Beduru Mamuol, e Okang’ Mowinjore

“Parnigi . . . gibed mamuol.”​—TITO 3:1, 2.

1, 2. Ndiko wacho ang’o kuom bedo moikore winjo wach, to ang’o momiyo mano owinjore?

JEHOVA, Wuonwa ma jahera manie polo, nigi rieko ma onge giko. Wan kaka chwechne, wageno kuome mondo ota ngimawa. (Zab. 48:14) Jakobo, japuonjre ma Jakristo wachonwa ni “rieko moa e polo malo, mokwongo oler, kendo okelo kuwe, obet mamuol [oikore winjo pach jomoko], oikore winjo wach, opong’ gi ng’wono kod nyak maber, ok odew wang’ ji, ok ogang wach.”​—Jak. 3:17.

² Jaote Paulo nojiwo wachno kama: “Muolo maru [“ikruok maru mar winjo pach jomoko”, Kingdom Interlinear] mondo ong’ere ni ji duto.”  * (Fili. 4:5) Kristo Yesu en Ruoth kendo Wi kanyakla mar Jokristo. (Efes. 5:23) Mano kaka en gima dwarore mondo ng’ato ka ng’ato kuomwa obed ng’ama oikore winjo wach, mariwo lwedo yore ma Kristo tayowago, kendo winjo pach jomoko!

3, 4. (a) Chiw ane ranyisi kaka ber bedoe ka wawinjo pach jomoko. (b) Gin weche mage ma wabiro nono?

³ Wayudo ber kuom bedo mamuol e okang’ mowinjore. Kuom ranyisi: E piny Ingeresa, bang’ fwenyo ni jo mahundu ne nyalo kelo masira mar ndege, thoth jowuoth matiyo gi ndege ne oikore luwo chik mar weyo ting’o gigo mayande iyienegi ting’o. Sama wariembo mtoka, waneno ni onego wami derepe mamoko thuolo, kaka sama gidwaro donjo e ndara, eka mondo gik moko odhinwa maber waduto.

⁴ Ng’enywa, ok yotnwa winjo pach jomoko. We wanon ane yore adek manyalo konyowa bedo joma winjo jomoko. Yorego gin, chuny monego wanyis, paro monego wabedgo kuom joloch, koda okang’ monego wawinjgo jomoko.

Ang’o Momiyo Onego Waikre Winjo Jomoko?

5. E bwo Chik Musa, ang’o ma ne nyalo miyo misumba oyier dong’ gi ruodhe?

⁵ Ranyisi moro machon, kapok ne Jokristo obetie nyiso chuny makare madwarore e winjo jomoko. E bwo Chik Musa, Jo Hibrania ma ne gin wasumbini ne nyaka gony bang’ higini abiriyo, kata e higa mar Jubili, kaluwore ni mane mobiro mokwongo. Kata kamano, misumba ne nyalo yiero dong’ kaka misumba. (Som Wuok 21:5, 6.) Ang’o ma ne nyalo miyo misumba otim kamano? Hera ma ne en-go ema ne miyo oyiero dong’ e bwo ruodhe matimone maber.

6. Hera otudore nade gi winjo pach jomoko?

⁶ E yo machalo kamano, hera ma wan-go kuom Jehova miyo wachiwone ngimawa, kendo dak kaluwore gi chiwruokwano. (Rumi 14:7, 8) Jaote Johana nondiko kama: “Nimar hero Nyasaye en mako chikne, to chikne ok tek. (1 Joha. 5:3) Herani ok dwar mana ber mare kende. (1 Kor. 13:4, 5) Seche ma watimo gik moko gi jowetewa, hera ma wan-go kuomgi miyo waikore winjogi kendo miyogi thuolo mokwongo. Kar weyo guondo  ema otelnwa, waparo dwaro mag jomoko.​—Fili. 2:2, 3.

7. Bedo joma winjo pach jomoko konyowa nade e tij lendo?

⁷ Wechewa kata timbewa ok onego ochwany jomoko. (Efes. 4:29) Kuom adier, hera biro miyo kik watim gimoro manyalo mono joma a e kit ngima mopogore opogore otim dongruok e tiyone Jehova. Kinde mang’eny mani dwaro ikruok winjo pach jomoko. Kuom ranyisi, nyimine ma gin jomisonari mohero buko dendgi, ok ne ni nyaka gitim kamano kuonde manyalo miyo ji chich kodgi.​—1 Kor. 10:31-33.

