Puonj Mayudore e Bug Mathayo
Wach Jehova Ngima
Puonj Mayudore e Bug Mathayo
JAL ma nokwongo ndiko injili mamorowa kuom ngima Yesu koda tich ma notimo en Mathayo, jal ma ne chiegni ahinya gi Yesu Kristo, to noyudo en jasol osur chon. Injili mar Mathayo nokwong ndiko e dho-Hibrania eka bang’e oloke e dho-Grik, mi otiek ndike kar higa 41 E Ndalowa, kobedo kaka buk matudo Ndiko mag Dho-Hibrania kod mag Dho-Grik mar Jokristo.
Injili ma morowani, ma nenre ni nondiki to moloyo ne Jo-Yahudi, nyiso ni Yesu e Mesia manosingi, Wuod Nyasaye. Keto chunywa kuom ote man e iye, biro jiwo yiewa kuom Nyasaye madier, Wuode, koda kuom singo Mage.—Hibr. 4:12.
“PINYRUODH POLO OSESUDO MACHIEGNI”
Mathayo jiwo ahinya wach Pinyruoth koda puonj mag Yesu, kata obedo ni timo kamano miyo ok ochan weche kaluwore ahinya kod kinde ma ne gitimoree. Kuom ranyisi, Twak ma Yesu nogolo e Got oket motelo ei bugno, kata obedo ni Yesu nogolo twagno bang’e.
E kinde ma Yesu lendo Galilaya, otimo honni, kendo onyiso jootene 12 kaka onego gilendi, okwedo jo Farisai, kendo owuoyo kuom Pinyruoth kotiyo gi ranyisi mopogore opogore. Bang’e oa Galili, kendo ochopo “e gwenge mag Judea loka Jordan.” (Math. 19:1) Ka gin e yo, Yesu wachone jopuonjrene kama: ‘Waidho wadhiyo Jerusalem, to Wuod dhano ibiro ng’adne buch tho, to chieng’ mar adek nochiere.’—Math. 20:18, 19.
Dwoko Penjo mag Ndiko:
3:16—‘Polo ne oyawore’ e yo mane kane obatis Yesu? Nenre ni mano nyiso ni Yesu koro ne nyalo paro kaka ngimane ne chalo e polo kapok nobedo dhano.
5:21, 22—Be nyiso mirima en gima rach maloyo mako sadha? Yesu nochiwo siem ni ng’ato madhi nyime mako sadha ne owadgi nikech mirima, timo richo maduong’. Kata kamano, nyiso mirima kuom yanyo ng’ato en gimarach moloyo, mamiyo ng’ato nyaka chung’ e nyim kom-bura man malo chuth.
5:48—Be en adier ni wanyalo bedo joma ‘long’o, kaka Wuonwa me polo long’o’? Ee, nyalore e okang’ moro. Kaendi, Yesu ne wuoyo kuom wach hera, omiyo nonyiso jowinjone mondo oluw ranyisi mar Nyasaye kuom bedo malong’o chuth e heragi. (Math. 5:43-47) E yo mane? Kuom nyiso heragi e okang’ malach mondo giher wasikgi bende.
7:16—Gin ‘olemo’ mage mifwenyogo din mar adier? Olemogo oriwo gik mang’eny ma ok mana timbewa kende. Giriwo kata puonj mago ma wamako ahinya.
10:34-38—Be weche manie Ndiko ema inyalo wachi ni kelo ywaruok e ngima joot? Ooyo, ok en kamano. Mopogore gi mano, ywaruok nyalo betie nikech gigo ma joot ma ok ni e yie, yiero timo. Ginyalo yiero ni ok gidwar bedo Jokristo kata kwedo Jokristo, mi mano kel pogruok e ngima joot.—Luka 12:51-53.
