“Bi, Iluwa”
“Bi, Iluwa”
“Ng’a ma dwaro luwa, mondo okwerre owuon, kendo oting’ [“yadh-sand mare,” “NW”] pile, kendo oluwa.”—LUKA 9:23.
1, 2. (a) Yesu ne ogwelo jomoko mondo otim ang’o? (b) Ere kaka in iwuon iserwako gwel ma Yesu ne ochiwo?
KANE Yesu chiegni tieko tije e piny, noyudo olendo Perea, ma ne en gweng’ man loka Jordan yor masawa mochomo ugwe mar Judea. Rawera moro ne obiro ir Yesu kapenje gima onego otim mondo oyud ngima ma nyaka chieng’. Bang’ neno ni jalno ne luwo Chik Musa gadier, Yesu ne ogwele ne gima ber moloyo. Yesu nowachone kama: “Dhi, ilok gik ma in go duto, imi jo modhier, eka nibed gi mwandu e polo; to bang’e bi, iluwa.” (Mari. 10:21) Par ane wachno—ne ogwel jalo mondo oluw Yesu, Wuowi ma miderma mar Nyasaye Man Malo Chutho!
2 Rawerano ne otamore luwo Yesu, jomoko to ne oyie luwe. Motelo ne mano, Yesu noyudo osewacho ne Filipo niya: “Luwa.” (Joh. 1:43) Filipo ne oyie, mi bang’e nobedo jaote. Yesu ne ogwelo Mathayo bende, to en bende ne oyie. (Math. 9:9; 10:2-4) Kuom adier, Yesu nogwelo ji duto mohero tim makare kowacho kama: “Ng’a ma dwaro luwa, mondo okwerre owuon, kendo oting’ [“yadh-sand mare,” NW] pile, kendo oluwa.” (Luka 9:23) Kuom mano, ng’ato ang’ata nyalo bedo jalup Yesu ka kuom adier odwaro timo kamano. Be in gi gombo mar timo kamano? Ji mathoth kuomwa oseyie luwo Yesu, kendo seche ma wanie tij lendo, wabende wagwelo jomoko mondo oluwe.
3. Ang’o ma wanyalo timo mondo kik waba yo e luwo Yesu?
3 Gima lit en ni, moko kuom joma nyiso ni gimor gi adiera manie Muma, ok dhi nyime gi puonjruok. Kar mano, gidok chien kae to bang’e ‘giba yo’ maok gidhi nyime luwo Yesu. (Hib. 2:1) Ang’o mwanyalo timo mondo kik wadonj e obadhono? Nyalo bedo gima ber ka wapenjore wawegi kama: ‘Gino ma miyo ayiero luwo Yesu en ang’o? Tiend luwo Yesu en ang’o?’ Paro kuom dwoko mag penjo ariyogo biro konyowa chung’ motegno kuom gima ber ma ne wang’ado timo. Timo kamano bende biro konyowa jiwo jomoko mondo oluw Yesu.
Ang’o Momiyo Onego Waluw Yesu?
4, 5. Ang’o momiyo Yesu ema owinjore bedo Jatendwa?
4 Janabi Jeremia ne owacho kama: “A Jehova, ang’eyo ni dhano ok nyal chweyo chunye owuon, dhano onge gi teko yiero yore mowuothoe.” (Yer. 10:23) Gik mosetimore e ngima dhano nyiso ni weche ma Jeremia nowacho gin adier. Osenenore maler ni dhano morem ok nyal bedo gi loch e wi dhano wetegi e yo maber. Kane ogwelwa mondo waluw Yesu, ne wayie luwe nikech ne wafwenyo ni en ema owinjore bedo Jatendwa e yo ma dhano ok nyal chopoe. We wanon ane moko kuom gik momiyo Yesu ema owinjore bedo Jatendwa.
