Ket Chunyi Mondo Imed ‘Lony’ e Puonjo
Ket Chunyi Mondo Imed ‘Lony’ e Puonjo
“Yal Wach, . . . kwer weche ma ok kare, rie weche maricho, jiw ji, kendo puonj ma ok iwe, kitero mos [“kilony,” “NW ”] chuth.”—2 TIMO. 4:2.
1. En chik mane ma Yesu nomiyo jopuonjrene, to noketonegi ranyisi mane?
KATA obedo ni Yesu notimo tije madongo mag chango ji e kinde ma ne en e piny, ne ong’ere moloyo, ok kaka jachang ji kata jatim honni, to ne ong’ere kaka japuonj. (Mari. 12:19; 13:1) Tij Yesu maduong’ ne en lando wach maber mar Pinyruodh Nyasaye, kendo kamano e kaka jolupne bende neno tijno kindegi. Jokristo nigi ote mar dhi nyime timo ji jopuonjre, ka gipuonjogi rito weche duto ma Yesu nochiko.—Math. 28:19, 20.
2. En ang’o ma dwarore watim mondo omi wachop otewa mar lendo?
2 Mondo omi wachop otewa mar timo ji jopuonjre, wasiko ka wamanyo yore manyalo miyo wamed lony e puonjo. Jaote Paulo nojiwo ber mar bedo molony e puonjo kane ondiko ne Timotheo jalendo wadgi. Nowacho kama: “Tim kinda e wechego, kiritori iwuon, kendo kirito weche mipuonjo. Kitimo kamano iniresri iwuon, kendo nires bende jogo ma winjo weche mipuonjo.” (1 Timo. 4:16) Yor puonjo ma Paulo ne wuoyo kuome ok ne en mana miyo jomoko ong’e wach moro. Jokristo malendo maber puonjo e yo mamulo chuny ji, kendo gijiwogi timo lokruok e ngimagi. Timo kamano dwaro lony. Kuom mano, ere kaka wanyalo bedo jo ‘molony’ e puonjo, seche ma wapuonjo jomoko wach maber mar Pinyruodh Nyasaye?—2 Timo. 4:2.
Kaka Wanyalo ‘Lony’ e Puonjo
3, 4.(a) Ere kaka wanyalo ‘lony’ e puonjo? (b) Skul mar Tij Nyasaye konyowa nade bedo jopuonj molony?
3 Buk moro malero tiend weche wacho ni, ‘lony’ en “rieko ma ng’ato yudo kokalo kuom puonjruok, kuom timo gimoro nyading’eny, kata neno kaka itimo gimoro.” Dwarore waket chunywa kuom weche adekgi duto mondo omi wapuonj wach maber e yo makare. Wanyalo ng’eyo tiend wach ma wawuoyoe e yo maber mana ka wapuonjre wachno kendo riwo gi lamo. (Som Zaburi 119:27, 34.) Neno kaka jolendo molony puonjo en gima konyowa ng’eyo yore ma gipuonjogo, kendo luwo ranyisi ma giketo. Kendo temo pile tiyo gi yore mwasepuonjre biro konyowa medo bedo molony.—Luka 6:40; 1 Timo. 4:13-15.
4 Jehova e Japuonjwa Maduong’. Kokalo kuom bad-riwruok mar ogandane manie piny, Jehova tayo jotichne manie piny e ng’eyo kaka onego gichop otegi mar lendo. (Isa. 30:20, 21) Nikech mano, kanyakla ka kanyakla bedo gi chokruok mar Skul mar Tij Nyasaye juma ka juma, kama jogo duto mosedonjo e skundno itiegoe mondo omi gibed jolendo molony mag Pinyruodh Nyasaye. Buk mitiyogo moloyo en Muma. Wach Jehova mondik kuom muche nyisowa gima onego wapuonj. E wi mano, olero yore mowinjore kendo makonyo e puonjo. Pile, Skul mar Tij Nyasaye paronwa ni wanyalo medo bedo jopuonj molony, ka wasiro puonjwa gi Wach Nyasaye, ka watiyo gi penjo matiyo maber, ka wapuonjo e yo mawinjore mayot, kendo nyiso chuny mar dewo jomoko. We wanon ane wechegi moro ka moro. Bang’e, wabiro puonjore kaka wanyalo mulo chuny japuonjre.
