“Beduru gi Kuwe Kod Ji Duto”

“Ka nyalorenu, beduru gi kuwe kod ji duto.” —RUMI 12:18.

1, 2. (a) En siem mane ma Yesu nochiwo ne jolupne? (b) Wanyalo yudo puonj kanye kuom kaka onego watim e bwo akwede?

YESU nochiwo siem ne jolupne konyisogi ni, ogendini mag piny ne dhi kwedogi, kendo e otieno mogik kane pok onege, noleronegi gimomiyo. Nowacho ne jootene kama: ‘Ka da un mag piny ka, da piny ohero mage owuon. To nikech ok un mag piny ka, to an nayierou kuom piny, emomiyo piny sin kodu.’—Joh. 15:19.

² Jaote Paulo noneno adiera kuom gima Yesu nowachono kaluwore gi gik ma notimore e ngimane. E barupe mar ariyo ne Timotheo, Paulo nondiko kama: “Iseluwo puonjna, timna, kod gi ma adwaro timo; iseneno yiena, dhilna, herana, kindana, sandna, gi masiche ma aneno.” Kae to Paulo nomedo niya: “Adier, jogo duto ma dwaro doko jo modembore e Kristo Yesu nosandgi.” (2 Tim. 3:10-12) E sula mar 12 e barua ma nooro ne Jokristo man Rumi, Paulo nochiwo puonj manyiso rieko kuom kaka onego gitim sama gin e bwo akwede.  Wechenego nyalo tayowa e kinde mag gikogi.

‘Keturu Chunyu Kuom Gik Mabeyo’

3, 4. Ere kaka inyalo ti gi puonj manie Jo Rumi 12:17 (a) e ot ma nigi jomoko maok lam Jehova? (b) e kindwa gi jogo modak e alworawa?

³ Som Jo Rumi 12:17. Paulo nolero ni ka wan e bwo akwede, ok onego wadok mager. Luwo puonjno nyalo konyo, to moloyo, e udi mago ma nigi jomoko maok lam Jehova. Jakristo manie odno temo ahinya mondo kik ochul kuor gi dhoge kata gi tim. Onge ber mawuok kuom ‘chulo ng’ato richo kar richo.’ Mopogore gi mano, bedo gi chuny ma kamano nyalo mana medo ketho weche moloyo.

⁴ Paulo chiwonwa yo maber moloyo kama: “Keturu chunyu kuom gik ma ji duto neno ni ber.” E ot, dhako mawuoyo gi chwore e yo mang’won gadier bang’ ka chwore oa wacho weche moko maok beyo kuom puonj moluwo kaka Janeno, nyalo geng’o ywaruok ma dine obedoe. (Nge. 31:12) Carlos, masani en achiel kuom jood Bethel, wacho kaka min mare noloyo akwede mager ma ne a kuom wuon mare, kane onyiso timbe mang’won kendo rito pacho e yo maber. Carlos wacho kama: “Kinde duto nojiwowa wan nyithindo mondo wami wuonwa luor. Minwa ne neno ni nyaka to atug gi wuonwa tugo moro miluongo ni boules (tuk jo Faransa), kata obedo ni ok ne ahero tugono. Kata kamano, tugono ne miyo wuonwa bedo gi chuny moil.” Gikone ne ochako puonjore Muma, kendo ne obatise. Kuom wach ‘keto chunywa kuom gik ma ji duto neno ni ber,’ kinde mang’eny Joneno mag Jehova osebedo ka loyo akwede kuom chiwo kony madwarore ne joma odak e alworagi e kinde ma masira oneno.

Loko Chuny Jo Akwede Kokalo Kuom “Chuk Mach Maliel”

5, 6. (a) Tiend biwo “chuk mach maliel” e wi jasigu en ang’o? (b) Chiw ane ranyisi mowuok e alworau manyiso kaka tiyo gi puonj manie Jo Rumi 12:20 nyalo kelo ber.

