Ang’o Mibiro Chiwo Mondo Iyud Ngima Mochwere?

“Ng’ato nochiw ang’o kar ngimane?”​—MATH. 16:26.

1. Ang’o momiyo Yesu nokwero matek paro ma Petro ne chiwone?

JAOTE Petro ne owuoro ahinya gima ne owinjo. Jatende mohero Yesu Kristo, ne ‘owacho ratiro’ kaka nochiegni yudo sand kendo tho! Bang’ Petro winjo wachno, nokwero Yesu gi chuny maler kama: “Ooyo, ngang’, Ruoth; mano ok notimreni ngang’.” Yesu noloko ng’eye ne Petro, mi ong’iyo jopuonjre mamokogo. Nyalo bedo ni gin bende ne gin gi paro maok kare kaka mar Petro. Kae to nowachone Petro niya: “Aye nyima, Satan; idwaro chwanya, nikech paro mari ok paro mar Nyasaye, to mana mar dhano.”​—Mari. 8:32, 33; Math. 16:21-23.

2. Yesu nonyiso nade gigo ma jalupne madier onego otim?

² Nyalo bedo ni weche ma Yesu nomedo wacho bang’e, ne okonyo Petro neno gimomiyo Yesu nokwere matek kamano. Yesu “noluongo oganda kod jopuonjrene ire,” mokonigi niya: “Ng’a ma dwaro luwa, mondo okwerre owuon, kendo oting’ [“yadh-sand mare,” NW ] , kendo oluwa. Nikech ng’a ma dwaro reso ngimane, ngimane nolalne; to ng’a ma ngimane olal nikech an, kendo nikech wach maber, enores ngimane.” (Mari. 8:34, 35) Kuom adier, Yesu ok ne chiegni chiwo ngimane obed kaka misango kende, to bende nodwaro ni jogo maluwe nyaka bed moikore mar chiwo ngimagi chuth e tiyo ne Nyasaye. Kane gidhi timo kamano, to ne gidhi yudo gweth mogundho.​—Som Mathayo 16:27.

3. (a) Gin penjo mage ma Yesu nopenjo jowinjone? (b) Penjo mar ariyo ma Yesu nopenjo, ne nyalo paro ne jowinjone wach mane?

³ Gie kindeno bende, Yesu nochiwo penjo moko ariyo ma miyo ng’ato paro ahinya. Nopenjo niya: “Okelo ni ng’ato ohala manadi konwang’o piny ngima, to ngimane olalne? Kata ng’ato dichiw ang’o kar ngimane?” (Mari. 8:36, 37) Dwoko mar penjo mokwongono en gima dhano ong’eyo maler. Onge ohala ka ng’ato oyudo piny ngima, to bang’e olalo ngimane. Mwandu konyo ng’ato mana ka ongima. Penjo mar ariyo ma Yesu nopenjo ni, “ng’ato dichiw ang’o kar ngimane?” nyalo bedo ni ne oparo ne jowinjone weche ma Satan  nowacho e kinde Ayub niya: “Gik moko duto ma dhano nigo nochiu ni kech ngimane.” (Ayub 2:4) Weche ma Satan nowachogo nyalo bedo adier korka joma ok lam Jehova. Ji mathoth nyalo timo gimoro amora, kata ketho chik moro amora, mana ni mondo gires ngimagi. Kata kamano, Jokristo to neno gik moko e yo mopogore.