Sir Gima Ipuonjo Kitiyo gi Wach Nyasaye
5. Onego wati gang’o e siro gik ma wapuonjo, to nikech ang’o?
5 Yesu, ma e japuonj maduong’ maloyo jopuonj duto magin dhano, ne siro puonjne gi Ndiko. (Math. 21:13; Joha. 6:45; 8:17) Ne owuoyo, ok kuom nyinge, to kuom nying Jal ma ne oore. (Joha. 7:16-18) Mano e ranyisi mwaluwo. Omiyo, ka walendo, obed e ot ka ot, kata seche ma wapuonjo ji Muma, gigo ma wawacho onego otenore chuth e Wach Nyasaye. (2 Timo. 3:16, 17) Onge rieko kata wach moro amora ma wanyalo wacho wan wawegi manyalo tiyo maloyo teko manie Ndiko mokudhi gi much Nyasaye. Muma ema nigi teko chuth. Kuom wach moro amora mwatemo jiwo mondo japuonjre owinj tiende, yo maber moloyo en nyise osom gima Ndiko wacho kuom wachno.—Som Jo Hibrania 4:12.
6. Japuonj nyalo timo ang’o mondo obed gadier ni japuonjre winjo tiend gima ipuonjo?
6 Kuom adier, mano ok nyis ni japuonj ma Jakristo ok onego otim ikruok sama odhi puonjo ng’ato Muma. Mopogore gi mano, dwarore opar matut mondo ong’e chon ni gin Ndiko mage ma japuonj kata japuonjre biro somo e Muma seche ma gipuonjore. Pile, ber somo Ndiko mawuoyo kuom puonj masiro yiewa. Bende en gima dwarore konyo japuonjre mondo ong’e tiend ndiko ka ndiko mosomo.—1 Kor. 14:8, 9.
Ti gi Penjo Matiyo Maber
7. Ang’o momiyo tiyo gi penjo en yo maber mar puonjo?
7 Bedo molony e tiyo gi penjo miyo japuonjre paro matut, kendo konyo japuonjne mulo chunye. Kuom mano, kar lero Ndiko ne jal mipuonjrigo, penje mondo olerni ndikogo. Seche moko, nyalo dwarore tiyo gi penjo machielo kata mana moko maluwore mondo ikony jal mipuonjrigo owinj tiend puonj. Kuom adier, seche mikonyo jal mipuonjrigo mondo oti gi pache, gima itimo ok en mana konye ng’eyo gimomiyo wechego ni kamano, to bende en konye mondo en owuon obed gadier kuom wechego.—Math. 17:24-26; Luka 10:36, 37.
8. Ere kaka wanyalo ng’eyo gima nie chuny japuonjre?
8 Yor puonjo mitiyo godo ei bugewa en mar penjo gi dwoko. Onge kiawa, ni thoth jogo mipuonjri godo Muma biro ng’eyo mapiyo yudo dwoko mag penjo moket ei buk, ka gitiyo gi paragraf mowinjore. Kata kamano, japuonj molony ok ng’i mana dwoko makare kende. Kuom ranyisi, japuonjre nyalo lero e yo makare gima Muma wacho kuom terruok. (1 Kor. 6:18) Kata kamano, tiyo gi penjo e yo mariek kendo mamiyo japuonjre chiwo pache owuon, nyalo nyiso gadier paro ma en-go kuom wachno. Omiyo, japuonj nyalo penjo kama: “Ang’o momiyo Muma kwedo nindruok oko mar kend? Ineno nade chik ma Nyasaye oketoni? Be iparo ni nitie ber moro amora kuom dak kaluwore gi puonj koda chike makare mag Nyasaye?” Dwoko mag penjogi nyalo nyiso gima nie chuny japuonjre.—Som Mathayo 16:13-17.
Ket Weche Obed Mayot Winjo
9. Gin ang’o monego waket e paro sama wawuoyo kuom Ndiko?
9 Thoth adiera manie Wach Nyasaye ondik e yo mayot winjo. Kata kamano, nyalo bedo ni jogo mwapuonjre godo Muma osewuondi gi puonj mag miriambo mag dinde. Migawo ma wan-go kaka jopuonj en miyo winjo tiend Muma obed mayot. Jopuonj molony puonjo e yo mayot, maler, kendo kare. Ka watiyo gi yorni, ok wabi miyo adiera obed matek winjo. Weri gi weche mamoko ma ok ochuno. Ok ochuno ni nyaka wawuo kuom weche duto manie Ndiko ma wasomo. Jiw mana kama dwarore mondo oler puonj miwuoyoe. Japuonjre biro medo ng’eyo tiend adiera matut manie Ndiko kaka omedo timo dongruok.—Hibr. 5:13, 14.
