Kaka Ji Manyo Paro Manyalo Konyogi

KAPO ni imanyo kama inyalo yudoe paro manyalo konyi, nitie kuonde mathoth minyalo yudogie. Ohala mar goyo buge kata loso vidio manyiso ji kaka ginyalo yudo konyruok en ohala mamedo nya ahinya. E pinje kaka Ingresa, Latin America, Japan, koda Amerka buge malero kaka ng’ato nyalo konyre owuon ema ji ng’iewo ahinya. E kindegi bende ji ohero neno vidio koda program mag televison moting’o mbekni mag chiwo paro, kaachiel gi dhi e chokruoge michiwoe paro makonyo. Ji ohero yoregi nikech giparo ni ginyalo loyo chandruoge gin giwegi, maok gidhi ir laktache ma thiedho tuoche mag parruok, joma chiwo kony ne joma nigi chandruok e kend, kata dhi ir jotend din. Gin paro mage mijiwo ahinya kitiyo kod yoregi?

Weche ma githoro jiwo gin kaka, chopo gik ma ng’ato gombo e ngima, bedo e ngima ma hera ogundhoe, koda yore mag pidho nyithindo. Moko gin kaka ng’ato nyalo kedo gi parruok mosiko makelo kuyo, koda chandruok mabedoe bang’ kethruok mar kend. Ji mang’eny bende manyo kony kuom kaka ginyalo weyo chiemo ahinya, madho ndawa, koda madho kong’o ahinya. Be paro michiwo kokalo kuom yorego konyo? Seche moko gikonyo, to ok en kamano kinde duto. Omiyo, en gima nyiso rieko ka waketo e paro gima Muma wachonwa niya: “Ng’a ma riekone tin oyie ayiea weche duto; to ng’a ma jaterre mos oparo maber yo ma dowuothie.”—Ngeche 14:15.

Buge mogo mondo ochiw ne ji paro, opogore gi mago malero kaka ng’ato nyalo  bedo molony e gik moko kaka goyo picha, puonjruok akaont, kata dhok machielo. Buge makonyo e medo lony, nyalo tiyo maber kendo gin yore mamoko ma ng’ato nyalo puonjorego owuon maok odhi e kolej. Kata kamano, buge machiwo ne ji paro—obed e weche mag ohala, kend, pidho nyithindo, kata kuom parruok⁠​—⁠gin buge moting’o weche mopogre. Kinde mang’eny, gijiwo ng’ato mondo oluw kit ngima moro, kata paro moro makende. Omiyo en gima nyiso rieko ka wapenjore kama: ‘Gin jomage machiwo parogo? Wechegigo oa kanye?’

Jochiw parogo, ok chiw paro motenore kuom nonro motim adimba kinde duto. Jomoko chiwo paro ma gibiro yudoe ohala, nikech ging’eyo ni ginyalo loso pesa mang’eny kuom nyiso gima ji dwaro winjo. Par ane ni mana e piny achiel kende, ohala mag chiwo paro ne ji rwako pesa mokalo bilion aboro higa ka higa!

Be Yoregi Konyo?

Seche mitiyo gi yoregi, igeno ni ibiro yudo kony. Kata kamano, seche moko inyalo nwang’o mana weche miwacho awacha ma ok nyal tiyo. Gima jogo hinyo wacho en mae: ‘Wecheni biro dhi maber kibedo mana gi paro makare. Gimoro amora midwaro, obed pesa, ngima maonge tuoche, kata winjruok maber gi jomoko, ibiro yudogi mana ka in gi paro makare.’ Be paro kaka mago ma jogo chiwo nyalo konyi? Be parogo biro konyi e yo madier kedo gi gik matimore e ngimani?

Kuom ranyisi, kaw ane buge mawuoyo kuom wach winjruok e kindwa gi jowetewa kata e kind joma okendore, magin weche machando ji ahinya. Be bugego konyo ji obed mamor kendo motegno e ngimagi kaka joot? Ok kinde duto. Kaluwore gi jatim nonro moro, jal moro ma nondiko buge mawuoyo kuom wach hera, ma bugene ne ong’iewore ahinya e piny Latin America, ne ‘nyiso josomo ei bugenego kaka ginyalo bedo gi winjruok maber gi jowetegi kendo bedo joma nigi nyadhi.’ Jandik bugno wacho ni siko e osiep maok dhi maber chalo ka gima indhogori in iwuon. Gima duong’ motemo wacho en ni, ng’ato onego otim gik mamiyo chunye winjo maber, kar mondo ofweny gik machande kendo otem loyogi.

En adier ni buge machiwo kony nyalo chiwo paro moko mabeyo. Kata kamano, ginyalo chiwo bende paro makelo ne ng’ato hinyruok. Jachiw paro nyalo chiwo paro makonyo kuom wach moro, to paro mochiwo e wach machielo nyalo miyo weche odhi marach. Ng’eyo paro mabeyo koda mago maricho kuom thoth paro michiwo e bugegi, en gima tek ahinya. Gin paro mag ng’ano minyalo geno? Penjri ane kama: ‘Be parogo gin mosetimne nonro matut, koso gin mana paro apara mag jandik bugno? Be nyalo bedo ni manyo mwandu kata dwaro bedo gi huma ema nochiko paro mochiwo?’

Buk mosebedo kakonyo kendo ma osetiyo e ngima dhano chakre nene, en Muma. Ochiwo paro makonyo e wi weche mang’eny ma buge mamoko temo wuoyoe koda e weche mamoko. Osejiwo ji luwo puonj manie iye mawacho kama: “Parou . . . olos manyien, mi urwak dhano manyien.” (Jo Efeso 4:⁠23, 24) Muma konyowa ng’eyo gik mamiyo dhano chandore kendo kaka wanyalo kedo gi chandruogego. To moloyo duto, okonyowa ng’eyo gik madongo mamiyo wabedo gi jip mar timo gik makare. Sula maluwo biro lero wachno.