4. Ang’o momiyo penjo ariyo ma Yesu nopenjogo gin penjo madongo ahinya kuom Jokristo?

⁴ Wang’eyo ni Yesu ok ne obiro e piny ni mondo otiek midekre, omiwa mwandu, kendo miyo wadag aming’a e wang’ pinyni. Ne obiro yawo thuolo mondo dhano obi odag nyaka chieng’ e piny manyien, to geno mar yudo ngimano ema wakawo kaka gima duong’ moloyo. (Joh. 3:⁠16) Jakristo nyalo keto penjo mokwongo ma Yesu nopenjono kama: “En ohala mane ma ng’ato yudo konwang’o piny ngima, to olalo geno mare mar yudo ngima manyaka chieng’?” Dwoko en ni, onge ohala kata matin. (1 Joh. 2:15-17) Mondo wayud dwoko mar penjo mar ariyo ma Yesu nopenjo, wanyalo penjore kama: ‘Aikora mar chiwora e okang’ maromo nade gie sani, mondo omi abed gadier chuth ni abiro yudo ngima e piny manyien?’ Dwoko marwa kuom penjono, ma en gima nenore e kit ngimawa, nyiso ayanga kaka genono otegno ei chunywa.​—Pim gi Johana 12:25.

5. Wanyalo yudo nade mich mar ngima mochwere?

⁵ En adier ni, Yesu ok ne owacho ni ng’ato nyalo yudo ngima mochwere kaka misach tich motiyo. Ngima, kata mana ngimawa machuok e piny masani​—en mich. Ok wanyal ng’iewogo, kata timo gimoro ni eka wabed gi ratiro mar yude. Yo achiel kende mwanyalo yudo godo mich mar ngima mochwere, en keto “yie kuom Yesu Kristo,” kendo kuom Jehova ma nigi “mich momiyo jogo ma dware.” (Gal. 2:16; Hib. 11:6) Kata kamano, nyaka wanyis yie kokalo kuom tim, nimar “yie bende ka onge tim otho.” (Jak. 2:26) Omiyo, seche ma wamedo paro matut penjo ma Yesu nopenjono, ber ka wanono ahinya okang’ ma waikorego mar weyo gik pinyni, mondo omi wachiwore mar tiyo tij Jehova, eka wanyis ni kuom adier yiewa ok otho.

“Kristo Bende Ne Ok Otimo Gima Nohero”

6. Ang’o ma Yesu noketo obed mokwongo e ngimane?

⁶ Kar keto pache kuom gik ma nonyalo yudo e piny, Yesu noketo pache kuom gigo ma ne dwarore moloyo, kendo nokwedo tem mag luwo gik ringruok ma ne nyalo mana more en owuon. Ngimane duto ne en mar chiwruok chuth, kendo luwo kaka Nyasaye ne chike. Kar luwo mana gik ma ne nyalo more en owuon, nowacho kama: “An atimo malong’one [Nyasaye] ndalo duto.” (Joh. 8:29) Kata kamano, Yesu ne oikore mar chiwore nyaka e okang’ maromo nade, mondo omi obed malong’o ne Nyasaye?

7, 8. (a) Yesu ne ochiwore nade, to ne omiye mich mane? (b) En penjo mane monego wapenjre wawegi?

 ⁷ Kinde moro, Yesu nowacho ne jopuonjrene kama: “Wuod dhano ne ok obiro mondo otine, to mondo oti ni ji, kendo ochiw ngimane odok rawar ni ji mang’eny.” (Math. 20:28) Motelo ne mano, kane Yesu ochako nyiso jolupne ni ne ochiegni ‘chiwo ngimane,’ Petro ne osaye ni kik oyie mano otimrene. Kata kamano, Yesu ne ochung’ motegno. Ne oyie chiwo ngimane ma ne onge richo, mondo ores oganda dhano. To kuom timo mano, ne en gadier chuth mar yudo ngima e kinde mabiro. Ne ochiere mi otere “malo e bad Nyasaye korachwich.” (Tich 2:32, 33) Omiyo, ne oketonwa ranyisi maber ahinya.

⁸ Jaote Paulo nochiwo puonj ne Jokristo ma Rumi kowachonegi ni, ‘kik gitim mana gima gihero’ e wang’gi giwegi, kendo noparonegi ni kata mana “Kristo bende ne ok otimo gi ma nohero.” (Rumi 15:1-3) Omiyo, waikore mar tiyo gi puonj ma jaoteno nochiwo e okang’ maromo nade, ka wachiwore kaka Kristo notimo?

