Siki Kimakori gi Nyasaye gi Chunyi Duto

‘Nawuoth kuom adierani. Miya aluor nyingi gi chunya duto.’​—ZAB. 86:11.

1, 2. (a) Kaluwore gi Zaburi 86:2, 11, en ang’o mabiro konyowa siko ka wachung’ motegno e nyim Jehova e bwo tembe? (b) Gin kinde mage monego wapuonjre nyago kido mar makruok gi Jehova?

ANG’O momiyo Jokristo moko mosechung’ motegno kuom higini mogwaro, ka gin kata mana e bwo twech kata sand, achien donjo e tim luwo mwandu? Dwoko mar penjono luwore gi kaka chunywa chalo, tiende ni kaka wan e kitwa ma iye. Zaburi 86 tudo wach makruok gi Nyasaye kod wach bedo ng’at matiyone gi chunye duto, ok gi chuny ariyo. Daudi ne okwayo kama: ‘Geng’ ni chunya richo, nimar adembora, A in Nyasacha, res jatichni ma geno kuomi.’ Daudi bende nokwayo kama: ‘A Jehova, puonja yori; nawuoth kuom adierani. Miya aluor nyingi gi chunya duto.’​—Zab. 86:2, 11.

² Ka ok waketo geno kuom Jehova gi chunywa duto, nyalo bedo mayot mondo weche mamoko koda parruok omonwa makruok motegno gi Nyasaye madier. Bedo gi gombo maricho chalo gi wuotho e yo kama ochikie mbom. Kata ka wasebedo ka wachung’ motegno e nyim Jehova e bwo tembe, podi wanyalo donjo e obadho mag Satan. Omiyo, mano kaka en gima dwarore gie sani, mondo wanyag kido mar makruok gi Jehova gi chunywa duto, kapok tembe oyudowa! Muma wacho kama: “Ritri gi kinda duto ni mondo chunyi obedi makare.” (Nge. 4:23) Wanyalo yudo puonj makonyo kuom gima ne otimore e ngima janabi moro ma nowuok Juda kane Jehova oore ir Jeroboam Ruodh Israel.

Yie ‘Amiyi Mich’

3. Jeroboam notimo nade kane oyudo ote mar kum moa kuom janabi mar Nyasaye?

³ Tem ane neno gima ne timore. Ng’at Nyasaye eka oa tieko chiwo ote mapek ne Ruoth Jeroboam, ma noyudo osechako wach lamo mar nyiruedhi e pinyruoth ma masawa moting’o dhoudi apar mag Israel. Ruoth bedo gi mirima mager. Ochiko joge mondo omak jaoteno. Kata kamano, Jehova rito jatichne. Gikanyono, lwet  ruoth ma norieyo gi mirima, ner e yor hono, mi kar misango ma ne itiyo godo e lamo mar miriambo, nobarore diriyo. Apoya nono, chuny Jeroboam lokore. Ochako sayo ng’at Nyasaye kama: “Kwa ng’wono kuom Jehova Nyasachi koro, kilemona mondo lueta oduogna.” Janabino lemo, kendo lwet ruoth chango.​—1 Ruo. 13:1-6.

4. (a) Ang’o momiyo mich mar ruoth ne en tem maduong’ ne janabi? (b) Janabino ne odwoko ruoth nade?

⁴ Bang’e Jeroboam wacho ne ng’at Nyasaye madier kama: “Bi wadhi oda mondo iyuwe, kendo namii mich.” (1 Ruo. 13:7) Janabino koro timo nade? Be onego oyie mondo ruoth orwake bang’ chiwone ote mar kum? (Zab. 119:113) Koso onego otamre, kata obedo ni ruoth koro nenore ni oseloko chunye? Kuom adier, Jeroboam nigi nyalo mar chiwo mich ma nengogi tek ne osiepene. Kapo ni noyudo janabi mar Nyasaye osebedo gi gombo moro amora maling’ling’ mar bedo gi mwandu, mich ma ruoth koro ne dwaro chiwo nyaka bed ni nobedone tem maduong’. Kata kamano, Jehova nosechiko janabino kama: “Kik icham chiemo, bende pi kik imodhi, bende kik iduogi gi yorno ma ne ibirogo.” Omiyo janabino chiwo dwoko motegno niya: “Kata dimiya bath odi, ok nadonj kodi, kata chiemo ok nacham, kata pi ok namodhi ka.” Kendo janabino wuok Bethel koluwo yo machielo. (1 Ruo. 13:8-10) Gima janabino notimo puonjowa ang’o kuom makruok gi Nyasaye gi chunywa duto?​—Rumi 15:4.