10. Gin ang’o monego wang’e eka wayier kar romb weche monego puonjruok gi japuonjre Muma?
10 Onego wapuonjre weche maromo nade e sa puonjruok? Nitie gik monego wang’e eka wayier kar romb weche. Chal koda nyalo mar japuonjre opogore gi mar japuonj, kata kamano pile onego wang’e ni dwarowa maduong’ kaka jopuonj en konyo jal mwapuonjo oger yie motegno. Kuom mano, wamiye thuolo moromo mar somo, winjo tiend wach mosomo, kendo yie gi adiera michiwo ei Wach Nyasaye. Ok wapuonjre weche mang’eny mokalo mago monyalo mako. Gie kindeno bende, puonjruok onego obed masudo nyime. Ka jal ma wapuonjorego osewinjo tiend wach miwuoyoe, ber dhi e wach machielo.—Kolo. 2:6, 7.
11. Wanyalo puonjore ang’o kuom yo ma jaote Paulo ne puonjogo?
11 Jaote Paulo ne tiyo gi weche ma tiendgi yot e lando wach maber seche ma nowuoyo gi joma ne pod nyien. Kata obedo ni ne en jal ma nosomo ahinya, ne ok oti gi weche matek winjo tiendgi. (Som 1 Jo Korintho 2:1, 2.) Adiera manie Ndiko oket e yo mayot ma ywayo kendo tieko riyo mar ng’eyo wach Nyasaye ne jogo ma chunygi nikare. Ok ochuno ni nyaka ng’ato obed ng’at mosomo ahinya eka owinj adieragi.—Math. 11:25; Tich 4:13; 1 Kor. 1:26, 27.
Kony Jopuonjre Oher Gigo Ma Gipuonjore
12, 13. Ang’o manyalo miyo japuonjre otim kaluwore gi kaka opuonjore? Chiw ane ranyisi.
12 Mondo wabed molony, dwarore ni yo ma wapuonjogo omul chuny japuonjre. Japuonjre nyaka ng’e kaka wach mopuonjore mulo ngimane en owuon, kaka wachno konye, kendo kaka ngimane nyalo bedo maber moloyo ka oluwo gima Ndiko wacho.—Isa. 48:17, 18.
13 Kuom ranyisi, nyalo bedo ni wanono Jo Hibrania 10:24, 25, majiwo Jokristo mondo ochokre gi jowetegi mondo omi gijiwre kuom Ndiko koda hera mar bedo kanyachiel. Kapo ni japuonjre pok ochako dhi e chokruoge mag kanyakla, wanyalo lero e yo machuok kaka chokruogego itimo koda weche mithoro twakie. Wanyalo nyise ni kit lamo marwa oriwo nyaka dhi e chokruogewa mag kanyakla, kendo nyise ni chokruogego konyo ngimawa ng’ato ka ng’ato. Bang’e wanyalo gwele mondo obi. Japuonjre onego oluw weche ma Ndiko chiko nikech chunye gombo winjo Jehova, to ok mana nikech odwaro moro jal ma puonjore kode.—Gala. 6:4, 5.
14, 15. (a)Japuonjre Muma nyalo ng’eyo ang’o e wi Jehova? (b) Ere kaka ng’eyo kido mar Nyasaye nyalo konyo japuonjre Muma?
14 Ohala maduong’ ma jopuonjre yudo kuom puonjruok Muma, kendo kuom tiyo gi puonj koda chike man e iye en ni, timo kamano konyogi ng’eyo Jehova kendo here kaka ng’ato. (Isa. 42:8) Jehova ok en mana Wuoro ma jahera, ma Jachwech, kendo ma Wuon gik moko duto kende, to bende oelo kite koda nyalo ma en-go, ne jogo mohere kendo matiyone. (Som Wuok 34:6, 7.) Kane Musa chiegni tayo oganda Israel a e twech Misri, Jehova ne ofwenyore owuon gi wechegi: “Anabed gino madwaro ni mondo abedi.” (Wuok 3:13-15, NW ) Wechegi ne nyiso ni Jehova ne dhi bedo gimoro amora madwarore mondo omi otim dwaro mage ne joge moyier. Omiyo, Jo-Israel koro nong’eyo Jehova kaluwore gi migawo mage kaka Jawar, Jalweny, Jachiwo, Jachop singo koda jatim migawo mamoko.—Wuok 15:2, 3; 16:2-5; Josh. 23:14.