Jehova Dwaro ni Wamiye Gigewa Mabeyoe Moloyo

9. Sama Jakristo chiwo ngimane ne Nyasaye, kuom adier mano nyiso ang’o?

⁹ E Israel machon, Chik Musa ne dwaro ni ogony wasumbini ma Jo-Hibrania bang’ higini abiriyo, kata e higa mar Jubili. Kata kamano, ne nitie gimachielo ma wasumbinigo ne nyalo yiero timo. Ka misumba moro ne ohero ruodhe, ne onyalo yiero mondo odong’ e ode kaka misumba kuom ngimane duto. (Som Rapar mar Chik 15:12, 16, 17.) Watimo yiero machalo kamano seche ma wachiwo ngimawa ne Nyasaye. Wayie maonge achune mar timo dwaro mar Nyasaye, to ok luwo gombo magwa. E timo kamano, wanyiso herawa matut ne Jehova, koda gombowa mar tiyone nyaka chieng’.

10. Wan mwandu Nyasaye e yo mane, to mano onego omi wane kendo timo gik moko nade?

¹⁰ Ka gie sani ipuonjori Muma gi Joneno mag Jehova, ilando wach maber, kendo idhi e chokruoge mag Jokristo, wapuoyi ahinya. Wageno ni e kinde mokayo machiegni, ibiro chiwori chuth ne Jehova, mipenj kaka ja Ethiopia nopenjo Filipo kama: “Ang’o ma disind batisa?” (Tich 8:35, 36) Bang’e, winjruok manie kindi gi Nyasaye biro bedo kaka mar Jokristo ma Paulo nowuoyo kuomgi kondiko kama: “Ok un mau uwegi, noseng’iewu gi nengo.” (1 Kor. 6:19, 20) Kata bed ni geno marwa en mar dak e piny, kata dak e polo, ka wasechiwore ne Jehova, en e Ruodhwa moseng’iewowa. Omiyo, mano kaka en gima dwarore mondo wakwed gombo magwa wawegi, kendo ‘kik wabed wasumb ji’! (1 Kor. 7:23) To mano kaka en gima ber bedo jatich Jehova momakore kode, kendo ma otiyo godo kaka oneno ni berne!

11. En misango mane mijiwo Jokristo mondo ochiw, to mano tiende en ang’o kuom adier, kaluwore gi misengini ma ne itimo e bwo Chik Musa?

¹¹ Paulo nojiwo Jokristo wetene kama: “Uchiw ringreu obed misango mangima, maler, malong’o ni Nyasaye; mano e tich lemou mowinjore.” (Rumi 12:1) Nyalo bedo ni wechego ne oparo ne Jokristo ma Jo-Yahudi wach misengini ma ne gihinyo timo e lamo margi chon, kane pok gibedo jolup Yesu. Nyalo bedo ni ne ging’eyo ni e bwo Chik Musa, le ma ne ichiwo e kendo mar misango mar Jehova, ne nyaka bed le maberie moloyo. Nyasaye ne ok yie gi le moro amora ma ok ber. (Mal. 1:8, 13) Mano bende en adier kuomwa sama wachiwo ringrewa obed “misango mangima.” Wamiyo Jehova girwa maberie moloyo, to ok mana gima wasetiyogo mi odong’ bang’ luwo gombo koda dwaro magwa wawegi. Sama wachiwore ne Nyasaye, wachiwone “ngimawa” duto te​—moriwo tekowa, mwanduwa, koda nyalo duto ma wan-go. (Kol. 3:23) Wanyalo tiyo nade gi puonjni e ngimawa?

Ti gi Kinde ma In-go e Yo Mariek

12, 13. En yo mane achiel mwanyalo nyisogo ni wamiyo Jehova gigewa mabeyoe moloyo?