8. Herawa kuom Nyasaye nyalo konyowa nade timo giko moko ka ‘jo matindo’?

⁸ Herawa kuom Jehova konyowa kwedo sunga. Bang’ ywaruok bedoe e kind jopuonjre kuom wach ni ng’ano ma ne duong’ e kindgi, Yesu nochungo nyathi matin e diergi. Ne olero kama: “Ng’ato marwako nyathi matinni e nyinga, orwako an; kendo ng’ato ma rwaka, orwako Jal ma noora. Nikech ng’at ma obedo matin kuomu duto, en e ng’at maduong’.” (Luka 9:48; Mari. 9:36) Ng’ato ka ng’ato kuomwa nyalo neno ni ‘bedo ng’at matin’ en gima ok yot. Bedo ni onyuolwa e richo kod chuny mar sunga nyalo miyo wamany huma, to bolruok biro konyowa winjo jomoko.​—Rumi 12:10.

9. Mondo omi wabed joma winjo jomoko, en ang’o ma nyaka wayiego?

⁹ Mondo omi wabed joma winjo pach jomoko, nyaka wayie gi joma Nyasaye oseketo mondo otawa. Jokristo madier duto oyie kendo rwako chenro mar wich. Jaote Paulo ne onyiso Jo-Korintho wachno e yo maler kama: “To adwaro mondo ung’e ni wi dichwo ka dichwo en Kristo, kendo wi dhako en dichwo, kendo wi Kristo en Nyasaye.”​—1 Kor. 11:3.

10. Bedowa joma yie kendo luwo chenro ma Nyasaye oseketo mar tayowa nyiso ang’o?

¹⁰ Bedowa joma yie kendo luwo chenro ma Nyasaye oseketo mar tayowa, nyiso ni wagene chuth kaka Wuonwa ma jahera. Ong’eyo gik moko duto matimore kendo onyalo gwethowa kaka owinjore. En gima konyo keto wachno e paro seche ma jomoko nyisowa achaye kata gibedo makiny kodwa. Paulo nondiko niya: “Ka nyalorenu, beduru gi kuwe kod ji duto, kaka unyalo.” Paulo nojiwo wachno kama: “Joherana, kik uchul kuor kendu uwegi, to weuru ni Nyasaye kinde mar mirima; nikech nondiki niya, Ruoth owacho ni ‘Chulo kuor en mara; an to nachul.’”​—Rumi 12:18, 19.

11. Wanyalo nyiso nade ni wayie bolore e bwo Kristo kaka wich?

¹¹ Chenro ma Nyasaye oseketo mar tayowa bende mulo kanyakla mar Jokristo. Fweny sula 1 wacho ni Kristo Yesu oting’o “sulue” mag kanyakla e lwete korachwich. (Fwe. 1:16, 20) En gima ong’ere ni, ‘suluego’ ochung’ne bura mag jodongo, kata jorit ei kanyakla. Jorit moseketi kaka mago winjo kendo bolore e  bwo Kristo kaka wich, ka giluwo ranyisine e nyiso jomoko muolo. Ji duto ei kanyakla bolore e bwo chenro mar “jatichno mogen, kendo mariek” ma Yesu noketo mondo opog chiemo e kinde makare. (Math. 24:45-47) Bedo ni wapuonjore kendo tiyo gi wechegi sani, en gima nyiso ni ng’ato ka ng’ato kuomwa oyie bolore e bwo Kristo kaka wich, kendo mano jiwo kuwe koda winjruok.​—Rumi 14:13, 19.

Wawinj Jomoko—Nyaka e Okang’ Mane?

12. Ang’o momiyo bedowa joma winjo jomoko nigi tong’?

¹² Kata kamano, bedowa jo mawinjo pach jomoko ok onyiso ni wawe yiewa, kata ni koro waketh chike Nyasaye. Jokristo mokwongo ne otimo nade kane jotend din okwerogi ni kik gipuonj e nying’ Yesu? Petro gi joote mamoko ne owacho gi chir niya: “Onego wawinj Nyasaye moloyo winjo dhano.” (Tich 4:18-20; 5:28, 29) Omiyo e kindegi, ka joloch mag sirkal temo chunowa mondo wawe lando wach maber, ok wabi weyo, kata obedo ni wanyalo loko yorewa mag lendo mondo omi watim tij lendo gi rieko. Kapo ni oket chik matamowa lendo ot ka ot, wanyalo manyo yore mamoko mag wuoyo gi weg udi mondo omi wadhi nyime chopo otewa ma Nyasaye omiyowa. Kamano bende, ka “jo man gi teko mar loch” oketo chik ni kik warom e chokruogewa, wabiro tiyo gi rieko kwaromo e grube matindo tindo.—Rumi 13:1; Hibr. 10:24, 25.

