‘Kechreuru’

MAGI e kinde madwarore ahinya mondo okech dhano maloyo kinde moro amora, nimar magi e kinde ma dhano yudoe chandruoge kaka kech, tuoche, dhier, mahundu, ketho chik, koda masiche madongo. Tiend bedo ng’ama kecho jomoko en winjo rem kuom chandruok ma ng’at machielo nigo, kinyiso gombo mar tiekone chandruogno. Mana kaka chieng’ monyango, kecho ji en gima hoyo chuny mool, tieko rem, kendo duogo chuny ng’at ma chandore.

Wanyalo kecho jomoko kokalo kuom timbe koda wechewa ​—ka wadewo jomoko kendo bedoe sama gidwarowa. Ok ber kecho mana joodwa, osiepewa koda joma wang’eyo kende. Wanyalo kecho kata jogo ma ok wang’eyo. Yesu Kristo nopenjo kama e Twak ma ne ogolo e Got: “Nikech kuhero jo ma oherou, ere pok munwang’o?” Jal ma ne kecho ji-ni bende nowacho ni: “E momiyo gigo duto mudwaro mondo ji otimnu, un bende timnigiuru kamano.”​—Mathayo 5:​46, 47; 7:​12.

Inyalo somo wechegi ei Ndiko Maler. Ji mang’eny yie ni Muma ema chiwo puonj maber moloyo, kuom wach kecho jomoko. Ndiko nyiso nyadinwoya ni wan gi ting’ mar konyo jogo ma ok dikonyre kendgi. Muma nyiso ni Wuon-go ma en Jachwechwa, Jehova Nyasaye, kecho ji e okang’ mamalo moloyo.

Kuom ranyisi, wasomo niya: ‘[Nyasaye] keto buch nyithi kiye kod mond liete. Kendo ohero ng’ama wendo, komiye chiemo kod gi aruaka.’ (Rapar mar Chik 10:18) Iwuoyo e wi Jehova Nyasaye kaka Jal ‘matimo kaka bura owacho ni jo modi matek gi sand, ma miyo jokech chiemo.’ (Zaburi 146:7) To kuom jochan ma gin jodak, Jehova nochiko kama: “Wendono modak kodu nobedi e kindu machal gi ng’a monyuol e kindu, inihere kaka ihero chunyi iwuon.”​—Tim Jo-Lawi 19:34.

 Kata kamano, kido mar kecho ji ok bi kende. Jaote Paulo nondiko ne Jokristo e Kolosai kama: ‘Lonyuru dhano machon gi timbene, kendo urwak dhano manyien miloso manyien e kit jachwechne, mondo ung’e Nyasaye chuth . . . Un jo ma Nyasaye oyiero, jo maler kendo jo moher, e momiyo beduru gi miwafu.’​—Jo Kolosai 3:​9, 10, 12.

Kuom mano, kecho jomoko en kido madwaro kinda. En achiel kuom kido madwarore e rwako “dhano manyien” ma Jokristo onego obedgo. Paulo nodak e Rumi machon, piny ma nopong’ gi timbe gero. Nojiwo Jokristo wetene mondo otim lokruok maduong’ e kitgi mondo omi gimed kecho ji e okang’ momedore.

Ber ma Bedoe Kuom Kecho Ji

Jomoko neno ni jogo makecho jowetegi nyap kendo yom yom. Be paro ma kamano nikare?

Ooyo ngang’! Gima duong’ mamiyo ng’ato kecho jomoko gadier en hera matut, ma en kido ma a kuom Nyasaye wuon. “Nyasaye en hera.” (1 Johana 4:⁠16) Iluongo Jehova kare ni “Wuon ng’wono, kendo Nyasach hoch duto.” (2 Jo Korintho 1:3) Koket mayot, “ng’wono” en nyiso “lit kod kech nikech chandruok mag jomoko.” Ee, donge Jehova ‘ng’wono ne joma ok dewe kendo ne jo maricho’!​—Luka 6:​35.

Jachwechwa dwaro ni wabende wanyis kido mag ng’wono kaka kecho ji. Wasomo e Mika 6:8 kama: “Yaye dhano, osenyisi gi maber; kendo en ang’o ma Jehova odwaro kuomi, to mana mondo itim makare, iher miwafu?” E Ngeche 19:​22, wasomo niya: “Ng’wono ma ng’ato nigo e momiyo ji here.” Wuod Nyasaye, Yesu Kristo, ma ne onyiso kit Wuon mare chuth, bende nojiwo jolupne niya: “Beduru mang’won, kaka Wuoru obedo mang’won.” (Luka 6:​36) Muma mar The Jerusalem Bible loko wechego ni: “Kechuru ji kaka Wuonu kecho ji.”

Nitie ber mar bedo ng’ama kecho ji, nimar kecho ji kelo gweth mang’eny. Pile waneno adiera mag weche mondik e Ngeche 11:17 ni: “Ng’ato makecho ji omiyo chunye obedi maber.” Seche ma wakecho ng’at manie chandruok, Nyasaye  neno ni En ema watimone mano. Nyasaye wuon nochul tim moro amora mar kecho ji ma joma lame nyiso. Kotelne gi roho mar Nyasaye, Ruoth Solomon nowacho kama: “Ng’a makecho jochan oholo ni Jehova, kendo nochulne gi mosetimo maber.” (Ngeche 19:17) Kendo Paulo nondiko kama: ‘Ung’eyo ni kuom ber duto ma ng’ato timo, gi maber motimo, Ruoth nochule.’​​—⁠Jo Efeso 6:8.

