Kuom Adier Wuonwa me Polo En Ng’at Machalo Nade?

THOTH ji nyalo nwoyo weche manie Lamo mar Wuoro, mabende iluongo ni Lamo mar Ruoth, ma en lamo mar ranyisi ma Yesu nopuonjo jopuonjrene. (Mathayo 6:9-13) Kinde duto ma gitiyo gi weche manie lamono, giluongo Nyasaye ni “Wuonwa.” Kata kamano, ji adi kuomgi manyalo wacho ni ging’eye maber?

To nade in? Ing’eyo Nyasaye e okang’ maber maromo nade? Be in gi winjruok machiegni kode, kiwuoyo kode, kendo nyise mor kata kuyo manie chunyi? Kuom adier, tiend ng’eyo Nyasaye en ang’o?

“Jehova e Nyinge”

Nyathi matin nyalo ng’eyo ni wuon mare iluongo ni Baba. Kata kamano, kaka omedo dongo, biro chopo kama ong’eyo nying’ kod kido ma wuon mare nigo, mi ochak here moloyo. To nade Wuonwa me polo, ma e Jachiw-Ngimawa? Be ing’eyo nyinge, koda gima nying’no ochung’ne?

Kata obedo ni ji mathoth ohero nwoyo ni “Nyingi mondo obed maler,” sama giwacho Lamo mar Ruoth, nyalo bedonegi matek dwoko kopenjgi ni to, “Nying’no en mane?” Sulwe mag polo, gode madongo, koda bwo nembe mopong’ gi gik mangima mang’eny​—duto nyisowa ni kuom adier Nyasaye nitie. Kata kamano, ok ginyiswa nyinge. Mondo wang’e nying’no, dwarore ni wadhi ei Muma. Owacho e yo machuok kama: “Jehova e nyinge.”​—Wuok 15:3.

Nyasaye dwaro ni wang’eye gi nyinge, ma en Jehova. Nikech ang’o? En nikech nyinge ochung’ne gima en owuon en. Tiend nying’no en ni, “Omiyo Gima Odwaro Mondo Otimre.” Tiende ni, onyalo bedo gimoro amora madwarore mondo omi ochop dwarone. Kaw ane kaka ranyisi: Mondo omi orit ngima joode, wuoro pidhogi, opuonjogi, omiyogi siem, ong’adonegi paro, othegogi ka ywaruok nitie, kendo otimonegi gigo makonyogi kaluwore gi chalgi. E yo machalo kamano, tiend nying’ Jehova en gima miyo wabedo gadier chuth ni Nyasaye nigi nyalo mar chopo dwarone, kokelo gweth ne jogo duto matiyone, kata ang’o timore.

We wanon ane migepe mopogore opogore ma Nyasachwa ma jahera hinyo timo, kaluwore kod tiend nyinge. Timo mano biro konyi ng’eyo ni Jehova en Nyasaye machalo nade, kendo ng’eyo gigo ma nyaka itim mondo omi isud machiegni kode.

“Nyasach Hera kod Kuwe”

Jaote Paulo noluongo Jachwechwa ni, “Nyasach hera kod kuwe.” (2 Jo Korintho 13:11) Nikech ang’o? Yesu Kristo noyudo osewacho niya: “Nyasaye nohero piny ahinya, omiyo nochiwo Wuode ma miderma, mondo ng’a ma oyie kuome kik lal, to obed gi ngima mochwere.” (Johana 3:16) Nikech nohero oganda dhano ahinya, Nyasaye nochiwo Wuode mohero mondo obed rawar, ka mano miyo jogo maketo yie kuom wuodeno, bedo gi geno mar yudo ngima mochwere, kama onge lit kod chandruok ma richo nokelo. Mano emomiyo Paulo nowacho bende niya: “Misach richo en tho; to mich Nyasaye en ngima mochwere e Yesu Kristo Ruodhwa.” (Jo Rumi 6:23) Donge mano onego omi waher Nyasaye kendo sudo machiegni kode?

 Nyasaye nyiso herane, ok mana ne dhano duto kende, to bende otimo kamano ne ng’ato ka ng’ato kuom jogo moluore. Kowuoyo kuom Jo-Israel machon, ma kinde mang’eny ne ok winj wach, Musa nowacho niya: “Kama e kaka uchulo Jehova, Un jo mofuwo kendo maonge rieko? Ok en e wuon maru ma nonyuolou? En e ma nochweyoi, kendo ma nomiyo ichungo.” (Rapar mar Chik 32:6) Be inyalo neno tiend gima iwacho e ndikono? Ka en kaka Wuoro ma jahera, Jehova ne rito kendo dewo joge, kata obedo ni nong’eyo ni girem. Kendo nomiyogi gigo duto ma ne dwarore gadier​—e yor ringruok, e kelonegi mor, koda e miyo girit winjruokgi kode.