13. Yesu nowacho ang’o kuom bedo mamuol e bwo joloch?

¹³ E Twak ma ne ochiwo e Got, Yesu nojiwo kaka en gima ber bedo mamuol e bwo jo manie loch. Nowacho niya: “Ng’ato ma dwaro donjoni mondo okaw akochi, wene arochi bende. To ng’atno ma chuni ni idhi kode wuodh gweng’ achiel, kowe wuodh gwenge ariyo.” (Math. 5:40, 41) * Dewo jomoko kendo bedo gi gombo mar konyogi, bende biro miyo watim kamano e okang’ momedore.​—1 Kor. 13:5; Tito 3:1, 2.

14. Ang’o momiyo ok onego wawinj ngang’ puonj mag joma oseweyo adiera?

¹⁴ Kata kamano, ikruokwa mar winjo jomoko ok onego omi wawinj puonj mag joma oseng’anjo moweyo adiera. Chung’wa motegno e wachni dwarore mondo omi warit ler mar adiera koda winjruok e kanyakla. Kuom wach “owete mariasore,” Paulo nondiko kama: ‘Ne ok wayie winjo jogo kata matin, mondo adiera mar wach maber kik lalnu.’ (Gala. 2:4, 5) Kapo ni jomoko ong’anjo moweyo adiera, Jokristo momakore gi adiera biro chung’ motegno ne gik makare.

Jorit e Kanyakla Onego Owinj Pach Jomoko

15. Jorit ma Jokristo nyalo bedo joma winjo pach jomoko e yo mane seche ma giromo kanyachiel?

¹⁵ Achiel kuom kido madwarore kuom jogo miketo obed jorit, en bedo moikore winjo jomoko. Paulo ne ondiko kama: ‘Jakwath nyaka bed mamuol [oikre winjo pach jomoko].’ (1 Tim. 3:2, 3) Mano dwarore ahinya, to moloyo seche ma jodongo romo mondo giwuo kuom weche mag kanyakla. Kapok ging’ado paro mogik, ng’ato ka ng’ato kuomgi nigi thuolo chiwo pache e yo maler kata obedo ni ok ochuno ni giduto giwuo e wi wachno. Seche ma giwuoyo, ng’ato achiel kuomgi nyalo loko pache bang’ winjo kaka jowetene tiyo gi puonj mag Ndiko motudore gi wachno. Kar tamruok kata makruok mana gi pache kende, jaduong’ motegno winjo jowetene. Seche ma gichako wuoyo, nyalo bedo ni gipogore e paro, to kata kamano, e kind jodongo mamuol kendo mawinjo pach jomoko, keto wachno e lamo miyo gibedo gi paro achiel.​—1 Kor. 1:10; Som Jo Efeso 4:1-3.

16. En chuny mane ma jarit ma Jakristo onego obedgo?

¹⁶ E tijege duto, jaduong’ ma Jakristo onego otem matek luwo chenro ma oketi gi Nyasaye.  Bende onego obed gi chuny ma kamano seche ma okwayo kweth, nimar timo kamano konye dewo kobedo mamuol gi jomoko. Petro ne ondiko niya, “Rituru kuedh Nyasaye manie lwetu, kurangogi ok kochunu, to gi chuny mohero . . . ok nikech ohala makelo wich kuot, to kod chuny mongino.”​—1 Pet. 5:2.

17. Ere kaka ji duto e kanyakla nyalo nyiso muolo ka giwinjo jomoko?

¹⁷ Joma hikgi ng’eny e kanyakla mor ahinya gi kony ma giyudo kuom rowere, kendo gimiyo rowerego luor. Rowere bende chiwo luor ne jogo ma hikgi ng’eny mosetiyo ne Jehova kuom higini mogwaro. (1 Timo. 5:1, 2) Jodongo ma Jokristo manyo chwo mowinjore ma ginyalo miyo ting’ moko ka gitiegogi mondo gikony e tije mag rito kweth Nyasaye. (2 Timo. 2:1, 2) Jakristo ka Jakristo onego okaw mapek puonj ma Paulo nochiwo kuom much Nyasaye niya: “Winjuru jotendu, kendo migiuru duong’; nikech girito chunyu ma ok giyue, kaka jo ma biro dwoko wach kuom tich ma gisetiyonu . . . mondo gitim gi mor, ok ka gijurgo, nimar mano ok dikonyu.”​—Hibr. 13:17.