Kido mar kecho ji en gima rito kuwe, kendo konyo e tieko ywaruok. Kidoni konyo e loso winjruok, kendo ochiwo thuolo mar ng’wono ne ji. Ywaruok nyalo bedoe nikech kinde duto ok wawach gima nie chunywa e yo makare, kata jomoko nyalo neno gik ma watimo e yo marach. Kaendi ema bedo ng’at ma kecho ji konyoe e rito kuwe. Yot ng’wono ne ng’at mong’ere ni en bende okecho jomoko. Kecho ji konyowa luwo puonj ma Paulo nomiyo Jokristo kama: “Ng’wonreuru, kendo weyoreuru richo ng’ato gi ng’ato, ka ng’ato ni gi wach kod wadgi.”​—Jo Kolosai 3:13.

Kech​—En Nyiso Ng’wono e Tim

E wi mano, kecho ji konyo e tieko chandruok. Mana kaka waseneno, kidoni miyo wanyiso ng’wono ne joma nie chandruok, kendo wawinjo lit gi joma winjo lit. Kecho ji oriwo nyiso ji manie chandruok ng’wono, kendo kawo okang’ mar konyogi.

Kuom kecho ji, Jokristo luwo Yesu. Ne ok odich ahinya ma mone konyo jomoko e yor ringruok, kendo konyogi sudo machiegni ahinya gi Nyasaye. Kane ofwenyo ni jomoko ne nie chandruok, nokechogi kokonyogi.

Par ane gima Yesu notimo kane oneno oganda ma ne ojwang’ korka wach lamo: “Ka noneno oganda, nokechogi nikech ne gichandore, kendo gike, kaka rombe maonge jakwath.” (Mathayo 9:​36) Kaluwore gi wach motigo kanyo ni “nokechogi,” jasomo moro manono Muma wacho ni tiend wachni en nyiso “gima nie chuny ng’ato ma iye chuth.” Jalo medo ni: “Kuom adier, mani en achiel kuom weche miwacho ni tekregi ng’enyie moloyo e dho-Grik kiwuoyo kuom kech gi miwafu.”

E yo machalo kamano, Jokristo makecho ji kawo okang’ mapiyo mar konyo jomoko e yor ringruok koda korka weche mag lamo. Jaote Petro nondiko kama: “Beduru gi paro achiel, kukechore, kuhero owete, kubedo gi chuny mang’won.” (1 Petro 3:8) Kuom ranyisi, kane ochuno joot moko ma Jokristo dar dhi dak kumachielo nikech tuwo, Jokristo wetegi ma ne ni kuno noyienegi dak e ot moro ka ok gichul kuom dweche auchiel. Dichwo wacho niya: “Pile ka pile ne gilimowa mondo ging’e kaka wadhi, kendo wechegi mag jip ne miyo wawinjo mokuwe.”

Jokristo madier dewo chandruok mag joma gikiya bende. Gimor tiyo gi thuologi, tekogi koda mwandugi e konyo jogo ma ok ging’eyo. Jogo ma owuo kuomgi e sula motelo ma ne ochiwore konyo joma ne gikiya, ne gin Joneno mag Jehova.

Kuom mano, kanyakla mar Jokristo bedo gi chuny mar kecho jomoko kendo nyiso hera mang’won. Nikech hera ma gin-go, jo kanyakla yudo jing’o mar manyo yore ma digikonygo jomoko. Nyalo dwarore ni wadew nyithindo ma kiye kod mond liete manie kanyakla nikech chandruoge mopogore opogore ma gin-go. Be inyalo konyo joma kamago mondo onyagre gi ngimagi mar chan, thieth, kar dak, kata nyagruok gi chandruok mamoko ma giyudo?

Parie gima ne otimore ne dichwo moro gi chiege e piny Grik. Tuwo mar abach (stroke) nogoyo dichwo. Ne oter dichwono kaachiel gi chiege e osiptal man kuma bor. Kata kamano, yutogi matin ne a mana e puothgi mar olemo. Ng’ano ma ne dhi kayo negi olemo ka gin e osiptal? Kanyakla ma korgi  nokawo okang’. Ne gipono olemogo mi giuso, kendo mano nomiyo dichwono koda chiege obedo gi pesa, kaachiel gi miyogi bedo gi chuny mokuwe.

Kecho ji inyalo nyis e yore mang’eny. Kuom ranyisi, Jokristo ma kecho ji ong’eyo ni nitie kinde moko ma gima duong’ ma joma nie chandruok dwaro, en bedo gi joma biro limogi, ka winjogi, kechogi, kendo miyogi hoch manie Ndiko.​—Jo Rumi 12:15.

Bed Kama Ji Kechoe Jomoko

Kanyakla mar Jokristo e piny mangima osebedo kar bwok mar kuwe kod hoch kama kech kod ng’wono inyisoe. Jokristo madier ong’eyo ni kido mar kech yuayo ji, to gero riembo ji. Omiyo, kaka gimedo luwo ranyisi mar Wuon-gi me polo, gitemo ‘kecho jomoko e yore ma nenre ratiro.

Joneno mag Jehova mor gweli ibi e ogandagi mar Jokristo, kama kido mar kecho ji, hera koda chuny mar dewo jomoko ogundhoe. Gin gadier ni ibiro winjo maber bedo kama chalo kamano.​—Jo Rumi 15:7.

[Picha manie ite mar 5]

Paulo nondiko ne Jokristo e Kolosai mondo gibed joma kecho jomoko

[Picha manie ite mar 7]

Kane Yesu ofwenyo ni ji nie chandruok, nokechogi kokonyogi