho France, ne gin gi yuto matin, kendo ne gidhi lendo kuonde mabor gi jowetegi, ne gidhi timore nade?

Jokolpota ma wuok e pinje mamoko ne thoro tiyo gi kad mag chiwo neno mondo owuo e logi sama ne gilando ote mar Pinyruoth. Owadwa moro ma ne wuok German kendo ma nolendo Paris gi chir wacho niya: “Wang’eyo ni Nyasachwa nigi teko. Ka ne walendo to chunywa ridore, ok nyis ni ne waluoro dhano, to en nikech samoro wiwa ne nyalo wil wacho niya: ‘Voulez-vous lire cette carte, s’il vous plaît? [Be diher somo kadni?]’ Ne wan gadier ni tijwa ne en tich ma konyo ahinya.”

Kane jokolpota lendo e ute moko mag gorofa, joma ne rito utego ne riembogiga. Chieng’ moro, nyimine moko ariyo ma wuok England ma ok nong’eyo dho France maber, noromo gi achiel kuom joritgo. Ng’atno nowuok kodgi mager ka penjogi ni gidwaro ng’a. Achiel kuom nyiminego ma ne temo kweyo jalo, noneno komwon weche moko e dhoot. Wechego ne wacho kama: “Tournez le bouton [Di olang’].” Koparo ni wechego ne gin nying wuon ot, nyaminwano nodwoko gi ilo niya: “Wabiro neno Madam ‘Tournez le bouton.’” Gik ma kamago ma ne miyo ginyierore kendgigo nokonyo ahinya jokolpota ma jokindago!

E higni mag 1930, thoth joma ne odak France ne nyaka dag e dhier, to kata mana jokolpota ma nobiro dak e pinyno be ne nyaka bed abeda kamano. Nyaminwa moro miluongo ni Mona Brzoska ma ne wacho dho Kisungu nowuoyo e wi ngima ma ne gidakie ka en gi painia nyawadgi. Nowacho kama: “Kuonde ma ne wadakie ne rach ahinya, kendo achiel kuom chandruoge ma ne wan-go ne en keto ot obed maliet e kinde koyo. Ne chunowa ni wadag adaga e ot ma koyo ne ng’enyieno. Odno ne ng’ich ma ka piny oru, to pi ne lokore pe, to mano ne chunowa ni wakwong watogi eka walwok wengewa.” Be ngima matekno nonyoso chuny jopainia mokwongogo? Ooyo! Achiel kuomgi nowuoyo e wi lo jowadgi kowacho niya: “Ne waonge gik moko, to ne ok wachando gimoro.”—Mat. 6:33.

Jokolpota ma ne nigi kindagi ne nyaka nyagre gi pek mar dak mabor gi jowetegi. E chak higni mag 1930, kwan jolendo ma ne ni e piny France ok ne kal 700, to ng’enygi nokere okere e pinyno duto. Ang’o ma nokonyo jokolpotago mondo osik ka mor? Nyaminwa Mona ma noromo gi pek ma kamano ka en gi painia wadgi, leronwa kama: “Ne wanyagore gi pek ma kamano kuom somo kanyachiel buge ma ne wayudo e riwruok mar oganda Jehova. To nikech kindego ne ok wadog timo limbe kata tayo jopuonjre Muma, godhiambo ne wayudo thuolo mar ndiko barupe ne joodwa to ahinya ahinya ne jopainia wetewa ka wanyisogi gik mabeyo ma ne waromogo e tij lendo kendo ne wajiworega.”—1 The. 5:11.

Jokolpota ma nochiworego nosiko gi paro mowinjore kata obedo ni ne giromo gi pek mopogore opogore. Mani nyalo nenore e barupe ma ne gioro ne ofis higni mang’eny bang’ lendo ka gin jopainia e piny France. Nyaminwa moro mowal miluongo ni Annie Cregeen nolendo e piny France duto ka en gi chwore chakre higa mar 1931 nyaka 1935. Ka noparo hignigo nondiko kama: “Ne wan gi kinde mag mor miwuoro kendo ne waromo gi gik mabeyo e tij lendo! Ne wan gi winjruok maber ahinya e kindwa kaka jopainia. Mana kaka jaote Paulo nowacho, ‘An ne apidho, to Apolo ne oolo pi, to Nyasaye nomiyo gidongo.’ Kuom wan joma noyudo thuolo mar konyo ji e higni mang’eny mosekalo, mano en gima morowa nyowuoyo.”—1 Kor. 3:6.

Kuom adier, jopainia machon-go noketo ranyisi maber mar sinani gi kinda ma joma dwaro tiyo ne Nyasaye e okang’ malach nyalo luwo. Sani nitie jopainia mapile ma dirom 14,000 e piny France. Thothgi nie grube kod kanyakla ma tiyo gi dhok mopogore gi dho France. * Mana kaka jopainia ma notelonegi, gin bende ok giwe gimoro amora e bwo wang’ chieng’ ogeng’gi!—Moa e giwa machon e piny France.