5 Mokwongo, Yesu ema Jehova owuon ne oyiero mondo obed Mesia, Jatelo. Be dibed ni nitie ng’at moro machielo manyalo loyo Jachwechwa e yiero jal mowinjore bedo Jatendwa? Mar ariyo, Yesu nigi kido mabeyo mwanyalo hero kendo ma wanyalo luwo. (Som Isaiah 11:2, 3.) Oketonwa ranyisi makare chuth. (1 Pet. 2:21) Mar adek, Yesu dewo ahinya jogo maluwe, mana kaka nonyiso kane ochiwonegi ngimane. (Som Johana 10:14, 15.) Kendo onyiso kaka en jakwath madewo ji ka otayowa e ngima makelo mor gie sani, kendo mabiro terowa e ngima maber manyaka chieng’. (Joh. 10:10, 11; Fwe. 7:16, 17) Wechegi koda mamoko, nomiyo wang’ado mondo waluwe. Kata kamano, tiend luwo Yesu en ang’o?
6. Tiend luwo Yesu en ang’o?
6 Tiend bedo jolup Kristo, ok en mana wacho awacha gi dhok ni wan Jokristo. Ji madirom bilion ariyo sani luongore ni Jokristo, to kata kamano timbegi nyiso ni gin “jo ma timo richo.” (Som Mathayo 7:21-23.) Seche ma ji nyiso ni giyie luwo Yesu, onego walernegi ni kit ngima Jokristo madier onego owinjore gi puonj koda ranyisi mar Yesu, kendo onego gitim kamano pile ka pile e ngimagi. Mondo wang’e tiend wachni, we wanon ane moko kuom gik mwang’eyo e wi Yesu.
Luw Ranyisi mar Yesu e Nyiso Rieko
7, 8. (a) Rieko en ang’o, to ere kaka Yesu nobedo gi rieko ahinya? (b) Ere kaka Yesu ne onyiso rieko, to wanyalo luwo ranyisine e yo mane?
7 Yesu ne onyiso kido mathoth mabeyo ahinya, kata kamano wabiro wuoyo mana kuom ang’wen: riekone, bolruokne, kindane, kod herane. Mokwongo, par ane riekone—ma en nyalo mar tiyo gi ng’eyo ma en-go e yo makonyo. Jaote Paulo ne ondiko kama: “Mwandu duto mag rieko kod ng’eyo okan kuom [Yesu].” (Kol. 2:3) Yesu ne oyudo rieko makamano kanye? En owuon nowacho kama: “Awacho wechegi mana kaka Wuoro nopuonja.” (Joh. 8:28) Jehova ema ne omiye rieko, omiyo ok kawwa gi wuoro ni Yesu ng’ado rieko e yo maber.
8 Kuom ranyisi, Yesu ne otiyo gi rieko maber e yiero gima obiro timo gi ngimane. Ne ong’ado keto ngimane obed mayot, koketo pache mana kuom wach achiel: timo dwaro mar Nyasaye. Ne otiyo gi thuolone koda tekone e yo mariek, koketo tij Pinyruoth obed motelo e ngimane. Wanyalo nyiso ni waluwo ranyisi mar Yesu, ka watimo matek bedo gi ‘wang’ mangima’ kata mayot, kendo mano miyo ok wapong’ ngimawa gi gik ma ok ochuno, makawo tekowa koda thuolowa ahinya. (Math. 6:22) Jokristo mathoth osekawo okang’ mar keto ngimagi obed mayot, mondo omi gibed gi thuolo momedore mar tiyo tij lendo. Moko kuomgi osekawo okang’ mar donjo e tij painia. Kapo ni in achiel kuom jo mosetimo kamano, ipuoyi ahinya. ‘Dwaro mokwongo pinyruoth’ kelo mor gi ilo mang’eny.—Math. 6:33.
Nyis Bolruok Kaka Yesu
9, 10. Ere kaka Yesu ne onyiso bolruok?