Bedo gi Chuny ma Gik Moko ‘Romo’

5. Luwo mwandu nyalo kelo nade tem?

⁵ Luwo mwandu nyalo nenore ka gima ok nyal ketho makruokwa motegno gi Nyasaye, to kata kamano onyalo. Be wanyiso ni wan gadier kuom singo mar Jehova ni obiro miyowa gigo ma dwarore gadier e rito ngimawa? (Math. 6:33; Hibr. 13:5) Kar kedo mana mondo wayud gigo ma ji hinyo wacho ni “beyo moloyo,” to waonge nyalo mar yudogi gie sani, be wanyalo dak ka gionge? (Som Jo Filipi 4:11-13.) Be seche moko wabedo gi paro mar weyo tiyo ne Nyasaye gi thuolo manyalo bedo ni wan-go, kata weyo migawo mosemiwa, mana ni mondo wayud gino mwadwaro sani? Be tiyo ne Jehova ka wamakore kode chuth e gima duong’ ahinya e ngimawa? Dwoko marwa kuom penjogi luwore ahinya gi kabe watiyo ne Nyasaye gi chunywa duto, kata ka ok watim kamano. Jaote Paulo nondiko kama: ‘Ka ng’ato gire orome, [luoro Nyasaye] kelo ohala maduong’. Ne ok wakelo gimoro e pinyni, kendo ok wanyal a gi gimoro. Omiyo ka wan gi chiemo kod lewini, mago mondo oromwa.’​—1 Timo. 6:6-8.

6. Gin gik mage machalo kaka “mich” ma inyalo ket e nyimwa, to en ang’o manyalo konyowa yiero gima onego watim?

⁶ Kuom ranyisi, ng’at mondikowa tich nyalo chiwonwa thuolo mar idho ngas kendo yudo chudo momedore, kaachiel gi ohala mamoko. Kata wanyalo bedo gi paro ni wanyalo yudo pesa momedore ka wadhi manyo tich e taon moro kata e piny machielo. Kar chakruok, thuolo kaka mago nyalo nenore kaka gweth moa kuom Jehova. Kata kamano, kapok wakawo okang’ moro amora kuomgi, donge diber ka wanono gino manie chunywa? Gima duong’ monego wapenjre en ni, “Paro ma adwaro ng’adoni biro mulo nade winjruokna gi Jehova?”

7. Ang’o momiyo dwarore ahinya ni wagol thuth ei chunywa gombo mwandu?

⁷ Piny Satan jiwo ahinya chuny mar luwo mwandu. (Som 1 Johana 2:15, 16.) Gima duong’ ma Jachien dwaro en ketho paro manie chunywa. Omiyo, onego wabed motang’ mondo wafweny kendo wagol chuth gombo moro amora mar luwo mwandu manyalo bedo ei chunywa. (Fwe. 3:15-17) Ne yot ne Yesu tamore mich mag pinje ruodhi mag pinyni, ma Satan ne temo miye. (Math. 4:8-10) Ne ochiwo siem kama: “Nenuru; ritreuru ni gombo duto; nikech ngima mar dhano ok obet kuom gik ma en go mang’eny.” (Luka 12:15) Makruokwa motegno gi Jehova biro konyowa keto geno kuome, kar geno kuomwa wawegi.

 Janabi Moro ma Jaduong’ “Noriambone”

8. Janabi mar Nyasaye ne oyudo nade tem kuom makruokne gi Nyasaye?

⁸ Weche ne dodhi maber ne janabi mar Nyasaye ka dine bed ni odhi achiel kachiel nyaka e dalane. Kata kamano, mapiyo nono, ne oyudo tem machielo. Muma wacho kama: ‘Ne nitie janabi moro ma jaduong’ ma nodak e Bethel, mi yawuote nobiro mowachone’ gik moko duto ma ne otimore e odiechieng’no. Bang’ winjo wechego, jaduong’no ne owachonegi mondo giikne kanyina, mondo odhi ojuk janabi mar Nyasaye. Mapiyo bang’ mano, noyudo janabino ka yueyo e bwo yath maduong’, kae to owachone kama: “Bi wadhi kodi oda mondo icham chiemo.” To kane ng’at Nyasaye madier otamore, jaduong’no nowachone kama: “An bende an janabi kaka in; kendo malaika nowuoyo gi wach Jehova kowacho niya, ‘Duoge e odi mondo ocham chiemo kendo omodh pi.’ ” Kata kamano, Ndiko wacho ni: “Noriambone.”​—1 Ruo. 13:11-18.