11:2-6—Ka bang’ winjo ka dwond Nyasaye yie kod Yesu, Johana nong’eyo ni Yesu e Mesia, to kare ang’o momiyo nopenjo kabe Yesu ema ne en “jal ma biro”? Nyalo bedo ni Johana nopenjo wachno mondo Yesu owuon onyise ratiro. Kata kamano, bende Johana ne dwaro ng’eyo kabe ne onego orit “ng’a machielo” ma ne dhi biro gi teko mar Pinyruoth, kendo chopo geno duto mag Jo-Yahudi. Dwoko ma Yesu nochiwo ne onyiso ni, ne onge ng’at machielo ma ne dhi kawo kare.
19:28—“Ogendini apar gariyo mag Israel” ma ibiro ng’adonegi bura ochung’ne ng’a gini? Ogendinigo ok ochung’ne dhoudi 12 mag Israel mowal kuom roho. (Gala. 6:16; Fwe. 7:4-8) Joote ma Yesu ne wuoyogo kanyo ne dhi bedo e kweth mar Israel mowal kuom roho, to ok jong’ad bura kuom jokanyo mag kwethno. Yesu notimo kodgi ‘singruok’ mar pinyruoth, kendo ne gidhi bedo ‘jopinyruoth mar jodolo ma tiyo ni Nyasaye.’ (Luka 22:28-30; Fwe. 5:10) Jo-Israel mowal kuom roho “nong’ad bura ni piny.” (1 Kor. 6:2) Kuom mano, “ogendini apar gariyo mag Israel,” ma jogo mobet e kombe bura e polo ng’adonegi bura, nenre ni ochung’ne oganda dhano ma ok gin jokanyo mar jopinyruoth gi jodolo mana kaka dhoudi 12 ne timo e Odiechieng Winjruok.—Lawi, sula 16.
Puonj Mwayudo:
4:1-10. Siganani puonjowa ni Satan en ng’ato ma nitie adier, to ok en mana kido moro mar richo. Otemowa kotiyo gi “gombo mar ringruok, gi gombo mar wang’, gi sunga mar ngima.” Kata kamano, tiyo gi puonj koda chike manie Ndiko biro konyowa siko kwachung’ motegno e nyim Nyasaye.—1 Joha. 2:16.
5:1–7:29. Bed gi gombo mar bedo gi winjruok maber e kindi gi Nyasaye. Bed ng’ama timo kuwe. Kwed paro maricho. Chop singruok mitimo. Seche milemo, ket dwaro mag Nyasaye obed motelo ne dwaro mag ringruok. Bed ja mwandu e wang’ Nyasaye. Dwar Pinyruoth mokwongo kod wach makare mar Nyasaye. Kik iketri jang’ad bura. Tim dwaro mar Nyasaye. Mano kaka Twak ma ne ogol e Got oting’o puonj mabeyo miwuoro!
9:37, 38. Onego wati tij timo ji jopuonjre gi kinda kaluwore gi kwayowa ne Wuon keyo ni “mondo oor jotich odhi e keyone.”—Math. 28:19, 20.
10:32, 33. Ok onego waluor ngang’ wuoyo kuom yie ma wan-go.
13:51, 52. Ng’eyo tiend adiera mag Pinyruoth en gima miyo wabedo gi ting’ mar puonjo jomoko, kendo konyogi ng’eyo tiend adieragi ma gin mwandu.
14:12, 13, 23. Kinde ma ng’ato bedoe kar kende dwarore mondo omi opar matut e yo makelo konyruok.—Mari. 6:46; Luka 6:12.
17:20. Dwarore wabed gi yie makonyowa nyagruok gi chandruoge, kendo mamiyo waloyo gigo machalo gode ma monowa bedo gi winjruok maber gi Nyasaye. Onego wabed joma dewo ahinya wach gero kendo jiwo yie ma wan-go kuom Jehova koda kuom gigo mosingo.—Mari. 11:23; Luka 17:6.
18:1-4; 20:20-28. Richo minyuolo godo dhano koda puonj din ma ne jiwo ahinya ng’awruok e wi jomoko, ne omiyo jopuonjre Yesu odewo ahinya wach bedo ng’at maduong’ mong’ere. Onego watang’ kod timbe maricho kuom nyago kido mar bolruok, kendo wasiki ka wabedo kod paro mowinjore kuom tije koda migawo makende ma wan godo.
