Be Imiyo Jowadu Duong’ Moloyo In Iwuon?

“Ng’ato ka ng’ato mondo omi owadgi duong’ moloyo en owuon.”​—RUMI 2:10.

1. En kido mane ma ji ok nyis kuonde mang’eny e piny?

KUONDE moko e piny, chik oganda dwaro ni nyithindo onyis jo madongo luor kuom goyo chongegi piny sama gin e kind jo madongo. Kuom timo mae, ok gibi nenore ni giboyo maloyo joma dongo. E dhoudi makamago, tim mar nyathi loko ng’eye ne ng’ama duong’ ok en tim manyiso luor. Kata obedo ni luor en gima ji nyiso e yore mopogore opogore, yorego mag nyiso luor paronwa weche manie Chik Musa. Achiel kuom chikego wacho niya: “Chungi [gi luor] ni ng’a ma wiye otimo lwar; kendo luor wang’ ng’a moti.” (Lawi 19:32) Gima lit en ni, kuonde mang’eny ndalogi, ji ok nyis jowetegi luor. Kuom adier, achaye ema osenya moloyo.

2. Wach Nyasaye wachonwa ni wami jomage duong’?

² Wach Nyasaye jiwo ahinya tim nyiso luor. Owachonwa ni wami Jehova kod Yesu duong’. (Joh. 5:23) Ichikowa bende ni wami joodwa duong’, koda jogo ma walemogo, kaachiel gi jomoko man oko mar kanyakla. (Rumi 12:10; Efe. 6:1, 2; 1 Pet. 2:17) Moko kuom yore mwanyalo nyisogo ni wamiyo Jehova duong’ gin mage? Ere kaka wanyalo miyo owete koda nyiminewa ma Jokristo duong’, kata nyisogi luor matut? We wanon ane penjogi koda mamoko motudore kodgi.

Mi Jehova Koda Nyinge Duong’

3. Yo achiel maduong’ mar miyo Jehova duong’ en mane?

³ Yo achiel maduong’ mar miyo Jehova duong’, en miyo nyinge luor mowinjore. Kuom adier, wan joma olos mondo “obed [oganda mar nyinge] owuon.” (Tich 15:14) Bedo ni iluongowa gi nying’ Jehova, Nyasaye manyalo duto, en gweth maduong’. Janabi Mika nowacho kama: “Ogendini duto nowuothi ng’ato ka ng’ato koluoro Nyasache, to wan wanawuothi kwaluoro nying Jehova Nyasachwa ndalo duto nyaka chieng’.” (Mika 4:5) ‘Wawuotho e nying’ Jehova’ kuom temo matek mondo wadag pile ka pile kaluwore gi nying’ miluongowa godono. Mana kaka Paulo noparo ne Jokristo e Rumi, ka ok wadak kaluwore gi wach maber mwalando, nying’ Nyasaye “iyanyo,” kata ok mi luor.​—Rumi 2:21-24.

4. Ineno nade thuolo ma wan-go mar miyo ji ong’e Jehova?

⁴ Wamiyo Jehova duong’ bende kokalo kuom tijwa mar lendo. E kinde machon, Jehova nogwelo jokanyo mag oganda Israel, mondo gibed jonenone, to kata kamano chopo migawono notamogi. (Isa. 43:1-12) Ne gihinyo loko ng’egi ne Jehova nyading’eny, kendo “ne ginyoro Jaler mar Israel.” (Zab. 78:40, 41) Gikone, Jehova ne odagi ogandano chuth. Kata kamano, e ndalogi wamor kuom bedo gi thuolo makende mar timo neno kuom Jehova, kendo miyo nyinge ong’ere. Watimo kamano nikech wahere, kendo wadwaro ni mondo nyinge obed maler. Donge ng’eyo adiera kuom wach Wuonwa me polo kaachiel gi dwaro mage, miyo wabedo gi chuny mar lendo? Wan gi paro kaka mar jaote Paulo ma nowacho kama: ‘Ochuna ni nyaka ayal. Yaye, nodokna malit ka ok ayalo wach maberno!’​—1 Kor. 9:16.