9. Ang’o ma Ndiko wacho kuom joma ok jo ratiro, to ng’ano ma gihinyo?

⁹ Ok wang’eyo gima ne nie chuny janabi majaduong’no, kata kamano ne oriambo. Nyalo bedo ni jaduong’no ne kinde moro en janabi mochung’ motegno gi Jehova. Kata kamano, gie kindeno to ne owuondore. Ndiko kwedo chuth tim makamano. (Som Ngeche 3:32.)  * Joma wuondore ketho winjruokgi gi Jehova, kendo pile gihinyo koda jomamoko bende.

“Nodok” Kod Jaduong’no

10. Janabi mar Nyasaye ne otimo nade kane janabi ma jaduong’ ogwele, to ang’o ma ne otimorene bang’ mano?

¹⁰ Janabi ma ne oa Judano ne onego ofweny miriambo mar janabi ma jaduong’no. Ne onego openjre kama, ‘Ang’o momiyo Jehova nyalo oro malaika ir ng’at machielo mondo okelna weche mopogore gi mago ma nosechika?’ Janabino ne dopenjo Jehova mondo olerne wachno, kata kamano, Ndiko ok nyis ni ne otimo kamano. To kar mano, ‘nodok kod [jaduong’no], mochamo chiemo e ode kendo ne omodho pi.’ Jehova ne ok mor. Kane janabi ma ne owuondno koro nie yo dok Juda, sibuor ne oyude monege. Mano kaka migawone mar bedo janabi ne orumo marach!​—1 Ruo. 13:19-25. *

11. En ranyisi mane maber ma Ahija ne oketo?

¹¹ Mopogore gi mano, janabi Ahija, ma ne oor ir Jeroboam mondo owire mo kobedo ruoth, ne odong’ kochung’ motegno kata kane osebedo moti. Kane Ahija osebedo moti kendo koro ne ok onen, Jeroboam nooro chiege ir Ahija mondo openje wach wuodgi ma ne tuwo. Ahija nokoro gi chir ni wuod Jeroboam ne dhi tho. (1 Ruo. 14:⁠1-18) Achiel kuom gweth mang’eny ma Ahija ne oyudo en thuolo mar bedo achiel kuom jogo ma wechegi otigo e ndiko Wach Nyasaye mokudhi gi muche. E yo mane? Jadolo Ezra nokonyore gi wechene kane ondiko.​—2 Weche 9:29.

12-14. (a) En puonj mane mwanyalo yudo kuom gima ne otimore ne janabi ma rawera? (b) Chiw ane ranyisi manyiso gimomiyo ber nono kendo keto e lamo siem koda puonj mag Muma ma jodongo chiwo.

¹² Muma ok wach gimomiyo janabi ma ne pod rawerano, ok nokwongo penjo Jehova, kapok oyie chiemo e od jaduong’no. Be dibed ni jaduong’no ne owachone mana gima ne more? En ang’o mwapuonjore kanyo? Onego wang’e chuth ni gimoro amora ma Jehova chikowa, e gino makare. Kendo nyaka watim kinda mar luwo chikene, kata ang’o ema timore.

¹³ Seche mimiyogi puonj kata siem, jomoko dwaro mana winjo weche mamorogi kende. Kuom ranyisi, owadwa nyalo yudo tich moro manyalo miyo ok obi bedo gi kinde moromo mar bet gi joode koda tiyo tije Nyasaye. Kapok oyie tijno, onyalo temo dhi ir jaduong’-kanyakla mondo okonye gi paro. Jaduong’no nyalo chako gi weche manyiso ni, en kaka jaduong’  oonge gi ratiro mar wachone kaka onego orit joode. Kae to ginyalo nono kanyachiel moko kuom gik manyalo miyo tich moyudono oketh winjruokne gi Nyasaye. Be owadwano biro mana paro weche ma ne jaduong’no ochakogo, koso obiro keto e paro weche duto ma a ginono gi jaduong’no? En adier ni, dwarore ni owadwano oyier owuon gima ber kode e rito winjruokne gi Nyasaye.

¹⁴ Non ane ranyisi machielo. Nyaminwa moro nyalo penjo jaduong-kanyakla kabe onego opog dak gi chwore ma ok nie yie. Onge kiawa ni jaduong’no biro lerone ni, wach pogo dak en yiero ma mare en owuon. Bang’e onyalo nono gi nyaminwano puonj moko ma Muma chiwo kuom wachno. (1 Kor. 7:10-16) Be nyaminwano biro chiko ite ne gima jaduong’no wacho? Koso en oseng’ado e chunye mar pogo dak gi chwore? Sama ong’ado gima odwaro timo, biro bedo maber keto wachno e lamo, ka onono puonj kata siem ma Muma chiwo.