⁵ Som Jo Rumi 12:20. * Nenre ni sama noyiero weche ma notiyo godo e ndikoni, Paulo ne luwo weche manie Ngeche 25:21, 22 (Luo New Testament, 2003) mawacho kama: “Ka jasiki kech kayo, miye chiemo ocham; ka riyo oloye, miye pi omodhi. Ka itimo kamani, ibiro choko chuk mach maliel e wiye, to Jehova biro miyi pok.” Kaluwore gi puonj ma nochiwo e Jo Rumi sula 12, ok dibed ni Paulo ne temo tiyo gi ranyisi mar chuk mach kodwaro ni wakum kata kuodo wi jal ma kwedowa. Kar mano, nenore ni ngerono—kaachiel gi weche machalo kodgi ma Paulo nondiko ne Jo Rumi—wuoyo kuom yo  moro ma ne itiyo godo chon e lenyo chuma. Jasomo moro ma ja Ingresa miluongo ni Charles Bridges nowacho kama: ‘Chuma madolo tek dwaro ni oket e mach molwore e bwoye koda e wiye: to ok mana kete e wi mach kende, to bende biwo chuk mach kuome. Ji manok kende ema chunygi tek ta, maok nyal leny e yor ranyisi bang’ kosenyisgi horruok mos, koda hera mang’eny.’

⁶ Mana kaka “chuk mach maliel,” timbe mang’won nyalo moro chuny jo akwede, mi po nono ginyalo weyo sando jotich Nyasaye. Timbe mang’won nyalo loko chuny ji, mi gibed gi paro mowinjore kuom oganda Jehova koda kuom ote ma gilando mar Muma. Jaote Petro nondiko niya: “Wuothuru malong’o e kind jo ma ok oyie; mondo kata gihangou ka jo maricho, to kuom tichu mabeyo ma gineno ka girangou, gimi Nyasaye duong’ chieng’no mar limbe.”—1 Pet. 2:12.

“Beduru gi Kuwe kod Ji Duto”

7. Kuwe mane ma Kristo weyone jopuonjrene, to kuwe ma kamano onego omi watim ang’o?

⁷ Som Jo Rumi 12:18. E otieno mogik ma Yesu ne nikod jootene, ne owachonegi kama: ‘Kuwe aweyonu, amiyou kuwe mara.’ (Joh. 14:27) Kuwe ma Kristo weyone jopuonjrene, en chuny mokuwe ma gibedogo kuom ng’eyo ni Jehova Nyasaye koda Wuode oherogi kendo oyie kodgi. Kuwe ma iyeno onego omi wadag gi jomoko gi kuwe. Jokristo madier gin joma ohero kuwe kendo matemo kar nyalogi mondo gibed gi kuwe e kindgi gi jomoko.—Math. 5:9.

8. Ere kaka wanyalo bedo jolos kuwe e ngima mar joot koda ei kanyaklawa?

⁸ Yo achiel mwabedogo jolos kuwe e ngima mar joot, en tieko ywaruok mantie mapiyo kaka nyalore, kar weyo mondo weche omed kethore. (Nge. 15:18; Efe. 4:26) Mani bende e gima onego otimre e kanyakla mar Jokristo. Jaote Petro nyiso ni nitie tudruok e kind bedo joma ohero kuwe koda geng’o lewwa kuom richo. (1 Pet. 3:10, 11) Bang’ chiwo siem motegno kuom wach tiyo gi lep e yo makare koda ritruok kik wabed gi ich lit koda piem, Jakobo bende nondiko kama: “Rieko moa e polo malo, mokwongo oler, kendo okelo kuwe, obet mamuol, oikore winjo wach, opong’ gi ng’wono kod nyak maber, ok odew wang’ ji, ok ogang wach. Jo ma kelo kuwe ichwoyonigi nyak mar wach makare e kuwe.”—Jak. 3:17, 18.

9. Sama watemo bedo gi “kuwe kod ji duto,” en ang’o ma wiwa ok onego owilgo?

⁹ E wechene mayudore e Jo Rumi 12:18, Paulo nyiso kaka bedowa joma ohero kuwe ok onego otimre mana e ngima mar joot koda ei kanyakla. Owacho ni wabed ‘gi kuwe kod ji duto.’ Mani oriwo jogo modak e alworawa, joma watiyogo, joma wasomogo, koda joma  waromogo e tijwa mar lendo. Kata kamano, jaoteno wacho bende ni: “Ka nyalorenu.” Mano dwaro ni watim duto mwanyalo mondo omi wabed gi “kuwe kod ji duto,” to ok e okang’ manyalo miyo waketh chike koda puonj makare mag Nyasaye.

Chulo Kuor En mar Jehova

10, 11. Waweyo ne “Nyasaye kinde mar mirima” e yo mane, to ang’o momiyo timo kamano en gimowinjore?