5. Ere kaka bedo gi yie kuom Jehova otudore gi wach miye luor?

 ⁵ Daudi jandik-zaburi nowacho kama: “Jogo mong’eyo nyingi ginigeni; nimar, in Jehova, ok isejwang’o jogo ma dwari.” (Zab. 9:10) Ka kuom adier wang’eyo Jehova, kendo wamiyo nyinge luor kaluwore gi gima nying’no ochung’ne, wabiro geno kuome mana kaka jotichne machon ma ne ochung’ motegno. Bedo gi geno koda yie makamano kuom Jehova, en yo machielo ma wanyisogo ni wamiye duong’. Ne ane kaka Wach Nyasaye nyiso tudruok mantie e kind geno kuom Jehova kod miye luor. Kane Jo-Israel machon otamore geno kuom Jehova, nopenjo Musa niya: “Nyaka karang’o ma jogi nochaya? Nyaka karang’o ma ok giniyiea, kuom ranyisi duto masetimo e kindgi?” (Kwan 14:11) Kanyo nyiso ni ka waketo yie kata geno kuom Jehova, mano nyiso ni ok wachaye. Ka waketo genowa kuom Jehova ni obiro ritowa, kendo konyowa nano kata mana e bwo tembe, mano nyiso ni wamiye luor.

6. En ang’o mamiyo wanyiso Jehova luor matut?

⁶ Yesu nonyiso ni luoro Jehova en gima nyaka a ei chuny ng’ato. Kowuoyo kuom jogo ma lamo margi ok ne a ei chunygi, Yesu nowuoyo konwoyo weche Jehova niya: “Ogandani paka gi dhogi, to chunygi bor koda.” (Math. 15:8) Miyo Jehova luor en gima watimo nikech wahere gi chunywa duto. (1 Joh. 5:3) To bende waketo e pachwa singo mar Jehova niya: “Jogo mamiya duong’, e ma namigi duong’.”−1 Sam. 2:30.

Jorit mag Kanyakla Nyiso Jomoko Luor

7. (a) Ang’o momiyo owete ma nigi migepe madongo onego onyis luor ne jogo ma gitayo? (b) Paulo nonyiso nade Jokristo wetene luor?

⁷ Jaote Paulo nosayo Jokristo wetene niya: “Ng’ato ka ng’ato mondo omi owadgi duong’ moloyo en owuon.” (Rumi 12:10) Owete ma nigi migepe mag tayo kanyakla onego oket ranyisi e miyo jogo ma gitayo duong’. Kuom wachni, jogo ma nigi migepe madongo onego oluw ranyisi ma Paulo noketo. (Som 1 Jo Thessalonika 2:7, 8.) Owete ma ne nie kanyaklago ma Paulo ne limo, nong’eyo maber ni Paulo ok ne nyal wachonegi gima en owuon ne ok oikore timo. Paulo ne nyiso Jokristo wetene luor, to mano nomiyo gin bende ginyise luor. Kane Paulo owacho ni: “Omiyo ahombou ni mondo ubed jo ma kawo timna,” wanyalo bedo gadier ni ji mathoth ne oikore mar timo kamano nikech ranyisi mare maber.​—1 Kor. 4:16.

8. (a) En yo mane achiel ma Yesu nonyisogo jopuonjrene luor? (b) E ndalogi, jorit nyalo luwo nade ranyisi ma Yesu noketo?

⁸ Yo machielo ma owete ma nigi migepe madongo nyisogo jogo ma gitayo luor, en kuom leronegi adimba gimomiyo giwacho, kata gichikogi ni gitim gimoro. Kuom timo kamano, giluwo ranyisi mar Yesu. Kuom ranyisi, sama nowacho ne jopuonjrene mondo olam ka gikwayo ni oor jotich momedore e keyo, Yesu noleronegi gimomiyo. Nowacho kama: “Keyo duong’ adier, to jotich ema nok. E momiyo kwauru Wuon keyo, mondo oor jotich odhi e keyone.” (Math. 9:37, 38) Kamano bende, kane owacho ne jopuonjrene ni mondo gibed ka ‘girito,’ nonyisogi gimomiyo. Nowacho kama: “Nikech ok ung’eyo ni chieng’ mane ma Ruodhu nobie.” (Math. 24:42) Nyadinwoya, Yesu ne hinyo wacho ne jopuonjrene ok mana gima ne onego gitim kende, to bende gimomiyo nonego gitim kamano. Kuom timo kamano, ne onyisogi luor kendo miyogi duong’. Mano kaka Yesu en ranyisi maber ne jorit ma Jokristo!