9 Kido mar ariyo mar Yesu ma wadwaro nono, en chuny mar bolruok. Pile, seche ma dhano morem onwang’o teko mar loch, ging’awore e wi jomoko. To mano kaka Yesu to ne opogore! Kata obedo ni en gi migawo maduong’ e chopo dwaro mar Jehova, Yesu ne ok nyis kata matin kido mar ng’awruok. Kendo ijiwowa mondo waluw ranyisi mareno. Jaote Paulo nondiko kama: “Beduru gi paroni e chunyu ma ne ni e i Kristo Yesu bende. Ne en e kit Nyasaye, to ne ok okwano bedo marom gi Nyasaye ka gi mitueruokie, to notimore obet nono, kokawo kit misumba, kendo kobet e kido ma chal gi dhano.” (Fili. 2:5-7) Mondo omi otim kamano, en ang’o ma ne dwarore?
10 Kata obedo ni ne en gi migawo maduong’ kendo makende mar dak kanyachiel gi Wuon mare e polo, Yesu ne oyie ‘bet ka nono.’ Nyasaye ne odaro ngimane motero ei nyar Jo-Yahudi mapok nong’eyo dichwo, mondo odongi e iye kuom dweche ochiko nyaka nochopo kinde ma ne onyuole e od fundi bawo ma ne odak e ngima man piny. Yesu ne odongo e od Josef, a e tinne, mobedo rawera maduong’. Ne oonge richo moro amora. To kuom higini duto ma ne odak gi jonyuolne ma ne gin joma onyuol e richo, ne odhi nyime winjogi. (Luka 2:51, 52) To mano kaka nonyiso bolruok makende!
11. Wanyalo luwo ranyisi ma Yesu noketo mar bolruok e yore mage?
11 Wanyalo nyiso ni waluwo ranyisi mar Yesu mar bolruok ka wayie timo migawo manyalo nenore ni, ni piny. Kuom ranyisi, kaw ane migawo mar lando wach maber. Tijni nyalo nenore kaka tich man piny ahinya, to moloyo ka ji ok rwak wach, gijari, kata gikwedi. Kata kamano, ka wadhi nyime nano e tij lendo, wakonyo jomoko yie luwo Yesu. Kuom timo mano, wakonyo e reso ngima ji. (Som 2 Timotheo 4:1-5.) Ranyisi machielo en mar rito ler mar Od Romo marwa. Tijni nyalo dwaro ni waywech kendo wajow yugi, wago Od Romo dasta, waluok kuonde losruok—to magi gin tije madwaro ni ng’ato onyis bolruok! To bende wang’eyo ni rito ler mar Od Romo marwa, kama itimoe lamo maler e alworawa—en achiel kuom tiyo ne Nyasaye tich maler. Ka wayie timo tije manenore ni gin tije man piny ahinya, wanyiso bolruok, kendo mano nyiso ni waluwo ndach Kristo.
Bed gi Kinda Kaka Yesu
12, 13. (a) Ere kaka Yesu nonyiso kinda, to ang’o ma ne jiwe timo kamano? (b) Ang’o mabiro jiwowa bedo gi kinda e tij lendo?
12 Par ane kinda ma Yesu ne nigo e tij lendo. Yesu ne otimo gik mang’eny kane en e piny. Nyalo bedo ni ne otiyo kaka fundi mar bao kaachiel gi Josef wuon mare e higini motelo e ngimane. E kinde ma ne otiyo tij lendo, Yesu ne timo honini, ma bende noriwo chango joma tuwo kod chiero jomotho. Kata kamano, tije maduong’ ne en lando wach maber kendo puonjo jogo ma ne rwako wach. (Math. 4:23) Wan bende kaka jolupne, onego watim tich ma ne otimono. Ere kaka wanyalo luwo ranyisi mare? Kuom adier, wanyalo timo tijni mana ka gik momiyo watime, otudore gi gik ma ne omiyo Yesu timo kamano.