Waduto waromo gi pek moko e ngima, ma miyo seche moko wabedo gi parruok koda chuny mool. E kinde makamago, wagombo ni mondo wayudie ng’ama nyalo konyowa bedo gi paro mowinjore kuom chandruok mwayudo. Ng’ano manyalo konyowa? Kokalo kuom Wachne ma en Muma, Jehova nyiso ni en e Jang’ad paro ne ji, kendo Jarit ma jahera. Buk Malerno lero gimomiyo wayudo chandruok mang’eny, koda kaka wanyalo nyagore kodgi e yo makare. Mana kaka wuoro nyiso hera kokonyo wuode moa gore piny mohinyore, Jehova bende chalo ka gima okulore, nikech herane maduong’, mondo omiwa kony madwarore. Kuom adier, bad Jehova ok chiek ne jogo ma keto yie kuome.​—Isaiah 59:1.

Hera ma Nyasaye oherowago bende nenore kuom bedo ni en e ‘Jawinj kwayo mag ji.’ (Zaburi 65:2) Ere kaka mano nyiso ni oherowa? Jaote Paulo lero kama: “Kik uparru e wach moro, to e weche duto umi Nyasaye ong’e gik mudwaro, kulemo, kusayo, kendo kugoyone erokamano. Mi kuwe mar Nyasaye, modhierore ng’eyo, norit chunyu gi parou e Kristo Yesu.” (Jo Filipi 4:6, 7) Kuom wuoyo gi Nyasaye e lamo mawuok ei chunywa, kendo luwo weche mochiko ei Wachne, in bende inyalo bedo gi “kuwe mar Nyasaye modhierore ng’eyo.”

“Nyasach Rieko”

Muma luongo Jehova Nyasaye ni, “ng’ato mong’eyo kit weche duto.” Kaka “Nyasach rieko,” ong’eyo maber chal mar dhano, koda dwaro ma gin-go, maloyo ng’ato moro amora. (Ayub 36:4; 1 Samuel 2:3) Kokalo kuom jatichne Musa, nowacho maler ni, ‘dhano ok bed mangima gi kuon kende, to mana kuom weche duto mawuok e dho Jehova e ma dhano bedogo mangima.’ (Rapar mar Chik 8:3; Mathayo 4:4) Mani tiend en ni, mwandu mag ringruok kende ok ema dimi ng’ato obed gi ngima maber mopong’ gi mor.

Jachwechwa chiwonwa puonj mabeyo matayowa kokalo kuom Wachne, ma en Muma. Sama wapuonjore Muma kendo tiyo kod puonjgo e ngimawa, wayudo kony “kuom weche duto mawuok e dho Jehova.” Kuom ranyisi, dhako moro ma Jakristo miluongo ni Zuzanna, nowacho kama e wi ngimane gi jaode: “Kend marwa nomedo bedo motegno nikech somo Muma kanyachiel, dhi e chokruoge mag Jokristo kanyachiel, kendo wuoyo gi jomoko e wi gigo mwasepuonjore. Nikech Nyasaye ema chikowa, gigo ma waketo motelo e ngima gin gigo ma waduto wahero, kendo wan gi winjruok motegno moloyo.”

Be diher mondo Nyasaye ochiki kendo otayi? Kokalo kuom puonjruok Muma pile, kendo tiyo gi puonj man e iye, ibiro yudo gweth mang’eny koa kuom Nyasaye.​—Jo Hibrania 12:9.

‘Nyasach Resruok’

Piny masani opong’ gi ywaruok. Ji ok ong’eyo gima kiny notimre. Kapo ni idak e piny ma ji siko ka kedo e lweny, nyalo bedo ni igombo ahinya dak gi kuwe. Kuonde mang’eny e piny, ji odak gi luoro nikech timbe gero,  chandruok mag pesa, kendo nikech timbe mag mahundu. Ng’ano mabiro resowa kuom magi duto? Maloyo kinde moro amora mosekalo, sani ema dwarore ahinya mondo dhano oyud ritruok koda resruok.

Muema wacho ni, “Nying Jehova en ot matek moting’ore malo; ng’at makare oringoe, mi okuwo.” (Ngeche 18:10) Ng’eyo nying’ Nyasaye kendo geno kuom nying’no, nyalo miyo waket pachwa kuom gigo mosetimo, koda mago mapod obiro timo mondo omi ores jogo maketo yie kuome. Gik ma Jehova Nyasaye osetimo, nyiso maonge kiawa ni onyalo reso joge. Kuom ranyisi, noreso Israel kane oketho oganda lweny mag Farao kaachiel gi gechegi. Jehova ne onyiso ni en Nyasaye mar adieri, Nyasaye maparo jochan kendo ogombo konyogi.​—Wuok 15:1-4.