Nyis Luor Ne Kanyakla mar Jehova koda Gik ma Kanyakla Chiko

9. Nyiso luor ne kanyakla mar Jokristo mar piny ngima kaachiel gi jogo mawuoyo e loye, en gima nyiso ang’o? Ler ane.

⁹ Miyo Jehova duong’ dwaro bende ni wanyis luor ne kanyakla mar Jokristo mar piny ngima, kaachiel gi jogo mawuoyo e lo kanyaklano.  Sama waluwo puonj manie Ndiko mimiyowa koa kuom kweth mar jatichno mogen, wanyiso ni wachiwo luor ne riwruok mar oganda Jehova koda chenro moketi. E kinde kanyakla mar Jokristo mokwongo, jaote Johana noneno ni ne dwarore okwer jogo ma ne ok chiw luor ne jogo moseket e migepe mag tayo. (Som 3 Johana 9-11.) Weche Johana nyiso ni, jogo ok ne ochayo mana joritgo kende, to bende ne gichayo puonjgi koda chike ma ne gichiwo. Gima ber en ni, thoth Jokristo ok ne ni kamano. Nenre ni e kinde ma joote ne pod ngima, kanyakla mar Jokristo duto ne nyiso luor matut ne jogo ma ne tayogi.​—Fili. 2:12.

10, 11. Ler ane kitiyo gi Ndiko gimomiyo en gima owinjore, ka jomoko bedo gi migepe mag chiko kendo tayo kanyakla mar Jokristo.

¹⁰ Jomoko oseparo ni nikech Yesu nowacho ne jopuonjrene ni ‘giduto gin owete,’ kanyakla mar Jokristo ok onego obed kod joma omi migepe mag chiko jomoko. (Math. 23:8) Kata kamano, Ndiko mag Dho-Hibrania kod mag Dho-Grik oting’o ranyisi mathoth mag chwo ma Nyasaye nomiyo migepe mag chiko ji. Sigendini mag jodongo ma ne gin jotend dhoudi, jong’ad bura, koda ruodhi e kind Jo-Hibrania machon, nyiso maler ni Jehova ne chiwo chike matayo joge kokalo kuom jogo ma gin dhano ma ooro. Kane ji ok mi duong’ chwo moket e migepe, Jehova ne chiwo kum.​—2 Ruo. 1:2-17; 2:19, 23, 24.

¹¹ E yo machalo kamano, Jokristo mokwongo ne ok ochayo migawo ma joote ne nigo mar chikogi. (Tich 2:42) Kuom ranyisi, Paulo ne ochiko owetene konyisogi gima ne onego gitim. (1 Kor. 16:1; 1 Thes. 4:2) Kata kamano, en bende ne oikore mar bolore ne jogo ma ne nigi teko e wiye. (Tich 15:22; Gal. 2:9, 10) Kuom adier, Paulo ne nigi paro mowinjore kuom jogo ma ne nigi migepe mag chiko kendo tayo kanyakla mar Jokristo.

12. Ranyisi manie Muma chiwonwa puonj mane moting’o weche ariyo?

¹² Puonj mwayudo kuom wachni oting’o weche ariyo motudore. Mokwongo, en gima luwore gi Ndiko, ka “jatichno mogen, kendo mariek” kokalo kuom Bura mare Maduong’, keto chwo e migepe mag tayo kendo chiko jomoko. To bende nitie chwo mamoko ma nigi teko mar chiko chwo moseketgo. (Math. 24:45-47; 1 Pet. 5:1-3) Mar ariyo, waduto kaachiel gi chwo moseketi e migepe, onego wami duong’, jogo ma nigi teko mar chikowa. Kare, moko kuom yore mwanyalo miyogo duong’ jogo ma nigi migepe mag tayo kanyakla mar Jokristo mar piny ngima gin mage?

Chiwo Luor Ne Jorit Malworo

13. Ere kaka wanyalo nyiso luor ne jogo moket e migepe mag tayo kanyakla mar Jokristo e ndalogi?

¹³ Paulo nowacho niya: “Wakwayou, owetewa, ni mondo uluor jogo ma tiyonu matek; gin jotendu kuom Ruoth, kendo gipuonjou. Migiuru duong’ ahinya, kendo hergiuru nikech tich ma gitiyo. Beduru gi kuwe e kindu uwegi.” (1 Thes. 5:12, 13) Kuom adier, jorit malworo gin achiel kuom jogo ‘ma tiyo matek.’ Kuom mano, ‘wamigiuru duong’ ahinya, kendo wahergiuru.’ Yo achiel mwanyalo  timogo kamano, en luwo puonj koda siem ma gimiyowa. Seche ma jarit malworo omiyowa chik moro moa kuom kweth mar jatichno mogen, ‘rieko moa malo’ biro miyo ‘waikore winjo wach.’​—Jak. 3:17.