13 To moloyo duto, hera ma Yesu ne oherogo Nyasaye ema nomiyo olendo kendo opuonjo. Yesu bende nohero adiera mago ma ne opuonjo. Ne oneno adierago kaka mwandu ma nengogi tek, kendo nogombo ahinya landogi ne jomoko. Wan bende kaka jopuonj, wagombo timo kamano. Par ane moko kuom adiera mabeyo ahinya mwasepuonjore ei Wach Nyasaye! Wang’eyo kaka ne omonj ratiro ma Nyasaye nigo mar bedo jaloch e wi gik moko duto, koda kaka ibiro ket wachno kare. Wang’eyo maber adiera ma Ndiko puonjo kuom gima timore ne ng’ato kotho, koda gweth mabiro bedoe e piny manyien mar Nyasaye. Kata kane wapuonjore adierago e kinde mokalo machiegni, kata chon, pod adierago konyo. Kuom adier, adierago gin mwandu ma nengogi tek, gibed manyien kata machon. (Som Mathayo 13:52.) Kuom tiyo tij lendo gi chunywa duto kendo gi ilo, wanyiso jomoko hera kuom gigo ma Jehova osepuonjowa.
14. Ere kaka wanyalo luwo ranyisi mar Yesu e puonjo?
14 Ne ane bende, kaka Yesu ne puonjo. Kinde duto ne oywayo pach jowinjone kuom gik ma Ndiko wacho. Pile, kane ochako wuoyo kuom wach moro maduong’, ne ojawacho kama: ‘Ondiki niya.’ (Math. 4:4; 21:13) Kaluwore kod wechene mondiki, Yesu ne onwoyo adimba ndiko mayudore e thoth buge manie Ndiko mag Dho-Hibrania, to moko ne owuoyo mana kuomgi. Mana kaka Yesu, kinde duto e tijwa mar lendo, wapuonjo ji ka watiyo gi Muma, kendo watemo ahinya somo Ndiko kanyalore. Kuom timo kamano, wakonyo jogo ma nigi chuny makare mondo gine gin giwegi ni gik mwapuonjo gin paro mag Nyasaye ok magwa wawegi. Mano kaka en gima miyowa mor ka ng’ato oyie somo gima Muma wacho, kendo ng’eyo tiend Wach Nyasaye koda kaka okonyowa! To sama joma kamago oyie luwo Yesu, wabedo gi mor mogundho.
Tiend Luwo Yesu En Hero Jomoko
15. Kido maduong’ ma Yesu nonyiso en mane, to ere kaka paro matut kuom kidono nyalo konyowa?
15 Kido mogik mar Yesu ma wadwaro nono en mano majiwo chunywa ahinya—tiende ni hera ma ne oherogo dhano wetene. Jaote Paulo nondiko kama: “Hera mar Kristo chunowa.” (2 Kor. 5:14) Ka waparo matut kuom hera ma Yesu nigo ne dhano duto koda ne wan wawegi ng’ato ka ng’ato, mano mulo chunywa kendo wawinjo ka chunowa luwo ranyisine.
16, 17. Yesu ne onyiso herane kuom jomoko e yore mage?
16 Ere kaka Yesu nonyiso hera ne jomoko? Ne onyiso herane e okang’ mamalo chutho, kane oikore weyo kata chiwo ngimane ne dhano. (Joh. 15:13) Kata kamano, e kinde ma Yesu ne lendo, nonyiso hera e yore mamoko bende. Kuom ranyisi, ne okecho jogo ma ne chandore. Kane oneno Mariam kod jogo ma ne nikode kaywak nikech tho mar Lazaro, kuyo ma ne gin-go ne omulo chunye ahinya. Kata obedo ni ne oyudo odhi chiero Lazaro, Yesu nowinjo lit, kendo ‘pi wang’e nochuer.’—Joh. 11:32-35.