¹⁰ Som Jo Rumi 12:19. Kata mana ‘jowasik’ tijwa koda ote mwalando, kaachiel gi jogo ma kwedowa ayanga, nyaka wabed jo “ma tero mos” kodgi, kendo watimnegi gik moko gi “muolo.” (2 Tim. 2:23-25) Paulo miyo Jokristo puonj ni kik gichul kuor gin giwegi, to giwe “ni Nyasaye kinde mar mirima.” Kaka Jokristo, wang’eyo ni chulo kuor ok en ting’ marwa. Jandik-zaburi nondiko kama: ‘We timo ich wang’, jwang’ mirima bende; chunyi kik chandre, okeloni mana timo tim morochore.’ (Zab. 37:8) To Suleman nopuonjo niya: ‘Kik iwach ni: “Anachul richo!” Rit Jehova, mi noresi.’—Nge. 20:22.

¹¹ Ka jo akwede timonwa marach, en gima nyiso rieko ka waweyo weche e lwet Jehova mondo en ema obi okumgi ka dwarore, kendo e kinde mowinjorene. Konyiso ni nowuoyo kuom mirima mar Jehova, Paulo nomedo niya: ‘Ne ondiki ni: “Chulo kuor en mara, anachul, Jehova owacho.”’ (Pim gi Rapar mar Chik 32:35.) Ka dibed ni watemo chulo kuor wan wawegi, mano nyalo nyiso ni wan gi wang’ matek nimar wakawo tich ma Jehova oseketo ni en mare owuon. E wi mano, wabiro nyiso ni waonge yie kuom weche ma Jehova singo niya: ‘Anachul.’

12. En karang’o ma mirimb Jehova nofwenyre, to e yo mane?

¹² E sula mokwongo e barua ma nondiko ne Jo-Rumi, Paulo nowacho kama: “Mirimb Nyasaye elore a e polo, komon gi richo duto gi tim ma ok kare mag jogo mong’eyo adiera, to geng’o adiera gi timbegi ma ok kare.” (Rumi 1:18) Mirimb Jehova biro elore koa e polo kokalo kuom Wuode e kinde mar “sand maduong’no.” (Fwe. 7:14) Mano nobed “ranyisi maratiro mag bura makare mar Nyasaye,” mana kaka Paulo nolero e achiel kuom barupene ma nondiko kotelne gi roho mar Nyasaye kama: ‘Adier, en kare mondo Nyasaye osand jo ma sandou, to oor resruok ni un muneno sandruok, kendo ni wan bende e kinde ma Ruoth Yesu ofwenyore, koa e polo gi malaika mage man gi teko, e mach ma liel, kochulo kuor ni jo ma dagi ng’eyo Nyasaye, kendo ni jo ma ok oyie winjo wach maber mar Ruodhwa Yesu.’—2 Thes. 1:5-8.

Loyo Richo gi Gima Ber

13, 14. (a) Ang’o momiyo romo gi akwede ok buogwa? (b) Ere kaka wanyalo gwedho jogo masandowa?

¹³ Som Jo Rumi 12:14, 21. Nikech wan gadier chuth ni Jehova biro chopo dwaro mage, wanyalo keto pachwa kuom tich mosemiyowa mondo watim—lando ‘wach maber mar pinyruoth e pinje duto.’ (Math. 24:14) Wang’eyo ni tich ma Jokristo timoni biro miyo wasikwa obed gi mirima, nimar Yesu nochiwo siem niya: “Ogendini duto nosin kodu nikech nyinga.” (Math. 24:9) Omiyo, chunywa ok nyosre sama waromo gi akwede kendo ok en gima buogowa. Jaote Petro nondiko kama: “Joherana, kik uwuor temruok mar mach ma bironu mondo otemu, ni gimoro malich timorenu; to moruru kaka jo moriwore gi Kristo e masiche.”—1 Pet. 4:12, 13.

¹⁴ Kar bedo gi sigu kuom jogo masandowa, watemo puonjogi, ka wang’eyo bende ni moko kuomgi nyalo bedo ni timo gigo ka ok ging’eyo. (2 Kor. 4:4) Watemo matek luwo puonj ma Paulo nochiwo kama: “Guedhuru  jo ma sandou; guedhgiuru, kik ukuong’gi.” (Rumi 12:14) Yo achiel mwanyalo gwedhogo jo akwede en lemonegi. Yesu nowacho e Twak mare mar Got kama: “Heruru wasiku, timuru maber ni jo ma sin kodu, guedhuru jo ma kuong’ou, lamuru ni jo ma bwonou.” (Luka 6:27, 28) Jaote Paulo nong’eyo kokalo kuom gima notimore e ngimane owuon ni, ng’at masando ji nyalo lokore mi bed japuonjre Kristo mochung’ motegno kendo jal matiyo ne Jehova gi kinda. (Gal. 1:13-16, 23) E barua machielo, Paulo nowacho kama: “Kiyanyowa, waguedho; kisandowa, watimo kinda; kijarowa, wahombo.”—1 Kor. 4:12, 13.