¹² Yo achiel mwanyiso godo ni wamiyo Jehova gigewa mabeyoe moloyo, en tiyo gi kinde ma wan-go e yo mariek. (Som Jo Efeso. 5:15, 16.)  Mano dwaro ni wabed gi kido mar ritruok maok wakal tong’. Yore mag pinyni kaachiel gi richo monyuolwago, nyalo miyo wabed joma tiyo gi thuologi mana e manyo mor kata timo dwachwa wawegi. En adier ni, ‘gik moko duto nigi ndalo mowinjorenegi,’ kendo magi oriwo kinde kaka mag yweyo, tiyo tije mag ringruok makonyowa chopo ting’ ma wan-go kaka Jokristo. (Ekl. 3:1) Kata kamano, Jakristo mosechiwo ngimane ne Nyasaye owinjore obed ng’at mariek matiyo gi thuolone e yo mowinjore maok otenre konchiel.

¹³ Kane Paulo olimo Athene, nofwenyo ni ‘jo Athene duto gi welo modak kuno ne ok tim gimoro, mak mana wacho kata winjo wach moro manyien.’ (Tich 17:21) E ndalogi, ji mathoth ketho kindegi e yo makamano. Gik manyalo ketho kinde ndalogi gin kaka ng’iyo televison, tuke mag vidio, kod tiyo gi Intanet. Nitie gik mang’eny momedore mabende nyalo mayowa kinde. Ka ok watang’, to wanyalo jwang’o puonjruok weche Jehova. Nyalo chopo kama koro waneno ni wadich ahinya maok wanyal kata mana dewo “weche [“madwarore moloyo,” NW],” tiende ni yore mag tiyo ne Jehova.​—Fili. 1:9, 10.

14. Gin penjo mage mowinjore wapar kuomgi e yo matut?

¹⁴ Omiyo, in kaka jatich Jehova mosechiworene, penjri ane kama, ‘Be chenro mara mapile oriwo koda thuolo mar somo Muma, paro matut kuom gik ma asesomo, kaachiel gi lamo?’ (Zab. 77:12; 119:97; 1 Thes. 5:17) ‘Be aketo kinde tenge mar timo ikruok ne chokruoge mag Jokristo? Be ajiwo jomoko kuom chiwo paro ka adwoko penjo seche ma wan e chokruok?’ (Zab. 122:1; Hib. 2:12) Wach Nyasaye wacho ni Paulo kaachiel gi Barnaba, “nobet [Ikonio] ndalo mang’eny, ka giyalo gi chir kuom Ruoth.” (Tich 14:3) Be inyalo timo lokruok e chenro magi mondo omi iti kod thuolo kata “ndalo mang’eny” e tij lendo, kata tiyo kaka painia?​—Som Jo Hibrania 13:15.

15. Ere kaka jodongo tiyo gi thuologi e yo mariek?

¹⁵ Kane jaote Paulo kod Barnaba olimo kanyakla mar Jokristo man Antiokia, “ne gidak kuno ndalo mogwarore kod jopuonjre” mondo gijiwgi. (Tich 14:28) E ndalogi bende, jodong-kanyakla tiyo gi thuologi e jiwo jomoko. Kaachiel gi tiyo tij lendo, jodongo tiyo matek mondo girit rombe, gimany rombe molal, gikony rombe matuwo, kendo rito migepe mamoko mang’eny manie kanyakla. Ka in owadwa mosebatisi, be in gi kinde manyalo miyi thuolo mar timo migepegi?