Winjo Pach Jomoko e Ngima Joot

18. Ang’o momiyo winjo pach jomoko en gima dwarore e ngima joot?

¹⁸ Nyiso chuny mar winjo jomoko bende dwarore e ngima joot. (Som Jo Kolosai 3:18-21.) Muma nyiso ratiro migawo mopogore opogore mag joot ma gin Jokristo. Wuoro e wi chiege, kendo en e jal man gi ting’ mar chiko nyithindo. Chiege onego ong’e migawo ma chwore nigo, kendo nyithindo onego owinj jonyuol, nimar timo mano moro Ruoth. Ng’ato ka ng’ato kuom joot nyalo miyo winjruok koda kuwe omedre ka giwinjo pach jomoko e yo mowinjore maber. Muma oting’o ranyisi moko makonyo e lero wachni.

19, 20. (a) Nyis ane pogruok mantie e kind ranyisi mar Eli kod mar Jehova kodok korka winjo jomoko. (b) Gin puonj mage ma jonyuol nyalo yudo kuom ranyisi ariyogi?

¹⁹ Kane Samuel pod en mana wuowi matin, Eli ne en jadolo maduong’ e Israel. Kata kamano, yawuot Eli, Hofni kod Finehas, ne gin chwo manono kendo “ok ne ging’eyo Jehova.” Eli ne owinjo ripode maricho e wi yawuote, moriwo nyaka kaka ne ginindo gi mon ma ne tiyo e dho hema mar chokruok. Ne okawo okang’ mane? Eli nonyisogi ni ka Jehova ema gitimone richo, to onge ng’at ma ne nyalo lemonegi. Kata kamano ne oweyo ma ok orieyogi. To nikech mano, yawuot Eli ne odhi nyime gi timbegi marichogo. Gikone, Jehova ne ong’ado bura makare ni ne owinjore githo.  Kane wach tho yawuowigo ochopo ne Eli, Eli owuon bende ne otho. Mano kaka ne en masira miwuoro! Nenore maler ni kuom weyogi mondo gidhi nyime timo gik maricho, Eli ne orwako timbegi​—to mano ne ok kare.​—1 Sam. 2:12-17, 22-25, 34, 35; 4:17, 18.

²⁰ Mopogore gi mano, ne ane kaka Nyasaye ne otimo kuom yawuote ma malaike. Janabi Mikaia ne oneno fweny miwuoro manyiso Jehova ka romo gi malaikene. Jehova ne openjo malaikego ni ng’ano kuomgi ma ne nyalo dhi wuondo Ahab Ruodh Israel mondo omi oketh Ruoth marachno. Jehova ne owinjo paro ma ne yawuote ma malaike nochiwo. Kae to malaika achiel ne owacho ni ne onyalo dhi timo kamano. Jehova ne openje ni ne odhi timo kamano nade. Bang’ yie kod parono, Jehova ne ooro malaikano mondo odhi otim kamano. (1 Ruo. 22:19-23) Kodok korka dhano, donge joot nyalo yudo puonj mar bedo joma winjo jomoko kaluwore gi gima ne otimoreno? Dichwo ma Jakristo ma en wuoro onego owinj paro ma chiege koda nyithinde chiwo. To bende mon koda nyithindo onego ong’e ni kapo ni gichiwo paro moro kata nyiso gino ma gidwaro, nyalo dwarore giluw paro ma jal ma Ndiko oketo kaka wich oseng’ado.

21. Ang’o mibiro non e sula maluwo?

²¹ Mano kaka wamor kuom weche manyiso hera kod rieko ma Jehova paronwa mondo omi wabed joma winjo pach jomoko! (Zab. 119:99) Sula maluwo biro nyiso kaka winjo pach jomoko e okang’ mowinjore, konyo e yudo mor e ngima mar kend.

[Weche moler piny]

Inyalo Dwoko Nade?

• Winjo pach jomoko nyalo kelo ber mage?

• Jorit nyalo nyiso nade chuny mar winjo pach jomoko?

• Ang’o momiyo nyiso chuny mar winjo jomoko bende dwarore e ngima joot?

[Penjo mag Puonjruok]

[Picha manie ite mar 10]

Jodongo luwo ranyisi mar Kristo e timo gik moko ne jomoko gi muolo

[Picha manie ite mar 12]

Seche ma jodong-kanyakla romo, keto wachno e lamo miyo gibedo gi paro achiel