1 Puonjri Geno Muma

“Ndiko duto mowuok kuom much Nyasaye, konyo kuom puonjo ji, kuom kwero gik maricho, kuom rieyo ji.”—2 Timotheo 3:⁠16.

GIMOMIYO MANO NYALO BEDO MATEK. Ji mathoth paro ni Muma en mana buk moting’o riekni mag dhano. Jomoko to wacho ni Muma ok wach adier kuom gik ma ne otimore chon. Jomoko to wacho ni puonj mayudore ei Muma ok nyal tiyo, kendo ok kony e piny masani.

ERE KAKA INYALO LOYO PAROGO? Ng’enyne, joma keto kiawa kabe Muma nyalo konyogi, gin joma ok osenono Muma gin giwegi. Gihinyo nwoyo anwoya gik ma jomoko wacho. Kata kamano, Muma chiwo siem niya: “Ng’a ma riekone tin oyie ayiea weche duto; to ng’a ma jaterre mos oparo maber yo ma dowuothie.”—Ngeche 14:15.

Kar yie ayiea kod gik ma ji wacho, donge nyalo bedo gima ber ka iluwo ranyisi mar Jokristo mokwongo ma ne odak Beria, kama sani en masawa mar piny Grik? Ne ok giyie ayiea gi gik ma jomoko ne wachonegi. Kar mano, ne ging’ere kaka joma nono adimba “weche manie Ndiko pile, mondo gine ka wechego dibed kamano.” (Tich Joote 17:11) We wane ane e yo machuok gik moko ariyo manyiso gimomiyo inyalo bedo gadier ni Muma en Wach Nyasaye mondik kod muche.

Muma wacho adier kuom gik ma ne otimore chon. Kuom higini mogwaro, jomoko oseketo kiawa kendo gidhi nyime keto kiawa kabe ji koda gwenge ma Muma fulo nyingegi, ne nitie adier. Kata kamano, nitie gik mosenyiso ni kiawa ma kamago ok gin adier, kendo gik mondiki ei Muma gin gik minyalo gen chuth.

Kuom ranyisi, kinde moro josomo moko ne oketo kiawa kabe ne nitiere Ruodh Jo-Asuria miluongo ni Sargon, miwuoyo kuome e Isaiah 20:1. Kata kamano, e kind higini mag 1840-1850, josayans makunyo gik machon ne ochako kunyo ot ma ruodhni ne odakie. Sani, Sargon en achiel kuom ruodhi mag Asuria mong’ere ahinya.

Joket kiawa bende ne penjo kabe en adier ni ne nitie jatend Rumi miluongo ni Pontio Pilato, ma ne ogolo chik mondo oneg Yesu. (Mathayo 27:⁠1, 22-​24) Kata kamano, e higa 1961 kidi mondikie nying Pilato koda migawo ma ne otimo, ne ofweny machiegni gi dala mar Kaisaria e piny Israel.

Kowuoyo kuom kaka Muma wacho adier kuom gik ma notimore chon, gaset miluongo ni U.S.News & World Report mar Oktoba 25, 1999, nowacho kama: “Tij kunyo gik machon osenyiso e yo makende maonge kiawa ni Muma machon koda Muma manyien wacho adier kuom kwere madongo mag Jo-Israel, Wuok mar Jo-Israel e piny Misri, Loch mar Daudi, koda kaka ngima ne chalo e kinde Yesu.” Kata obedo ni keto yie kuom Muma ok en gima  otenore kuom gik ma josayans osefwenyo, gik ma kamago manyiso kaka gik moko ne otimore gadier, e gima dwaher neno kuom buk ma ondiki kokalo kuom much Nyasaye.

Puonj moting’o rieko manie Muma, konyo ji duto. Chon ahinya kane podi ok ofweny kute matindo ahinya (microorganisms) koda kaka gikelo tuoche, Muma ne jiwo ahinya wach rito ler, mapod konyo ahinya kindegi. (Tim Jo-Lawi 11:⁠32-​40; Rapar mar Chik 23:⁠12, 13) Joot matiyo kod puonj mayudore ei Muma kuom kaka onego ng’ato ka ng’ato otimne nyawadgi, nigi mor moloyo. (Jo Efeso 5:⁠28–6:4) Jo modak kaluwo puonj mag Muma, bedo jotich matiyo matek, kendo gibedo weg tich matimo gik moko e yo mowinjore. (Jo Efeso 4:⁠28; 6:⁠5-9) Tiyo gi puonj mag Muma konyo ahinya e miyo ng’ato obed gi chuny mamor kendo mokuwe. (Ngeche 14:30; Jo Efeso 4:⁠31, 32; Jo Kolosai 3:⁠8-​10) Puonj makonyo kamano ema wanyalo geno yudo kuom Jachwechwa.

GIN GWETH MAGE MWAYUDO? Rieko mayudore ei Muma nyalo konyo kata mana joma riekogi tin mondo obed joma riek. (Zaburi 19:7) E wi mano, bang’ ka waseketo geno chuth kuom Muma, onyalo konyowa maloyo buk moro amora e kawo okang’ machielo madwarore mondo wabed gi yie motegno ahinya.

Mondo iyud weche momedore, ne sula mar 2, kama wacho ni “Muma—Buk Moting’o Wach Nyasaye,” ei bug Ang’o ma Muma Puonjo Kuom Adier? *

[Weche moler piny]