16. Moko kuom yore ma wanyalo timo godo “maber ni . . . jogo ma jood yie” gin mage?

¹⁶ Ji mathoth oseyudo mor kuom chiwo kony ne jogo mayudo masiche mopogore opogore. Kuom ranyisi, nyaminwa moro ma jahigini 60 kama, matiyo Bethel, ne jachiwore kinde ka kinde kodhi kuonde maboyo mondo oti kaka achiel kuom jochiw kony. Ang’o momiyo ne oyiero mar tiyo gi rusa ma mage e yo makamano? Owacho niya: “Kata obedo ni ne ok an gi lony makende, ne amor tiyo gi thuolo makamago e konyo e yo moro amora ma ne dwarore. Ne ayudo jip ahinya neno kaka owete koda nyimine ma ne nie chandruok, ne nyiso yie motegno  kata obedo ni ne gilalo gik mang’eny.” E wi mano, jotich Jehova gana gi gana konyo e tij gero Ute mag Romo koda Ute mag Chokruok mag Alwora. Kuom riwo lwedo tije machalo kaka mago, watimo “maber ni . . . jogo ma jood yie.”​—Gal. 6:10.

“An Kodu Ndalo Duto”

17. En ang’o ma in iwuon inyalo chiwo mondo iyud ngima mochwere?

¹⁷ Oganda dhano ma ok ong’eyo Nyasaye chiegni lal nono. Ok wang’eyo sie kinde ma mano biro timore. Kata kamano, wang’eyo ni “ndalo modong’ nok” kendo ni “kido mar pinyni kadho.” (Som 1 Jo Korintho 7:29-31.) Ng’eyo ni “ndalo modong’ nok” medo jiwo penjo ma Yesu nopenjo niya: “Ng’ato nochiw ang’o kar ngimane?” Kuom adier, wabiro chiwore timo gimoro amora ma Jehova dwaro ni watim, mondo omi wayud “ngima maradier.” (1 Tim. 6:⁠19) Kuom adier, en gima duong’ ahinya mondo wawinj jip ma Yesu nochiwo ni ‘waluwe kinde duto,’ kendo ni ‘wadwar mokwongo pinyruoth.’​—Math. 6:31-33; 24:13.

18. Wanyalo bedo gadier chuth kuom ang’o, to nikech ang’o?

¹⁸ En adier ni luwo Yesu ok en gima yot kinde duto, kendo mana kaka Yesu nowacho, timo kamano osemiyo jomoko olalo ngimagi e pinyni. Kata kamano, mana kaka Yesu nokwero Petro, ok wadwar winjo joma nyalo wachonwa ni kik wayie gik ‘ma kamago otimorenwa ngang’.’ Wan gadier chuth kuom weche ma ne onyiso jolupne machon mowal kuom roho niya: “An kodu ndalo duto nyaka giko mar ndalo.” (Math. 28:20) Omiyo, weuru wadhi nyime tiyo gi kinde koda nyalo ma wan godo e tij Nyasaye e okang’ malach kaka nyalore. Kaka wadhi nyime timo kamano, wanyiso ni wan gi geno motegno ni Jehova biro ritowa mi wakal sand maduong’no, kata chierowa e ngima e piny manyien. (Hib. 6:10) Kendo mano biro nyiso kaka wakawo mich mar ngima kaka gima duong’ moloyo.

Dwoko Mari En Mane?

• Yesu ne onyiso nade e yo maduong’ ni noikore tiyo ne Nyasaye koda ne dhano?

• Ang’o momiyo ng’ato onego okwedore owuon, to onyalo timo mano nade?

• E Israel machon, gin chiwo machalo nade kende ma ne moro Jehova, to mano puonjowa nade ndalogi?

• Gin yore kaka mage mwanyalo nyisogo ni watiyo gi kinde ma wan-go e yo mariek?

[Penjo mag Puonjruok]

[Piche manie ite 26]

Kinde duto Yesu ne timo gik ma moro Nyasaye

[Picha manie ite 28]

Jo-Israel ma ne nyiso erokamano ne Nyasaye, ne chiwo gigegi mabeyoe moloyo e riwo lwedo lamo madier

[Piche manie ite 29]

Wamoro Nyasaye kokalo kuom tiyo gi kindewa e yo mariek