Bed Ng’ama Ok Ting’ore Malo

15. En puonj mane ma wayudo kuom ketho ma janabi mar Nyasaye notimo?

¹⁵ En ang’o kendo mwanyalo puonjore kuom ketho ma janabi ma ne oa Juda notimo? Ngeche 3:5 wacho kama: ‘Gen Jehova gi chunyi duto, kendo kik iketri kuom lony gi weche mayoreyore ma in-go iwuon.’ Kar dhi nyime makruok gi Jehova kaka nosebedo kotimo chon, gie kindeno, janabino ne ogeno kuom pache owuon. Ketho ma notimono nomiyo olalo ngimane, koda nying’ maber e nyim Nyasaye. Mano kaka gima ne otimoreneno nyiso maler gimomiyo dwarore ahinya ni wati ne Jehova ka wabolore, kendo ka wamakore kode chuth!

16, 17. Ang’o mabiro konyowa siko ka wamakore chuth gi Jehova?

¹⁶ Chunywa jabedo gi gombo mar timo dwachwa wawegi, to mano nyalo chikowa marach. ‘Chuny dhano otimo wuond motamore nono, en gi tuoche mang’eny.’ (Yere. 17:9) Mondo omi wasiki ka wamakre chuth gi Jehova, nyaka wadhi nyime tiyo matek mondo walony dhano machon gi timbene, ma gin kido mamiyo ng’ato ting’ore malo kogenore kuome owuon.  Kendo nyaka warwak dhano manyien, “mochue e kido mar Nyasaye, kendo ma nyisore e tim makare kendo maler adier.”​—Som Jo Efeso 4:22-24.

¹⁷ Ngeche 11:2 wacho kama: “Jo mamuol [ma ok ting’ore malo] gin gi rieko.” Geno kuom Jehova ka wabolore konyowa mondo kik wadonj e ketho manyalo hinyowa. Kuom ranyisi, bedo gi chuny monyosore nyalo miyo wang’ad paro e yo ma ok owinjore. (Nge. 24:10) Chunywa nyalo ool gi tije moko mwasebedo kwatiyo e tij Jehova, mi wachak paro ni wasetimo moromo kuom higini mosekalo, omiyo jomoko bende okawie ting’go. Kata wanyalo neno ni koro onego wadag adaga e ngima ma ji kawo ni e ngima mapile. Kata kamano, ‘kedo mondo wadonji,’ kendo ‘tiyo matek pile e tij Ruoth,’ biro rito chunywa.​—Luka 13:24; 1 Kor. 15:58.

18. Ang’o mwanyalo timo ka ok wang’eyo paro monego wang’ad?

¹⁸ Seche moko, nyalo dwarore ni watim yiero ma kore tek, kendo ng’eyo gima onego watim nyalo bedo ma ok yot. Be mano nyalo rwakowa e tem mar timo gik moko kaluwore mana gi kaka chunywa wawegi dwaro? Kinde moro amora mwadwaro ng’ado paro, wanyiso rieko ka wakwayo Jehova mondo okonywa. Jakobo 1:5 wacho kama: “Ka ng’ato kuomu ochando rieko, ber mondo okwa Nyasaye ma chiwo gi ng’wono ni ji duto.” Wuonwa me polo biro miyowa roho mare maler, ma en gima dwarore mondo omi wang’ad paro mowinjore.​—Som Luka 11:9, 13.

Ng’ad e Chunyi Isiki Kimakori Chuth gi Nyasaye

19, 20. En ang’o monego wang’ad mar timo?

¹⁹ Higini ma ne opong’ gi chandruok bang’ Suleman weyo lamo madier, nokelo tem ahinya ne jotich Nyasaye ma ne omakore kode. En adier ni thothgi ne olwar e yore mopogore opogore. Kata kamano, moko kuomgi ne odong’ komakore chuth gi Jehova.

²⁰ Pile ka pile, waromo gi gik madwarore ni watimie yiero, kendo wang’adie paro, to gigi nyalo nyiso kabe wamakore gi Nyasaye. Wan bende wanyalo nyiso ni wachung’ motegno. Weuru kinde duto wasiki ka wamakre gi Jehova, ka waluore gi chunywa duto, kendo ka wan gadier ni obiro dhi nyime gwedho joge momakore kode chuth.​—2 Sam. 22:26, NW .

[Weche moler piny]

Inyalo Dwoko Nade?

• Ang’o momiyo onego waked matek mondo wagol e chunywa gombo mag luwo mwandu?

• Ang’o mabiro konyowa dong’ ka wamakore gi Jehova?

• Ere kaka bolruok nyalo konyowa siko ka wamakore chuth gi Nyasaye?

[Penjo mag Puonjruok]

[Picha manie ite mar 15]

Be iyudo ka kwedo tem en gima tekni?

[Picha manie ite mar 16]

Be ibiro nono kiketo e lamo puonj koda paro ma Muma chiwo?