Wan bende, ngimawa mar kinde mabiro dwaro ni waket yie kuom Jehova Nyasaye kaka Jares. Daudi, Ruodh Israel machon, mabende noyudo osenyagore gi chandruoge mang’eny, ne onyiso yie makamano kane ondiko e wi Jehova kama: “In e Nyasaye ma resa.” (Zaburi 25:5) Jaote Petro nondiko ka en gi yie motegno kama: “Ruoth ong’eyo reso e temruok jo ma oluore.”​—2 Petro 2:9.

Kowuoyo kuom ng’at ma geno kuome kadwaro kony, Nyasaye osesingore kama: “Anachunge malo, nimar oseng’eyo nyinga.” (Zaburi 91:14) Jotich Nyasaye mandalogi oseyudo kony mana kaka ndikono singo. E piny Poland, Henryk osetiyo ne Jehova kochung’ motegno kuom higini 70, kata obedo ni ne osetimo kamano e bwo chandruok koda sand. Kane Henryk en jahigini 16 kende, ne oter wuon mare e kambi misandoe ji, miluongo ni Auschwitz. To Henryk kod owadgi ne oter kar twech mar Jo-Nazi, mirieyoe rowere. Bang’ mano, ne ihinyo dare a e kambi moro nyaka e machielo. Kuom gik ma ne timore ndalogo, Henryk paro kama: “Kuom tem duto ma ne ayudo, Jehova ne ok ojwang’a ngang’. Kinde duto ne okonya chung’ motegno, kata obedo ni kinde mang’eny ne gichiegni nega.” Ee, Jehova miyo jotichne teko koda yie makonyogi nano.

E kinde mokayo machiegni, Nyasaye biro bedo Jares ne jogo duto maketo yie kuome, kendo mageno kuome mondo oresgi. Owacho ayanga kama: “An ie Jehova; kendo onge jares moro mak mana an.” (Isaiah 43:11) “E lweny mar chieng’ maduong’no mar Nyasaye Manyalo Duto,” enoketh jomaricho mi ogolgi oko e piny, to enores joma tir. (Fweny 16:14, 16; Ngeche 2:21, 22) Jehova singonwa kama: “Jo mamuol ginicham piny; kendo ginimor moloyo kuom kwe mang’eny.”​—Zaburi 37:11.

Bedo “Nyithind Nyasaye”

E kinde janabi Malaki, Jo-Israel ne hinyo wacho gi dhogi ni Jehova e Wuon-gi. To kane odok korka miye duong’ kendo nyise chiwruokgi, ne gichiwone kaka misango chiemo modwanyore kod le ma mwofini koda mong’ol. Mano emomiyo Jehova nopenjogi niya: ‘Ka an wuoro, ere duong’na?’​—Malaki 1:6.

Kik itim kaka Jo-Israel ma nong’anjogo notimo. Kar mano, wajiwi mondo ipuonjri, ing’e Jehova Nyasaye, kendo isud ire. Japuonjre  Jakobo nojiwo niya, “Suduru ir Nyasaye, to nosud iru.”​—Jakobo 4:8.

Bedo gi Jehova kaka Wuoro kelo ting’ moko kuomwa. Ka itemo kar minyalo mondo imi Nyasaye duong’, kuom luwo puonjne koda chikene e kit ngimani duto, wiye ok bi wil gi kinda mitimo. Mopogore gi mano, obiro konyi wuotho e yo matir madhi e piny manyien ma ne osesing wachne, kama “tho ok nobedie kendo, kata ywak, kata nduru, kata rem ok nobedie.” (Fweny 21:4) E kindeno, dhano duto mawinjo Nyasaye, “nogony oa e tuech mar top, mondo oyud thuolo gi duong’ mar nyithind Nyasaye.”​—Jo Rumi 8:21.

[Weche manie ite 5]

Nyasaye dwaro ni wang’eye gi nyinge ma en Jehova, nying’ matiende en “Omiyo Gima Odwaro Mondo Otimre”

[Weche manie ite 6]

“Kuom tem duto ma ne ayudo, Jehova ne ok ojwang’a ngang’.”​—HENRYK

[Weche manie ite 7]

“Kend marwa nomedo bedo motegno nikech somo Muma kanyachiel, dhi e chokruoge mag Jokristo kanyachiel, kendo wuoyo gi jomoko e wi gigo mwasepuonjore.”​—ZUZANNA