17 E kinde ma eka Yesu ne chako tije mar lendo, jadhoho moro ne obiro ire mowachone niya: “Kiyie, inyalo pwodha.” Yesu ne odwoke nade? Ndiko wacho kama: “Yesu nong’wonone.” Kae to ne otimo gima ne pok otimie nyaka nene. “Norieyo bade, momule, kowachone ni, ‘Ayie; pwodhri.’ Gikanyono dhoho noweye, mopwodhore.” E bwo Chik Musa, jodhoho ne gin joma ok ler, kendo onge kiawa ni Yesu ne nyalo change maok omule. Kata kamano, sama nochango jadhohono, Yesu ne omule, kendo nyalo bedo ni mano ema ne en odiechieng’ mokwongo ma dhano machielo ne omule bang’ higini mogwaro. Donge mano ne en yo maber mar keche?—Mari. 1:40-42.
18. Ere kaka wanyalo nyiso ni ‘wakecho’ jomoko?
18 Kaka jolup Kristo, omiwa chik mar nyiso hera ma wan-go kuom ‘kecho’ jomoko. (1 Pet. 3:8) Ok en gima yot, ng’eyo kaka owadwa kata nyaminwa moro ma tuwore kata manie chandruok gi parruok winjo e chunye—to moloyo ka wan wawegi pok ne waromoe gi gik makamago. Kata kamano, Yesu to ne kecho jo matuwo kata obedo ni en owuon ne ok obedo matuwo ngang’. Ere kaka wanyalo bedo joma kecho jomoko kamano? Kuom chiko itwa maber sama joma nie chandruok wachonwa kaka giwinjo e chunygi. Wanyalo penjore bende kama, ‘Ka dabed ni an e chandruok kaka margi, dawinjo nade?’ Ka wabedo joma dewo kendo kecho jomoko, wabiro bedo gi nyalo mar ‘duogo chuny’ joma chandore. (1 Thes. 5:14) Timo kamano biro nyiso ni waluwo ranyisi mar Yesu.
19. Ranyisi mar Yesu nyalo kelo lokruok mage e ngimawa?
19 Mano kaka wayudo puonj mabeyo kuom nono weche koda gik ma Yesu Kristo notimo! Kaka wamedo puonjre kuome, e kaka wamedo dwaro bedo kaka en, kendo e kaka wamedo dwaro konyo jomoko otim kamano. Kuom mano, weuru watem kar mwanyalo, luwo Mesia, Ruoth—sani kendo nyaka chieng’!
Be Inyalo Lero?
• Ere kaka wanyalo nyiso rieko, kaka Yesu notimo?
• Gin yore mage mwanyalo nyisogo bolruok?
• Ere kaka wanyalo medo bedo gi kinda e tij lendo?
• Wanyalo luwo ranyisi mar Yesu kuom nyiso jomoko hera e yore mage?
Penjo mag Puonjruok]
[Sanduk/Picha manie ite mar 11]
BUK MAKONYOWA LUWO KRISTO
E chokruog-distrikt mar higa 2007, ne ogol buk ma nigi it 192 miluongo ni ‘Njoo Uwe Mfuasi Wangu.’ Bugni olosi mondo okony Jokristo oket pachgi kuom Yesu, to moloyo kuom kido ma ne onyiso koda gik ma notimo. Bang’ wuoyo machuok e wi sula ariyo mokwongo, kare mokwongo leronwa e yo machuok kido madongo ma ne Yesu nyiso ahinya—ma gin bolruokne, chir mare, riekone, winjone wach, kod sinani ma ne en-go.
Bang’ mago, bugno wuoyo kuom tije ma Yesu ne timo kaka japuonj kendo kaka jaland wach maber, koda moko kuom yore ma nonyisogo herane maduong’. Ei bugno duto, oket weche e yo manyalo konyo Jakristo luwo ranyisi mar Yesu.
Wan gadier ni bugni biro konyowa waduto mondo wanonre wawegi, kendo wapenjre kama: ‘Be aluwo Yesu gadier? Ere kaka anyalo medo luwe machiegni?’ Bugni bende biro konyo ‘jogo duto ma chunygi oikore ne ngima mochwere,’ mondo gin bende giluw Kristo kanyachiel kodwa.—Tich 13:48, NW.