14. Ere kaka kanyakla nyalo chiwo luor matut ne jorit malworo, to mano biro konyo nade?

¹⁴ To nade ka ochikwa ni mondo watim gik moko e yo mopogore gi kaka wasebedo kwatimo? Seche moko nyiso luor dwaro ni wakwed paro mar ni, “Wan ok watimga gik moko kamano kae” kata ni, “Mano nyalo timore kuonde mamoko, to ok e kanyaklawa.” Kar mano, onego watem luwo chik mochiwno. Keto e pachwa kinde duto ni kanyakla en mar Jehova, kendo ni Yesu e Wi kanyakla, biro miyo waluw chikno. Sama kanyakla luwo gi mor gima jarit malworo ochiko, mano nyiso luor matut ma gin-go. Jaote Paulo nopwoyo owete ma ne ni Korintho kuom bedo gi chuny mar nyiso luor, kane giluwo wach ma Tito, jaduong’ ma ne olimogi nochiko. (2 Kor. 7:13-16) E ndalogi, wabende wanyalo bedo gadier ni ka waikore mar luwo puonj koda weche michikowae gi jorit malworo, mano biro medowa mor gi ilo e tijwa mar lendo.​—Som 2 Jo Korintho 13:11.

“Miuru Ji Duto Duong’ ”

15. Moko kuom yore mwanyalo nyisogo Jokristo wetewa luor gin mage?

¹⁵ Paulo nondiko niya: “Kik idhaw ni jaduong’ moro, to inyise mos kaka dinyis wuoru. Bed gi yawuowi kaka omineni; mon madongo bedgo kaka mineni, kendo mon matindo ibedgo kaka nyimineni, e yo maler chuth. Ipar mond liete, ma odong’ kendgi chuth.” (1 Tim. 5:⁠1-3) Ee, Wach Nyasaye jiwowa ni wami ng’ato ka ng’ato manie kanyakla mar Jokristo duong’. To nade ka nitie ywaruok moro e kindi gi owadu kata nyaminu ei kanyakla? Be mano biro moni nyiso nyawadu ma Jakristono luor? Koso ibiro loko pachi mondo ine kido mago mabeyo ma jatich Nyasayeno nigo? To moloyo, jogo ma nigi migepe mag tayo jomoko, onego osiki gi paro mar nyiso owetegi luor​—kik ‘gitimore ruodhi ne kweth.’ (1 Pet. 5:3) Kuom adier, ei kanyakla mar Jokristo ma ifwenyo nikech hera matut manie e kindgi, wan gi yore mang’eny mwanyalo miyorego duong’ ng’ato gi nyawadgi.​—Som Johana 13:34, 35.

16, 17. (a) Ang’o momiyo dwarore ahinya ni wanyis, luor ok mana ne jogo mwalendoni, to bende jo akwede? (b) Ere kaka wanyalo miyo ‘ji duto duong’?

¹⁶ En adier ni, ok wanyis luor mana ne jogo ma gin jokanyo mag kanyakla mar Jokristo  kende. Paulo nondiko ne Jokristo ma ndalone niya: “Ka wan gi kinde, ber mondo watim maber ni ji duto.” (Gal. 6:10) En adier ni, luwo puonjno nyalo bedo matek kapo ni jal mutiyogo, kata musomogo ok ng’won kodi. E kinde makamago, dwarore wapar wechegi: “Chunyi kik chandore nikech jo morochore.” (Zab. 37:1) Tiyo gi puonjno biro konyowa nyiso luor kata mana ne joma kwedowa. Kamano bende, sama wan e tij lendo, bedo gi chuny mobolore nyalo konyowa winjo, kendo wuoyo gi ji duto ‘gi muolo kod luor.’ (1 Pet. 3:15, 16) Kata mana rwakruokwa nyalo nyiso ni wamiyo jogo mwalendoni luor.

¹⁷ Kuom adier, kata bed ni wan e kind owetewa ma Jokristo, kata e kind jogo man oko mar kanyakla, dwarore ni watem matek mondo waluw puonj mawacho ni: “Miuru ji duto duong’. Heruru owete. Luoruru Nyasaye. Miuru ruoth duong’.”​—1 Pet. 2:17.

Inyalo Dwoko Nade?

Ere kaka inyalo nyiso luor ne:

• Jehova?

• Jodong-kanyakla koda jorit malworo?

• Ng’ato ka ng’ato ei kanyakla?

• Jogo ma ilendoni?

[Penjo mag Puonjruok]

[Picha manie ite 23]

Jokristo mokwongo, ne nyiso luor kuom luwo kaka ne ichikogi gi bura maduong’

[Picha manie ite 24]

Jodongo manie piny ka piny, miyo duong’ jorit malworo, ma oket gi Bura Maduong’