15 Nyalo bedo ni Jehova ok bi timo ne jopuonjrewa honni madongo e ngimagi kaka notimo ne Musa. Kata kamano, kaka jopuonjrewa medo timo dongruok e yie, e kaka gimedo hero kendo chako tiyo gi gigo ma gipuonjore, onge kiawa ni gibiro nwang’o ni onego gigen kuom Jehova mondo omigi chir, rieko kendo tayogi. Sama gitimo kamano, gin bende gibiro ng’eyo Jehova kaka Japuonj mariek migeno, Jarit, kendo kaka Jachiwo machopo dwaro maggi duto.—Zab. 55:22; 63:7; Nge. 3:5, 6.
Nyis Ni Ihero Kendo Idewo Japuonjre
16. Ang’o momiyo ng’eyo puonjo ok e gima duong’ moloyo, eka mondo ng’ato obed japuonj molony?
16 Kineno ni ok ilony e tij puonjo kaka diher, kik chunyi ol. Jehova kod Yesu tayo chenro mar puonjruok matimore sani e piny mangima. (Tich 1:7, 8; Fwe. 14:6) Ginyalo gwedho kinda ma watimo mondo wechewa obed mamulo jogo ma chunygi nikare. (Joha. 6:44) Hera madier ma japuonj nyiso japuonjre nyalo pong’o kata umo kuonde ma japuonj oremie. Jaote Paulo nonyiso ni ong’eyo ber mar nyiso hera ne jogo mipuonjo.—Som 1 Jo Thessalonika 2:7, 8.
17. Ere kaka wanyalo nyiso gadier ni wadewo japuonjre ka japuonjre?
17 Kamano bende, wanyalo nyiso gadier ni wadewo japuonjre ka japuonjre, ka wakawo kinde mondo wang’egi maber. Seche ma wawuoyo kode kuom puonj koda chike manie Ndiko, nyalo bedo mayot mondo wang’e chalne. Wanyalo yudo ni osechako dak kaluwore gi moko kuom weche mosepuonjore ei Muma. To wanyalo yudo ni nitie kuonde moko ma pod dwarore otim lokruok. Kuom konyo japuonjre one kaka wach miwuoyoe sa puonjruok Muma mulo ngimane owuon, wanyalo konye e yor hera mondo obed japuonjre Kristo madier.
18. Ang’o momiyo dwarore lamo ka wan gi japuonjrewa kendo ne japuonjrewa?
18 Gima duong’ maloyo duto en ni, wanyalo lemo ka wan gi japuonjrewa kendo kete e lamo magwa. Onego one maler ni gombowa en konye ng’eyo Jachwechne e yo maber moloyo, konye omed sudo machiegni Kode, kendo mondo oyud kony kuom yo ma Nyasaye tayogo joge. (Som Zaburi 25:4, 5.) Sama walemo ka wakwayo Jehova ogwedh kinda ma japuonjre keto kuom tiyo gi gik mopuonjore, mano nyalo konyo japuonjre mondo one ber mar bedo ng’at “ma winjo wach kendo timo.” (Jak. 1:22) To kaka japuonjre medo winjo lamo magwa mawuok ei chunywa, en bende obiro ng’eyo kaka onego olem. Mano mor manadi konyo jopuonjre Muma mondo gibed gi winjruok e kindgi gi Jehova!
19. Ang’o ma ibiro non e sula maluwo?
19 En gima jiwowa ng’eyo ni Joneno mokalo milion auchiel gi nus e piny mangima, sani odich ahinya gi medo ‘lony’ e puonjo, ka gombogi maduong’ en konyo jogo ma chunygi nikare mondo omak weche duto ma Yesu nochiko. Gin ber mage masani nenore nikech kinda mwatimo e tij lendo? Dwoko mar penjoni ibiro non e sula maluwo.
Be Inyalo Paro?
• Ang’o momiyo dwarore ni Jokristo obeed jopuonj ‘molony’?
• Gin yore mage manyalo miyo yo ma wapuonjogo obed maber moloyo?
• Ang’o manyalo pong’o kata umo kuonde ma waremie korka puonjo?
[Penjo mag Puonjruok]
[Picha manie ite mar 13]
Be isedonjo e Skul mar Tij Nyasaye?
[Picha manie ite mar 15]
Ang’o momiyo dwarore gwelo japuonjreni mondo osom weche owuon ei Muma?
[Picha manie ite mar 16]
Lam gi japuonjreni kendo ne japuonjreni