15. En yo mane maberie moloyo mar loyo richo gi gima ber?

¹⁵ Kuom mano, Jakristo madier luwo weche mogik manie Jo Rumi sula 12 mawacho kama: ‘Kik iwe richo oloyi, to lo richo gi gima ber.’ Jal ma e wuon richo duto en Satan Jachien. (Joh. 8:44; 1 Joh. 5:19) E fweny ma ne omi jaote Johana, Yesu nonyiso ni owetene mowal kuom roho ‘oseloyo Satan gi remb Nyarombo, kod wach neno ma ne gihulo.’ (Fwe. 12:11) Ma nyiso ni yo maberie moloyo mar loyo Satan koda teko mar richo mokelo e wi piny marachni, en timo maber kokalo kuom tijwa mar chiwo neno, ka walando wach maber mar Pinyruoth.

Bedo Mamor Kuom Geno

16, 17. Jo Rumi sula 12 osepuonjowa ang’o kuom (a) kaka onego wati gi ngimawa? (b) kaka onego wabed ei kanyakla? (c) kaka onego watim ne jogo makwedo yie ma wan-go?

¹⁶ Nono machuok weche manie sula mar 12 e barua ma Paulo nondiko ne Jokristo man Rumi, oseparonwa weche mang’eny. Ne wapuonjore ni kaka jotich Jehova mosechiworene, onego wabed moikore timo duto madwarore e tiyone. Roho mar Nyasaye miyo wachiwore ma onge achune, nimar nyalo momiwa mar tiyo gi pachwa, osemiyo wabedo gadier ni mano e dwaro mar Nyasaye. Waweyo ler mar chunywa mondo orieny kendo watiyo gi mich mopogore opogore mosemiwa e yo manyiso ni wan gi kinda. Watiyo ne Nyasaye e yo manyiso bolruok gi muolo, kwatimo duto mwanyalo e rito winjruokwa kaka Jokristo. Wabedo jorwak welo kendo wanyiso jowetewa hera mar adier.

¹⁷ Jo Rumi sula 12 bende miyowa puonj mang’eny kuom kaka onego watim ka wan e bwo akwede. Ok onego wachul kuor. Onego watem loyo akwede kokalo kuom timo timbe mang’won. Kanyalore, maok waketho chike mag Muma, onego watem dak gi kuwe gi ji duto. Dwarore ni watim mae e ngima mar joot, ei kanyakla, gi joma odak e alworawa, kar tich, e skul, koda e tijwa mar lendo. Kata mana sama wan e bwo akwede mager, watemo kar nyalowa duto mondo walo richo gi gima ber, kwanyiso ni wang’eyo ni chulo kuor en mar Jehova.

18. Gin jip adek mage michiwonwa e Jo Rumi 12:12?

¹⁸ Som Jo Rumi 12:12. E wi puonj mariek kendo mabeyogi duto, Paulo medo chiwonwa jip mamoko adek. Nikech ok wanyal chopo wechegi duto ngang’ ka ok Jehova okonyowa, jaoteno jiwowa ni ‘waketre e lamo.’ Mano biro miyo wabed gi nyalo mar luwo jip momedonwa ni ‘wanan e masira.’ Mogik, dwarore ni waket pachwa chuth kuom ndalo mabiro ma Jehova okanonwa kendo wabed ‘mamor kuom geno’ mar ngima mochwere, obed e polo kata e piny.

[Weche moler piny]

E Yor Nwoyo

• Ere kaka onego watim ka wan e bwo akwede?

• Onego watem bedo jolos kuwe e weche mage, to e yo mane?

• Ang’o momiyo ok onego wachul kuor wawegi?

[Penjo mag Puonjruok]

[Picha manie ite mar 16]

Chiwo kony madwarore ne jogo modak e alworawa nyalo loyo akwede

[Picha manie ite mar 17]

Be itemo mondo ibed jalos kuwe ei kanyakla?