“WUOD DHANO NONDHOGI”
“Koidho kanyna,” Yesu chopo Jerusalem chieng’ Nisan 9, higa 33 E Ndalowa. (Math. 21:5) Odiechieng’ maluwo mano, ochopo e hekalu kendo opuodhogo. Chieng’ Nisan 11, opuonjo ei hekalu, okwedo jondiko gi jo Farisai, kae to bang’e omiyo jopuonjrene ranyis mar bedoe mare “kendo mar giko mar ndalo.” (Math. 24:3) Odiechieng’ maluwe, onyisogi ni: “Ung’eyo ni Pasaka nobedie bang’ ndalo ariyo, kendo Wuod dhano nondhogi mondo ogure.”—Math. 26:1, 2.
En chieng’ Nisan 14. Bang’ chako Rapar mar thone makoro ne chiegni, indhogo Yesu, imake, iyale, kendo igure. E odiechieng’ mar adek, ichiere a kuom jo motho. Bang’ chier, kendo kapok oidho e polo, Yesu chiko jolupne niya: “Dhiuru utim ogendini duto jopuonjrena.”—Math. 28:19.
Dwoko Penjo mag Ndiko:
22:3, 4, 9—Luong adek mar dhi e kisera timore karang’o? Luong mokwongo mar choko kweth mar miaha ne otimore kane Yesu kod jolupne ochako tij lendo e higa 29 E Ndalowa, kendo luong mokwongono ne odhi nyime nyaka higa 33 E Ndalowa. Luong mar ariyo nochakore kane jopuonjre oyudo roho maler chieng’ Pentekost higa 33 nyaka 36 E Ndalowa. Luong ariyo motelogo ne gin madhi ne Jo-Yahudi, joma moko ma nolokore morwako din mar Jo-Yahudi koda Jo-Samaria. Kata kamano, luong mar adek ne dhi ne jogo ma ne ni e akek yore oko mar dala, tiende ni, ne iluongo jogo ma ok gin Jo-Yahudi moter nyangu, luongno ne ochakre e higa mar 36 E Ndalowa kane olok Kornelio jatend lweny mar Rumi, kendo luongno osedhi nyime nyaka e ndalowagi.
23:15—Ang’o momiyo ng’at ma ne iloko gi Jo Farisai ne doko “wuod Gehenna” mana kaka Jo Farisai wegi? Moko kuom jogo ma Jo Farisai ne loko ne nyalo bedo ni gin joricho ahinya. Kata kamano, bang’ donjo e timbe makalo tong’ mag Jo Farisai, koro jogi ne bedo joma richo moloyo, nyalo bedo kata ni maloyo jopuonjgi ma ne oseng’adnegi bura. Omiyo, ne ‘gidoko yawuot Gehenna’ moloyo, kipimogi gi Jo Farisai ma Jo-Yahudi.
27:3-5—Judas ne winjo lit kuom ang’o? Onge gima nyiso ni Judas nowinjo lit nikech noloko chunye gadier. Kar manyo ng’wono mar Nyasaye, ne oelo richone e nyim jodolo madongo kod jodongo. Nikech ne otimo “richo moro ma gikone en tho,” chuny Judas ne nyaka pong’ gi parruok ahinya. (1 Joha. 5:16) Lit ma nonyiso ne en mana nikech noneno ni yore duto ne odinorene.
Puonj Mwayudo:
21:28-31. Gima duong’ e nyim Jehova en ni watimo dwaro mare. Kuom ranyisi, onego wabed gi kinda e timo tij lando wach Pinyruoth kendo timo ji jopuonjre.—Math. 24:14; 28:19, 20.
22:37-39. Mano kaka chike ariyo madongo moloyo, nyisowa e yo machuok gima Nyasaye dwaro kuom jogo ma lame!
[Picha manie ite mar 23]
Be itimo kinda e tiyo tij keyo?
[En mar]
© 2003 BiblePlaces.com
[Picha manie ite mar 23]
Bug Mathayo jiwo wach Pinyruoth